Demir Krasniqi: Këngë legjendare

Këngë legjendare :

 

QYSH KESH , QYSH U BANA DHE QYSH DO T’ BAHNA ?!

 

Në nji kohë , në nji zaman ,

Thonë –  nji Mbret koka kanë ,

Tjetër thmi, ai nuk kish pasë ,

Ia kish falë Zoti nji vajzë .

Hyzmetçarët – hyzmet po i bajnë ,

Sadriazemi – zavendës ish kanë ,

Besim t’ madh  Mbreti i kish dhanë !

Çika e Mbretit , nisi me u rritë –

Ditë mbas dite ish hi n’ bylyk !

Bukuri t’ madhe , Zoti i kish dhanë –

Veç me kanë Diell e Hanë !

 

Sadriazemi e kish hetue –

Fort n’ çikë t’ Mbretit ish dashunue !

Kish vendosë me e përdhunue –

Porse , çika nuk kish pranue !

S’ deshke , babën me e marrue –

Fort e shkreta ish kanë ngushtue !

Babës s’ vet s’i  ka kallxue –

Sadriazemin , mos me e shkurtue !

Sadriazemi , fort ish frigue :

“Me ba Mbretit , kjo me i kallxue –

Kryet me shpatë ka me ma shkurtue !”

 

Këqyr nji ditë se çka po banë

Babës Mbret , m’i paska thanë :

“Baba Mbret , hatri mos t’ mbesë –

Tu ba çika për martesë !”...

Baba Mbret fort ish ngushtue ,

Në çikë t’ vet paska dyshue ,

Mos po donë f’tyra me i shkue ?!

Hyzmetçarët i ka tubue –

Meniherë i ka urdhnue :

“Me marrë çikën larg me e que –

Kryet me shpatë me ia shkurtue !

Mjedis  detit , ju , me e gjue ,

Se ka dashtë kjo me m’ marrue !”

 

Hyzmetçarët e paskan ngue –

Kanë marrë çikën , larg e kanë que ,

Urdhnin Mbretit n’ vend me ia que !

Se te deti kur janë afrue ,

Fort prej çikës janë gjynahtue ,

S’ kanë mujtë kryet me ia shkurtue –

T’ gjallë në deti e kanë gjue !

E te Mbreti kokan shkue :

“Urdhnin tand , n’ vend e kem que !”

 

Zoti i madh , çka ka marue –

Nji erë t’ madhe e paska que ,

Krejt ai deti ish kanë tërbue ,

Valë të mëdha në ta janë que ,

N’ stom të detit – çikën e kanë gjue !

Fort fuqia – çikën e kish lëshue –

S’i punonte trupi me dalë ,

Për nji rraje me duer ish kapë ,

Ish zatetë shpirti me i dalë ,

Me ymyt me pshtue e gjallë !

 

Kur donë Zoti me t’ ndihmue –

Nji çoban aty ish qillue ,

Me do dhenë ish kanë tu i rue ,

Afër detit ish afrue ,

Po donë çikës me i ndihmue ,

Nga rreziku me e pshtue ,

Fort çobani koka ngushtue !

Çikë ma t’ bukur kurrë s’ kish pa –

Hyri – Zoti e kish ba !

Çika , mirë  sa kish pushue –

Me çobanin ka bisedue :

“Ti çoban, drejt me m’ kallxue ,

A mos je ti i martuem ?”

Drejt çobani i ka kallxue :

“ S’ jam fejue, as s’ jam martue !

Fukara shumë jam qillue –

Çoban – jeta asht tue m’ shkue !”

Atëherë , çika iu ka drejtue :

“Ti n’ um paç kabull për grue –

Unë , me ty du me u martue !

Veç tri sene prej teje i due :

Nji Besë t’ Zotit me ma dhanë –

Mos me m’ dvetë kurrë prej kah jam,

Mos me m’ dvetë e kujna jam !

Kur t’ na e falë Zoti , naj thmi –

Emnat vet kam me jav ngjitë !”

 

Besën e Zotit, çobani ia ka dhanë –

Këto tri sene me ia majtë !

Ka marrë çikën , në  shpi kanë shkue –

Dhe me ta koka martue !

U mbush shpija bukuri ,

Jetë të mirë e rahati ,

Fali Zoti t’ parin thmi !

Kishte le djalë për shyhret –

Ia ngjet nana , emnin vet !

Tha :”Këtë djalë e kam për qef –

Do t’ ia ngjes emnin : QYSH KESH !

Nisi djali me u rritë –

Atëherë leu thmia i dytë !

U gëzua baba e u gëzua nana –

Ia ngjet emnin : QYSH U BANA !

U mbush shpija plot shyhret ,

Me thmi t’ vogël për lezet –

Atëherë lindi thmija i tretë !

Priti e foli prapë e ama –

Ia ngjet emnin : QYSH DO T’ BAHNA !

 

Dalë ngadalë thmija po rriten –

Kalojnë kohë e kalojnë vite !...

Nji ditë Mbreti ishte mërzitë –

Hyzmetçarët i paska thirrë:

“ Domë me dalë pak me xhezdisë !”

