| E merkure, 30.04.2025, 06:15 PM |
Lufta Europiane 1939-1945 dhe Adolf (Hitler) Schrittelmayor (1889-1965) jetoi gjatë, pas ikjes se tij në Amerikën Latine (Hacienda San Ramón dhe Inalco) të Argjentinës
Fakte: Siç thuhet në dokumentet e marra nga FBI (SHBA), Adolf
Hitleri dyshohet se mbërriti në Argjentinë, duke qëndruar fillimisht në
Hacienda San Ramón, një pronë rurale 10 kilometra (6 milje) në lindje të
Bariloche-s në pronësi të Stephan von Schaumburg-Lippe, një i afërm i Princit
Bernhard, pastaj u zhvendos në një rezidencë në stilin bavarez në Inalco, një
vend i largët dhe mezi i arritshëm në skajin veriperëndimor të liqenit Nahuel
Huapi, afër kufirit kilian.
Me sa duket, Eva Braun u largua nga Hitleri rreth vitit 1954
dhe u zhvendos në Neuquén me vajzën e tyre Ursula (Uschi). Adolf Hitleri vdiq
në shkurt të vitit 1965 në moshën 76 vjeç, dhe Eva Braun dyshohet se ishte
gjallë në vitet 2000.
Fakte: Në vitin 1946,
aleatët (SHBA, Franca, Anglia dhe Bashkimi Sovjetik) publikuan një listë me 150,000 kriminelë nazistë të luftës, nga të
cilët vetëm 50,000 u gjetën e u gjykuan. Kjo do të thotë se pjesa tjetër ose u
arratis ose vdiq dhe ekspertët spekulojnë se rreth 10,000 prej të zhdukurve
ikën në Amerikën e Jugut.
Njerëzit e secilës
degë përdornin një rrugë të ndryshme ikjeje. Otto Skorzeny, i cili dikur ishte
truproja personal i Hitlerit, filloi të punonte për presidentin e Argjentinës
dhe drejtoi rrugën e tij të arratisjes.
Akoma më befasues
është fakti që zyrtarët e lartë të qeverisë, ish-ushtarët, pilotët e luftës,
mjekët, qeveritë e huaja, organizatat e ndihmës dhe Kisha Katolike punuan pa u
lodhur për të ndihmuar nazistët t'i shmangeshin drejtësisë dhe të krijonin
shtëpi të reja me emra të rremë. Këto organizata që mbështesin krimin u nisën
në mënyrë aktive për të transportuar fshehurazi nazistët nga brigjet spanjolle
ose italiane në strehën më të njohur: Amerikën e Jugut.
Në fakt, shumë
zyrtarë katolikë të Amerikës së Jugut dhe Evropës lëshuan dokumente të rreme
për ta për të marrë pasaporta nga Vatikani ose Kryqi i Kuq - të cilët ishin
gjithashtu bashkëpunëtorë - në mënyrë që të mund të udhëtonin lirshëm. Shumë
nga këta bashkëpunëtorë ishin antisemitë dhe e admironin ideologjinë e
Hitlerit. Ata siguruan letrat e rreme që lehtësuan njerëz si Adolf Eichmann të
lundronin në Amerikën e Jugut, së bashku me 800 anëtarë të tjerë të Shërbimit
Sekret.
Në fund, Brazili
pranoi 2000 nazistë, Kili mori 1000 dhe Argjentina bëri të njëjtën gjë me 5000
simpatizues të Hitlerit.
Nga Klajd Kapinova
Komunizmi për Hitlerin
ishte pjesë e një komploti ndërkombëtar hebraik (ebrej)
Në
fund të shekullit të 21-të ishin shkruar më shumë libra për Hitlerin gjerman,
që nga vdekja e tij sesa për Napoleonin, gjatë gjysmë shekulli, pas vdekjes së
francezit. Koha dhe distanca nga ngjarjet e Luftës së Dytë Botërore (L2B), kanë ndikuar edhe në
interpretimin historik të politikanit dhe diktatorit nazist austriako-gjerman Adolf Hitlerit (1889-1965).
Hitleri, ishte politikan
gjerman, një diktator i Gjermanisë naziste nga viti 1933 deri në vdekjen e tij
natyrale në vitin 1965, në Argjentinë në Amerikën Latine.
Adolfi u ngrit në
pushtet si udhëheqës i Partisë Naziste, duke u bërë kancelar në vitin 1933 dhe
më pas duke marrë titullin Führer und Reichskanzler në vitin 1934.
Pushtimi
i tij i Polonisë më 1 shtator 1939, shënoi fillimin e Luftës së Dytë Botërore (L2B). Ai ishte i përfshirë ngushtë në
operacionet ushtarake gjatë gjithë luftës dhe ishte qendror në kryerjen e
Holokaustit: gjenocidin e disa miliona hebrenjve dhe miliona viktimave të
tjera.
Partia Gjermane Nacional Socialiste e Punëtorve
Në
kohën e lirimit të Hitlerit nga burgu, politika në Gjermani ishte bërë më pak
luftarake dhe ekonomia ishte përmirësuar, duke kufizuar mundësitë e Hitlerit
për agjitacion politik. Si rezultat i grushtit të dështuar të shtetit të
birrës, Partia Naziste dhe organizatat e saj të lidhura u ndaluan në Bavari.
Nationalsozialistishe
Deutsche Arbeiter Partei (Partia Gjermane
Nacional Socialiste e Punëtorve),
njihet më shumë me termin Partia Naziste, si shkurtim i fjalës gjermane Nationalsozialismus.
Kjo
parti u themelua në vitin 1920 nga Adolf Hitler dhe ishte pasardhësja e DAP
Deutsche Arbeitpartei (Partia Gjermane e
Punëtorve). Asokohe partia u fut në skenën politike gjermane si një forcë e
re, energjetike, e aftë të nxirrte Gjermaninë nga kriza e thellë ekonomike dhe
politike.
Pas
dështimit të Puçit të Mynihut, udhëheqja e partisë vendosi të linte mënjane
politikat revolucionare dhe të arrinte në pushtet nëpërmjet mjeteve pak a shumë
të ligjëshmë.
Në zgjedhjet e 1928 ajo fiton
2.6 % të votave, katër vjet më vonë në vitin 1932 sërisht fiton 38.3 % të
votave.
Në janar të vitit 1933 presidenti i kësaj
partie Adolf Hitler emërohet Kryministër (Kencelier) dhe me pas Führer.
Në
zgjedhjet e marsit të po atij viti NSDAP fiton 43.9 % të votave. Që nga ky
moment ajo arrin të vendos regjimin e vet totalitar në të gjithë territorin e
Gjermanisë.
Partia politike në fjalë arriti kulmin e marrëzisë, kur në vitin 1942 arriti në zgjidhjen
përfundimtare. Ajo pati një rol shumë të madh në planet e luftës deri sa e
çoi Gjermanine në rrënimin total kombëtar, material dhe njerëzorë.
Në
vitin 1965, me vdekjen e Adolf Hitler Udhëheqës i Partisë Naziste dhe me
perfundimin e luftes Partia Naziste shpërndahet, për tu mos bashkuar më deri më
sot. Mirëpo sot në vitin 2025, sikurse dihet nga të gjithë ka disa parti të
tjera neonaziste, por partia e krijuar
në një birrari të Mynihut nuk bëhet më.
Në
një takim me Kryeministrin e Bavarisë, Heinrich Held, më 4 janar 1925, Hitleri
pranoi të respektonte autoritetin e shtetit dhe premtoi se do të kërkonte
pushtet politik, vetëm përmes proçesit “demokratik”. Takimi gjithashtu hapi
rrugën, që ndalimi i Partisë Naziste të hiqej më 16 shkurt 2025. Megjithatë,
pas një fjalimi provokues (nxitës), që mbajti më 27 shkurt, Hitlerit iu ndalua
të fliste publikisht nga autoritetet bavareze, një ndalim që mbeti në fuqi deri
në vitin 1927.
Për
të çuar përpara ambiciet e tij politike pavarësisht ndalimit, Hitleri emëroi
Gregor Strasser, Otto Strasser dhe Joseph Goebbels, për të organizuar dhe
zgjeruar Partinë Naziste në Gjermaninë veriore, Gregor Strasser, ndoqi një kurs politik më të pavarur, duke theksuar elementët
socialistë të programit të partisë.
