Halit Bogaj: Zhan Pol Belmondo

ZHAN POL BELMNDO/1933-

Një ikonë gjallë e kinematografisë franceze

Nga Halit Bogaj

Kinematografia franceze kishte dhënë emra të mëdhenj në artin filmor,në mesin e të cilëve është edhe doajeni maestral-Zhan Pol Belmondo që krijoi një varg veprash të rëndësishme filmore që janë origjinale deri në skajshmëri të plotë.Franca kishte nxjerrë edhe yje të shquar si:Moris Shevalie dhe Zhan Gaben,që i përkisnin periudhës së mëhershme filmore,por edhe të tillë si:Iv Montan,Lino Ventura,Allen Dellon,Simon Sinjore,Mishel Pikoli,Ketrin Dënev,Zhan Luj Trentinjan dhe shumë të tjerë që artin filmor e begatuan në mënyrë madhështore dhe të përhershme.Pas emrave të mëdhenj të gjeneratës më të vjetër,doli një plejadë e shquar në krye me Belmondon  dhe Allen Dellonin, ku bënin  pjesë edhe:Zhan Sorel,Moris Rone,Zhak Peren,Pjer Klementi, Fransoaz Dorlek, Pjer Vanek ,Pjer Bris dhe emra të tjerë të rinj që kishin talent të theksuar. Me të drejtë mund të thuhet se mbi të gjithë këta emra :Alen Dellon dhe Zhan Pol Belmondo  ishin dalluar me filmat e tyre të ndritur”Deri në frymën e fundit”/Belmondo/dhe”Roko dhe vëllezërit e tij’/Dellon/,me të cilët kishin fituar famë internacionale.Zhan Pol Belmondo bëri emër kolosal ,duke arritur të luante mbi 100  filma të zhanreve të ndryshme dhe Franca as që mund të paramendohej pa filmat e shumtë të tij të cilët shënuan kthesa të mëdha në artin e shtatë .Ai luajti role të fuqishme dhe poliedrike,duke u bërë përherë e më i popullarizuar jo

Jean-Paul Belmondo

vetëm në atdhe por edhe në mbarë botën.Me të drejtë e krahasonin edhe me aktorin maestral amerikan,Hemfri Bogart ngase ai me filmat e tij kriminalistik vërtet i përngjante së tepërmi imixhit të Bogartit,duke u quajtur edhe me epitetin”Bogi” francez..Belmondo shkëlqente vazhdimisht dhe bëhej gjithnjë e më i madh dhe film pas filmi,siç thamë,duke filluar nga realizimi maestral i Zhan Lik Godarit”Deri në frymën e fundit”e deri tek filmat e ”Njeriu dhe qeni i tij’’/ku luan me rivalin e tij të madh,Alen Delonin/’’Njeriu dhe qeni ‘’...Aktori i ri kishte treguar pjekuri të madhe artistike qysh me filmat e rinisë së tij të hershme nnga të cilët buron talenti i tij gjenial dhe me të cilët e filloi karierën e vetë të ndritshme.Askush nuk mund ta harrojë edhe filmin e tij aventuristik”Kartushi”/ më të cilin shkëlqen bashkë me aktoren e famshme_Klaudia Kardinale,por as”Majmunin në dimër” ku aktron në mënyrë impozante me veteranin Zhan Gaben.Belmondo ishte feniomenal edhe me filmin kriminalistik”Roberto La Roka” në të cilin e shohim bashkë me aktorin tjetër të madh francez, Pjer Vanek,por edhe në projektin policoro-kriminalistik”Fransoa Hollan” me të cilin jep provim për filma të shkëlqyer detektivësh të rryer.Nuk e kemi harruar asnjëherë as  filmin”Borsalino’,në të cilin shkëlqen me Alen Dellonin, por as filmin tjetër”100.000 dollarë në diell”me veteranin tjetër,Lino Ventura. Zhan Pol Belmondo është një kapitull i veçantë i kinematografisë së lavdishme franceze që krijoi role të pavdekshme dhe historike,kushtuar personazheve të ndryshme filmore.Ai është i paharruar ,prapë me Alen Delonin nga filmi”A po digjet Parisi?”,kushtuar luftës çlirimtare franceze nga okupimi i egër gjerman,por në të cilin  film aktori dëshironte që emri i tij të shkruhej para atij të Alen Dellonit të cilët e konsideronin veten secili më i madh se tjetri,por që regjisori Filip De Broka kishte gjetur një zgjidhje fatlume për të dytë ,duke ua shënuar paralelisht emrat   në kolonën ku figurojnë rolet kryesore. Por ai që ia hapi të gjitha dysert drejt sikseseve të reja, siç thamë edhe më lart,ishte  filmi “Deri në frymën e fundit” Me rolin e tij të paharruar tregonte se në botën e famshme të filmit francez vinte një i ri me premtime të shumta dhe të jashtëzakonshme  me të cilin ishin të preokupuar edhe shumë regjisorë të njohur.Pikërisht me atë film Belmondo tregon talentin e tij të përsosur dhe pjekurinë e madhe artistike,duke u bërë një idhull i mbarë njerëzimit,bashkë me regjisorin e madh,Zhan Lik Godar si kreator i atij filmi maestral.Belmondo realizon edhe filmin”Çoçara” i cili e drejton aktorin e ri në projekte të tjera dhe shumë serioze,ku pranë vetes kishte Mbretëreshën e filmit italian_-Sofia Loren, e cila për këtë film  të shkëlqyer e mori çmimin Oskar. Zhan Pol Belmondo ishte një sharmer i fortë në të gjithë filmat e tij të njohur dhe në të gjitha zhanret e krijuara deri sot,duke filluar nga gansterët, aventurierët, detektivët e deri te komedianët e luajtur në disa filma komik,siç ishte”Njeriu nga Rio” dhe disa të tjerë të atij lloji.Belmondo është akoma aktiv dhe në vitet e fundit shkëlqeu në versionin e tretë francez”Të mjerët”, sipas veprës homionime të Viktor Hygos, të cilën e realizuan dy herë edhe Zhan Gabeni dhe Lino Ventura.Belmondo, ashtu si edhe dy aktorët e përmendur, interpretoi personazhin, tanimë legjendar Zhan Valzhan, që ka mbetur si njëra ndër figurat më të dhembshme në mbarë letërsinë botërore të cilin e fusin në burg për vjedhjen e një buke!