Shqipni tavolinash

Nga Artan Lame

MAT‘HAUZEN

Gjashtëdhjetë vjet më parë.

Kur gjermanët prodhuan pullat shqiptare pas pushtimit në fund të vitit 1943, Lef Nosi, koleksionisti ynë i shquar dhe aso kohe anëtar i Rregjencës, i mbushi mendjen inxhinierit italian të ngarkuar nga gjermanët me këtë punë, që të bënte një gabim në njërën prej pullave. Që ta merrni vesh ju, në filateli pullat me gabime janë shumë të rralla dhe për rrjedhojë edhe me vlerë të madhe dhe shumë të kërkuara nga koleksionistët. Italiani shkoi pas mendjes së Lefës dhe bëri me qëllim një gabim në njërën prej pullave, gjermanët e kapën gabimin, e gjithë sasia e prodhuar e pullës u asgjësua, pastaj e zunë për veshi italianin dhe e fluturuan direkt e në Mat‘hauzen, duke i thënë "ore po me pullat e FELDPOST-ës tallesh ti kopuk?". Ky qe fati i një gabimi të vetëm, të bërë në një pullë të vetme, gjashtëdhjetë e kusur vjet të shkuara.

Gjashtëdhjetë vjet më pas.

Para ca ditësh dolën nga shtypi seritë e pullave postare shqiptare për vitin 2006 dhe 2007. Pa i hyrë davasë se si është e mundur që pullat e vitit 2006 dalin në fund të vitit 2007, pa i hyrë davasë se a janë të bukura a të shëmtuara, pa i hyrë davasë a duhej vënë kjo temë apo duhej vënë ajo tjetra, a e dini se sa gabime ka në ato pulla? Jua them unë: 76 gabime drejtshkrimore në fjalët shqipe, 22 gabime logjike në tekstin shqip, 18 gabime drejtshkrimore në tekstin anglisht dhe 16 gabime logjike në tekstin anglisht. Të gjitha këto, jo në ndonjë libër me qindra faqe apo me kushedi sa volume, por në 127 pulla me rreth 800 fjalë gjithsej !!!. Pa zënë në këtë llogari që, në rreth 400 fjalë që kanë germën "ë" vetëm në 22 janë vendosur pikat, apo që "ë"-ja te "Shqipëria" herë shkruhet me pika e herë pa pika.

Kur them gabime logjike, e përdor për të mos thënë "budallallëqe", apo kur them gabime drejtshkrimore e them për të mos thënë "gafa analfabetësh", se nuk kam si i quaj më butë. Për t‘u marrë vesh me ju o lexonjës, po ju sjell ca shembuj, vetëm ca të pakët dhe jua le juve të merrni me mend edhe të tjerat.

Do jetë përmbysur në varr Aleks Buda, kur të marrë vesh se në pullën kushtuar atij, është cilësuar si "artist" dhe jo si shkencëtar, a historian, a studiues, siç e dimë ne dhe siç e dinte edhe ai vetë veten.

Çdo njeri që ka bërë 4 klasë shkollë dhe që nuk ha hudhra për të mos u qelbur erë, e di se ajo quhet "hudhër" dhe jo "hurdhë", siç e kanë quajtur myteberët tanë.

Shikojeni tekstin e kësaj pulle: "KOSTUM BURRI - HOTI". Nuk është asgjë fakti që "Hot" duhej shkruar në trajtën e pashquar, kur sheh se figura nuk është aspak burrë po grua e çfarë gruaje se!

Davidi nuk ka mbiemër dhe, meqenëse ishte nga Selenica, historianët e quajtën "Selenicasi", kështu që nuk mund të shkruhet "Selenica" sikur të jetë mbiemri që ka në gjendjen civile. Më tej legjenda thotë "Portreti i farëhedhësit". Dreqi e di çka dashur të thotë autori i kësaj diçiture, që nuk e ka quajtur thjesht "mbjellës" po "farëhedhës", duke i dhënë kështu një ngarkesë seksuale të pafshehur.

E gjeni dot se ç‘shteti i përket kjo pullë? Natyrisht që Shqipërisë, nisur nga fakti që marrina të tilla ndodhin vetëm në dheun e shqipeve. Emrin "Shqipëri" e kanë harruar jashtë pullës, bashkë me germën e parë dhe të fundit të fjalës "Gjermani".

Ç‘epokë është "shek. I-II P.K.", është para apo pas Krishtit?

Për t‘i dalë të keqes para dhe prapa, shihni si e kanë shkruar në këtë rastin tjetër: "MILLENIUM I-RE BC". Në ç‘gjuhë është kjo, se "Millenium" nuk është as shqip as anglisht, se shqip thuhet "mijëvjeçari"; "I-RE" është deri diku shqip, se nuk është korrekt, pasi kur shkruhen shifrat romake nuk vihen mbaresat; ndërsa epoka është shkruar anglisht "BC", megjithëse në shqip "BC" nuk do të thotë asgjë, ose për saktësi është thjesht targa e Bajram Currit.

Shiheni si është shkruar emri i Papës Klementi XI nga halldupët tanë. Le që ia kanë shkruar emrin me germë të vogël ndërsa numrin si sytë e tyre, po ca më keq, e kanë masakruar kur kanë provuar ta shkruajnë anglisht: e kanë shkruar me "K" jo me "C"; i kanë hequr një "T" në fund dhe natyrisht numri është edhe këtu "11" dhe jo "XI".