Rënia e aksioneve në
Shtetet e Bashkuara u thellua më 24 tetor të vitit 1929, duke i hapur rrugën
Depresionit të Madh ne vend. Europa dhe ekonomia e saj u trondit dhe u
ç’orientua shumë. Nga ana e tjetër, ndikimi negativ ekonomik në Gjermani asokohe
ishte i tmerrshëm: miliona njerëz mbetën të papunë dhe disa banka të mëdha vendase
falimentuan.
Hitleri dhe Partia
Naziste,
u përgatitën të përfitonin nga emergjenca ekonomike dhe financiare, për të
fituar dhe zgjeruar mbështetje për partinë e tyre politike. Ata premtuan të
hidhnin poshtë Traktatin e Versajës,
të forconin ekonominë, financat dhe të siguronin dhe hapnin vende të reja vende
pune brenda Gjermanisë.
Historia dhe mizoria e
tij ekstreme me një brutalitet të ftohtë
Hitleri
lindi në Braunau am Inn në Austro-Hungari e u zhvendos në Gjermani
në vitin 1913. Ai u dekorua, gjatë
shërbimit të tij në Ushtrinë Gjermane në Luftën e Parë Botërore (L1B)), duke marrë si vlerësim të lartë ushtarak Kryqin e Hekurt. Në vitin
1919 ai u bashkua me Partinë e Punëtorëve Gjermanë (DAP), pararendësen e
Partisë Naziste, dhe në vitin 1921 u emërua udhëheqës i Partisë Naziste.
Në vitin 1923, ai u përpoq me ambicie
të merrte pushtetin qeveritar, në një grusht shteti të dështuar në Mynih dhe u
dënua me 5 vjet burg, duke vuajtur pak më shumë se një vit. Ndërsa ishte atje, ai diktoi vëllimin e parë të autobiografisë
dhe manifestit të tij politik “Mein
Kampf” (Lufta ime).[1]
Pas
lirimit të tij të parakohshëm në vitin 1924, ai fitoi mbështetje masive popullore, duke sulmuar Traktatin e Versajës
dhe duke promovuar pan-gjermanizmin,
antisemitizmin dhe antikomunizmin, me oratori joshëse karizmatike
dhe propagandë naziste.
Kryenazisti shpesh e
denonconte komunizmin si pjesë të një komploti ndërkombëtar hebraik (ebrej). Deri në nëntor 1932,
Partia Naziste mbante shumicën e vendeve në Reichstag, por jo shumicën.
Ish-kancelari Franz von Papen dhe udhëheqës të tjerë konservatorë e bindën
Presidentin Paul von Hindenburg të emëronte Hitlerin si kancelar më 30 janar 1933.
Menjëherë
pas kësaj, Reichstag miratoi Aktin e Mundësimit të vitit 1933, i cili filloi
proçesin e transformimit të Republikës së Vajmarit në Gjermaninë Naziste, një
diktaturë njëpartiake e bazuar në ideologjinë totalitare, autokratike dhe
fashiste të nazizmit.
Pas
vdekjes së Hindenburgut më 2 gusht 1934, Hitleri u bë njëkohësisht kreu i
shtetit e i qeverisë, me pushtet absolut. Brenda
vendit, ai zbatoi politika të shumta raciste dhe kërkoi të deportonte ose
vriste hebrenjtë gjermanë.
Ai ishte mishërimi i së
keqes politike moderne
Sikurse dihet 6 vitet e
tij të para në pushtet, rezultuan në një rimëkëmbje totale dhe të shpejtë
ekonomike nga Depresioni i Madh, heqjen e kufizimeve të vendosura ndaj
Gjermanisë, pas Luftës së Parë Botërore dhe aneksimin e territoreve të banuara
nga miliona gjermanë etnikë, gjë që fillimisht i dha atij mbështetje të
konsiderueshme popullore.
Një
nga qëllimet kryesore të Hitlerit ishte Lebensraum (hapësira e jetesës), për
popullin gjerman në Evropën Lindore, dhe politika e tij e jashtme agresive dhe
ekspansioniste konsiderohet shkaku kryesor i L2B në Evropë. Ai drejtoi një riarmatim në shkallë të
gjerë dhe më 1 shtator 1939, pushtoi Poloninë, duke bërë që Britania dhe
Franca t'i shpallnin luftë Gjermanisë.
Në qershor 1941, Hitleri urdhëroi një
pushtim të Bashkimit Sovjetik. Në
dhjetor 1941, ai i shpalli luftë SHBA-së. Deri në fund të vitit 1941,
forcat gjermane dhe fuqitë evropiane të Boshtit pushtuan pjesën më të madhe të
Evropës dhe Afrikës së Veriut. Këto fitime u përmbysën gradualisht pas viteve 1941-1945
ushtritë aleate mposhtën ushtrinë gjermane.
Më 29 prill 1945, ai u martua me partneren e tij të gjatë, Eva
Braun, në Führerbunker në Berlin. Çifti u arratis në Argjentinë dhe nuk
kreu “vetëvrasje”, (sikurse është thënë
pasaktësisht deri tani 1945-2025), për të shmangur kapjen nga Ushtria e
Kuqe Sovjetike e kryesuar asokohe nga diktatori bolshevik komunist J.V.
Stalinit.
Historiani
dhe biografi Ian Kershaë e përshkroi Hitlerin si “mishërimin e së keqes politike moderne”. Nën udhëheqjen dhe
ideologjinë raciste të tij, regjimi nazist ishte përgjegjës për gjenocidin e
rreth miliona hebrenjve dhe miliona viktimave të kombeve të tjera, të cilët ai
dhe pasuesit e tij i konsideronin Untermenschen (nënnjerëzor) ose shoqërisht të padëshirueshëm për popullin gjerman
asokohe.
Adolf Hitler si pjesë e historisë
gjermane dhe botërore
Hitleri dhe regjimi
nazist,
ishin gjithashtu përgjegjës për vrasjen e qëllimshme të rreth 19.3 milionë
civilëve dhe të burgosurve të luftës. Përveç kësaj, 28.7 milionë ushtarë dhe
civilë vdiqën si pasojë e veprimeve ushtarake në teatrin europian. Numri i
civilëve të vrarë gjatë L2B ishte i pashembullt në luftë dhe viktimat përbëjnë
konfliktin më vdekjeprurës në histori.
Ai
ishte i vetëm, përgjegjës për fillimin e Luftës. Faji i tij për zbatimin e
Holokaustit, domethënë, zhvendosja e politikës gjermane nga dëbimi në
shfarosjen e hebrenjve, të Evropës dhe Rusisë europiane.
Megjithëse nuk ekziston
asnjë dokument i vetëm i urdhrit të tij për këtë qëllim, fjalimet, shkrimet,
raportet e diskutimeve të Hitlerit me bashkëpunëtorët dhe shtetarët e huaj dhe
dëshmitë e atyre, që kryen veprimet shpesh janë cituar si dëshmi për rolin e
tij kryesor.
Pavarësisht
masës së madhe të dokumenteve gjermane të mbijetuara Hitleri ishte, siç tha ai
vetë në disa raste, një njeri i fshehtë
dhe disa nga pikëpamjet dhe vendimet e tij ndryshonin nganjëherë nga shprehjet
e tij publike.
Për
një kohë të gjatë historianët dhe komentuesit e tjerë e morën si të mirëqenë se
dëshirat, ambiciet dhe ideologjia e Hitlerit ishin të përcaktuara kjartë në librin
e tij Mein Kampf.
Pikëpamja
popullore e Hitlerit, shpesh përfshin supozime
për shëndetin e tij mendor. Ka pasur një tendencë për t'ia atribuar “çmendurinë”
Hitlerit. Pavarësisht nga dëshmitë e herëpashershme të shpërthimeve të tij,
mizoria dhe shprehjet dhe urdhrat e tij
më ekstreme sugjerojnë një brutalitet të ftohtë, të cilat gjithsesi tregojnë se
ai ishte plotësisht i vetëdijshëm.
Hulumtimet
e shumta të të dhënave të tij mjekësore, tregojnë gjithashtu se, ai nuk ishte
shumë i paaftë nga sëmundja (përveç simptomave të avancuara të sëmundjes së Parkinsonit).
Ajo
që është e padiskutueshme është se Hitleri kishte një prirje të caktuar për hipokondri, se ai gëlltiti sasi të mëdha medikamentesh gjatë luftës dhe se qysh në
vitin 1938 ai e “bindi” veten se nuk do
të jetonte “gjatë”, gjë që nuk ishte reale, sepse ai jetoi gjatë, pas ikjes se
tij në Amerikën Latine e u vendos perfundimisht në Argjentinë.
