Cikël poetik nga Poeti, Eseisti dhe Përkthyesi, Mazllum Saneja

Mazllum Saneja

Mazllum Saneja, poet, eseist dhe perkthyes i njohur i letersise polake ne gjuhen shqipe dhe i letersise shqipe ne gjuhen polake, u lind ne Gjakove, me 1945. Ne Prishtine kreu Fakultetetin Filozofik, Gjuhe dhe Letersi Shqipe, kurse me vone  edhe studimet pasuniversitare.
Gjuhen polake e mesoi ne Universitetet e Varshaves, Vrocllavit dhe Krakovit (1978-1981). Me vone ne Universitetin e Varshaves studioi letersine polake.
Librin e pare me poezi „Kelthitje“ e botoi te „Rilindja“, Prishtine,1973.

Pastaj ka botuar edhe keto libra me poezi:

„Heshtja e nje kohe“, Naim Frasheri, Tirane,1976.
„Shpuze e ftohte“ , Rilindja, Prishtine,1988.
„Purpurowa podró?“ (Udhetimi i purput), Orfeu, Varshave,1992.
„Shembellime te trazuara“, Rilindja, Prishtine,1996.
„Ja nie jesten ten“ (Une nuk jam ai ), Pavo, Varshave,1996.
„Ognista ziemia“ (Toka e zjarrte), DWP, Varshave,1999.
„Pe ndonje enderr“, Dukagjini“, Peje, 2003
„Vetetime jete“, Pen Qendra e Kosoves, Prishtine, 2007.

Ka perkthyer ne gjuhen shqipe librat me poezi te poeteve me te njohur polak:

Karol Vojtilla: „Bregu i qetesise“, Drita, Ferizaj,1989.
Tadeush Ruzhevic: „Rrefime traumatike“, Rilindja, Prishtine,1991.
Visllava Shimborska: „As fund as fillim“, Dukagjini, Peje,1997.
Zbignjev Herbert: „Zoti Cogito“, Dukagjini, Peje, 2000
Eva Lipska: „Mesohu me vdekjen“, Sfinga, Prishtine,2000.
Eva Lipska: „Une“, Rozafa & Pen Qendra e Kosoves, Prishtine, 2006
Stanisllav Jezhi Lec: „Mendime te pakrehura“ (aforizma dhe epigrame), Rozafa, Prishtine,2001.
Adam Zagajevski: „Te shkosh ne Lvov“, Sheshi, Prishtine,2002,
Sllavomir Mrozhek: „Dashuria ne Kremlin“ dhe „Shume te nderuarit“ (drama), Rozafa, Prishtine,2003
Cesllav Millosh: „Qyteti pa emer“ , Ideart, Tirane,2008
Mazllum  Saneja eshte gjithashtu autor i Antologjise dygjuheshe i poezise shqipe dhe polake te shekullit XX „Vetem Itaka mbetet“(Tylko Itaka pozostanie), „Latona“, Varshave, 1993.
Antologjia e poezise polake e shekullit XX ne gjuhen shqipe „Femijet e epokes“,  Pavo, Varshave, 1997 dhe antologjia e poezise shqipe  e shekullit XX ne polonisht „Nie jest za po?no na mi?o??“ (Nuk eshte vone per dashuri), Pogranicze, Sejny,2005.

Ne gjuhen polake perktheu librat me poezi te zgjedhura te poeteve te njohur modern shqiptar:

Ali Podrimja: „Zyc“ (Te jetosh), Orfeu, Varshave,1993.
Ali Podrimja: „Skradziony p?omien“ (Flaka e vjedhur), Pogranicze,Sejny 2007.
Eqrem Basha: „Wiersze“ (Poezi te zgjedhura), Pogranicze, Sejny,1999.
Visar Zhiti: „Upragniona blyskawica“(Vetetime e uritur), Pogranicze, Sejny,2008
Mazllum Saneja eshte autor i librit gjuhesor „Rozmówki alba?skie“ (Bisedor i gjuhes shqipe), Wiedza Powszechna, Varshave,1992.
Me 1997 fitoi Cmimin prestigjioz letrar ZAIKS i Shoqates se Autoreve te Polonise per arritje te rendesishme ne fushen e perkthimit te letersise polake.
Mazllum Saneja merret edhe me publicistike dhe eseistike.
Eshte anetar i Pen Qendres se Kosoves dhe i Shoqates se Perkthyesve te Kultures Evropiane ne Varshave.
Jeton ne Varshave.

FERDONJA
    - Ne kujtim te motres sime –

Lindjet
jane te aferta
me vdekjet

Motra ime
vdiq
qe kur ishte femije

Ne femijeri
e quanin
Done

Semundje e rende
e goditi
semundje e pasherueshme

Pastaj
re e zeze pikellimi
mbeshtolli shtepine tone

Mbaj mend
kur nena
prane dritares

e therriste

Done
mjaft luajte
kthehu
ne shtepi

Varshave, vjeshte 2008

VDES PER TY

Vdes per ty
i tha skamnori njeriut
qe gjithashtu ishte skamnor

Qendronin perballe njeri-tjetrit
me sy lutes te kryqezuar

Ndodhi ajo qe u desh
fillimi i praruar dhe fundi i tunxhit

Kam femije – peshperiti skamnori
dhe une kam vetem Zotin
Kete nuk arriti dot ta thote

E shtyne me force ne qeli te vdekjes
Maksimilian Kolbin
dhe krimbi e pyeti  per mekatet
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