Më tej kanë bërë ca pulla për perandorët romakë me origjinë ilirë, ku njëri syresh, sipas tyre, është Galerio Maksimiliani dhe tjetri Flavio Anastasi. Me përjashtim të faktit që nuk ekziston perandor me këtë emër, por e ka "Maksimiani"; të faktit që tjetri nuk quhet "Flavio Anastasi" sikur ta ketë emër e mbiemër, por "Anastasi I"; dhe të faktit që ky nuk është perandor romak, por perandor bizantin, të tjerat janë në rregull.

Ore banorë të Zululandit, Gjirokastra nuk është shpallur "qytet muze" nga UNESCO, por nga Enver Hoxha, ndërsa UNESCO e futi në listën e trashëgimisë botërore. Veç kësaj, ajo organizata e ka emrin "UNESCO" dhe jo "UNECKO", siç e shkruani ju.

Mirë që UNESCO-s nuk ia dini emrin, po as Et‘hem Beut të Tiranës nuk ia dini, që e shkruani "Et‘Hem Beu Tianë"? Shiheni po s‘besuat.

Pastaj brenda së njëjtës pullë, shkruani një herë "pjesmarje" dhe një herë "pjesëmarrje".

Më keq akoma, është kur gabimet janë në anglisht, se kjo bën që budallallëku të kthehet nga kombëtar në ndërkombëtar, si në këtë rastin këtu, ku fjalës "involvement" i hahet një rrokje dhe shkruhet "involment".

Në këtë rastin tjetër, fjalët nisin anglisht dhe përfundojnë shqip: "the struggle Veneto-Turke".

Meqë nuk më ka lënë mendja të rreshtoj të njëqind e kusur gafat tuaja, po i kthehem aty ku e nisa, tek artistët e shquar, që anglisht e shkruani "ALBANIAN NATIONAL FIGURES" dhe një herë e përktheni "artistë të shquar" dhe një herë tjetër "figura të shquara". Nejse, te ky përkthimi i dytë, është përfshirë edhe Osman Kazazi, ndjesë pastë. Kazazi hyri në burg djalë, doli nga burgu i Enver Hoxhës plak dhe vdiq në fillim të viteve ‘90. Më thoni ju ç‘vepra të mëdha la pas vetes ai, për t‘u rreshtuar te figurat e shquara të kombit, ç‘teori, ç‘filozofi a vepër arti? Osman Kazazi meriton një vend nderi në ndërgjegjen e çdo shqiptari për të na kujtuar se deri ku mund të masakrojë një jetë diktatura, meriton edhe një vend në "Guiness" për vitet e burgut, po gjynah mos paça, figurë e shquar e Kombit nuk u bë dot, se nuk e la llozi i burgut të bëhej.

Nuk po rreshtoj të tjera, për të mos lodhur këndonjësit, por po të mendosh se janë nja tre duzina njerëz në Ministri të Punëve Publike dhe në drejtori të postave, që merren një vit të tërë me këtë punë dhe për të kontrolluar ato 800 fjalë gjithsej dhe bëjnë 150 gabime, është për turp e faqe të zezë.

Po a e dini o injorantë, se pulla bashkë me monedhën, janë dy shenjat më të rëndësishme që prodhon një shtet dhe me të cilat dallohet e le gjurmë mbi faqe të dheut dhe ju pikërisht me këto shenja na nxini faqen. Shkoni e gjeni një gabim në pullat e Gjermanisë a të Anglisë, apo ca më afër, në ato të Maqedonisë a të Moldavisë, mor po edhe në ato të Burundit a të Kongos, dhe unë do t‘u falja. Po nuk është një punë që e filluam sot, se ka 95 vjet që bëjmë pulla dhe erdhët ju tani e të na bëni të dukemi faqe botës si druvarë. Vidhni sa të doni e si të doni me tenderat e pullave apo edhe me rroga e shpërblime o të babëzitur, bëjini pullat me letër të keqe a me tema sipas midesë suaj prej sahanlëpirësish, jua fal. Do ju justifikoj para çdo të huaji e do t‘u them se jemi të varfër e s‘kemi para t‘i bëjmë me letër më të mirë, në djall vaftë, do t‘ju falja. Po të më turpëroni mua dhe Shqipërinë time e të dukemi barbarë e injorantë nuk ju lë.

Pyes se kush bën pjesë në Komisionin Shtetëror të Pullës dhe fillojnë të m‘i numërojnë: Kryetar, djali i Vili Minarollit, anëtar djali i ..., lere lere, u them, se e mora vesh.

Dëgjo Sokol, dëgjo Arqile, nuk pretendoj që ministri apo drejtori i Postave të jenë të zanatit, si në kohë të Ismail Qemalit, se këto janë ëndrra që nuk do t‘i realizojë më ky vend, kështu që për gjithë çfarë shkrojta më sipër nuk jua vë fajin juve, se sidoqoftë mund të më thoni se nuk jeni specialistë dhe jua keni lënë në dorë atyre që paguhen për këto punë. Jua them sinqerisht këtë. Por nëse pas një jave, nuk do ketë ndodhur asgjë me atë bandën e injorantëve pa anë e kut, që të janë mbledhur aty në Ministri të Punëve Publike apo në Drejtori të Postave, që ca i gjetët e ca jua dhanë, nëse po ata do vazhdojnë të na turpërojnë të gjithëve faqe botës, atëherë ndryshon puna. Atëherë do të them se faji është i juaji e do ta zë inatin me ju të dy. Me ty Sokol Olldashi dhe me ty Arqile Goreja. Po pres.