Ai
asokohe zotëronte aftësi mendore normale, që u mohuan nga disa nga kritikët e
tij të mëparshëm. Ai kishte një kujtim
të mahnitshëm për detaje të caktuara dhe një pasqyrë instinktive për dobësitë e
kundërshtarëve të tij.
Arritja
e tij më e mahnitshme, ishte bashkimi i masës së madhe të popullit gjerman (dhe
austriak) pas tij, ku gjatë gjithë karrierës së tij, popullariteti i tij ishte më i madh dhe më i thellë se popullariteti i
Partisë së majtë Nacional Socialiste.
E
kësisoj, një shumicë e madhe e gjermanëve besuan në liderin e tyre populist
deri në fund. Në këtë aspekt ai shquhet pothuajse në mesin e të gjithë diktatorëve
të shekujve XIX-XX, gjë që është veçanërisht mbresëlënëse, kur kemi parasysh se
gjermanët ishin ndër popujt më të
arsimuar në shekullin XX.
Përballë
këtij fakti bindës, nuk ka dyshim, se shumica dërrmuese e popullit gjerman e
mbështeti me plot zemër linderin e tyre populist Hitlerin, në mënyrë aktive dhe
pasive.
Besimi i gjermanëve tek
ai ishte më i madh, se besimi i tyre në hierarkinë naziste
Ky
është një fakt, që ka sunduar gjatë gjithë kohës së ekzistencës së këtij
regjimi ushtarak gjatë L2B. Duhet thënë se, ajo që kontribuoi në këtë mbështetje, ishin sukseset ekonomike dhe
sociale, për të cilat ai mori plotësisht meritën, gjatë udhëheqjes së tij
të hershme: zhdukja virtuale e
papunësisë, prosperiteti në rritje i masave, institucionet e reja shoqërore dhe
rritja e prestigjit gjerman në vitet 1930, arritje të pashembullta në historitë
e diktatorëve të tjerë totalitar modernë.
Në
krahasim me paraardhësit shpirtërorë dhe intelektualë gjermanë të disa ideve të
tij, nuk ka asnjë udhëheqës kombëtar
gjerman, me të cilin ai mund të krahasohet. Pra, ai nuk kishte pararendës,
një tjetër ndryshim midis tij dhe diktatorëve të tjerë.
Në
kë aspekt, ai në vitin 1938 e kishte bërë
Gjermaninë vendin më të fuqishëm dhe njëkohsisht më të frikshëm në Europë dhe ndoshta në botës.
Ai i arriti të gjitha
këto pa luftë, ndonëse ishte shumë afër fitimit të luftës në vitin 1940, por rezistenca e madhe
e Britanisë së Madhe asokohe e personifikuar nga burrshteti dhe kryeministri i
talentuar dhe brilant Sir Winston Churchill e pengoi atë.[2]
Sikurse
dihet nga nëna histori u desh koalicioni i pazakontë, anglo-amerikan me ish Bashkimin
Sovjetik (B.R.S.S.), për të mposhtur Rajhun e Tretë.
Përballë
kësaj situate të pazakonte në historinë e Europës dhe botës, duhet kujtuar se
asnjëra palë ndërluftuese nuk do të ishte në gjendje ta pushtonte vetëm
Hitlerin, gjë që tregon se ai ishte shumë shumë i fuqishëm ushtarakisht me një
mbështetje totale mahnitëse popullore gjermane.
Në
të njëjtën kohë, ishte brutaliteti i tij dhe disa nga vendimet absurd, që gjithsesi
çuan në shkatërrimin e tij, duke lidhur aleancën e pazakontë të kapitalistëve
dhe komunistëve, të Churchillit,
Ruzveltit dhe Stalinit së bashku.
Asokohe
Hitleri mendonte se ishte një burrë shteti i madh, por ai nuk e kuptoi
përbuzjen e pakushtëzuar të asaj që kishte bërë.
Ai
mendonte se koalicioni i armiqve të tij do të shpërbëhej përfundimisht dhe
atëherë Hitleri do të ishte në gjendje të vendosej me njërën ose tjetrën anë dhe
shpresa të tilla ishin aktuale edhe tek shumë ndjekës gjermanë deri në fund të
kapitullimit ushtarak dhe politik.
Admirues
të hapur dhe të fshehur të Hitlerit dje dhe sot, ende vazhdojnë të ekzistojnë
në Gjermani dhe botë. Megjithatë, nuk ka gjasa që reputacioni i Hitlerit si
mishërimi i së keqes të ndryshojë ndonjëherë.
Të pathëna të reja gjatë hyrjes
Ka
shumë dekada historie, që makina e fuqishme e mediave qeveritare dhe “historianët”
apo “studiuesit” propogandistë botërorë dhe kryesisht ato “profesorët” me
“reputacion” europiane dhe amerikane, duke përfshirë edhe ato viktimat e drejtpërdrejtë ebrej, në mënyrë sistematike,
kanë gënjyer veteveten dhe naivet lexues (duke përfshirë edhe shkollarët trushpërlarë
të disa
gjeneratave)
non stop 24/7/365, se Adolf Hitleri
asokohe ka vrarë veten me pistoletë në bunker dhe më pas (sipas “porosisë” së
tij) trurpi i tij nga shoqëruesit është lyer me benzinë dhe është djegur!!!
Kështu
rren mbas rrene ka vazhdue kjo fabul e rrëfyer në forma të ndrysme, por që kishte një
përmbajtje kryesore në
fillim komuniste sovjetike (ruse) dhe kapitaliste britanike, që më pas është
shumëzue në Europë dhe botë, me libra voluminoze, të mbushur fillim e mbarim me
rrena mbi rrene, “dokumentarë”
serialë të redaktuara apo censuruar 100% (duke
na rikujtuar shprehjen e vjetër: se “përseritja është nana e dijës dhe baba i merzisë”), duke krijuar me
perralla dhe filma të reja gjithmonë personazhe muskulozë fitimtarë dhe heronj
me personazhe të pavdekshëm dhe me supër hiperbolizime të tjera në formë trillimesh
manipulative brez mbas brezi.
Por
e vërteta lakuriqe ishte dhe është ende sot krejt ndryshe dhe fatmirësisht 100%
e kundërt me atë që ato kanë përhapur për shumë dekada deri tani “historianët” botërorë.
Por e keqja nuk
mbaron këtu. Deri tani asnjë
institucion “shkencorë” historik, akademi apo vetë profesorët dhe doktorët e “shkencave” historike, nuk kanë kërkuar
falje me pendesë, për gënjeshtrat me thes dhe mashtrimin e qëllimshëm dhe të përsëritur
të bërë për shumë kohë popujve dhe institucioneve, ku ato fatkeqsisht
kanë vegjetuar dhe janë përdorur nga të tjerët si robot politikë propafandistik
deri sot.
E
shkreta e vërtetë, që s’ka gojë të flas dhe ankohet për padrejtësinë që i janë bërë asaj, dje dhe sot gjithmonë
po vazhdon të sulmohet dhe anatemohet nga po “profesorët” egoistë të “historisë”
kudo në botë. E vërteta si kamxhik, mbi gënjeshtrën dhe mashtrimin sado
e hidhur është ajo mendoj se duhet thënë troc, sikurse logjika matematikore se 2+2=4
dhe jo 5...
Ish
Kryeministri i Gjermanisë
asokohe dhe ish Kryekommandanti
i forcave të armatosura dhe egoisti i shfrenuar për të sunduar të gjithë botën
dikatatori manjak Adolf Hitleri, sipas dokumenteteve të reja sekrete dhe
topsekrete të deklasifikuara kohët e fundit në Argentinë nga presidenti aktual Prof. Milei (sikurse njihet si Trumpi i Argjentinës), del se i ka
mbyllur sytë nga kjo botë ose ka vdekur i qetë në shtëpi dhe ka pas vazhdimisht
një jetë normale në këtë shtet, që asokohe u bë Atdheu i tij i dytë.
