Shefqet Sulmina: Anna Karenina është e Tolstojt

Anna Karenina është e Tolstojt

-tregim-

Nga Shefqet Sulmina

Qyteti im dhe i saj janë afër dhe mund të shkosh me ç'të duash. Unë preferova të marrë trenin. Do të takohem me Liren, një mikeshe që nuk e kam pare kurrë në jetën time, veçse të një fotoje të një libri të hershem të saj.

Para se të nisesha, vajza e vogël më tha, të mos pija cigare se më merrnin rrobat erën e duhanit. Këtë ma thotë gjithmonë edhe gruaja, duke e nënvizuar, sepse të them të drejtën unë kam shumë defekti. Një tjetër defekt imi është se kur nisem nuk i kontrolloj gjërat që do të më duhen në udhëtim, madje as udhëtimin vetë, sepse dua te udhëtoj si ti vij.

Pata frikë se mos harroja librin dhe ja lashë porosi vajzës të ma jepte para se të dilja nga shtëpia. Gruaja më porositi duke tundur gishtin se mos i çon lule, do ta marri për ters.

Unë qesha.Vajza uli sytë dhe më dha librin tim të futur në një çantë dhuratash ku qe shkruar "Buon compleanno"...

Mora çantën dhe u nisa, por nuk i dhashë rendësi se çfarë e mbështillte librin tim. Kur vendosem takimin, vendin, orën dhe me se do të shkoja, unë i thashë Lirës se nuk e kisha idenë se kur mund të mbërrija, pasi nuk e dija orarin e trenit, por thashë me siguri që do të vi pak me vonesë. Pastaj, pikërisht, për këtë, shtova diçka nga një poezi e saj kur flet për nënën, poezi, e cila mua më pëlqente shumë, kur në fund të saj, Lira thoshte se "ti e di moj nënë trenat kështu e kanë... vonojnë".

Lira më falënderoi për këtë kompliment. Si takim poetësh, nuk ishte se kishte rëndësi të madhe për mua, sepse kjo për mua ishte asgjë. Problemi ishte se ajo mund të thoshte se takimi mbajti, a nuk mbajti erë poezie.

Në dorë mbaja çantën me të vetmin libër të jetës time, për libra të shumtë që kam shkruar. Çudi, thashë me vete, seç ndodhin ca gjëra ashtu kot se koti.

"Kitara E Dashurisë", e cila qe shkruar e botuar që herët më dukej si pemë e Vitit të Ri. Por meqenëse këtë tregim, po e shkruaj, shumë e shumë kohë pas takimit me Lirën, unë do t'u tregoja se ndodhi edhe diçka tjetër e çuditshme me numrat dhe lidhjen e takimit ton. Lira në email, kur më tha se mund të merrte një kafe me mua, më la numrin e celularit. Unë bëra të njëjtën gjë, por kisha ngatërruar numrin tim 73 me 37.

E lamë që do të më telefononte Lira dhe ajo, siç do të më thoshte më pas, më kishte telefonuar.

Nga ana tjetër, mua që prisja telefonatën e saj, më qe bërë koka uthull nga parëndësitë e mia.

E si do të më telefononte ajo nga ana tjetër pa një numër, dhe unë vite më parë?

Po unë nga ta dija se kisha ngatërruar numrin, ose edhe që do të kishte edhe numra për njerëzit?

Pasi prita telefonatën e saj, në mbrëmje e mora unë. Mendova se nga ana tjetër, ose dera do të ishte e mbyllur, ose do të më thoshte se keni ngatërruar adresë, ose nuk kishte pasur kurrë ndonjë derë.

Lira mu përgjigj dhe më tha se më kishte telefonuar.prapë. Nuk ishte gënjeshtër arti, por dosido, edhe telefonatat kanë artin e tyre.

Po të gjitha këto, siç do t'i sqaronim më vonë, ishin vetëm koincidenca.

Për mendimin tim këto ishin marrëzi që buronin nga karakteri im paksa i komplikuar, indiferent e spontan.

Unë po shkoj për ti çuar librin tim që titullohet "Kitara e Dashurisë" dhe jo për t'i çuar lule. Por edhe nëse do t'i çoja lule mirë do të ishte. Por unë nuk do të mbush dynjanë me lule dhe sidomos një poete, që për lule do poezi.

Atëherë, i thashë vetes, mbushe me libra... Poezitë dhe gratë e bukura duan punë.

Qesha.

