Kristaq Turtulli: Poemth për nënën

Kristaq Turtulli

 

Poemth për nënën

 

Rënkoi thellë në heshtje,

Flokëbardha,

Trupvogla,

Fjalëmbla,

Brengëmadhja

Thatimja,

E munduara,

Pak e kërrusura,

Madhështorja

E rrëgjuara,

Nëna ime,

Dhe u ndeh e tëra,

U drodh më pas si gjethi në vjeshtë,

U shkundën rrapet e lashta.

 Malet e larta u kollitën rëndë.

 

E përgjëruar u përgjunj NËNA,

Iu tha në fyt fjala.

Buzën kafshoi me dhembje,

Currili i gjakut të saj pikoi mbi përgjumje,

Kur pa diellin që u  mbështoll i murrëtyer me pelerinë

Dhe pa vështruar përqark

U tërhoq  me ngutje,

Krenarithyer,

I trishtuar,

I nervozuar,

I përbuzur,

I mohuar.

 

Ardhësit e rinj paturpësisht

I thanë:

Jetëdhënësit,

Ndriçonjësit,

Diellorit.

Shko plako, shko,

U qëro.

Të ka skaduar leja e hyrjes

Për të dhenë dritë.

Je bërë si një e vjetër monedhë,

Pa vlerë.

Të tjerë diej të rinj më modernë,

Shkëlqimtarë,

Priten të vijnë.

Ne, vetëm ne do bëjmë historinë.

 

Aty më tej u zgërdhi,

U lëpi,

Hëna verdhashe,

Tinëzare,

E shndërruar në kosore,

Si koketë u përdrodh në hapësirë.

Mbështjellë me pluhurin e hirte,

Yjet kërkonte ti magjepste dhe ti krasiste,

Ti bënte të shëmtuar,

Qorrë.

Qerosë.

Lapangjozë,

Të mos kish më vezullime dhe jetë.

Le të ishte thjesht një gropë e zezë.

 

Poshtë në tokë,

U mpi,

Ngriu,

Katarakti i ëndrrës,

Ngeli,

I varur në kujtesë,

Si një relikt e vjetër e shpërdoruar,

Si një pezhishkë.

Gurët e kalldrëmeve të shpresës,

Nuk mund të shkëndijonin më.

 

Ylberët ishin shndërruar në zvarranikë të pistë.

Ishte bërë natë.

Qielli u pushtua prej hijeve

Dhe anktheve.

Kish ardhur koha e xhahilëve

E djajve.

Me gishtërinj të shpoheshin sytë.

Një tam- tam i ri ogurzi ndehej skajeve.

 

Qyteti në gji të maleve,

Ish mbledhur,

Bërë sa një guaskë,

Memec,

Gjuhëtharë,

ligështuar,

Trembur,

Shurdhuar,

Verbuar.

I dridheshin duart e lidhur me pranga,

I ishin lagur të ndenjurat.

Malet u bënë kodra.

Sytë e të gjithëve ishin mbyllur nga sklepat...

 

U zbuten rrudhat

Prej lotit të kristaltë,

Të flokargjendes nënës sime.

Errësirën do të përzërë,

Ndaj lan çdo sekondë dhe minutë,

Pastron shtëpinë, shkallët

dhe gurët e kalldrëmeve,

Të mos shkelë,

Mbi pabesinë dhe hidhësinë

I heshturi,

I ndershmi,

I vuajturi,

I pamposhturi

Babai.

 

E ëmbla

Dhe e rreshkura nëna ime

E donte buzëqeshjen,

Miqësinë,

Gazmendin e çiltër

Ninullën e bukur,

Detin e kaltër,

Burimet e kristalta,

Fushat e gjelbra,

Nektarin e luleve,

Flladin e lehtë,

Erën e fortë të maleve,

Dritën jetëdhënëse të diellit.

Të gjitha i donte,

Sepse ish nënë.

Por ishte natë.

Nuk kish kush ti thoshte,

Mos u ligështo,

Rrëgjo,

Mos vuaj moj nënë.

 

Se për të të gjithë ishin njëlloj,

fëmijë,

Me dhembje prej barkut nxjerrë,

Të ligj,

Të prapë,

Çamarrokë apo të mirë.

 

Diellori u kish thënë të marrëve lamtumirë.