Sikurse
dihet Argentina ka komunitetin më të madh gjerman dhe italian, të vendosur atje
mbas mbarimit të L2B. Ish oficerët e lartë të Gjermanisë naziste sikurse edhe
ushtarë të thjeshtë dhe pjesë nga populli, që kishte lidhje të ngushta me
ushtrinë gjermane kanë marrë rrugën e emigracionit në në vitin 1945 drejt shtetëve
të ndryshme të botës, por më së shumti ato u vendosën si ngulime të reja në
Amerikën Latine, si: Argjentinë, Brasil,
Kili, Paraguaj, Uruguaj, Bolivi, Guajana Franceze, Ekuadori, Peru, Kolombia, etj.,
dhe në shtetet e ishujve Karaibe ose sikurse njihet gjeografikisht të Amerikës
Qendrore, si: Republika Domenikane, Nikaragua, Guatemala, Porto Riko
(Komunuethi i SHBA-së), Ishujt Virgjin (Spanjole), sot nën administrimin e
SHBA-së, Kuba, Ishulli Kajman (koloni britanike) etj.
Asokohe
dhe sot shumë prej tyre janë martuar me vendasit, duke përmirësuar jetën,
kulturën dhe racën e vendasve, për shumë dekada deri në ditët tona. Ata dhe
disa komunitete të tjera të me ngjyrë të bardhë europianë, sikurse dihet nga
historia kanë rindërtuar nga fillimi këtë vend të Amerikës Latine, që para
ardhjes së kolonëve europianë ka qenë një ndër vendet më të prapambetura
latine...
Në
kryeqytetin e vendit Buones Aires, bisneset kontrollohen nga kolonët europianë,
që u vendosen aty në rrethana dhe situata të ndryshme shoqërore, politike dhe
historike. Në shumë hotele, restorante, bisnese apo edhe në zyra bisnesi etj.,
ka të ekspozuar në faqet e mureve rrethues shumë foto të të parëve te tyre
prindër, që ishin pjesë e rregullt e ushtrisë së madhe naziste të Gjermanisë asokohe…
Po
ashtu aty në faqet e mureve ka shumë foto të udheheqësit të tyre të Adolf
Hitlerit, të cilët shihen pothuajse në cdo shtëpi të emigrantëve gjermanë të
pas L2B.
Nga
ana e tjetër, shteti i ri i Izraelit (themeluar në vitin 1948, me kryeqytetit
Tel Aviv, sot Jerusalem), për shumë dekada duke filluar nga vitit 1945-2025, është munduar përmes Shërbimit Sekret
(Mussad) të tyre të zbuloi, arrestoi dhe kthei në Izrael shumë prej tyre në
Gjykatën e Izraelit për Krimet e L2B, duke shkelur vazhdimisht ligjet
vendase argjentinase, të mos arrestimit dhe deportimit të tyre nga toka latine
për asnjë arsye.
Vendet
e Amerikës Latine, asnjëherë nuk i kanë përndjekur gjermanët dhe as italianët e
periudhës dhe pas mbarimit të L2B, por përkundrazi kanë bashkëjetuar të qetë
dhe kanë bërë bisnes dje dhe sot, me të gjithë kolonët e huaj europianë të
vendosur aty vit pas viti.
Për
hir të së vërtetës historike, duhet thënë, se Diaspora Gjermane, ishte faktori kryesor për rindërtimin e
Gjermanisë të shkatërruar totalisht (ku nga
bombardimet masive janë vrarë mbi 150 mijë gjermanë të pafajshëm, si: gra,
femijë, të moshuar etj., nga forcat aleate qe fituan luften asokohe) nga
ish Bashkimi Sovjetik, ShBA, Franca dhe Anglia….
Ata
kanë bërë investime të fuqishme atje… Vetë udheheqësi i tyre kryenazisti
Hitler, sipas dokumenteve del se asokohe kishte udhëzuar gjermanët etnik të
vendosur si kolonë në Argjeninë, që të ndihmojnë me frymë patriotike rindërtimin
e atdheut të tyre të parë (lindjes) nga ata kanë ardhur.
Argjentina, përfitoi gjithashtu
nga diaspora gjermane e sapo krijuar. Pothuajse të gjithë nazistët që dolën
përtej oqeanit sollën me vete një sasi të pabesueshme pasurie. Ata investuan në
fabrikat, bisneset e mesme dhe të vogla argjentinase dhe ndihmuan vazhdimisht industritë
lokale. Shumë prej tyre punonin për kompani në pronësi gjermane dhe pothuajse
të gjithë ndiheshin aq të mbështetur në atdheun e tyre të ri, saqë as nuk e
ndienin nevojën për të fshehur origjinën e tyre.
Dhe kështu ndodhi...
Vrasësi i përbindshëm
Adolf Hitleri,
ka vdekur ne vitin 1965 dhe jo ne vitin 1945… Bolshevikët komunistë të
Bashkimit Sovjetik (B.S.), kanë qenë të parët që kanë gënjyer kur hynë si
triumfatorë në kryeqytetin e vendit në Berlin.
Një
grua e vrarë dhe më pas edhe një burrë tjetër i vrarë dhe që u gjend në rrënojatt
e bombardimeve të shumta të ateatëve ose më saktë të trupave të ish B.S., ka
fotografuar një burrë dhe grua, që i ngjasonin udhëheqësit nazist Adolf Hitlerit
dhe kjo foto e rastit dhe jo e vërtetë ka bërë për shumë dekada gjiron e botës
asokohe, duke mos analizuar asnjëherë “trupin” e tij, AND-në e kufomës dje dhe
sot etj.
Dokumentet e reja, për herë të parë
tregojnë edhe vendin (qytetin) ku ka jetuar ai… Në librin e tij të vitit 2004,
“Bariloche nazi-guía turística”,
autori argjentinas Abel Basti pohon se Adolf
Hitleri dhe Eva Braun jetuan në rrethinat e Bariloche për shumë vite pas Luftës
së Dytë Botërore. Basti tha se nazistët argjentinas zgjodhën pronën e
Inalcos si strehë të Hitlerit.
Qyteti San Carlos de Bariloche ku jetoi Hitleri
San Carlos de Bariloche
(nga emri Mapuche Vuriloche, që do të
thotë "njerëz nga ana tjetër e malit"),
i njohur zakonisht thjesht si Bariloche, ??është qyteti më i madh
në provincën argjentinase të Río Negro dhe selia e departamentit me të njëjtin
emër. Ai
ndodhet në rrëzë të Andeve Patagoniane në
bregun jugor të liqenit Nahuel Huapi, pranë kufirit me Kilin.
Me një popullsi prej 135,755
banorësh, sipas regjistrimit të vitit 2022, Bariloche, është një qytet i mesëm,
sipas standardeve kombëtare, por ka rëndësi të konsiderueshme rajonale, duke
qenë jo vetëm qyteti më i populluar në provincën e tij, por edhe më i madhi në
Andet Patagoniane, dhe i treti më i madh në të gjithë Patagoninë Argjentinase
pas Neuquén dhe Comodoro Rivadavia. Zona e saj urbane karakterizohet nga
dendësia e ulët dhe ka një sipërfaqe prej më shumë se 220 kilometrash katrorë
(85 milje katrore), që shtrihet gjatësisht nga lindja në perëndim për rreth 50
kilometra (31 milje).
Në vitin 2012, një ligj i miratuar nga Kongresi Argjentinas
e shpalli Bariloche-n Kryeqytetin Kombëtar të Turizmit të Aventurës.
Kolonët e parë gjermanë mbërritën
në Kilin jugor në vitet 1840
Disa nga këta kolonë dhe pasardhësit
e tyre filluan një industri fitimprurëse lëkure, duke marrë lëkurë nga
komunitetet indigjene përgjatë maleve të Andeve.
Në vitet 1880, Ushtria Argjentinase zhvendosi komunitetet indigjene, duke
ndërprerë këtë tregti dhe duke i detyruar tregtarët e lëkurës në Kili të
kalonin Andet për të marrë furnizime. Në këtë mënyrë, sipërmarrës të shumtë nga
Kili, shumë prej të cilëve me prejardhje gjermane, krijuan biznese bagëtish dhe
tregtie në zonën e liqeneve Nahuel Huapi dhe Lácar.
Në vitet 1930, qendra e qytetit u
ridizajnua për të pasur pamjen e një qyteti tradicional alpin qendror evropian
(u quajt “Zvicra e Vogël”). Shumë
ndërtesa ishin karakteristike me material prej druri dhe guri. Në vitin 1909
kishte 1,250 banorë; Një telegraf, një zyrë postare dhe një rrugë lidhnin
qytetin me Neuquén. Tregtia vazhdoi të varej nga Kili deri në mbërritjen e
hekurudhës në vitin 1934, e cila lidhi qytetin me tregjet argjentinase.