Në fakt më vinte për të qeshur, si gjithmonë, por në këtë rast, ishte një e qeshur e veçante. Në fakt kur njeriu qesh për vete, ose është në humor, ose është në hall pa hall.

Po unë si ndjehem që po shkoj të takoj një mikeshë? Unë nuk e di si do të ndjeheshit ju.

-Un biglietto,-i thashë prerësit të biletave, për Bergamo.

-Solo andata?

Unë instiktivisht nuk e di pse bëra një pauzë, pastaj thashë: -Andato e ritorno.

Mendimi për Lirën merrte forma të ndryshme. Nga të gjitha ç'ka më vinin ndërmend t'i thosha, e dija, asgjë nuk do t'i thosha. Të gjitha çka do ti thosha do ti shkruaja më vonë.

Mu kujtua se kur unë mbushja vajzat me lule, Lira mbushte njerëzit me këngë. Shumë tekste këngësh të saj ishin bërë të njohura.

Si do të më presë ajo sot? Ftohtë! Sikur të më priste me ndonjë këngë? Po sikur Lira për një dhimbje kokë të lehtë nuk ka fjetur gjumë mbrëmë?

Zbrita dhe dola nga stacioni për të marrë një tren tetër që nisej në ora 10.

Në këtë qytet kisha kaluar dy vjet dhe e njihja mirë.

Sa mirë sikur Lira të banonte këtu, do të ishim shumë më afër, thashë. Edhe Doruntina të ishte martuar afër, nuk do të ishte tërë ajo legjendë e lashtë, fryt i largësive për shtatë male e shtatë bjeshkë! Mu kujtua se unë po shkruaja për Doruntinën. Nëse Doruntina do të ishte martuar më afër dhe Lira të banonte këtu, s'do të ishte ky ndërrim treni, dhe do të kisha shkuar më shpejtë drejt saj. Jo si Kostandini që brodhi botën për të gjetur një mike...

Çfarë mike?

Konstandini po kërkonte të motrën ti ja sillte nënës!? Nuk e di sa mendime të tjera ma patën përshkuar kokën, por mendimi i vajzës sime më rrinte i gjallë në kokë. "Babi, mos pi cigare".

Eh, thashë me vete "...të jesh kaq larg prej teje e mos të pish një cigare", citova vargun e poetit B. Londo.

Po ai i thoshte së dashurës, po unë?

Mu kujtuan lulet në një tregim të Nasi Lerës...

"Qesha.

E çuditshme s'më ndahej e qeshura, ndërsa ishte koha të ngjitesha serish në tren. Në tren ballë përballë me kontrollorin e biletave. Ai pa biletën dhe më tha se kisha gabuar vulosjen e biletës. Më tha se kisha vulosur atë të kthimit dhe jo të ikjes.

-Ma ti e successo qualcosa oggi?

-Qualcosa?

Ai qeshi. Qesha dhe unë dhe prapë se ç'desha të thosha për të qeshurën por nuk më kujtohet.

Treni ndaloi dhe hapi portën. Në turmën e njerëzve që nxitonin unë kërkova të gjeja portën ku gjendej Lira.

Sytë e mi kërkonin një zonjë elegante, me taka të larta, me syze, varse, byzylykë, unaza të shumta, siç bëjnë të shumtit shkrues të thjeshtë si unë..

Pas pak u shfaq para meje... Lira.

Mu kujtua Lira, instrument muzikor grek me shtatë tela. Nuk e di nëse grekët i patën kënduar me lirë Helenës së bukur. Afrodita, perëndesha e dashurisë i pati kënduar.

Për të njohur, e njoha Lirën, por ajo që kisha unë para syve të mi më turbulloi. Ishte një trepikësh sportiv dhe më ngjante me një vajzë nga këto vajzat e reja. Jo, jo nuk kishte xhins, por me një veshje të tillë që e mbështillte trupin e saj me një magji të çuditshme.

Nuk e di po u ndjeva i turpshëm duke e përshëndetur këtë thjeshtësi spontane mjaftë tërheqëse sa thash me vete: - "Ja poezia!".

Nuk kisha kohë të bëja poezi, por ndjeva poezi, vetëtime e turbullim të çastit.

-Si jeni?

-Mirë! Ju?

-Mirë,- i thashë,- faleminderit që më prite.

-Oh, jo, për çfarë? Asgjë.

Duart tona u shtrënguan lehtë. Sytë më ranë në sytë e saj që e bënin të bukur, të freskët në hije të heshtjes. Prapë ndjeva si turp dhe prapë e pashë në sy. Ishin sy midis blusë së hollë, ngjyrë që të jep qetësi. Por poezitë e saj nuk janë kaq të qeta sa sytë e saj, mendova.

