Me daten 8 Janar 1948, në gjyqin e mbyllun që po zhvillohej në mensen e burgut të Kishës së Fretenëve në Shkoder, Provinçiali At Mati Prennushi në fjalën e fundit tha:“Tash e disa shekuj na kanë ngulë ndër hûj e na kanë varë n’ konop ...
Në rrugen e bukur të Gjuhadolit per me dale tek Dugajt’ e Reja, majtas janë disa nga shtëpijat dykatëshe të viteve 1900… Të rreshtueme bukur dhe me dyer me harqe...Në krahun e majtë asht edhe dera e Kol Gurashit...
15 SHKURT 1967: Mbas “Fjalimit Programatik” të 6 shkurtit të diktatorit Enver Hoxha, “Fletë-rrufetë” që bijtën si kërpurdhat mbushën qytetet e fshatrat e topituna e të frigueme per palc.Të dielën e parë ato u vëndosën në dyertë e Kishave, asaj të Fretënve ...
Gjithë Bota i kishte ngulë sytë tek Jalta, prej ku pritej Liria, Drejtësia dhe Demokracia!Ruzvelti, Çerçilli dhe Stalini ishin që me daten 4 Shkurt 1945 kokë në kokë tue bisedue.Askush nuk dinte se shka po vendoset atje! Pritej Paqa!.. Kjo ishte e sigurt!...
4 – 11 Shkurt 1945: Zhvillohet Konferenca e Jaltës, per të cilen z. Henry Kissinger në librin “Diplomacia” fq. 443 shkruen: “Dy vitet e para pas luftës, vetem Jugosllavia dhe Shqipëria vendosën diktatura komuniste”. Kjo ishte e ashtuquejtuna nga vetë komunistët ...
Isha i vogël kur më tërhiqte vemendjen një kuadër pikture mbi një tabake porcelani per me servirë kafe. Aty ishte një piramidë dikund ka Egjipti.Një deve, nga pozicioni i kambëve, kuptohej se ishte në ecje…Përpara i printe një harap, që dukej sikur e tërhiqte deven me një litarë…
At Anton HARAPI O.F.M., Françeskan Shqiptar, asht le me 5 Janar 1888 në fshatin Shirokë pranë qytetit të Shkodres. Studimet e nalta i ka perfundue në Universitetin e Vjenës dhe u shugurue Meshtar në vitin 1916. Me kambnguljen e Lef Nosit u zgjodh Antar i Rregjencës...
“At Fishta asht nji Homer shqiptar. Ai nuk asht vetëm nji poet i madh kombtar. Ai asht nga ma të mëdhajt në botë. E randsishme asht që ai të njihet prej saj” At Zef Valentini.Bota nuk i ka Këto gjenialitete po, i kerkon.., e edhe i krijon...
Oborre burgjesh e hetuesishë gjithkah të rrethuem në tela me ferra... Mbi muret e nalta të veshun me tela me ferra shihej një kabinë drrasash, me një shkallë druni – truproja e burgut ose e hetuesisë... Dritare të mbylluna mos me u ndigjue virrmat nga torturat!...
Diktatori Enver Hoxha “Revolucionin Ideologjik e Kulturor të vitit 1967” e filloi me surratin e vet antieuropian, dhunoi identitetin tonë kombtar tue fillue nga Gjergj Kastrioti – Skenderbeu, i cili nga “dr.prof e akademikët” quhet “Skënderbeu Gjergj Kastrioti”...
Deri kah viti 1968 vazhdonte me qendrue në kambë kjo pamje, derisa shkatrruesit janë kujtue per sheshimin e plotë të kësaj qendre tregtare të Shkodres së vjeter. U emnova mësues në vitin 1962, dhe me të vertetë si diten e parë që shkova, me aq knaqësi punova per 8 ...
“Kam provue tortura të pandigjueme e të palexueme... Masakra me knaqë shpirtin e tyne pa asnjë arsye...”. Pak kohë mbasi u dënue Imzot Prof. Jul Bonatti dërgohet në spitalin psikiatrik të Durrësit, gjoja për mjekim. Aty shkoi me u takue një mbesa i Tij me té dhe...
"Kam pas nderin me qenë afritë prej Plakut të nderuem Jeronim de Rada . Tue u gjetë përpara t’amblit kangtar të Milosaut, të Skanderbeut Pafanë, tue ndie qortimet e këshillat e tija, tue ndigjue zanin e tij të fikët, qi bahej ma i plotë.., e tue pa syt e tij të mekun kah...
Një prej Atyne shkambijve të pathyeshem ishte edhe Ndue Zef Toma i Velipojës!Nana e vet e thirrte Nosh... Edhe shoqnia me atë Emen e njohti dhe me te u moshue...Kur Noshi bani 6 vjetët, Baba Zef ia dorzoi me mësue në shkollen e...
Vetem arkivat e Komitetit Qendror të Partive Komuniste zbulojnë të verteten e vrasjeve barbare të bame nder shtetet ku u instalue ai rregjim diktatorial, barbar e gjakatarë.Rregjim i pangopun me gjak deri n’atë masë sa edhe sot mbas 70 e sa ...
Shumë vite perpara kishe ndigjue nga pleqtë per këte “sofer”. As nuk e kishe idenë e madhsisë së saj e, sa per thellësi, as që më shkonte mendja, veç me dashtë me rrejtë!E se, do të vij dita me shkrue per Te, as kjo nuk me ka trokllue kurrë nder tru!...
Artistin e madh të piktures në Shkoder, Qytetarin model të Kështjellës plakë Rozafat, Mësuesin e perkushtuem të rinisë Shkodrane, Etnografin e kultures sonë kombtare, Historianin e saktë të ngjarjeve të lavdishme, Prindin e kujdesëshem aty ku mungonte ...
Asht kenë një thanje e moçme: “Asht e vështirë me gjetë me mend shka bahet pa mend!”Livadhet e kodrat e Zadrimës apo të Bregut të Bunës, aty – këtu të ndame nga lumej aq të rrembyeshëm...
Po Atdhetarët që dhane jeten per Atdhe, sa data kanë që duhen kujtue?!Në Shqipni..., a ka mbetë kush që i bjen nder mend per Ata ?!..Lexoni këto data dhe Emna vetem per muejt Tetor, dhe mendoni a duhen kujtue ?!...
Përveç dokumentëve historike të botueme të asaj kohe, fotografive etj., në revistat “Leka”, “Hylli i Dritës”, etj., shkruen edhe Stephen Schwartz, në Albanian Catholic Bulletin, 1994, vol. XV, fq.150, University of San Francisco: “On March 24, 1911 the Albanian...