Bariloche u
rrit nga një qendër e tregtisë së bagëtive që mbështetej në tregtinë me Kilin,
në një qendër turistike për elitën argjentinase. Ai mori një profil kozmopolit
arkitektonik dhe urban.
Presidenti i SHBA-së, Dwight Eisenhower, vizitoi Bariloche-n si mysafir i
Presidentit Arturo Frondizi në vitin 1960. Gjatë viteve 1950, në ishullin e
vogël të Huemul, jo shumë larg liqenit Nahuel Huapi, ish-presidenti Juan
Domingo Perón u përpoq të ndërtonte fshehurazi reaktorin e parë të shkrirjes në
botë.
Në vitin 1945 mbi 68% e amerikanëve të anketuar mendonin se
Hitleri ishte ende gjallë
Nazistët në Bariloche. Në
vitin 1995, Bariloche bëri bujë në shtypin ndërkombëtar, kur u bë i njohur si
një vend për kriminelët nazistë të Luftës së Dytë Botërore, siç ishte ish-ushtari i SS-së Erich Priebke dhe oficeri i SS-së Reinhard Kopps, i njohur në
Argjentinë si Juan Maler. Priebke kishte qenë drejtor i Shkollës Gjermane
të Bariloche-s për shumë vite.
Tregimi ose dëshmia e saktë, se Adolf
Hitleri nuk kreu vetëvrasje, por përkundrazi iku nga Berlini, iu prezantua
për herë të parë publikut të gjerë nga
Marshalli bolshevik Georgy Zhukov, në një konferencë shtypi më 9 qershor 1945
me urdhër të udhëheqësit sovjetik Joseph V. Stalin.? Atë muaj, 68% e amerikanëve të anketuar mendonin se Hitleri
ishte ende gjallë. Kur u pyet në Konferencën e Potsdamit në korrik 1945 se si
kishte vdekur Hitleri, Stalini tha se ai jetonte “në Spanjë ose në Argjentinë”.
Grey Wolf: “The Escape of Adolf Hitler”, një libër
i vitit 2011 nga autorët britanikë Simon Dunstan & Gerrard Williams,
propozoi që Hitleri dhe Eva Braun ikën nga Berlini në vitin 1945 dhe fluturuan
për në Danimarkë, pastaj në Spanjë dhe prej andej në Ishujt Kanarie, ku hipën
në një nëndetëse dhe kaluan Atlantikun për në
Argjentinë, ku mijëra nazistëve iu
ofrua strehim nga presidenti argjentinas Juan Perón, i cili, me gruan e tij
Eva Perón.
Siç thuhet në dokumentet e marra nga
FBI-ja, Adolf Hitleri dyshohet se
mbërriti në Argjentinë, duke qëndruar fillimisht në Hacienda San Ramón, një
pronë rurale 10 kilometra (6 milje) në lindje të Bariloche-s në pronësi të
Stephan von Schaumburg-Lippe, një i afërm i Princit Bernhard, pastaj u zhvendos
në një rezidencë në stilin bavarez në Inalco, një vend i largët dhe mezi i
arritshëm në skajin veriperëndimor të liqenit Nahuel Huapi, afër kufirit
kilian.
Me sa duket, Eva Braun u largua nga
Hitleri rreth vitit 1954 dhe u zhvendos në Neuquén me vajzën e tyre Ursula
(Uschi). Adolf Hitleri vdiq në shkurt të vitit 1965 në moshën 75 vjeçare, dhe
Eva Braun dyshohet se ishte gjallë deri në vitet 2000.
Argjentina ka
komunitetin më të madh të emigrantëve të bardhë….
Lidhja
midis Argjentinës dhe Gjermanisë nuk është edhe aq befasuese, duke pasur
parasysh se ndikimi gjerman ishte i vendosur mirë në pjesën më të madhe të
Amerikës së Jugut nga fillimi i shekullit të 20-të.
Fluksi
i konsiderueshëm i emigrantëve jo vetëm nga Gjermania, por edhe nga Italia dhe
Spanja, siguroi që Argjentina të ruante lidhjet e saj të ngushta prej kohësh me
të tre vendet evropiane.
Gjatë L2B dhe
sigurisht me ngritjen e Gjermanisë naziste, lidhja ishte diçka që ushqehej
reciprokisht. Gjermania i premtoi Argjentinës marrëveshje tregtare dhe marrëdhënie
ekonomike në përfundim të luftës, në këmbim të mbështetjes së saj.
Hapja
e dokumentëve sekrete dhe topsekrete, do të zbardhin shumë të vërteta, që dikur
kanë qenë si “teori konspitacioni” në
botë, për të gjithë ato, që asokohe nuk e kanë pranuar realitetin dhe të vërtetën
e përjetuar historike.
Kështu ndodhi edhe me
vrasjen e John F. Kennedy Presidentint të SHBA-së dhe disa vite më vonë
dhe të vellait te tij senatorit dhe Prokurorit të Përgjithshëm të SHBA-së
Robert F. Kennedy, dhe media (me propaganda
mashtrimi dhe fshehje të së vërtetës), klanet e caktuara të CIA-s dhe FBI, që ishin autorët e komplotit
dhe vrasjes së tij asokohe gënjyen sistematikisht për shumë dekada popullin
amerikanë dhe mbarë botën...
“Autorin”
apo atentatorin në tentativë të shkretë e vranë disa ditë më vonë, përmes një
personi që ishte pjesë e Mafies amerikane asokohe. Dhe më e cuditshmja ishte se
ai u vra brenda një stacionit të policisë së shtetit në Texas...
Këtë
rrugë të mirë të hapjes së dokumenteve sekrete dhe topsekrete duhet ta ndjek
edhe Turqia ose ish Perandoria Xhihadiste Islame Otomane, Arkivat Sekrete të
Vatikanit, që pak njerëz e dijnë se ato arrijnë deri në 20 kilometra gjatësi
brenda Selisë së Shenjtë, arkivat sekrete britanike, shtetet e tjera europiane etj.
Kështu
për shembull, hapja e arkivave sekrete dhe topsekrete të Vatikanit, mund të
ndricoi shumë mirë disa aspekte dhe enigma mbi krishtërimin dhe vetë historinë
botërore nga zanafilla pra dje dhe sot tesh 2025 vjet me radhë, para vitit të
parë para Krishtit... etj.
Sërisht
aty, mund të hidhet dritë mbi faktin: Pse
në shtetin e vogël të Vatikanit ndodhen miliona libra dhe dokumente apo trakte
me papirus të shtetit afrikan të Etiopisë, si zanafilla e kulturës botërore e
cila ka pasur universitetin e parë në botë!?
Kush e dogji
Biblioteken e Alexandrise dhe pse!?
A kishte gisht ky
shtet i vogël në këtë histori dhe pse nëse po!?
Kush ishte i
interesuar, që të fshehet apo zhduket në kalendat greke dhe romake e vërteta
historike ndër shekuj para lindjes se Krishtit!?
Si janë shkruajtur
dhe nga kush realisht janë hartuar librat e shenjtë shpirtërorë dhe nga ku e
kanë marrë bazën apo zanafillën e fabulës së rishkrimit të tyre!?
Libri i Shenjtë apo
Bibla dhe Libri “Katër Ungjijt dhe Punët e Apostujve” a janë libra të mirëfilltë
dhe real që për cudi ato shpesh kundërshtojnë njera-tjetrën apo janë plagjiturë
e librave të tjerë të shkruar para tyre!?
Cfarë ka bërë Krishti
fëmijë dhe adolishent etj., pra nga mosha 12 deri në 30 vjec!?
Pse Jezu Krishti Zot
e Njeri ka udhëtuar dhe ka jetuar për shumë vite në Azinë e Largët dhe pse ai
shkoi në pllajën apo catinë e botës sikurse quhet Tibeti, sikurse thotë edhe
vetë sot lideri shpirtëror Dai Lama XIV etj.!?
Cili ka qenë konkretisht
bashkëpunimi i ngushtë i Vatikanit dhe shumë kardinalëve në Romë me ushtrinë nazi
gjermane gjatë kohës së L2B dhe pse papa i kohës e bekoi në kishë gjakderdhjen
në Europë etj., dhe a ishte ai (njeriu i Zotit apo Zëdhënësi
i Krishtit në Tokë) një mik i drejtpërdrejtë
i udhëheqësit Adolf Hitlerit dhe trupave të tij vrastare gjermane!?
Cila është e vërteta me
dokumente që ende vijojnë ti fshihen njerëzimit mbi ish meshtarin katolik
Martin Luterin dhe 95 tezat e tij të famshme direkt kundër Selisë së Shenjtë,
papës së Romës dhe shtetit të Vatikanit!?