Kishim dalë nga stacioni i trenit dhe unë hodha sytë rrotull.

Nuk e di si i ka parë sytë e mi, por edhe të mitë janë të tronditur nëpër poezi që shkruaj. Bile mbrëmë u tronditen shumë, sepse shkrova për Çausheskun.

Çdo poetë ose shkrimtar seç ka ca sy që demonstrojnë që janë diçka tjetër. Ndofta për këtë, nëse janë, janë kështu dhe unë kërkoja në sytë e Lirës diçka të pa kapshme.

Ishte një qytet që e njihja pak, qyteti ku po takohesha me Lirën. Pas udhëtimit me tren po ndjehesha sikur po merrja frymë lirisht. Lira duke kuptuar se ishte ajo "trajli" më tha duke qeshur:

- Këtej.

-Më fal Lira këtej pihet cigare?

Mu kujtua porosia e vajzës.

Edhe gruaja për lulet.

Pashë vjedhurazi nga Lira dhe të them të drejtën, është turp tu them se më pëlqeu. Por, njeriu nuk është përgjegjës për ndjenjat, njeriu është përgjegjës për lulet, ose ndofta për asgjë...

-Lira, më falni që ju pyes, e pini cigaren? - dhe prapë pashë sytë e saj se nuk po i mbaja mend dhe më dukej e çuditshme. Mos doja të lëvdoja sytë e saj për ti mbajtur mend? Janë të çuditshëm njerëzit që sytë i marrin për forcën fizike të Akilit, kur forca është këmba.

Jo thash me vete, nuk është këmba dhe vura sytë në këmbët e Lirës.

-Jo. Po ju?

Pauze.

-Mund ta pi një cigare?

Mu duk sikur e pyeta:- "Lira mbaj erë cigare"? Dhe ajo sikur ma priti: "Pse të mërzita"?

-Pije, - tha - pse duhet të më marrësh leje!

Nxora paketon nga xhepi. Lira vuri sytë mbi pakete, unë sytë e mi në të saj. Mu duk se pa markën dhe shtova:

-Sigurisht që duhet të të marrë leje. Kisha kohë pa udhëtuar me tren. Dhe mu kujtuan trenat e Shqipërisë. Po ty të vijnë ndërmend?

-Tani kam filluar ti harroi.

-Trenat...– e nisa unë fjalën prapë për trenat.

-Keni kohë që e pini cigaren? - devijoi ajo.

-Jo. Desha të thosha, po. Vetëm se kur udhëtoj me tren më vjen ndërmend Anna Karenina.

-Dhe pi cigare për te?

-Jo. Vetëm se...

Unë, ti dy shina treni,

Që s'piqen kurrë,

Që s'pritën kurrë,

Që s'puthën kurrë.

Kështu e bukura,

Anna Karenina!

E pamundura

Anna Karenina.

U bërë zjarr,

Anna Karenina,

U bërë lumë,

Dy shina treni

Që nuk piqen kurrë.

-Qysh kur?

-Qysh kur dëshirova të ndjehesha i rritur dhe u dashurova me Anna Karenina.

-Thua kështu? Pra, është lumturi të udhëtosh me tren për të bërë poezi të tilla?

-Jo, por pse ndjehem më mirë me makinë dhe jo me tren dhe them të kundërtën që më pëlqen shumë treni. Poezinë ma sollën ndërmend shinat.

-Për cigaren?

Në fakt desha të thosha qysh kur desha tu jepja vajzave lulet e para, por pata frikë se ajo do më thoshte atëherë ku i ke këto lule. Ose nuk do ti lija vend njohjes dhe respektit të pritjes së saj. Por poezia për Anna Kareninen nuk ishte më e butë. Po pyetja për trenat e Shqipërisë pse po më duheshin?

Ndërsa ecnim ajo më hodhi një vështrim të lehtë dhe unë e shqova këtë vështrim:

-Nuk ke bërë prove ta lesh ndonjëherë?

-Me sa më kujtohet para njëzetë vitesh...

-Edhe Anna Kareninat je përpjekur ti lësh?

-Po. Jo, desha të thosha Jo. Nuk e di, - thash së fundi.

-Kur udhëtove për herë të parë me tren?

-E vërtetë ç'po na po na duhen Trenat dhe Anna Karenina - i kujtova asaj të devijoheshim nga trenat dhe Anna Karenina.

