Cikël poetik nga Agim Mato

Agim Mato

 

 

DETI

Ishe altari ku rrëfehesha. Flisja e flisja mes mërmërimës së

       dallgëve

me një zë që të mos kuptohej nga të tjerët.

Kur ngriheshin tallazet e tua, e ngrija edhe unë zërin derisa

bërtisja mbi shkëmbijtë nga frika se nuk më dëgjoje.

Më mbuloje atëhere me shkumë

dhe lëpija kripën tënde

sëbashku me lotët.

Isha mësuar me shijen e tyre, isha mësuar me hidhërimet

të cilat më dukej se kurrë nuk do të më ndaheshin.

Nëpër dimëra kontrolloja tërë gjirin për të mbledhur oktapodët

që flakje enkas, bashkë me leshterikët dhe patavrat.

Një herë, kur e trashe zullumin, pashë të vinte drejt meje

një copë e madhe toke me gjithë pemët, si një ishull lundrues.

Për ditë të tëra hypja në këtë ishull si një Robinson Kryzo i

 vogël

derisa gjiri u skuq nga balta që tretej dhe pemët u shembën mbi

ujëra si ëndërrat e udhëtimeve që nuk i bëra.

Oqeanikët me dritat shumëkatëshe kalonin përballë

dhe nuk e ceknin tokën time, pëlhurat e velierave atje larg

i shtynte një erë tjetër

që mushkritë e mia s’e kishin provuar.

Në verë zhytesha në lëndinat e fund-Jonit dhe humbisja në

  barin e gjelbër të poseidonias,

i gudulisur nga valsi i lehtë i tyre

si  valsi i grunjërava në fusha. 

Pranë meje notonin peshq të ngathët e të verbër të thellësive,

të pamësuar me dritën, të rënë sa herë në rrjeta dhe të gjuajtur

me shkelma nga peshkatarët, sërish në ujë.

Isha si i verbuar edhe unë nga një pluhur i dëndur drite. 

Tërë fjalosjet vetmitare,

tërë rrëfimet e pafundme me ty

filluan të më rrethonin,

si një brerore e padukëshme shpresash

që ngjitej nga thellësia e labirinteve nënujore.

Ndjeja të më merreshin mendtë

dhe mesdita më flakte pranë teje,

dhe gjumi më zinte, përzjerë me rërën e nxehtë, me algat

përsipër, dhe valët që shtyheshin në brinjë. 

Shaluar mbi një kalë deti bridhja në hapësirat e çuditëshme të

ëndërrave dhe ndjeja të më filtrohej trishtimi

dhe të më avitej POEZIA, si rrezet e dritës

që kullosnin mbi hapësirën tënde, o det.

Frikë nuk pata më se mos më dëgjonin të tjerët. 

20 janar 2013

 

 

ATA QË S’JANË MË - KUJDESEN PËR MUA

 

 

Flas me të vdekurit e mi.

 

Brenda meje janë shembur muret që ndajnë kohrat

dhe unë hyj e dal te ata që s’janë më.

 

Zonja mëmë vjen rrotull në shtëpi

dhe heq pluhurin nga kornizat,

zoti Tatë mbledh në oborr një pjatë

me rrush e fiq për mua ndërsa zbon maçokun e plakur

që e bezdis.

 

Pemuli pret grepa peshkimi dhe ikën pas një fishkëllime

të hedhë fillot tërë natën te moli. Vetëm Loshi me

kolitir në dorë e cigaren që s’e heq nga buza

rri mbyllur me kanaçet dhe tranzistorët e tij.

 

Dal edhe unë. Vetëm. Takoj hijet e atyre që përgjojnë

                        sorollatjet e vetminë time me detin.

 

Takoj lumenj, të shpejtë e të turbullt, takoj shira,

që venë përpara ngastra të mbjellash si ishuj kujtese

që shkëputen e treten në humbëtirë. Lë gjoksin hapur

që të fryhen kanalet e shpirtit për të shkarkuar  dhimbjen

e çmendur të një epoke.

 

Koha rrjedh. Gjeratore shtjellash pafund. Mbahem nga

            shkëmbinjtë për të shpëtuar

krahun e thyer të një ëndrre. Dalloj

Seremben para meje, nxitoj hapat dhe nuk arrij.

Më merr me vete, më shtyn kjo rrjedhë

dhe s’di sa herë e gjej veten buzë humnerës

për t’u rrokullisur drejt një planeti të harruar.

 

Dëgjoj zërin e zonjës mëmë: 

“Kthehu, Gugushi im, kthehu!

Erdhi Vjollca dhe të pret!”

 

Ata që s’janë më -

tani kujdesen për mua.

 

Sarandë, 09.12.2012

 

 

TRËNDAFIL I HERSHËM

 

Dilte e bukura dhe ujiste me ibrik

lulet e oborrit përballë. 

Sa herë kërkoja t’i vidhja shikimin,

ngrihej mbi kangjella e më përcillte me shpoti

një trëndafil i hershëm, goxha i madh.