Cila është e vërteta
e dijetarëve të shquar të njerëzimit si Xhordano Brunos (1548-1600)[3]
apo Nikolla Kopernikut (1473-1553)[4]!?
Kush e lejoi kalimin me
nëndetëse të Hitlerit dhe shoqëruesve të tij nga Gjermania drejt Argjentinës
dhe a kishte dijeni të plotë forcat ushtarake aleate “antinaziste” të SHBA-së,
Anglisë, Francës dhe ish Bashkimit Sovjetik për këtë gjë!?
A kishte dhe cilat
ishin familjet ebreje që bashkëpunuan me nazi gjermanët për të vrarë bashkëkombasit
e tyre!?
A ëshë i saktë numëri
6 milion ebrej të vrarë në Holokaustin e kampeve të shfarosjes nazi të Mat'hauzen
dhe Aushvic apo më pak o më shumë se kjo shifër dhe pse 6 milion dhe kundërshtohen
shifrat e tjera si për shembull 3, 4 apo 5 apo më shume se 6 milion si fjala
vjen 6.5, 6.7, 7, 9, apo 11 milion!?
Pse nuk thuhet se ish
Bashkimi Sovjetik ose B.R.S.S. përballoi peshen me te amdhe te Luftes se Dyte
Boterore ose më saktë 80% e frontit të parë të luftimeve me trupat nazi ku u
vranë mbi 19 milion njerëz nga kombësi të ndryshe të ish B.S. apo shtetit
federal asokohe!?
Pse fuqitë aleate si:
SHBA, Franca dhe Anglia i shpallen me vonesë luftë gjermanisë naziste asokohe!?
A e shkruajtën drejtë
dhe saktë historinë botërore apo Europiane fituesit e L2B apo manipuluan dhe gënjyhen
si deri tani përmes propagandës dhe fshehjes të së vërtetës e cila shpesh po
del shumë e hidhur sot!?
Dosjet
e CIA-s zbulojnë kërkimin për Hitlerin në Amerikën e Jugut 20 vjet pas “vetëvrasjes”
së tij, ndërsa Argjentina publikoj dokumente të klasifikuara për të arratisurit
nazistë.
Nga ana e tjetër, mësojmë
se Dokumentet e CIA-s tregojnë se agjentët amerikanë ishin
në kërkim të Adolf Hitlerit në Amerikën e Jugut për 20 vjet, pasi bota besonte
se ai kishte “vdekur”, ndërsa Argjentina deklasifikoj
dosjet e qeverisë, për të arratisurit nazistë gjermanë, që ikën nga atdheu i
tyre i lindjes në fund të L2B.
Shqipëria
dhe shqiptarët shpëtuan 2265 hebrenj vendës, të ardhur nga Europa Qendrore dhe
Ballkani
Duke
punuar këto ditë për një punim modest historik, të mbështetur në literaturën e
pasur amerikane dhe botnore, sot ndesha disa rreshta të cuditshme në anglisht, që kanë të bëjnë
me “persekutimin” ebrejve në Shqipëri (1939-1944), e cila i humb fatkeqsisht
seriozitetin temës historike të L2B.
A është i vërtetë e i
dokumentuar “faji” apo fakti “kriminal” se oficeri Reinhard Kopps, një agjent SS i
inteligjencës naziste gjermane, ka “vrarë” mijëra hebrenj në Shqipëri!?
Qendra e Tolerancës Simon
Wiesenthal[5] e akuzoi atë për “organizimin e krimeve etnike në Shqipëri, ku mijëra hebrenj (!!!!) u deportuan dhe u vranë.”…
Unë mendoj, se në këtë
pikë apo rast kemi të bëjmë me një hipërbolizim apo mashtrim dhe gënjeshtër të
trashë, që nuk besoj se e pranojnë sot as vetë ebrejtë që jëtuan në Shqipëri
qysh nga viti 1939 dhe gjatë komunizmit të Dullës së Gjisokatrës (1944-1990).
Pse!?
Dihet nga të gjithë
se Shqipëria dhe Kosova (pra trojet shqiptare), janë i vetmi vend shembull të
dalluar për tolerance dhe zemërgjerësi tipike bujare etnike tipike tradicionale
shqiptare me popullsi muslimane, që nuk kanë dorëzuar fatmirësisht tek
autoritetet ushtarake naziste ose nuk është vrarë asnjë ebrej gjatë periudhës së
L2B. Shqipëria, gjatë këtyre dekadave ka fituar disa cmime vlersimi dhe mirënjohje
të thellë nga shteti i Israelit, për këtë gjest vërtetë fisnikërie.
Atëherë ku i “vrau”
oficeri nazist Reinhard Kopps mijëra ebrej!? Në Shqipëri asokohe nuk kishte mijëra
ebrej, por saktësisht vetëm 2265 vetë.
Qysh
ng viti 1939, kanë ekzistuar projekte ndërkombëtare për krijimin e një etniteti
hebraik në Shqipëri dhe Qeveria Mbretërore e Ahmet Zogut, e më pas i është
përgjigjur pozitivisht këtij vullneti. Sikurse dihet nga historia, hebrenjtë
hynë në Shqipëri me dokumente të ligjshme dhe me identitet të fshehur, duke i
pajisur me pasaporta shqiptare.
Sikurse dihet në Shqipëri nuk u miratuan kurrë ligje
antihebraike dhe nuk ka pasur kampe përqendrimi për hebrenjtë. Shqipëria dhe
shqiptarët sikurse dihet botërisht, shpëtuan hebrenj vendës, të ardhur nga
Europa Qendrore dhe Ballkani.
Një listë prej 2265
emrash të hebrenjve të ardhur në Shqipëri, para dhe gjatë L2B, gjendet qysh
prej muajit gusht të vitit 2005 në Memorial
Museum of Holocaust.[6]
Pesë vjet më parë, Tirana, nderon viktimat dhe vendasit që
mbrojtën hebrenjtë, ndonëse vendi u pushtua nga nazistët gjermanë, por asnjë
nga hebrenjtë e tij nuk u vra ose u dorëzua. Atje u zbulua më 9 korrik 2020. një
memorial i Holokaustit, për të nderuar të vdekurit dhe shqiptarët, që mbrojtën
hebrenjtë nga nazistët.
Memoriali
prej mermeri, u vendos në një hyrje të Parkut të Liqenit Artificial të Tiranës,
pranë Sheshit Nënë Tereza. Mbishkrimi ishte shkruar në tre gjuhë:
anglisht, hebraisht dhe shqip dhe thoshte, se: “Shqiptarët, të krishterët dhe myslimanët rrezikuan jetën e tyre për të mbrojtur
dhe shpëtuar hebrenjtë”.
Nazistët vranë 6 milionë njerëz, por Shqipëria ishte i vetmi
vend ku asnjë hebre nuk vdiq ose nuk u dorëzua. Shqiptarët mbrojtën disa qindra
miqtë e tyre hebrenj dhe ndihmuan hebrenjtë e tjerë, që ikën nga Gjermania dhe
Austria, duke i kontrabanduar ata jashtë vendit ose duke i fshehur në shtëpi.
“Ne jemi i vetmi vend
me më shumë hebrenj pas Luftës së Dytë Botërore, ku hebrenjtë erdhën në kërkim
të mbrojtjes dhe shpëtimit”, tha kryeministri shqiptar Edi Rama.
Forcat naziste gjermane pushtuan Shqipërinë nga shtatori 1943
deri në nëntor 1944, kur u dëbuan nga partizanët komunistë vendas.
Një komunitet i vogël hebre që jetonte në Shqipëri u largua
nga vendi ish-komunist për në Izrael menjëherë pas rënies së regjimit në vitin
1991.
Ambasadori izraelit Noah Gal Gendler, vlerësoi lart
shembullin e Shqipërisë për mbrojtjen e komunitetit hebre gjatë luftës. “Një shembull i shkëlqyer nga një vend i
vogël që nxjerr në pah vlerat e njerëzimit, sakrificës dhe dashurisë, vlera që
ende qëndrojnë si themelore në Shqipëri. Do të ishte madhështore nëse më shumë kombe do ta mësonin këtë pjesë të
Shqipërisë.” tha ai.[7]
Në periudhën naziste qeveria dhe Regjenca e quajtën “çështje të brendshme” dhe pjesë të
“pavarësisë relative” mbrojtjen e hebrenjve dhe nuk i dorëzuan listat e tyre
(shtator 1943, prill 1944, qershor 1944).