-Të Shqipërisë apo të këtushmit. Meqenëse është fjala për trenat..., nguli ajo duke rrudhur vetullat në retiçencë.

Ndërsa po bëheshim lëmsh me Anna Kareninat dhe trenat ajo qeshi dhe më tregoi një lokal ku mund të rrinim.

Ishte një lokal i bukur dhe kishte mjaft dritë. Dritë kishte më shumë jashtë. U ulem në tavolinën e fundit dhe mua mu kujtua se edhe mua më pëlqen të rri gjithmonë në këto vende të çuditshëm, sikur të të jem larg syve të të tjerëve, apo për të qenë më mirë kontrollues se sa i kontrolluar. Gjepura, i thash vetës dhe ju drejtova Lirës:

-Si s'jemi njohur më parë, - i thashë, - fizikisht, - shtova nga gjetja e fundit që s'do t'i linte shteg të hapur pyetjes së saj p.sh. "pse nuk më njihnit"?

Unë desha t'i flisja për tekste të këngëve, por na ndërpreu kamerierja. Nuk e di pse, por e ndjeja veten në një situatë delikate. Mua më dukej sikur isha në Shqipëri me një shoqe të hershme.

Harrova fare se ishim në një lokal italian ku të pyesin në tjetër gjuhë dhe duhet t'i përgjigjesh në atë gjuhë deri edhe në përmbajtjen e asaj ç'ka do të porositësh. Tjetër botë përzihej në atë real moment para meje dhe unë nuk e kisha idenë se ku isha. Patjetër që Lira e ka kuptuar, pasi femrat janë më të kujdesshme në rrethana të tilla, por jo ne meshkujt, kur tregohemi të pakujdesshëm për aq sa unë i thash një numër celulari të gabuar. Po që e ka harruar dhënien e celularit gabim, po e po, por ajo po habitet që unë i flas kamerieres në shqip dhe përmbajtja e porosisë i ngjante shqipes. E gjitha këtu.

Fjalët dhe komplimentet e mia u treten me porositë e saj për t'u zgjuar nga një botë që tashmë nuk ishte hiç. Pak nga pakë kuptova fjalët e saj dhe Lira pak nga pak po kuptonte pse unë kisha ardhur ta takoj si poete, si mike.

Më tregonte si punonte, me shkrimet, vështirësitë, me gjuhen e re italiane të të shprehurit. Më fliste për konkurset.

Tashme ajo nuk ishte ajo vajza e re që më priti tek stacioni e thjeshtë. Fytyra e saj merrte një tjetër formë. Nuk ishte aspak ajo "Vajza", por as ajo gruaja elegante me duar të pispillosura me orendi që mendoja të takoja. Ajo ishte e thjeshtë, por mjaft zhbiruese në vështrim e bisedë. Në fakt ishte ajo për të cilën unë kisha ardhur sot dhe i meritonte edhe lulet, pasi lulet janë respekt, respekt për shumë sfumatura tek gratë. Thashë me vete të kompensoj lulet me poezi... Koha kur biseda bëhet e thjeshtë dhe e sinqertë i ka këmbët e gjata dhe vrapon shpejt.

-Më the se të pëlqejnë trenat, - ma plasi ajo një letër, nga letrat e hapjes së bisedave.

Unë i hutuar ja prita:

-Po. Jo vetëm kaq, kisha vulosur biletën e kthimit për ardhje dhe kontrollori i trenit e vuri re.

-Ike pa ardhur?

-Jo, erdha pa kthim. Mirë që nuk më vuri gjobë.

-Po pastaj?

-Pastaj? Pastaj më zuri gjumi.

-Dhe pe një ëndërr.

-Po.

-Për Anna Karenina?

-Ashtu ndodhi. Po nga e di ti?

-Jo vetëm kaq, shkoqi ajo një togfjalësh.

-Ishim në Finlandë..., thash unë.

-"Jo vetëm kaq" - , ndezi ajo një varg tjetër

poezie nga poezitë e mia duke më ndërprerë dhe duke shtuar "më mori për dore", "jo vetëm kaq", etj.

E kuptova. Po fliste për një poezi timen që i kishte mbetur me sa duket në mendje.

-Edhe unë jam shkrimtare dhe i shoh ëndrrat e krijuesve, - shtoi, por nuk i di këto të tuat me trenat dhe Anna Kareninat.