 

Ja shkrepte së qeshuri duke u tundur nga era

kur i shkoja mëngjeseve pranë,

vetëm lulekumbonat më shihnin  të ndrojtura,

dhe më ndiqnin me kërshëri deri larg.

 

Kur kthehesha në mbrëmje,

ai trëndafil i bardhë me petalet e gjera

ishte si një abazhur i harruar ndezur mbi lodhjen time.

Vezullonte i tëri,

i lumturuar nga e vluara e vet.

 

Çdo mëngjes sërish

rrekej të më prekte

dhe gajasej së qeshuri

i pacipë, mburravec.

 

Të merakosura -

lulekumbonat.

 

Mbylleshin kanatat në mbrëmje,

ajroseshin në mëngjes

dhe ibriku sillej nëpër kopsht

të ngrinte murin e gjelbër

të mos depërtonte shikimi im.

 

Veçse trëndafili i hershëm

do të vyshkej një ditë.

Nuk do ta ndjeja më shkëlqimin,

nuk do t’i dëgjoja shpotitë.

 

Të rënuar fletësh e gjeta, kur i shkova pranë

dhe m’u duk si një qeros që më shihte vëngër.

Ndjeva keqardhje për ish kundërshtarin. E preka.

Në duar më la një push të hollë, të verdhë si një ëndërr.

 

Atëhere dëgjova ibrikun të shushurinte nëpër gjethe

dhe ktheva kokën me nxitim,

kur një ushtri gonxhesh të freskëta u hap,

vuri gjoksin në kangjella

të ndalonte shikimin tim.

 

Lulekumbonave

u kërkova ndihmë.

 

Sarandë, 8.12.2012

 

 

NIVICË BUBARI

 

O rrapi me degë si tendë,

ç’i bëre pleqtë me mend?

 

 

Ka mote e mote që nuk pushon ajo kënga për pleqtë  me

            mend që mblidhen nën rrapin e Nivicë Bubarit.

 

Zgjaten degët e mëdha në shpatet thikë të Shëndëlliut

të thepisur,

zgjatet isoja dhe mbajnë frymën shenjtorët në kishat

e manastiret rreth e rrotull, 

mbajnë frymën ullinjtë, kopshtijet,  Kakomea, Heremeci,

Prodani, Krekëza, zallishtet e detit,

(rritet kënga dhe rritet meraku për to),

mbajnë frymën varret me kryqe atje poshtë,

përroi i Nikleke, Shën Thanasi, Shënepremtja e tërë ilqet

e mëdha të pyllit të shenjtë të Rrupaqes[1].

 

Ec e provo, në ta mban, të prekësh misterin e atij pylli

 sipër të  gjitha çative të Nivicës,

provo të prekësh limeret

ku flenë bubullimat, shko t’u afrohesh me sëpatë degëve

e rrënjëve që mbajnë të shtrënguara të gjitha themelet 

e shtëpive 

dhe do të shohësh si do të mblidhen nga thellësitë e

shekujve e do të të rrethojnë për të të sikterisur,

mbiemrat arbërorë të Vranadhime, Papagjike, Dukëspire, Thomagjine, Dhimërtike,  Kapedane, Kumie, Mungule

e sa të tjerëve, të mos lodhem së përmenduri.

 

Në spithara shkëmbinjsh thahen larvat e muzgjeve

dhe kecërit  pinë ujin e kripur të tyre. I mbështetur në

trungun e një ulliri homerik bën hesapet nivicioti dinak

dhe fsheh gravatën nën bërrucë, që mos ta shohin të

                        tjerët.

 

Shkon mbasditeve, në Mexhlis, te rrapi, ku burrat prej

vitesh zihen me potere për pronat, duke tundur tapitë

e lashta të siguruara nga Turqia e largët.

Sjellin në shesh ministrat, qeveritë, bëjnë aleanca me ta

dhe i prishin. Betohen

për Shën Spiridhonin, për Rrupaqen dhe nuk i ze gjumi.

Të numërojnë çdo vile rrushi që mund të ketë kapërxyer

 gardhin po në tryezë të zbrazin tarabuzanët. 

 

Kur thonë “natënemirë”, kthejnë edhe një herë kokën

 nga  Rrupaqja e kryeneçësisë së tyre

dhe syri u zë shkëlqimin e brirëve të dhive të egra

në çastin kur fluturojnë mbi shkëminjtë si emblema të

              lashta të Kaonisë.

FUSHA

E çliruar nga pjerrësitë, nga kthesat dhe shpellat
                                                   ti nuk fsheh asgjë,
ti shtrihesh horizontale dhe e përpiktë
si një balancë
që askush nuk i shpëton dot gjykimit të saj.

Është e vështirë
të ecësh mbi ty
e të mos peshosh
vetveten

Mbi ty,
njerëzit dhe malet,
duhet të mbështesin fort gjymtyrët
që të mos i lëkundin
padrejtësitë.

Duhet që
karakteret zhurmëmëdhenj
të hutohen para logjikës sate
dhe sa të të prekin ty,
të largohen kokulur,
të turpëruar.

Drejtësia
duhet të ketë
shtrirjen tënde
pa kufi.

1986-2012