Përparim Hysi: Një grua me dinjitet

Një GRUA me dinjitet

In memoriam LAVDIE NANAJ (GJIKA) dhe libri i saj "LAVDIA e LABËRISË"

(ese)

Nga Përparim Hysi

Ky libër që më ra në dorë,ka një domethënie të madhe.  Është shkruar nga një ZONJË me shumë atribute që,për mjet kësaj eseje,dua t'ua bëjë të njohur atyre lexuesëve që nuk e kanë njohur LAVDIEN. Para se të shkruaj,në "vija të trasha" për të,dua t'u them lexuesëve: emri i saj përkon me veprën e saj. Librin ma dhuroi,bashkëshorti i saj,miku im,AGIM NANAJ dhe,pasi e përfundova librin,them:"Sa të drejtë ka LEE IACOCCA kur thotë:"I vetmi shkëmb që qëndron i patundur,është vetëm një familje e mirë".Dhe e tillë ka qenë familja:AGIM NANAJ e LANVDIE GJIKA që,edhe kur "furtunat made  in trazicion vërshuan mbi ta,por qëndruan të patundur. Se,kur thotë ALFRED ADLER:"Njerëzit më të lumutur janë ata që kanë patur një martesë të lumtur". Duket sikur i ka thënë për ta.

*

Pse po shkruaj për LAVDIEN? Së pari,ka qenë mësuese dhe si mësues që kam qenë,më  thërret"gjaku" i profesionit. LAVDIA ka qenë mësuese me dinjitet dhe kurrë nuk bëri"shartime" për të përkëmbur dinjitetin e një tjetri,sado që"boritë e partisë" binin me zë të lartë për luftën e klasave. Por LAVDIA,sado e rritur me frymën e partisë,kish një"bori"tjetër që binte më thekshëm në vesh:boria made in XHEBRO GJIKA:-... kujdes bija ime(është fjala për LAVDIEN) se në KANINË janë"LUZËT","XHindët... Kjo e rrit dhe ca më shumë dinjitetin e saj. Se,siç thotë,BILL  HAJDELLS:" Dinjiteti nuk bie nga qielli.Ai as nuk mund të blihet dhe as nuk mund të shpiket. Dinjiteti është shpërblim për njerëzit që punojnë me ndërgjegje." E tillë ka qenë si mësuese LAVDIA. Nëse futesh në faqet e librit,njeh jo vetëm një mësuese të zonjën,por një grua altruiste dhe një veprimtare e shquar. "Simotra e zezë",mbështetja aq e madhe e saj për atë fatkeqe që e përbuznin për ngjyrën e lëkurës,flet për një grua zonjë që zor t'i gjeshë të ngjashmen e saj. LAVDIE NANAJ,edhe nëse nuk i ka ditur fjalët e SHENJTËRISË së tij,PAPA FRANÇESKUT që ka thënë:"Dinjiteti njerëzor është i njëjtë për gjithë qeniet njerëzore.Nëse shkel dinjitetitin e dikujt,unë shkel dhe dinjitetin tim",ajo e tillë ka qenë gjithë jetës së saj: me dinjitet e karakter të lartë.Familjare e mirë,mësues shumë e mirë,kolege altruiste,rebeluese ndaj padrejtësive e nëpërkëmbjes për arsye iracionale,subjektive e përverësi. E gatshme për "t'u ngrënë dhëmbë për dhëmbë" me mediokritetin qoftë dhe nga persona të veshur me"parti" e pushtet. Ashtu si KAFKA që thotë:"Nuk ia fal vetes që nuk vura një maskë ,por kam jetuar me një fytyrë",e tillë ka qenë dhe LAVDIA,Kurrë nuk ka mohuar se ka qenë komuniste(ka bërë dhe shkollë partie),po kurrë avantazhin që kishte qoftë si e bija e XHEBRO GJIKËS,nuk e përdori apo e shfrytëzoi si"biografi" për favore.

Natyrisht,jo të gjithë admironin këto atribute të saj,përkundrazi: kishin smirë dhe xhelozonin kundër saj. Ajo e shihte qartas këtë sulm qoftë dhe prapa shpinës,por,sado që e dinte që"Armiqtë e njeriut nuk janë demonët,por qenie njerëzore si vet njeriu",kur thotë LAO TZU,ia lë si amanet bahkëshortit,AGIM NANAJ:-Mos u hakmerr! Vetëm thënia:-Mos u hakmerr,duket sikur LAVDIA e XHA XHEBROS të ketë dalë nga "BIBLA".

Pasi e lexon gjithë librin,vijnë dhe çastet e sëmundjes së pashërueshme dhe,në ato pak"intimitete" me bashkëshortin,AGIM NANAJ,kupton se LAVDIE NANAJ del më e fortë se sa rrethanat që  e rrethuan gjatë jetës.E pushuar nga puna që 45-vjeçe,jo vetëm nuk u përul,por u bë një veprimtare e shquar e LABËRISË. Duke hyrë në faqet e kësaj "Shoqate",u obsesova nga shumë emra të njohur,si:AGO NEZHA;ALBERT ZHOLI;ALBERT HABAZAJ

Dhe miqtë e mi të ndjerë:IBRAHIM GANI;MALIQ LILA;DASHO MATODASHO;ZENEPE LUKA etj.

*

Të shkruarit,

Po LAVDIA ka shkruar një libër.Me të ka ndodhur ajo që thotë nobelistaj,ANNIE ERNAUX:"Të kesh jetuar diçka,çfarëdo qoftë ajo,të jep të drejtën e padiskutueshmepër ta shkruar atë". Ky libër i saj është si"kënga e fundit të mjelmës".Lexues,lexoje do shikosh një familjare model,një bashkëshorte aq besnike dhe po kaq kurajoze dhe,mbi të githa një nënë e një gjyshe model. Ka disa vjersha ku malli i nënës,i gjyshes,i bashëshortit,i bijëve,i nipit,i mbesës në sinkron  të një model të një familjeje shembullore. Unë,pothuaj,u futa në lëkurën e secilit të këtyre familjarëve dhe,padyshim,jam pranë dhimbjes së bashkëshortit shembullor AGIM NANAJ. Lavdia rron pranë tij si dy trupa në një  shpirt. E paharruar qoftë!

Tiranë,22 korrik 2025