| E diele, 02.11.2025, 06:59 PM |

Vëllezërit Mirash dhe
Martin Ivanaj
Rruga e jetës, arsimimi dhe aktivitetet e Drita Ivanajt - Ujkaj (1933-2025)
nga Bëkajt e Trieshit - Malësi (4)
Një
simbol i ruajtjes së trashëgimisë së familjes Ivanaj
Nga
Gjekë Gjonaj
Fondacionet “Ivanaj” në Nju
- Jork dhe Tiranë, që Drita i themeloi, siç thotë ajo, ndodhen dhe zënë një kat
të tërë në një kompleks të ri ndërtesash në zemër të Tiranës së Re, i cili
përfshin zyra dhe dhoma trajnimi, një bibliotekë të përshtatshme për studime
dhe kërkime, një sallë konferencash me pajisje telekomunikacioni dhe një sallë
të madhe (salla Ivanaj) për ngjarje të veçanta dhe aktivitete shoqërore.
Mjedisi i përgjithshëm i këtij instituti është një mjedis i ndriçuar mirë dhe i
pajisur teknikisht, me hapësira të bollshme dhe kushte të rehatshme klimatike
që kontribuojnë në një atmosferë të qetë dhe relaksuese për vizitorët dhe
banorët. Toka në të cilën u ndërtua ky kompleks (dhe u përfundua në vitin 2017) i përkiste
familjes së Dritës dhe përfshinte rezidencën që babai dhe xhaxhai i saj
ndërtuan kur u kthyen nga studimet në Itali dhe u zhvendosën në vendin e tyre.
Vila origjinale dykatëshe e Ivanajve u konfiskua fillimisht dhe u bë selia e
forcave pushtuese italiane gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Më vonë u konfiskua nga
regjimi komunist dhe u përdor për qëllime të ndryshme, si për shembull nga
Shërbimi i Inteligjencës Kombëtare (SHIK) dhe si zyrë dhe depo për Gardën republikane.
Misioni
Drita Ivanaj ka thënë se misioni
i Fondacionit "Martin & Mirash Ivanaj" është të promovojë dhe të
çojë përpara interesin publik në kulturën dhe arsimin shqiptar, si në vend ashtu
edhe jashtë tij; të nxisë përhapjen e njohurive rreth traditës intelektuale,
ligjore dhe shkencore shqiptare; të nxisë ide të reja inovative dhe
sipërmarrëse në projekte të rëndësishme dhe partneritete të mundshme; të
ushqejë arsimin e popullit shqiptar duke dokumentuar historinë e tyre të
guximshme; dhe të përhapë njohuri rreth përparimit të Shqipërisë në botën e
lirë.
Objektivat
Synimet e Fondacionit përfshijnë konferenca
edukative, seminare, forume në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Shqipëri dhe
rajonet përreth. Në Shqipëri, ofron ambiente dhe pajisje për trajnime edukative
të llojeve të ndryshme për pjesëmarrës të të gjitha moshave, si dhe shërbime
bazë të dhënash, referencash dhe shërbime bibliotekare për studiues dhe
studiues vizitorë, përveç mbështetjes së menaxhimit të projekteve për
zhvillimin e koncepteve inovative në sipërmarrjet e biznesit dhe për publikimin
e dokumenteve historike për qëllime edukative. Për këto dhe aktivitete të
tjera, Fondacioni gjithashtu mbanë
marrëdhënie dhe bashkëpunim të ngushtë me institucione të ngjashme në të gjithë
botën.
Edhe pse ishte e pamartuar
dhe nuk la trashëgimtarë, ajo donte ta linte këtë pjesë të kontributit të saj
për të rinjtë e Shqipërisë për përdorim.
Trajnimet dhe punëtoritë e
ndryshme që Instituti “Ivanaj” në Tiranë ka organizuar deri më tani kanë sjellë
shumë rezultate pozitive dhe buzëqeshje për fëmijët, si në aspektin e ofrimit
të praktikave më të mira të të mësuarit dhe mësimdhënies së diçkaje të re,
ashtu edhe në krijimin e komuniteteve më të forta. Drita Ivanaj vuri re se fëmijët janë gjithmonë të gatshëm të
bashkëveprojnë dhe prindërit janë më shumë se mirënjohës që fëmijët e tyre mund
të kalojnë kohë në diçka të dobishme, interesante dhe argëtuese. Kjo i ka treguar
Dritiës se investimi i saj në Shqipëri ka një efekt pozitiv në
ndryshimet që janë duke u zhvilluar dhe do të vazhdojnë në një nga vendet më të
reja në botë, falë të rinjve të saj.
“Na duhet gjak i freskët,
gjak që nuk mbart problemet e së kaluarës, por njeh vlerat e së kaluarës së vet
dhe për këtë arsye duhet dhe mund të krijojë një të ardhme më të mirë për
veten”, ka deklaruar ajo me një ton
shpresëplotë. Në deklaratat për mediat, ajo është shpreh se ishte e mahnitur nga ajo që kishte
arritur. Deri në fund të jetës së saj, ajo punoi dhe ia kushtoi të gjithë
energjinë e saj rrugës që po ndiqte. Nuk kishte kohë të mendonte për të
kaluarën e saj dhe çfarë bëri për të bërë të mundura të gjitha këto. Kur u pyet
se sa e kënaqur është me arritjet e saj, ajo u përgjigj me gëzim: “Jam e lumtur
që kam arritur këto rezultate të paktën deri më tani”.
Ajo shpresonte që puna e
saj të mbetej dhe të vazhdonte të përhapej edhe pas vdekjes së saj. Ajo u
përpoq dhe ia doli të krijonte gjithçka që ekziston në një mënyrë të tillë që
të përjetësonte fushëveprimin dhe qëllimin për të cilin vëllezërit Ivanaj
punuan gjatë gjithë jetës së tyre në dobi të vendit të tyre, për të cilin ajo
ndihet fort, ashtu si edhe ata.
Aktivitetet
Përveç bibliotekës dhe
muzeut me shumë fotografi, dokumente dhe libra, Fondacioni "Martin &
Mirash Ivanaj" ka
hartuar programe trajnimi në të gjitha fushat e dijes, veçanërisht në fushën e
arsimit dhe kulturës. Fondacioni tani është bërë qendra kulturore e Shqipërisë,
ku intelektualët, studentët, mësuesit dhe madje edhe zyrtarët publikë mund të takohen
në mënyrë të organizuar për kërkime shkencore dhe zhvillim të projekteve të
ardhshme arsimore dhe kulturore.
Këto
fondacione nuk janë vetëm një simbol i nderit të emrit Ivanaj, por janë edhe
motorë aktivë të zhvillimit intelektual, kulturor dhe shoqëror të të rinjve
shqiptarë. Ato u themeluan për të përmbushur një qëllim të qartë dhe të
qëndrueshëm: ruajtjen dhe zhvillimin e trashëgimisë së familjes Ivanaj në
shërbim të brezave të rinj dhe përgatitjen e një Shqipërie më të ndritshme.
(vazhdon)