Kulturë
Gjon Markokaj: Valbona kërkon kaltërsinë
E premte, 11.05.2018, 07:29 PM
VALBONA KËRKON
KALTËRSINË
Proza poetike nga Gjon Markokaj
Lumi ka bukurinë e vet. Ai e vetëpastron vetën dhe nuk është me transportue mbeturina.
Njerzit po gabojnë. Vet dora e njeriut po e bën lumin ibret. Ujë-kthjelltësia e Valbonës po e humbë bukurinë e sajë.
Në dy anë nga rrjedhë Valbona shikojmë lloj lloj hedhurinash.
Fajin e ka e gjithë rrethina. Ç’po bëjnë shoqëria civile?
Valbona don që të rrjedhë e pastert, qelibar. Ç’bën e ku është Ministria e Mjedisit?
Mungon ndergjegjësimi shoqëror. I madh dhe i vogël
rrethas, kemi përgjegjësi për mjedisin, për natyrën e bukur të Valbones por edhe të tërë lumenjve të tjerë të kësaj pasurie prrallore të atdheut të shqiponjave.
Gjithkund ambjenti po “ndotet” -PSE HESHTË SHOQËRIA …!?
Ju që paguheni: Po na merrni më qafë…, s’shikoni fare se çfarë bëhet... U ka hy vetja në qejfë. Zbritni me këmbë në tokë se “po ua zë rrota bishtin”. Zotrojeni mire natyrën shqiptare e beni detyrat ndaj sajë se po na del duarsh…!
Na duhen mardhënie njerëzore me natyrën tonë të bukur.
Valbona e kërkon KALTËRSINË e sajë!
MALLI MË PËRVLON
Nji vend i rrafshtë në cilkole të Malit Kores – gati gati, afer qiellit është pakëzue: -“Te qethen dhitë”
Aty vjen nji puhizë dhe ta pushton të gjithë trupin duke larguar e zbutë gjithë nxehtësinë e diellit
Tufat e dhive të fshatit tim kullosin Koren - “anë e kënd”
dhe nga kjo ndiesi freskie, grumbullohen në atë lendinë, ku freskia i thyente, sado pakë rrezet e diellit…,dhe mu aty, mrizojnë e këthejnë kafshatën (ripertypen).
Në atë freski çlodhen e pregaditen për turnin e mbaditës.
Herë – pas herë gjatë mrizimit, barinjët e zellshem të fshatit tim…,i kanë qethë dhitë siç thuhet „për kokerr të qejfit“ e kështu, gojë me gojë, mbet toponim: -- “ Te qethen dhitë”
Ne moshën time fare të re bashkë me berret e pakta të miat “te qethen dhitë”, kam mrizue dhe me tamel e borë,etjen e kemë shue.
Puhiza e lehtë: Që e sillte Mali i Korës i freskonte këndshem dhitë dhe mua.
Cjeptë „mëndjemëdhënj“ të trokaçëve e kumonve ja kalonin drerit…!
Kengët e barinjëve dhe te bareshave përziheshin me këngën e bilbilavet dhe të kumonve dhe ja kalonin edhe orkestres festivalevet, sa i kënaqnin edhe ato t’ malit, orë, zana e shtozovallet.
Ishin tinguj melodish me të futë në dhe’ e me të kënaqë ne shpirt…!
Sot e shikoj nga “bregvalbona” e malli më përvlon per atje te mrizat ku “Qethen dhitë”.
Me mend ngjitem atje per-ditë…!
GURI I PAGËZUAR
Guri zgjidhet pagëzohet: Merr ëmër e forcë.
Guri i themelit zgjidhet e vendoset në themelin e ndërtesës
dhe mbi të pritet kurbani, i nisjes së punimeve.
Guri i besë është: kur thue nji të vertetë e vën mbi supe
e betohesh: “E paça në qafë m‘ketë jetë e n‘atë jetë
kjo, ose ajo është kështu. Pra - EVERTETA”!
-Burrat s’ e kanë luajtë tjetër punen per te cilen eshte bere be’!
Marrja e gurit, beja në gurë, ka zgjidhë probleme në mes njerzve e fiseve.
Desht e oxhakut, janë gur boke të fortë të gdhëndur mirë
dhe që i rezistojnë forces se zjarrit e s’ kanë mortë.
Qoshet, gurtë e dritareve, harkun i deres -- (Hanza siç e quajnë), janë forca e bukuria e kullës…
Guri i rojës, dikurë i vëhej drurve siper ne pyll e afer rrugeve ku ishin stivosur, a ndonjë plaçke tjeter e s’e prekte njeri!
Po e preke: “Je i rënduar…, me gurin në qafë -- në ketë jetë e në atë jetë” !
Guri i kufirit: Ndan token në mes njëri tjetrit, kur ngulet në tokë e shoqërohet me nji gur binak, mbeten deshmi e s’i lue njeri kufijtë …!
Gurri i varrit tregon e ruan, banesen e nji të vdekuri - dy metrra tokë. Guri i gjatë te kryet dhe Guri i vogël te këmbët
Guri i pagëzuar tregon forcë tregon fakt dhe është: I pa prekshëm.
VLERA PËR SHOQËRINË
Poezia është e verteta dhe shpalosë jeten nëpërmjet shtjellimit të krijuesit…,
Forma, si e shtjellon është rruga e zgjedhur-- e vetë krijuesve…,
Nese don të sjellish diça të bukur…, duhet ta gdhëndish
Po e gdhënde me kujdes, pasqyron dënjësisht-- të madhërishmen; duke përçafuar të mirën, përballesh me të keqen e s’pajtohesh me c‘mirën.
Të keqës s’i ndahesh gjerësa të thermohet e të pëlcas si kripa në zjarr… !
E ëmbla - ka të hidhuren e bardha - ka të zezen, e mira - ka të keqen…,zgjidhja në mes tyre është përballja.
E bukura është persosmëri, përqafoje, rroke dhe ec përpara
Për të bërë mirë udhëhiqësh nga dashuria e drejtësia institucionale.
Bleta zgjedh nektarin e gatuen mjaltin; ushqimin më të shijshëm
Krijuesi zgjedh vlerën për shoqërinë e me të thur poezinë.
-------------
-Per ZemraShqiptare, nga Tropoja, 10 Maj 2018-