-Më bërë të më bliroj shpirti, nga komplimenti për poezinë time, - thash.-Tani më lejoni të filloj unë komplimentet për këngët e tua. Kur unë çoja poezitë nëpër redaksitë e Tiranës, ju kishit arritur të shkruanit me dhjetëra këngë për Shqipërinë.

-Do të ma tregosh prapë ëndrrën e trenit pasi të mori gjumi?

-Prape me trenat?

-Po, po, më pëlqeu.

-Po. Siç e thash, pash ëndërr se ishim ...

në Rimini.

-Nuk ishim ne Finlande dhe ti po shihje Aurorën Boreale?

-Po, është e vërtetë dhe ti më beson se arti më i florinjtë në botë është gënjeshtra. Ti më beson që ne po shihnim Aurorën Boreale...

Pra, ishim në Finlandë...

-Më fal, cilët ne?

-Nuk e kuptoj, jemi vetëm ne të dy këtu. Porositim diçka tjetër?

-Po një Kalë të Drunjtë. Ishte dhe Anna Karenina në tren?

-Mirë unë po vazhdoj ëndrrën.

-Mire, e pe a nuk e pe Aurorën Boreale?

-Si është babai?

-Mirë. Më përcolli deri tek ti dhe tani është me një mik dhe po pi kafe ne një lokal tjetër. Po më pret.

-Si tu mbush mendja të lije Tiranën?

-Pak më lart the se arti sundon.

-Po. Ishte një kopsht shumë, shumë i bukur. Jo si kopshtet e Shqipërisë dhe atje shtrihej Aurora Boreale.

-Cili e thotë?

-Arti.

-Dhe ne ishim të vegjël dhe nuk e kuptonim se çfarë ishte "Ingano".

-Jo ëndrra që pash unë sot në tren ishte se ne ishim të rritur

dhe kopshti që fola ishte i vërtetë. Ishin redaktorët që thërrisnin:

-Eja të të publikoj unë ty dhe do të të bëj të shquar. Vetëm se kopshti ishte në Boreale Finlandeze, ose ashtu më dukej mua.

-Ose më mirë çantat ishin të njëjta, tha Lira, - duke parë nga dhurata me librat e mi.

Ideja për ta venë librin tim në një çantë të tillë për festimet vitesh ishte e vajzës, ndërsa, të Lirës, them se vetë Lira, por jo për festim vitesh.

-Librat nuk vihen në çantë, - thashë.

-Atëherë?

-Madje, poezia është mjeti shprehës me i mirëfillte, që e ka brenda saj retiçencën, hyrjen e lexuesit në lojë tastiere për tinguj, mendime, ngjyra dhe jo çantë.

-Çfarë? Anna Kareninat i përzjeve me Aurorën Boreale?

-Po më një fjongo secilën.

- Për mua midis kohërave brenda kohës, veshjes se saj qe i jep kuptimin hapave, lëvizjes, frymës pa arsye dhe asaj plot arsye është kjo çantë plot.

Vete jeta është lëvizje, energji dhe vete kohë që sundon me veshjen e saj është çantë.

Vete ne jemi veshje që sundojmë brendësinë dhe jashtësinë.

Asgjë nuk është e brendshme po aq sa është e jashtme. Ne nuk jemi zëri, jemi drita. Zëri është arsyeja, ne jemi veshja që sundon kohën.

Ka kaq mjegull,

Nuk arrij të shoh,

Të të prek

Kurrsesi

Bëmë të kuptoj

E të ndiej si ti.

Citoj ajo një poezi të saj.

-Faqja 59 e librit tënd :"Nën bluzën time".

Takimi zgjati dhe ne folëm shumë derisa erdhi një moment që duhej të iknim.

Ajo rrotulloi sytë me një blu të lehtë e kënaqur.

unë rrotullova mendjen për një poezi të re.

Dolëm nga lokali dhe Lira më tha se do të më shoqëronte për nga treni. Jo i thashë, nuk dua të shoh më ëndrra të tjera. Duhet tu shoqëroj unë ju.

Unë i dhashë librin tim, ajo dy libra dhe një CD më këngët e saj.

-Po çantat?

-Nuk patëm.

Më dha dorën. Kështu bëra edhe unë duke i thënë:

-Shihemi!

-Patjetër..., -tha

-Pasi të niset treni do të të sjell një mesazh.

-Nuk do të flesh?

-Aurora Boreale jeni ju...

-Nuk do të ma sillje më vonë këtë mesazh?

-Po, por ndërrova mendje, sepse Anna Karenina është e Tolstoit.