E enjte, 24.10.2024, 12:36 PM (GMT+1)

Speciale » Alia

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (11)

E drejta greke, ka mbetur ende objekt i studimeve me teper te karakterit filologjik, se juridik. Studimet e aspekteve juridike, pergjithesisht jane sporadike, te lidhura me profilin e te drejtes private, e te analizuara ne varesi tekategorive dhe te instituteve perkatese dhe te ballafaquara me te drejetn romake...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (10)

Popullatat ilire, pasardhese te pellageve, me identitetin e tyre etno-kulturor dhe historik, shtriheshin ne nje territor te gjere, ndermjet Greqise se lashte dhe perandorise Romake. Kjo bashkjetese ne fqinjesi me dy kulturat e medha te lashtesise, kishte ndikuar, qe iliret te huazonin shume elemente nga kultura helene dhe me pas nga ajo romake ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (9)

Ne Kanunin e Leka Dukagjinit, familja sanksionohet guri themeltar i qytetërimit arberoro-shqiptar, institucioni social dhe juridik, i bazuar ne lidhjen martesore te burrit me gruan, me qellim riprodhimin per zgjerimin e pjestareve me femijet dhe edukimin e arsimimin e femijeve.Ne periudhen e gjate te mesjetes, familja arberore kishe organizim  ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (8)

Ne fund te shekullit XIV e ne fillimet e shekullit XV, territoret arberore u pushtuan nga Perandoria Otomane. Principata e Dukagjinit kaloj situata shume te veshtira. Ne vitin 1393, princat e Dukagjinit u detyruan t’i kalonin Lezhen venedikasve (per te mos i a dorezuar turqeve), kesisoj humben kryeqendren e pjeses perendimore te Principates, ndersa ne fillimet e ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (7)

Ne shekujt XI – XV, zhvillimet politike, ekonomike dhe sociale ne Perandorine e Bizantit, krijuan kushtet per unifkimin e kombit arberor, qe tashme kishte krijuar identitetin vet etno-gjuhesor e kesisoj i perballoje sfidat e kohes duke u konsoliduar si komb. Konkretizim i unitetit politiko-adminsitrativ i kombit tone ishte Shteti i Arberit (1190 - 1216), i themeluar nga dinastia e princave Progoni te Krujes dhe i njohur zyrtarisht nga Papa ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (6)

Në fillimet e shekullit të IV (pas Krishtit), perandoria Romake filloj të ndahet në njesi administrative më të vogla. Perandori Dioklecian (me origjinë ilire, i lindur ne Dioklea - Salona me 244, vdiq në Spalato ne 311), me anë të Tetrakisë (tetra - tettares – kater dhe árchein – qeverisje), e ndau Perandorine Romake në kater rajone, ndersa Perandori Konstandin I (lindi në Nissus të Ilirisë me 274, vdiq në vitin 337), e coptoje dhe me ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (5)

Shumë historianë mendojnë se ilirët kishin të drejtën e tyre zakonore, që e ruajten dhe gjatë pushtimit dhe represionit romak. Iliria ishte një nga katër Prefekturat e Perandorisë Romake, e drejtuar nga Prefekti pretorian, i cili kontrollonte zbatimin e ligjeve të perandorise romake, organizimin e adminsitratës lokale sipas ligjeve romake, mobilizimin e ilirëve në legjionet romake, mbledhjen e takasave etj.Pavaresisht nga mbizotërimi i ligjeve romake, ekzistenca e të drejtës Ilire ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (4)

Emëri Kanun, e ka prejardhjen nga gjuha greke: «kanón - ?????” e do të thote “vizore”, “riga” dhe tregon se kanuni është instrumenti, që shënon drejtesinë, pra është emertim metaforik, që spjegon “drejtesinë që mban kodi zakonor shqiptar”, “drejtesinë e Kanunit të Lek Dukagjinit”, “drejtesinë e Kanuneve të Maleve Shqiptare”, që ka udhëhequr, organizuar dhe drejtuar jetën e popullit shqiptar.Në Kanun theksohet: “gjithçka është kanù i trasheguem prej të pareve” ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (3)

At Mëhill Shtjefën (Stefan) Kostandin Gjeçovi-Kryeziu, është lindur me 12 korrik 1874 në Janjeva - Kosovë, ku kreu shkollen fillore e në vazhdim u dërgua të studiojë në kolegjin Franceskan në Troshan (Lezha).Në vitin 1888 shkoj ne Bosnia, per te kryer studimet ne liceun e filozofise ne kuvendin e Derventes ne Bania Luka e me pas ne Kresheva per studimet ne teologji, ku ndoqi dhe leksionet e Ludwik Thallóczy, mbi origjinën dhe ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (2)

Shekulli V (pas Krishtit) –Bazuar ne rrethana historike dhe legjendat e kohes, nje kronist i shekullit VII (pas Krishtit), shkruan se ne shekullin e V, nje tribu e Goteve, nen komanden e Duka Gentius (ose Gjini), zbriti nga Dalmacia dhe u vendos ne Shkoder. Perandori i Bizantit Teodosio II –i riu (Perandoria Romane e Lindjes), e emeroj Duka Gjinin si Sebastocrator, madje i dha dhe detyren e Magister militum per Dalmacine ( Gjykatesi ushtarak). Me fuqizimin e pushtetit, Duka Gjini (Gentius), i pushtoj te ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (1)

Në historinë e popujve, një vend të veçante kane legjendat, gojëdhënat, tregimet per kreshniket dhe per ndodhite e lashta, te cilat dhe pse kane mbetur me autoresi anonime e shumica nuk jane shkruar në libra, në fakt i kanë rezistuar kohes, sepse jane transmetuar gojarisht e të pa ndryshuara brez pas brezi nga populli. Keto aspekte të tradites popullore, janë një thesar i çmuar dhe pjese integrale të historisë dhe e kultures të popujve. Duke evokuar kete te kaluar, hyjme ne kontakt e zbulojme ate, qe nuk eshte ...

Lutfi Alia: Letër e Skënderbeut – drejtuar fisnikëve të Kuvendit të Sienës, Itali

Brenda meje vlonte një ndjenjë gëzimi e veçantë, sidomos ku kaloja gishtat e mi mbi letren që dikur e kishte prekur dhe Gjergji dhe që e shkroi me dorën e tij 550 vjet më parë. Siena është një qytet i vogël në Toskana të Italisë, por dhe një qytet me vlera të mëdha, i pasur me histori, me kulturë, me art e me jetë sociale dhe intelektuale tepër aktive. Është një qytet i bukur, mikëpritës, miqësor, festoz, misterioz dhe mitik në të njëjtën kohë. Të përshkruash Sienën është një ndërmarrje e veshtirë ...

Lutfi Alia: Shën Jeronimi i Ilirisë

Jeronimi është lindur në vitin 340 pas Krishtit në Stridone, një fshat i vogël në veri të Provinces së Ilirisë, në një periudhë kohe, kur ende nuk ishte shuar jehona e Konsilit të Nikeas, që çkisheroi Ario-n dhe ku perfaqesuesit e Ilirise dominuan keshillin, madje u aprovua njezeri dhe formula e tyre e lutjes per trinitetin.Jeronimi shkoi në Romë në moshë të re për të kryer studimet në shkollen e gramatikut te shquar Elio Donato ...




Gallery

Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx
Kozeta Zylo: Manhattani ndizet flakë për Çamërinë Martire nga Rrënjët Shqiptare dhe Diaspora