Asokohe
kujtoj se Rajhu u tërhoq përballë refuzimit të Tiranës. Asokoke
pati një konvergjencë tërësore të të gjithë krahëve dhe orientimeve: antifashistë dhe profashistë; laikë e
klerikë; muslimanë e të krishterë; komunistë e nacionalistë; në veri e jug për
të mos lejuar prekjen e hebrenjve të strehuar në Shqipëri.
Po ashtu edhe Divizioni
SS “Skanderbeg”, i krijuar në Kosovë, nuk
ka marrë pjesë në ushtrimin e holokaustit. Në listën prej 801 personash të
shoqëruar prej këtij divizioni në gusht 1944 drejt kampit të Saimište-s, i vetmi kamp shfarosjeje në Ballkan, vetëm 35
janë hebrenj dhe nuk është vërtetuar se këta i janë nënshtruar zhdukjes
përfundimtare.
Qëndrimi i shqiptarëve ndaj hebrenjve në Shqipërinë
shtetërore dhe në Kosovë ka qenë i njëjtë. Gjatë vitit 1991 shumë familje dhe individë
ebrej u riatdhesuan në Israel.
Autori
i këtij shkrimi (K.Kapinova), ka një mik të ngushtë me origjinë ebreje, të
quajtur Lulzim Jakueli, me të cilin është
rritur në fëmijëri në të njëjtën lagje. Ai është riatdhesuar në vendin e tij në
Izrael në vitin 1991. Ai gjithashtu është
i martuar me një vajzë nga Tepelena dhe jeton e punon në kryqytetin e vendit
Jerusalem…
Kush ishte oficeri ose
ish-agjent të inteligjencës së ushtrisë naziste Reinhard Kopps?
Reinhard Kopps, lindi me 29 shtator 1914 në Hamburg te Gjermanisë dhe vdiq
më 11 shtator 2001 në Bariloche,
Argjentinë. Ai ishte një oficer SS për Partinë Naziste, gjatë L2B. Reinhard
Kopps ishte oficer anijeje me avull për Partinë Naziste, gjatë L2B.
Pas
disfatës së Gjermanisë në L2B, ai ndihmoi nazistët të iknin në Argjentinë, duke
ikur më në fund edhe vetë atje. Nën
emrin e ri e fshehur në qytetin e vogël të Bariloche në malet Ande. Sikurse
dihet qyteti Bariloche ishte shtëpia e disa gjermanëve, pas L2B.
Arkivat
naziste u hapën në vitin 1994. Ai ka pranuar se kishte ndihmuar nazistët të
largoheshin nga Gjermania dhe të vendoseshin në Argjentinë.[8]
Ish-nazisti
Reinhard Kopps, që jeton në
Argjentinë, është i lidhur me neonazistët gjermanë. Qendra Simon Wiesenthal, ka zbuluar një ish-agjent të inteligjencës së ushtrisë naziste, Reinhard Kopps, i
cili ka jetuar për më shumë se 40 vjet
në Argjentinë, nën emrin e ri Juan Maler, mbante lidhje aktive me lëvizjen
neonaziste në Gjermani.
Qendra nuk e ka akuzuar
Kopps, 80 vjeç,
si kriminel lufte, por po heton mundësinë që ai të ketë qenë i
përfshirë në krime lufte, ndoshta kundër civilëve shqiptarë.
Identiteti
i vërtetë i Maler si Kopps, ishte një “sekret
mjaft i ruajtur shumë mirë”, sipas Rick Eaton, një studiues për qendrën që
vizitoi Kopps në Argjentinë, duke u paraqitur si një simpatizant neonazist.
Megjithatë,
pasi Qendra zbuloi gjetjet e saj, Kopps pranoi në media se kishte shërbyer si
oficer inteligjence nën regjimin nazi të Adolph Hitlerit.
Në
fakt, Kopps përshkroi disa nga
aktivitetet e tij të kohës së luftës, në një libër, që shkroi në
gjermanisht e u shpërnda shpejt në lëvizjen neonaziste në Gjermani.
Identifikimi
i Kopps nga Qendra në fjalë, u bë i mundur nëpërmjet hetimit të saj mbi grupet
e neonazi në Gjermani, të kryer nga një gazetar izraelit dhe Eaton.
Të
dy u infiltruan në grupe neonaziste e u informuan për Kopps në Argjentinë. Në
përgjigje të raportit të Qendrës Wiesenthal, asokohe Ministri i Brendshëm
argjentinas urdhëroi policinë të hetonte situatën ligjore të Kopps.
Kopps
kishte gjithashtu kontakte ose burime financiare, që i mundësojnë atij të
dërgojë para te grupet neonaziste në Gjermani, nëpërmjet bankave në Luksemburg.
Në
një intervistë me një gazetë lokale, Kopps mohoi akuzat se kishte qenë i
përfshirë në persekutimin dhe shfarosjen e luftëtarëve të rezistencës në
Shqipëri.
Dhe
ai i përshkroi akuzat për lidhjet e tij me grupet neonaziste si “një gënjeshtër të madhe”.
Ndërsa
ishin në kërkim të oficerit të SS-së, Reinhard Kopps, në Argjentinë, gazetarët
amerikanë zunë vesh për një tjetër nazist famëkeq në zonë; Erich Priebke. Si
zëvendëskomandanti i Gestapos në Romë, Priebke ishte përgjegjës për masakrën e
Ardeatinës, një nga mizoritë më të këqija në historinë italiane. [9][10]
Qendra Simon Wiesenthal e akuzoi atë për “organizimin e krimeve etnike në Shqipëri, ku mijëra hebrenj (!!!!) u deportuan dhe u vranë.”…
Për
të larguar vëmendjen nga vetja, ai i tha Donaldson (American Broadcasting Company News - ABCNews) se një kriminel lufte
gjithnjë e më i keq, Erich Priebke, jetonte gjithashtu atje, duke konfirmuar
kërkimin e Priebke, i cili më pas u arrestua shpejt dhe Kopps iku. Historia u
realizua për Primetime Live për Gjuetarët
e Nazistëve (Nazi Hunters).
“Arrestimi i
281 hebrejve në Prishtinë ishte
episodi më i turpshëm në historinë e luftës së Kosovës.” - Noel Malcolm, historian[11] [12]
“Shqiptarët,
janë krejtësisht të korruptuar, të
papërdorshëm, të padisiplinuar dhe të patrajnueshëm. Për formacionet ekzistuese
shqiptare, një ndryshim në të ardhmen nuk mund të pritet as nga një stërvitje e
plotë. Ata kurrë nuk do të bëhen një trupë serioze dhe e punësueshme. Ushtari
shqiptar, është i padisiplinuar dhe frikacak”. - Josef Fitzthum, anëtar i lartë austriak i SS dhe Përfaqësues Special i
Reichsführer-SS në Shqipëri dhe Gjeneralleutnant të Waffen-SS[13]
“(Me) një
mortajë të lehtë mund ta ndjekësh atë (shqiptarin) në të gjithë botën. Gjatë
sulmit ai shkon vetëm aq larg sa gjen diçka, për të vjedhur ose plaçkitur. Për
të, lufta mbaron kur kap një dhi, një plug ose rrotën e një makine qepëse.”
– August
Schmidhuber, general dhe SS-Brigadeführer (Kolonel) i cili komandoi dy divizione Waffen-SS në
Jugosllavi dhe Shqipëri[14]
Divizioni
SS “Skënderbeu”, ishte një njësi ushtarake e formuar gjatë L2B si pjesë e
përpjekjeve të Gjermanisë naziste, për të rekrutuar ushtarë nga kombësi të
ndryshme, për të luftuar për fuqitë antinazi. Divizioni u emërua sipas Gjergj
Gjon Kastriotit-Skënderbeut, një hero kombëtar i Shqipërisë, i cili kishte
luftuar kundër Perandorisë Xhihadiste Islame Otomane në shekullin XV.
Sikurse
dihet asokohe Shqipëria (vendi i
shqiponjave) ishte pushtuar nga Italia fashite e diktatorit italian Benito Mussolini-t (Duçe,
1883-1945), që nga 7 prilli i vitit 1939, dhe deri në vitin 1943, kur
Italia iu dorëzua aleatëve nazistë, dhe kështu Gjermania nazi pushtoi edhe
Shqipërinë.