Ndaj drithërohej nena dhe përlotej në heshtje,

Të gjitha ishin tretur tutje.

Ardhacakët e rinj  egërsisht i kishin  prerë,

Meridianët dhe paralelet e lidhjeve,

Shkatërruar urat e shtyllës kurrizore

Dhe brinjëve.

 

Qielli ish pushtuar prej anktheve.

Qysh kur fyen, nervozuan dritëdhënësin,

Përzunë,

I thanë:

Shko shtrig, shko,

Të ka skaduar leja e hyrjes,

Je veç një vjetërsirë,

Fundërrinë,

Dhe shiko, mos e sill kokën më,

Se ti thyejmë këmbët.

 

NËNA

Gjithnjë si NËNË,

Hapte zemrën,

shtrinte krahët,

Linte erërat e shekujve të frynin,

Të oshtinin,

Le ti dërmonin gjoksin,

Le të kërrusej gjithnjë e më shumë.

Lutej nëna, ftonte diellorin,

Të flakte tutje zemërimin.

O ti i Pazëvendësueshmi,

Drita,

Jetëdhënësi.

 

Heshtje.

 

Diellor, i bukuri i nënosë,

More djalë i mbarë,

Fali ardhësit e rinj, janë çiliminj të prapë,

Nuk dinë se ç'bëjnë...

Përsëri heshtje.

Por nëna ngulmonte.

 

Me sa kuptoj unë,

NËNA dhe DIELLI,

Nuk dinë të mbajnë kurrë mëri.

Nënat janë mësuar të dhurojnë jetë,

Ngrohtësi,

Dashuri,

Sikundër dhe ti.

 

Dielli nuk përgjigjej, qëndronte kokëfortë,

Për herë të parë,

Në miliona vjet ish fyer, zbuar aq rëndë,

Përtypte në heshtje nën pelerinë,

Mërinë.

 

Nëna u mpak, u shtang si shtatore,

Si të gjitha nënat që treten,

Thërrmohen shtigjeve,

Edhe nëse vdesin,

Fryma e tyre,

Mbart vargmalet e shekujve.

 

Nuk kish kohë Nëna.

A mund të fashiten shpejt mëritë dhe marrëzitë

E njerëzve..?!

Shpejtoi nëna të mblidhte xixëllonjat e trembura,

Të fshehura nëpër hatulla

Të memories.

Për të  krijuar rezen e parë të dritës.

 

Nënat asnjëherë nuk kanë gjumë të qetë,

Ato nuk mund të flenë.

Palltoja e gjatë, gri e halleve,

Nuk kish vetëm babanë nën vete.

Por gjithë botën e madhe...

 

Lotonte nëna në heshtje, por gjithë krenari,

Nuk është thjesht grua, por nënë,

Universin mbart mbi supe,

Si një legjendë më këmbë.

Meridianët u korkolepsën u nxinë,

Akullnajat u  shkrinë u bënë baltovinë.

Zogjtë dhe peshqit humbën humnerave.

 

Ndaj duart e fisnikes nxitonin,

Dridheshin.

Nuk kish kohë.

Xixëllonjat e memories kërkonin të iknin,

Të shkisnin.

Ato zhurmonin,

U trembeshin ardhësve të rinj,

Ata nuk kishin mëshirë.

 

Mblodhi nëna disa copëza.

Xixëllonjat në botën e duarve të nënës,

Gumëzhinin, grindeshin,

 Pëllëmbët hidhshëm ia pickonin.

 E drithëruar priste madhështorja,

E thjeshta,

Deri në dhembje.

Priste.

 

Priste,

Oshtinë hapat e rënda të babait,

 Mbi kalldrëme,

Shtriu krahët nëna,

U kryqëzuan horizontet,

Hapi gishtërinjtë,

Hodhi mbi të dashurin të voglat dritëza.

Derdhi vetëtimthi shikimin mbi mua,

më tha:

Vocërrak nuk është kurrë vonë.

Pas teje të tjerë do vijnë.

Nuk ka botë pa nënë.

Me diellin matet

Që ngroh dhe ndrit.

Dëgjon bir, vrapo,

vrapo,

Ndiq rezen e DRITËS,

Të gjesh lumin e SHPRESËS,

JETËS....

 

Kristaq Turtulli

Toronto Maj 2011