E shtune, 26.07.2025, 07:49 AM (GMT+1)

Mendime

Lavdrim Lita: Sevdaja ripushton Ballkanin

E premte, 03.02.2012, 09:02 PM


Sevdaja ripushton Ballkanin

 

Nga Lavdrim Lita

 

Vërshimi i telenovelave turke në kanalet kryesore televizive të Ballkanit është një “ripushtim” i butë i gjithë rajonit pa dhunë, me intrigë dhe dashuri. Përmes ekranit të vogël të televizorit, Turqia ka hyrë në shtëpitë e gadishullit duke kaluar përmes kuzhinës, dhomës së ndenjes apo dhe dhomës së gjumit e duke përhapur kështu aromën e ndikimin e saj. Ironi e historisë është përkimi fiks me 100 vjetorin e pavarësisë së Shqipërisë, familjet shqiptare konsumojnë orë të tëra dhe sytë e tyre në produktin e kulturës së madhe turke.

Përpos shumë vendeve të Evropës Qendrore dhe Lindore, mes të cilave në Maqedoni, Bullgari, Serbi, Kroaci, Çeki, Rumani, Poloni dhe Hungari telenovelat turke transmetohen edhe në Lindjen e Largët - Malajzi, Indonezi, Tajlandë, Singapor, Japoni dhe Vietnam. Televizioni japonez madje edhe ka bërë një dokumentar për telenovelat turke dhe ndikimin e tyre mbi turizmin dhe eksportin.

Sipas portalit turk “Hurriyet” më shumë se 100 telenovela turke janë parë në mbi 20 vende të ndryshme këtë vit, duke fituar më shumë se 60 milion euro. Revista Time së fundmi e përshkroi eksportin e telenovelave turke si një ‘sekret të kryeministrit turk, “Rexhep Taip Erdogan”, ngase qenë se Turqia është një vend turistik, ato janë shndërruar në reklama të mrekullueshme të vendit të tyre dhe fytyrat e personazheve të telenovelave turke i sheh kudo nëpër emisionet televizive.

Shikueset më të rregullta të këtyre telenovelave janë femrat të grupmoshave të ndryshme. Një pyetje që të lind në kokë është pse pëlqehen aq shumë dhe përgjigja është ndoshta tek ngjashmëritë me shoqëritë turke. Më saktë tek gjurmën që kanë lënë kultura e pushtuesit në vendet e administruara prej tyre. Ka sociologë ballkanas që mendojnë se femrat ballkanase tërhiqen prej këtyre telenovelave jo vetëm prej substratin kulturor, por dhe pse hyn romanca e dashurisë. Në fjalorin e gjuhëve sllave dhe asaj shqiptare ekziston fjala me prejardhje turke sevda, që shpjegon plotësimin e nevojave shpirtërore të jetës së përditshme përmes ekranit. Sigurisht janë telenovela në thelb të lehta që kuptohen prej një mase të madhe njerëzish sepse këto minifilma me seri janë me personazhe klishe, pa ndonjë karakter, pa ndonjë mesazh të qartë social të realitetit ku jetojmë, që mundohen të stimulojnë një gjendje emocionale pa frymë, duke ngacmuar dobësitë sentimentale të njerëzve.

Mirëpo psikologë dhe sociologë të ndryshëm turq e kanë marrë shumë seriozisht këtë ndikim të telenovelave në mentalitetin dhe mënyrën e jetesës së turqve. Gjatë dy dekadave të fundit Turqia vetë ka përtypur një fetë të vogël të kulturës perëndimorë ( jo vetëm hollivudiane) dhe mund të thuhet se ajo kreu edhe një lloj revolucioni shumë të fuqishëm seksual që vendet e tjera të Lindjes as që mund ta kishin imagjinuar. Afërmendsh Turqia duke qenë e pozicionuar edhe vetë mes Lindjes dhe Perëndimit gjeografikisht ka luajtur gjithmonë rolin e një ure lidhëse mes këtyre dy pjesëve të botës.

Sidoqoftë eksportimi i telenovelave nga ana e kulturës turke është pjesë e asaj që quhet ë soft power, “fuqi e butë,” që është e kundërta e fuqisë së fortë që matet ndërmjet indekseve të sasisë: GDP, kapacitet ushtarake reale, popullsi. Fuqia e butë është e matshme nëpërmjet cilësisë së vlerave të që ndan një kulturë (ose një individ) me një tjetër. Dhe duam a s’duam ne Turqia ka një prezencë pesë shekullore në gadishullin Ballkan, që po rivitalizohen nëpërmjet kësaj fuqi të re dhe mund të hapë horizonte të reja pjekjeje.



(Vota: 2 . Mesatare: 5/5)

Komentoni
Komenti:


Gallery

Karnavalet Ilire në Bozovcë dhe Tetovë - 2025
Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx