Istref Haxhillari: Gruaja që nuk e meritonte dashurinë

Gruaja që nuk e meritonte dashurinë

Nga Istref Haxhillari

Kim Zhaka u shtrua në spital me dhimbje të befta e të forta barku. Mjekët diagnostifikuan peritonit akut të zorrëve.

U operua atë mbrëmje.

Sava i ndenji te koka pa u larguar asnjë minutë. Trupi me përmasa fëmijësh shtrihej pa fuqi mbi shtrat. Katandisur në gjendje vegjetale të pashpresë, përngjante kufomë e pakallur në varr.  Pamja e mëparshme qe shpartalluar në dy orët e operacionit.

Keqardhja kapërceu përfytyrimet e saj. Më shumë ndjesi e zgjatur faji si t’i kërkonte të falur për jetën e pavarur e të fshehtë. Për herë të parë kuptoi me qartësi të habitshme se bashkëjetesa e gjatë nuk kaloi pa lënë gjurmë. Sido që e pati shpërfillur, madje urryer kushedi sa herë, ai nuk e bënte veten, mundohej t’i përshtatej natyrës së saj të hedhur pak çapkëne, siç u shprehej të tjerëve.

E gërryen parandjenja të errëta. Ndoshta burri i transformuar çerek njeriu nuk do të kthehej në

gjendjen e mëparshme, as do të  përmendej kurrë. Një valë keqardhjeje e bëri të reflektonte për vitet e shkuara. E donte të shoqin në mënyrën e vet si pjesë të jetës prej njëzet vitesh. Sa herë kthehej në shtëpi, ai e priste me ankth. Ndodhte të nxehej e bërtiste, po vinte çasti pajtoheshin si të mos kishte ndodhur asgjë. Në periudha të gjata mirëkuptimi lëshonin pe, i besonin njëri-tjetrit.

Duke vështruar me sytë e dhimbjes trupin e të shoqit mendoi se jeta e tyre e përbashkët nuk qe aq

e keqe. Nëse pati të çara, faji qëndronte në anën e saj. A nuk ka të drejtë burri t’i kërkojë llogari gruas kur vonohet orëve të vona të natës? A nuk duhet të bërtasë kur dyshon në ndershmërinë e saj? Ai pati plot dyshime të tilla. Njerëzit priren të mos e mbajnë gojën mbyllur, i zmadhojnë edhe ato që mendojnë vetë.

Iu dhimbs. Nëse vdiste nuk do ta merrte veten kurrë.

Disa çaste nuk mundi të mendojë asgjë, ngashërimet ia dridhmuan trupin.  U kthye nga ana tjetër e shtratit duke luftuar të mbante lotët, u plas në karrige, nuk lëvizi për një kohë të gjatë.

Nga mesi i natës i shoqi rënkoi lehtë.

-Sava, - pëshpëriti me zë të shuar.

-Jam këtu, - nxitoi të  përgjigjej.

-Si është puna?

-Operacioni doli mirë, - i tha me indiferencë të shtirë, pa kthyer kokën.

-Jam kaq i lodhur.

Ajo i shkoi dorën mbi ballë, e fërkoi butësisht.

-Ndodh gjithnjë kur operohet njeriu, - i tha.

-Do të ngrihem në këmbë?

-Doktori më siguroi se do të përmirësohesh shpejt.

-Më duket e vështirë.

-Do t’ia hedhësh, - i dha kurajë po zëri iu drodh. Dhe nuk kaloi pa u vënë re. Kimi  buzëqeshi

hidhur. Dhëmbët e bardhë, të ngrënë e tregonin të përçudnuar.

-Je gënjeshtare e lindur, - e shikoi përvujtërisht.

-Ndonjëherë edhe gënjej, - qeshi, - por tani jo.

-Faleminderit.

-Përse?

-Që kujdesesh për mua.

-Jam gruaja jote, - tundi kokën me dashamirësi.

I sëmuri lëvizi mundimshëm, i kërkoi sytë.

-Nuk jam sjellë aq mirë me ty, - tha ngadalë.

-Kam gabuar, Kimi. Domosdo burri inatoset, këshillon.

Tentoi të kthehej në krah, nuk ia doli dhe bërtiti nga dhimbje të forta në fund të barkut. Sava e

ndihmoi të zinte pozicion të përshtatshëm, ngriti mbulesat, futi cepat e çarçafëve nën dyshek.

