Primo Shllaku: Jemi në Europë vetëm gjeografikisht

PRIMO SHLLAKU:

“JEMI NË EUROPË VETËM GJEOGRAFIKISHT”

Cila është ngjarja më e madhe në histori: rënia e murit të Berlinit apo rrëzimi i kullave binjake?

Ramja e Murit të Berlinit ka randsi humanitare. Kampi socialist synonte gati-gati krijimin e nji specie të re njerzore: kët’ tonën, që nuk lidhemi as për kambe, as për kreje.

2-Zoti ekziston, mund të ekzistojë, duhet të ekzistojë apo nuk ekziston?

Zoti ekziston dhe na e prekim te gjana të thjeshta specifike përvec krijesës. Infiniti, e pamunduna, e padukshmja, mendimi, vdekja, dashunia, gjithçka abstrakte ka farën e tij.

3-Gjuha shqipe ju duket e pasur, e varfër, apo si të tjerat?

Gjuha shqipe më duket si të tjerat potencialisht, por e vorfnueme prej gjuhëtarësh.

4-Njerëzit janë esencialisht të mirë apo janë esencialisht të këqij?

Njerzit janë të mirë. Rrugës e kuptojnë se kshtu nuk fitojnë gjâ.

5-E kuptoni apo e qortoni merakun e shumë europianëve lidhur me anëtarësimin e Turqisë në BE? 

Turqia ka qenë aleat i Europës. Tashti duhet pa. Nëse asht prap, duhet pranue, përndryshe ajo, kulturalisht, âsht ende shum larg.

6-Harmonia ndërfetare në Shqipëri është një legjendë apo një realitet i bukur? 

Praktikisht na jemi nji vend felëshues, pra, pak a shum ateist. Kët realitet politikanët, kulturologët e gazetarët e shesin për tolerancë fetare.

7-Shihni ndonjë unitet të qartë kulturor midis Shqipërisë e Kosovës?

Po e shof. Por, shof edhe dëshprim kulturor tek kosovarët që kanë braktisë pa rikuperim vlera autentike identitare për hatër të nji periudhe që tashma ka marrë fund.

8-Cili është njeriu më i rëndësishëm, numrin e të cilit e keni në phonebook?

Numri i Institutit të Promovimit të Vlerave në Gjuhë Shqipe.

9-Fan Noli udhëhoqi një grusht shteti apo një revolucion demokratik në vitin 1924?

Revolucion në gjurulldi âsht si me thanë banjo dielli në shtrëngatë.

10-Nëse do t’ju kërkonin të veçonit ndonjë arritje të diktaturës komuniste pesëdhjetëvjeçare, çfarë do të thoshit?

Diktatori arriti me vdekë në dyshek.

11-Do ishit dakord që fëmija juaj të merrte pjesë në lojën televizive Big Brother?

Fmijët e mi janë vlla e motër. Asnjeni nuk ka vlla të madh, se djali im âsht mâ i vogël se e motra.

12-Sikur të kishit jetuar në vitet e Luftës së Dytë Botërore, do të rreshtoheshit me partizanët, me Ballin Kombëtar, me ndonjë organizatë tjetër, apo do të qëndronit

asnjanës?

Padyshim do të ndjehesha i fyem në sedrën time kombtare. Do të rrjeshtohesha në Frontin Nacionalçlirimtar, por mbas Mukjes, do të ikja prej ndikimit komunist.

13-Largimi i Ahmet Zogut nga Shqipëria në prill të vitit 1939 është një gjest i qortueshëm apo i kuptueshëm?

Vetëm i qortueshëm. Po të rrinte ai në Shqipni, komunizmi nuk puthte ktej pari.

14-Shqiptarët e fituan pavarësinë më 1912-ën apo e patën dhuratë prej konjukturave ndërkombëtare?

Unë them se kishte ardhë momenti shtetformues i shqiptarëve. Rilindja punoi fort për kët’ qëllim. Por, nunët e shtetit shqiptar të 1912-ës ishin Austria e Italia.

15-Do të ishit dakord të përkthehej në gjuhën shqipe “Mein Kampf” i Adolf Hitlerit?

Fjala mort nuk ban, thonë në qytetin tim të lindjes.

16-Cili është njeriu më i rëndësishëm, me të cilin ju keni bërë një fotografi?
Baba im.

17-Çfarë ishte në të vërtetë ajo që ndodhi në vitin 1997?

Ajo që duhet të ndodhte me adresë në 1990, ndodhi nëpër jerm më 1997. E njajta energji që do të shkaktonte të parën, shkaktoi të dytën.

18-Ne shqiptarët jemi europianë me titull të plotë?

Gjeografikisht po. Por kulturalisht kemi vetëm minoritete europiane që kanë e s’kanë lidhje me përkatësinë e tyne fetare.

19-Në cilën ngjarje të madhe të historisë botërore do të donit të kishit qenë

protagonist?

Në ramjen e komunizmit.

20-Me cilin personazh të historisë së Shqipërisë do kishit dashur të bënit një bisedë të gjatë e të shtruar?

Me Skënderbeun.

21-Cili është libri që po lexoni?

Nuk po lexoj,po shkruej.

22-Pse Shqipëria është tradicionalisht e fundit në përgjigje të zhvillimeve botërore e kontinentale? 

Sepse struktura e saj e thellë konstitutive nuk âsht homogjene. Ideja e kombit âsht dytësore ndaj asaj që kam ndër mend.

23-Ç’është Atdheu?

Atdheu tashti fillon prej votrës sime dhe shkon deri në Konispol a Mitrovicë. Vermoshin nuk po e zâ me gojë se âsht Shqipni e Mesme.

24-Keni frikë nga vdekja?

Sa mâ i miri qen. Por para saj, si frika, si trimnia janë pa dobi. Vetëm çastet e fundit të jetës mund të na diferencojnë.

25-Shyqyr apo sa keq që kemi internetin?

Dikur mburreshim se jetojmë në qytet. Interneti e ktheu planetin Tokë në nji katund të madh. Hajde e mere vesht se çfarë jemi tashti: qytetarë apo katundarë.