Kokan dalë në bjeshkë me gjue –

Ishin lodhë , ishin  untue ...

Ngat nji shpije janë afrue –

Kokan hi pak me pushue !

Nisë çobani po iu banë hyzmet –

Hyzmetçarëve dhe Babës Mbret

Dhe po i thirrke thminë e vet !

 

Nisi e i dvetke Baba Mbret :

“ Qysh i kanë emnat e vet ?”

Thmia i parë , nisi e po keshë :

“Unë e kam emnin QYSH KESH !”

Thmija i dytë tha :”M’ ka thanë nana –

E ki emnin QYSH U BANA !

Edhe i treti tha : “M’ ka thanë nana –

E ki emnin : QYSH DO T’ BAHNA !”

Nisi Mbreti e po seritet –

Për këta emna kaq t’ çuditshëm !

 

Çobani – grues i kish thanë :

“Drekë të mirë , grue na banë ,

Mysafir , kem Babën Mbret ,

Bashkë me hyzmetçarët e vet !”

Grueja e tij, kurrgja s’ po flet –

Mirë e njihte babën e vet !

Hyni n’ magje miellin po e sitë –

Jemek t’ mirë  tuj përgatitë ,

Si dikur , kur ish kanë çikë ,

Bashkë me nanën , çka kanë qitë !

Merr çobani , drekën me  e que –

Mysafirëve , bukë me iu shtrue !

Fort ai Mbreti koka hutue –

Atë jemek kur e ka kërkue !

Atëherë , Mbretit  iu ka kujtue –

Këtë jemek ,  kush e ka gatue !

Që kërkush nuk dinë në jetë –

Përveç grues dhe çikës s’ vet !

Zuni çobanin e po e dvetë :

“ Kush e gatou këtë jemek ?”

Fort çobani u ngushtue :

“Grueja e jeme e ka gatue “!

 

“Drejt  çoban, ti me m’ kallxue –

Kah e kije ti, atë grue ?”

Fort çobani u ngushtue :

“Baba Mbret , s’ muj me t’ kallxue !

Qysh atë ditë , kur jam martue –

Unë , me te jam besatue ,

Sa t’ jem gjallë , na , me jetue ,

Për tri sende mos me e ngushtue :

-Mos me e dvetë kurrë , prej kah asht !

-Mos me e dvetë , e kuja asht !

-Edhe thminë , Zoti kur t’ na i falë –

Ajo, emnat me jav lanë !”

 

Fort mirë Mbreti , ish kujtue –

Emnat – thmive , qysh jav kish vnue !

E çobanin e ka urdhnue –

Gruen në odë – Mbretit me ia que !

Due vet me bisedue !”

Fort çobani , koka ngushtue –

Mos me e que – nuk ka guxue !

Ka shkue grues i ka kallxue :

“ Baba Mbret asht tuj t’ kërkue –

Donë me ty me bisedue !”

 

Mejherë grueja koka shkue –

Babën Mbret e ka përqafue !

Baba Mbret ,  i paska thanë :

“Çika e jote , unë , vet  jam !

Ti, o babë, kur ke urdhnue –

Hyzmetçarët për me m’ shkurtue ,

Edhe n’ deti , mue me m’ gjue ,

Ata , urdhnin ta kanë zbatue !

Perëndia më ka ndihmue –

Edhe gjallë , unë , kam pshtue ,

Me çobanin , unë, jam martue !

Ngo bre babë, mirë, i ka thanë –

Unë e drejtë gjithmonë jam kanë ,

S’ ta kam marrë erzin nëpër kamë,

M’ ka ardhë  keq, unë, ty me t’ thanë –

Për me t’ qartë me ndihmësin tand !

Sadriazemi asht mundue –

Erzin  tem me ma marrë mue !

Unë, kurrqysh nuk kam pranue –

S’ kam guxue me t’ kallxue ,

Se ti babë, e kishe shkurtue !

Sadriazemi asht frigue –

Mos po due , unë, me t’ kallxue ?!

Atëherë ty , ai, t’ ka kallxue :

“Tu ba çika me  u martue !”

Ti, atë , babë e ke ngue –

Edhe mue m’ ke shkurtue !

Por, drejtësia m’ ka ndihmue –

Edhe unë e gjallë jam pshtue !

Me çobanin jam martue –

Edhe mirë jam tue rrnue !”

 

Baba Mbret , nisi e po kanë ,

E çobanit i paska thanë :

“ Ti, këto berre , krejt me i lanë ,

E me i marrë këta thmi me grue –

Bashkë me mue , me ardhë me rrnue !”

E muer  dhandrrin me grue e thmi –

N’ pallat t’ vet i paska shti !

Po mi thërret do xhelatxhi

Menjëherë i ka urdhnue :

“Sadriazemin , këtu jav due

Edhe kryet ja ka shkurtue !

Sadriazem – dhandrrin e ka vnue !

 

***** Këndoi : Xheladin Mazrekaj  nga fshati Dujakë , me vendbanim në Pejë , më datën 04.01.1983 .

Shënoi : Demir Krasniqi