-Duhet të flesh, - i tha, - gjumi të bën mirë.

-Nuk je larguar fare?

-Deri sa të përmirësohesh do të rri këtu.

Ai puliti sytë, të vetmit që i urdhëronte, për t’i thënë se nuk besonte të shërohej.

Më ke mua, - u mburr Sava.

-Faleminderit, - i tha përsëri. Pas një minute zuri gjumi.

E shikoi tek flinte dhe u lehtësua. Operacioni e mundoi ngaqë ishte i dobët, prandaj dukej aq i

patakequr. Me siguri do t’ia hidhte. Si e qetësoi veten në një farë mënyre, vetvetiu mendja i shkoi pas te ngjarjet e asaj dite, padashur i ndaloi te portreti i ëmbël i Ned Aganit.

Nën përqafimin e tij dëgjoi zilen e zgjatur të aparatit celular, po nuk lëvizi nga vendi.

-Telefoni, - e kujtoi Nedi.

-Le të bjerë, - gërhiti nga kënaqësia e peshës së krahut të tij mbi gjoks.

Ai e mori nga tavolina ia afroi te veshi. Sava shtypi butonin, dëgjoi menjëherë një zë të njohur e të transformuar.

-Babi po vdes, - ishte Niti, i biri, i shokuar nga e keqja.

Kujtoi të gjithë skenën, ambulancën, vëllain plak të Kimit, komshinjtë e mbledhur me ngut, spitalin, mjekët. Dhe ja tani përgjonte tërë shqetësim të shoqin në një dhomë të ngushtë e të pa ajrosur, ku të mbysnin aromat e forta të medikamenteve.

Sapo i ra ndërmend i dashuri, një shqetësim i brendshëm ngriti krye, gati e harroi të sëmurin. Pati qenë ëndrra e saj të lidhej me një burrë të vetëm, ta donte gjer në fund të jetës, t’i përkushtohej. Ned Agani u bë dashuria që kërkoi gjatë. Për vete nuk dyshonte, e kishte arritur. Për atë s’qe aq e sigurt.

Zemra e gruas kupton shumë gjëra më parë se të ndodhin.

Ktheu kokën nga Kimi dhe u habit që hidhërimi për të zinte pjesën më të vogël të brengave. I erdhi turp. A thua meraku për burrin lidhej vetëm me sëmundjen?

I sëmuri u zgjua mbytur në djersë. Nuk dilte dot jashtë dhe barku i fryrë, zorrët e bllokuara e torturonin. Kur mbërriti mjeku bashkë me një infermiere të shkurtër topolake, Sava u ngrit në këmbë, vështroi e alarmuar. Mesoburri me flokë të shprishura dhe bluzë hedhur me nxitim krahëve i bëri shenjë të ulej.

-Përgatit klizmën, - urdhëroi infermieren dhe iu drejtua Savës duke nxjerrë me potere tymin e duhanit.

-Duhet t’iu sqaroj disa rrethana të sëmundjes, - u përpoq t’i zgjidhte fjalët. - Çdo pacient është një tragjedi që flet, gjithçka është e mundur. Burri juaj ka pësuar peritonit ose ngatërrim të zorrëve, siç thuhet rëndom. U detyruam t’i presim një të tetën e zorrës së hollë, pjesë e vdekur nga mosqarkullimi i gjakut për katër orë.

Sava rrekej të perceptonte sa më shumë hollësi.

-Nga kjo anë nuk ka ndonjë komplikim, gjithçka shkoi mirë, - vazhdoi bluza e bardhë, -  pas klizmës fillojnë gazrat dhe zorrët do të funksionojnë njëlloj si më parë.

-Oh, doktor, më gëzuat, - u nxitua ta falënderonte.

-Ne dyshojmë për masë të huaj në duoden si shkak i peritonitit, - vazhdoi mjeku, pa marrë parasysh entuziazmin e saj. - Nuk e dimë nëse është beninj. Morëm kampione nga stomaku, i vumë në kushte vegjetacioni laboratorik, po duhet të presim disa ditë të marrim përgjigje të saktë. Shpresojmë të jetë malinj. Sidoqoftë pasi të përjashtojmë këtë rrezik mund të flasim për shërim të plotë.