O shenjteri
te cuditshme jane viset e lindjes tende

RUSIA

Ah Rusi – je psheretime e Evropes

Territoret tua te gjera te goditura per Ural
Sa shume ajer te braktisur

Me askend nuk deshiron
te ndash Zotin tend

Prapa mjegulles te lumejve tu te medhenj
fsheh syte mizor

Nuk mban fjalen

Valle,  sa shume  torturon
popullin tend

E tille eshte jeta
- thote skllavi

Me trishtim veshtron Perendimi
se si e bren shpirtin tend

Shekujt kalojne e kalojne
Ti nuk di te krijosh njeriun

Projektet tua te ndryshueshme
me pasoja te paparashikueshme

Shpirti yt tani dhe gjithnje
nje shpirt i vrare

Kelthet Vorkuta
dhe zjarri i Kaukazit

Ndaj, zgjohu Rusi
shporru nga endrrat e llahtarshme

Varshave, fundi i gushtit 2008

GJERA TE MALLKUARA TE SHKEPUTURA

Vetem Zoti
mund te kuptoje
sketerren e mendimeve

Derisa une
i derrmuar
provova

Tani lus me ngulm
kokrren  e reres
fije barin
trendafilin
dhe manaferren

per ndjese

Varshave, fundi i prillit 2008

AI NE FOTOGRAFI

Ai ne fotografi
djaloshi gjashtembedhjete vjec
nuk jam une

Ai qe vete rruges me mund
nuk jam une

Megjithate
ai ne fotografi
dhe ai ne rruge
megjithate jam une

Dhe ai qe tani dyshon
pikerisht ai nuk jam une

Varshave, qershor 2008

NJEREZORJA
    - Ewa Smietanskes -

Femija
ne perqafimin
e nenes

Ne stacionin e trenit
pashe
skamnoret e pastrehe
dore me dore te pandare

Gjate
acarit te ashper
ushtaret
ne llogore

Dhe refugjatet
ne kampe
te shtrenguar mes vete

Pellembet e duarve te infermieres
ne spitalin e te semureve rende
me semundje te pasherueshme

Dhe fjala jote
bukuri prekese
Mikja ime

Se gjeja me rendesishme
e njeriut
eshte ngrohtesia
e njeriut tjeter

Varshave, korrik 2008

METAFORA

      -Ne kujtim te vellaut tim, Fadilit-

Aq thelle Ti besove
ne metafore

Mendove se pikerisht me te
eshte fillimi dhe fundi

Dhe ajo fshehtesi e madhe
e kohes pa kohe

Dhe shpresa
ne shpjegimin perfundimtar

Dhe ne fund
ajo tundi dhembjen tone

Dhe shtrati i spitalit
e kopshti yt i buzeqeshur

Dhe te gjitha pikturat
qe i la te pambaruara
deshmi e gjalle

Aq shkurt jetojme

Dhe gjithnje
ne bote i leme
ceshtjet tona te pazgjidhura

Ndaj pate te drejte
se metafora

Ajo
gjithcka hap
qe mbetet e mbyllur

Madje edhe vdekjen

Varshave, fundi i shtatorit 2006

TE USHQESH KORBAT

Pleqeri
tashme nuk shkelqen
me force gjalleruese

I kredhur ne mendime
e ndjen veten te vetmuar

Dhe etja e madhe
qe Dikush
t’i pelqej mendimet tua

Me shallin e trashe
mbulon
rinine tend
te shkujdesur

Prapa dritares
dimer

Duhet edhe ca
te ushqesh korbat

FOTOGRAFIA E NENES SIME

Ka vite e vite
qe vdiq
nena

Dhe fotografine e nenes
veshur me fustan te mendafshte
e ruaj ne kujtese

Ne qytetin e huaj
ne mes te sheshit
qendron nje grua e bukur

Ca njerez
vijne e shkojne

Grate me kapela
dhe burrat me bastune fildishi

Ajo grua e bukur si hyri
ne mes te sheshit
ma kujton nenen time te bukur

Rreth e perqark pellumbat
cukisin therrime buke

Ne fotografi
Mbreteron
Nje qetesi e thelle

Sepse askush nuk di
Dhe nuk parandjen

Se cfare do te ndodhe
neser

Varshave, vere 2008

DHUNTI E MADHE

Dhunti e madhe
se ekziston
Drita natyrore

Dhe
qe kemi sy

Dhe nata
e degezuar
ne shkaperderdhje

Varshave, fundi i tetorit 2007

BORE E IMET NE ALPE

Sot ne mengjes degjova permes radios
se bore e imet po bie ne Alpe

Kurre
nuk kam qene ne Alpe

Dhe zemra
me theri

Zoti im
bore e imet po bie ne Alpe

Varshave, gusht 2008

ESHTE VESHTIRE TE JESH NJERI I MIRE

                       Stefan Melakut

Deshiroj te jem njeri i mire
i shkroi nenes poeti Jul Sllovacki

Eshte veshtire te jesh njeri i mire

Mbreme
fsheshtas hengra mollen

Gruaja solli me vete ankesen
Dhe une
befas ika ne gjysme te fjales

Nuk i buzeqesha
femijes

Madje
neperkemba vetveten

Dhe verejtja e refuzuar
Braktisja
E tradhetia

Eshte veshtire te jesh njeri i mire

Varshave, fundi i korrikut 2008

* * *

Gjithcmos  bejme
qe te mbijetojme

Mijera here
tradhtojme

Shpirtrat tane
veshtrojne
me sy dinake

Ne nje ishull te vetmuar
braktisem Zotin
dhe njeriun e mire
harruam

Ah
pervojat tona
te pasigurta

Ne te vertete
vetem femija
vlen te ekzistoje

Varshave, fillimi i marsit 2008