Kulturë
Këze (Kozeta) Zylo: Nderroi jete nobelisti Aleksander Sollzhenicin ne moshen 89 vjecare
E merkure, 08.07.2009, 07:00 PM
Nderroi jete nobelisti Aleksander Sollzhenicin ne moshen 89 vjecare
Nga Këze (Kozeta) Zylo
Sollzhenicin fitoi cmimin Nobel ne letersi ne vitin 1970.
Ai u denua nga Lidhja e Shkrimtareve rus per pikepamjet e tij, por per kete cmim u perjashtua duke marr me vehte mallkimin e tyre.
Nepermjet penes se tij te fuqishme ai luftoi krimet e Stalinit, dhe beri te njohur tmerrin e gulageve.
Si i burgosur politik, rreth tete vjet, ai shkruajti librin “Nje dite nga jeta e Ivan Denisovicit” ku fshikullonte pa meshire gulagun tmerr, sovjetik.
Ai u largua nga Rusia ne vitin 1974 dhe u strehua ne Zvicer, pas kesaj shkoi ne Vermont te Amerikes.
Romanet “Rrethi i pare” dhe “Pavioni i kancerozeve” u ndaluan ne vendin e tij, ndersa u botuan here pas here ne Perendim.
“Një ditë nga jeta e Ivan Denisoviçit”, libri i shkruar mbi përvojën tetë vjeçare të Sollzhenicinit si i burgosur politik, ishte vepra e parë letrare që dënonte drejtpërsëdrejti gulagun sovjetik.
Ai u kthye ne Rusi me 1994 si nje hero, perpjekje qe ishte bere qysh me pare nga Gorbacovi.
Ai eshte cilesuar si ndergjegjja e Kombit Rus.
Klod Dyran, Drejtori i Shtepise Botuese "Fajar" ne France , qe ruajti te fshehura doreshkrimet e Kadarese dhe dy romane ne kasaforten e Bankes, eshte njohur dhe ka bashkepunuar direkt me Sollzhenjicinin.
Nga intervista e Klod Dyran me Blendi Fevziun kam shkeputur kete pjese:
“Sollzhenjicinin e kam njohur nga afer, pikerisht ne castin kur e kishin debuar nga Rusia, ne shkurt te 1974. Ju e dini qe ate e kane debuar, domethene ai nuk kerkoi strehim politik, por e debuan. Pastaj kishte nje histori te tmerrshme.
Sapo kishte perfunduar "Arkipelagun e Gulakut" dhe kishte ruajtur ne mikrofilma doreshkrimin e arkipelagut. Por, ama kishte fshehur edhe dy- tre ekzemplare te tjere ne Rusi tek miqte e tij.”
Sollzhenicini asnjehere nuk ndali se shkruari, edhe pse shpesh shkrimet ishin kontradiktore ne lidhje me qeverine e tanishme ruse. Ai kritikonte mjerimin e shoqerise, ngrehinat e pushtetit qe shkerrmoqeshin para syve te tij.
Ja c’mendonte dhe c’shkruante shkrimtari nobelist: "Ne jetojmë praktikisht mes rrënojave, por bëjmë sikur kemi një jetë normale, tha ai në maj të vitit 2002. E vetmja mënyrë për të ndërtuar diçka të fortë dhe të shëndetshme është duke filluar nga rrënjët, ashtu siç rritet çdo gjë në natyrë".
Nobelistin e futen ne sketerre, ku ai e preku ate nga afer, ndjeu cfilitjen dhe tmerrin shkaterrues te egersise se pushteteteve, ndaj dhe mesazhi i tij do t’u rezistoje koherave, nese cdo Komb do te filloje punen e tij, nga rrenjet…!
Nga Këze (Kozeta) Zylo
Sollzhenicin fitoi cmimin Nobel ne letersi ne vitin 1970.
Ai u denua nga Lidhja e Shkrimtareve rus per pikepamjet e tij, por per kete cmim u perjashtua duke marr me vehte mallkimin e tyre.
Nepermjet penes se tij te fuqishme ai luftoi krimet e Stalinit, dhe beri te njohur tmerrin e gulageve.
Si i burgosur politik, rreth tete vjet, ai shkruajti librin “Nje dite nga jeta e Ivan Denisovicit” ku fshikullonte pa meshire gulagun tmerr, sovjetik.