-Çdo të thotë kjo? - pyeti e merakosur.

-Peritoniti është pasojë e tumorit në stomak, - bëri një përçapje tjetër.

Sava vështroi e hutuar, lëvizi buzët pa nxjerrë zë. Mjeku e kuptoi se ajo nuk do ta merrte vesh kurrë, as do ta pranonte të vërtetën e frikshme, prandaj u nxitua t’i binte shkurt.

-Hë për hë asgjë, - i tha, - më tej të shohim.

-Si i bëhet për dhimbjet, vuan shumë.

-Mbaje me kompresa, do të përmirësohet shpejt, - sqaroi së fundi dhe u largua.

Pas tre ditësh u ngrit në këmbë, filloi të pijë lëngje. Sava shkëputej dy herë në ditë, i përgatiste ushqim sipas këshillave të mjekut. E zëvendësonte i vëllai i Kimit.

Ndihej mirë. Gati i shëruar priste ta nxirrnin nga spitali, kur Savën e thirri infermierja.

-Ju lutem ejani pak me mua.

Ajo u tkurr përnjëherë, i shkoi mendja te mostra e mbjellë nga stomaku i Kimit. Pothuaj e pati harruar, vinte me shpresë se qe procedurë rutinë për gjithë të sëmurët. Aq më tepër që i shoqi e mori veten.

Në dallim nga herët e tjera, mjeku u ngrit prej kolltukut, i afroi karrigen.

Sava u ul, priti e ngrirë.

-Më duhet t’u  jap lajm të keq, - i tha pa e shikuar në sy.

Asaj s’i duhej më asgjë tjetër. E kishte përjetuar aq shumë sa hollësirat nuk do t’i bënin punë. Fundja përse duhet t’i dinte?  Jashtë çdo dyshimi jeta e të shoqit po shteronte.

-Sa i ngelet? - pyeti për t’i dhënë fund çastit të rëndë.

-Gjashtë muaj, e shumta, - i tha.

-Doktor... - diç deshi t’i thoshte, por ai i vuri lehtë dorën në sup, e ndërpreu.

-Bëni ta kalojë sa më natyrshëm kohën e mbetur, - i tha miqësisht.

-Faleminderit, - mezi mundi të thotë dhe u largua gati me vrap. Në korridor shpërtheu në të qara, vuri dorën mbi sy, u mbështet pas murit.

-Nuk bën kështu, - e solli në vete zëri i butë i infermieres së shërbimit, - duhet të bëheni e fortë.

-Nuk dua të bëhem e fortë, - iu plas në krahë. Dridhej nga e keqja.

-Nuk u beson askush, - i tha infermierja me një dritë djallëzore në sy, - mos bëni kot.

Asgjë  nuk do ta ngushëllonte sa këto fjalë, lotët iu terën si me magji. Iu duk vetja hipokrite e pashoqe, a thua tjetra e dinte jetën e saj. Pastaj u kujtua se nuk e njihte.

-Ç’thua moj, - u egërsua.

-E dëgjove, - buzëqeshi ajo dhe u largua qetësisht.

Për familjen Zhaka shkelën ditë e net të rënda, ngarkuar me tmerrin e sëmundjes pa shërim. Shpresat u shuan, gjithçka mbetej ishte ankthi i stërgjatë. Sava nuk i tha askujt, e mbajti  peshën e plumbtë për vete gjashtë muaj rresht. Të tjerët ende shpresonin.

Morfina u bë mjekimi i vetëm, asnjë medikament nuk hynte në punë. Sapo kalonte efekti qetësohej pak, pastaj fillonte sërish kriza. Dridhej, ulërinte.

Sa vinte tretej, humbiste.

Atë mbrëmje, sapo mori dozën e përditshme, u ndje më mirë, kërkoi ujë. Sava u afrua pranë shtratit me gotën e mbushur, i ngriti kokën, e ndihmoi të pinte. Pas dy gllënjkave e largoi, u shtri i rraskapitur si të kishte kryer punë të vështirë. Mori frymë thellë, pastaj në një mënyrë intime të beftë i tha:

-Bëhu e fortë, grua.

-Unë e fortë jam, ti forcohu, - deshi ta anashkalojë nënthënien.

-E kupton çfarë dua të them.

-Jo, - pëshpëriti dhe zemra i rrahu fort.

-Edhe tri ditë më kanë mbetur, - përmes gjysmerrësirës së dhomës fytyra i shquhej si lule e bardhë kungulli në mugëtirë.

-Mos fol ashtu, do të shërohesh, - i tha pa bindje.

Ai e pikasi nga zëri.

-Ti e kupton po aq mirë, - vazhdoi, - e kotë të fshihemi më.

Sava e vështroi turbull përmes qerpikëve të lagur. I zuri llërën mbi bërryl: lëkurën e kishte të lëmuar e të ftohtë.

-E dije, apo jo?

-Po, - u përgjigj ngathët me zë të këputur.

-Duhet të ma thoshe.

-Ç’vlerë do të kishte?

Ai u mendua disa çaste, të fitonte kohë. E kishte vështirë t’i thoshte ato që po mendonte.

-Jam me fat, Sava.

Sidoqë u habit, ajo nuk e bëri veten, pohoi me kokë. Druhej të fliste, s’i zinte besë zërit.

-Jetova si duhet, të kam ty, djalin, tani mjaft.

-Të lutem Kimi, lëri këto.

-Dua ta dish, isha njeri me shumë fat. Kur sëmuresh e vuan kështu, vdekja është kapak floriri. Edhe ju shpëtoni nga ankthi.

Sava u drodh ngaqë ai foli në kohën e shkuar. E quante veten të ikur tashmë, sikur fliste nga bota tjetër. Fshiu me kujdes sytë, nuk foli. As dinte çfarë t’i thoshte, vetëm një i marrë nuk e kuptonte si po rridhte puna.

-Kam qenë i dashuruar me ty, mburresha sa herë e sillte puna. Gjithnjë kisha gëzim të bukur, fshehur këtu brenda. Sa herë largoheshe prej meje edhe një minutë ishte e ankthshme si një lamtumirë.

-E di, Kimi, e kam ndjerë.

-Jo tamam.

-Nuk e kam merituar dashurinë tënde.

-Dashuria vjen vetë, nuk kërkohet me zor, është e kotë, - në fytyrë pasqyrohej si lojë dallga e çuditshme e fatit.

E pazonja të vijonte bisedën, e mbytën ngashërimet, lotët i përplaseshin nën mjekër.

-Gabimi është imi, - tha me zë gjithnjë e më të mekur, - të mora në qafë.

Ai kërkonte dëshpërimisht të fliste dhe po të mos i kishte sytë mbi të, Sava nuk do ta besonte kurrë, as do ta njihte atë ton lutjeje dhe dhimbjeje.

-Jo, Kimi, mos e mundo veten, nëse ka një fajtor jam unë.

-Mos më ndërpre, s’kam shumë kohë, - mendimet formësoheshin me vështirësi në kokën  e tij. Kishte aq gjëra për të thënë... dhe një kohë mizorisht të shkurtër për ta bërë këtë.

-Nuk mundem më.

-Edhe pak e do të mbaroj, - mori frymë sa më thellë mundi. - Nedi është njeri i mirë, e kam vënë re.

Dreq, kjo i kaloi kufijtë. E dinte dhe nuk ia zuri kurrë me gojë. Pa pikë gjaku në fytyrë shikonte dhe nuk e perceptonte, dëgjonte po nuk kuptonte.

“Zot, më ndihmo”, - u lut me gjithë shpirt.

-Martohu me të Sava.

-Jo, o Zot.

-Është amaneti im, - tha me vështirësi.

Sytë  nuk i hapi, mbi kapakët e verdha nxirrnin krye damarë të hollë kaltëroshë. Kockat e mprehta nën lëkurën e nderë të fytyrës, faqet e gropëzuara dëshmonin se mishi nën to qe tharë. Lëvizi dorën ta përkëdhelte. Sava ia mori gishtat e holluar e të ftohtë i vuri në buzë, ndjeu tkurrjen e venitur të mollëzave.

Një buzëqeshje e mezidallueshme i përndriti fytyrën.

-Tani... erdhi çasti! - germëzoi me zë të rënduar.

Pas këtyre fjalëve të nxjerra me mundim ngriu. Mbi fytyrë u përvijua një pamje qetësie dhe iu zhduk çdo shprehje: u shuajt siç shuhet drita elektrike duke kthyer një çelës. Heshti përgjithmonë.