Ai u largua nga Rusia ne vitin 1974 dhe u strehua ne Zvicer, pas kesaj shkoi ne Vermont te Amerikes.
Romanet “Rrethi i pare” dhe “Pavioni i kancerozeve” u ndaluan ne vendin e tij, ndersa u botuan here pas here ne Perendim.
“Një ditë nga jeta e Ivan Denisoviçit”, libri i shkruar mbi përvojën tetë vjeçare të Sollzhenicinit si i burgosur politik, ishte vepra e parë letrare që dënonte drejtpërsëdrejti gulagun sovjetik.
Ai u kthye ne Rusi me 1994 si nje hero, perpjekje qe ishte bere qysh me pare nga Gorbacovi.
Ai eshte cilesuar si ndergjegjja e Kombit Rus.
Klod Dyran, Drejtori i Shtepise Botuese "Fajar" ne France , qe ruajti te fshehura doreshkrimet e Kadarese dhe dy romane ne kasaforten e Bankes, eshte njohur dhe ka bashkepunuar direkt me Sollzhenjicinin.
Nga intervista e Klod Dyran me Blendi Fevziun kam shkeputur kete pjese:
“Sollzhenjicinin e kam njohur nga afer, pikerisht ne castin kur e kishin debuar nga Rusia, ne shkurt te 1974. Ju e dini qe ate e kane debuar, domethene ai nuk kerkoi strehim politik, por e debuan. Pastaj kishte nje histori te tmerrshme.
Sapo kishte perfunduar "Arkipelagun e Gulakut" dhe kishte ruajtur ne mikrofilma doreshkrimin e arkipelagut. Por, ama kishte fshehur edhe dy- tre ekzemplare te tjere ne Rusi tek miqte e tij.”
Sollzhenicini asnjehere nuk ndali se shkruari, edhe pse shpesh shkrimet ishin kontradiktore ne lidhje me qeverine e tanishme ruse. Ai kritikonte mjerimin e shoqerise, ngrehinat e pushtetit qe shkerrmoqeshin para syve te tij.
Ja c’mendonte dhe c’shkruante shkrimtari nobelist: "Ne jetojmë praktikisht mes rrënojave, por bëjmë sikur kemi një jetë normale, tha ai në maj të vitit 2002. E vetmja mënyrë për të ndërtuar diçka të fortë dhe të shëndetshme është duke filluar nga rrënjët, ashtu siç rritet çdo gjë në natyrë".
Nobelistin e futen ne sketerre, ku ai e preku ate nga afer, ndjeu cfilitjen dhe tmerrin shkaterrues te egersise se pushteteteve, ndaj dhe mesazhi i tij do t’u rezistoje koherave, nese cdo Komb do te filloje punen e tij, nga rrenjet…!
Komentoni
Artikuj te tjere
Poezi erotike nga Nebih Bunjaku
Arif Molliqi: Observim për monografinë e Ali D. Jasiqit
Agim Gashi - Drenica: Vargje satirike - Humoristike
Llemadeo: Nderroi jete Shkrimtari me i fuqishem ne bote
Ejup Ceraja: Poezi në formë baladash
Skënder R. Hoxha: Kultura shpirtërore e Dushkajës (IV)
Cikël poetik nga Hajdin Morina
Ekrem Ajruli: Cikël poezishë nga përmbledhja "Rroftë e qoftë Lolestani"
Duro Mustafaj: Poezi,burimi i shpirtit të tij
Një përshëndetje për Kozeta Zylon nga Luan Cipi?
Halit Bogaj: Ibrahim Shala ''Shtëpia kaltëroshe''
Alfred Papuçiu: Shkrimtarja zvicerane Marie-Luce Dayer dhe shqiptarët
Brunilda Ternova: Intervistë me autorin e librit Origjina Shqiptare e Qytetërimit në Sardenjë
Arsim Halili: Intervistë me Sinan Sadikun
Etja rumune për vlera shqiptare
Lazër Filipi: Ja si po përgatit dramën për Adem Jasharin
Nehat Jahiu: Për gurin e shkëmbin...
Milazim Kadriu: Shprehje mllefi dhe mesazhe për të ardhmen
Vangjush Ziko: Gardhet
Tomi Mato: Lasgushi i pozoi vetëm Tasos