Për
të konsoliduar kontrollin e tyre mbi rajonin dhe për të forcuar praninë e tyre
ushtarake, asokohe nazistët kërkuan të krijonin një forcë ushtarake vendase shqiptare
pro-gjermane. Në prill të vitit 1944, Divizioni SS “Skënderbeu”, u formua
zyrtarisht, i përbërë kryesisht nga vullnetarë pro nazi shqiptarë.[15] [16] [17] [18]
Është
e rëndsishme të theksohet se në atë kohë
divizioni shqiptarë në fjalë nuk u
integrua drejtpërdrejt në Waffen-SS, i cili ishte dega luftarake e SS naziste.
Në vend të kësaj, divizioni shqiptar ishte pjesë e Divizionit të 21-të Waffen
Malor të SS “Skanderbeg” (i 1-ri Shqiptar).
Ky
divizion kishte për qëllim të shërbente përkrah forcave gjermane në Ballkan dhe
rajone të tjera. Formimi i divizionit shkaktoi reagime të përziera brenda
Shqipërisë.
Së pari, disa shqiptarë iu bashkuan divizionit nga
besnikëria ndaj fuqive nazi, së dyti,
disa të tjerë e bënë këtë nën detyrim ose
për shkak të faktorëve ekonomikë dhe së
treti, disa individë u bashkuan në
një përpjekje për të mbrojtur familjet e tyre ose nga frika e hakmarrjes nga
nazistët.
Divizioni
mori pjesë në luftimet në Jugosllavi kundër serbëve dhe në Greqi, pra dy shtet
orthodokse fqinje me Shqipërinë me popullsi me shumicë muslimane të imponuar si
besim fetar nga Perandoria Xhihadiste Islame Otomane.
Divizioni SS
“Skanderbeg”,
asokohe u përfshi në luftime si kundër forcave të rezistencës partizane ashtu
edhe kundër trupave aleate antifashte dhe antinaziste. Veprimet e divizionit u
shënuan nga brutaliteti dhe mizoritë, duke përfshirë masakrat e popullatave
civile.
Gjatë
kohës kur L2B arriti pothujase në përfundimin e saj, Divizioni SS “Skënderbeu”
u shpërbë në vitin 1945, ndërsa fuqitë aleate e Boshtit ranë. Asokohe fatkeqsisht
Shqipëria ra nën kontrollin komunist, të kryesuar nga diktatori otomano-arab Enver Hoxha (1916-1986), e cila qëndroi
kështu pothujse për 50 vjet me radhë (1944-1990).
Pas
L2B dhe bashkëpunimi i kohës së luftës me fuqitë antinaziste të aleatëve të
Boshtit (SHBA, Rusi, Angli dhe Francë), përfshirë ekzistencën e divizionit SS
“Skanderbeg”, u bë asokohe një temë tabu.
Sikurse
dihet nga historia, regjimi brutal komunist shtypi informacionin, në lidhje me
bashkëpunimin dhe u përqendrua në ndërtimin e një identiteti të ri kombëtar.
Duhet
thënë se Divizioni SS “Skanderbeg”, mbetet një temë e diskutueshme dhe e
ndjeshme në historinë e Shqipërisë. Ai përfaqëson një kapitull kompleks të
karakterizuar nga ndërveprimi i faktorëve gjeopolitikë, nacionalizmit primitiv,
detyrimit dhe bashkëpunimit nën hijen e rrethanave të kohës së luftës.
Divizioni
i 21-të Malor Waffen i SS Skanderbeg, ishte një
divizion gjerman i këmbësorisë malore i Waffen-SS, krahu i armatosur i Partisë Naziste Gjermane, që shërbeu së bashku
me Wehrmacht-in, gjatë L2B, por që nuk
ishte kurrë zyrtarisht pjesë e tij.
Në
gjyqet e Nurembergut pas luftës,
Waffen-SS u shpall një organizatë kriminale, për shkak të përfshirjes së saj të
madhe në krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Divizioni
u zhvillua rreth bërthamës së një batalioni etnik shqiptar,
i cili kishte parë shkurtimisht luftime kundër partizanëve jugosllavë në
Bosnjën lindore si pjesë e Divizionit të 13-të Malor Waffen të SS Handschar
(Kroat).
Ushtarët
e thjeshtë ishin kryesisht shqiptarë myslimanë,
me disa qindra shqiptarë katolikë dhe
kryesisht oficerë e nënoficerë gjermanë dhe jugosllavë Volksdeutsche (gjermanë
etnikë).
Titulli
Skanderbg, iu dha për nder të heroit kombëtar Gjergj Gjon Kastrioti - Skënderbeu,
i cili mbrojti rajonin e Shqipërisë kundër Perandorisë Osmane për më shumë se
dy dekada në shekullin XV.[19]
Ai,
nuk arriti kurrë forcën e divizionit,
duke qenë në maksimum një formacion me madhësinë e një brigade prej 6,000 deri
në 6,500 trupash.
Në
maj të vitit 1944, anëtarët e divizionit arrestuan 281 hebrenj në Prishtinë dhe
ua dorëzuan gjermanëve, të cilët i transportuan në kampin e përqendrimit
Bergen-Belsen, ku shumë u vranë.
Vetë
divizioni ishte më i njohur për këtë veprim dhe për vrasje, përdhunime dhe
plaçkitje në zonat kryesisht serbe sesa për pjesëmarrjen në operacione
luftarake në emër të përpjekjeve luftarake gjermane.
Pas këtyre operacioneve, njësia u vendos si forcë roje
në minierat e kromit në Kosovë, ku u pushtua shpejt nga partizanët, duke çuar
në dezertim të gjerë.
E
përforcuar nga personeli gjerman i Kriegsmarine dhe me më pak se 500 shqiptarë
të mbetur në radhët e saj, ajo u shpërbë më 1 nëntor 1944.
Anëtarët
e mbetur u inkorporuan në Divizionin e 7-të Vullnetar Malor SS Prinz Eugen.
Pas luftës, komandanti i divizionit
SS-Brigadeführer dhe Generalmajor der Waffen-SS August Schmidhuber u shpall
fajtor për krime lufte nga një gjykatë në Beograd dhe u ekzekutua në vitin
1947.
Divizioni përfshinte rreth 1,000 shqiptarë nga Kosova
dhe Sanxhaku, të cilët më vonë formuan bërthamën e Skënderbeut.[20]
Pjesa më e madhe e Kosovës iu aneksua Shqipërisë dhe
në fillim, shqiptarët që jetonin atje e pritën me entuziazëm pushtimin italian.[21]
Disa shqiptarë të Kosovës madje sugjeruan se
shqiptarët ishin “arianë me trashëgimi
ilire”.[22]
Shqiptarët
e Kosovës, i përçmonin serbët për shtypjen që kishin përjetuar nga duart e tyre
gjatë Luftërave Ballkanike, Luftës së Parë Botërore dhe nën sundimin jugosllav.
[23]
Ata
përfituan nga rrethanat e ndryshuara, sulmuan fqinjët e tyre serbë dhe dogjën
shtëpitë e deri në 30,000 kolonëve serbë dhe malazezë.[24]
Një nga zonat italiane të pushtuara nga gjermanët
ishte Shqipëria, ku ishte vendosur Korpusi i XXI Malor i Armatës së 2-të Panzer
të Gjeneralberst Lothar Rendulic.
Një
gjeneral fuqiplotë i Ëehrmacht-it dhe një përfaqësues special i Heinrich
Himmler, SS-Brigadeführer dhe Generalmajor der Ëaffen-SS und Polizei Josef
Fitzthum, ishin të dy të vendosur në kryeqytetin shqiptar, në Tiranë.
Gjermanët
nazi, morën kontrollin e të gjitha forcave shqiptare,
që kishin bashkëpunuar me italianët para kapitullimit të tyre. Ato forcuan
ushtrinë dhe xhandarmërinë shqiptare, por shpejt vendosën se ato trupa nuk
ishin të besueshme.
Atë vit, një numër shqiptarësh nga Kosova dhe rajoni i
Sanxhakut u rekrutuan në Divizionin e 13-të Malor Waffen të SS Handschar (i
1-ri Kroat), një divizion Waffen-SS i përbërë kryesisht nga myslimanë dhe
kroatë boshnjakë me kryesisht oficerë gjermanë, që vepronte në Shtetin e
Pavarur kukull të Kroacisë.
Një rekrutues kyç midis shqiptarëve për Waffen-SS
ishte SS-Standartenführer Karl von
Krempler. Për rreth gjashtë muaj, divizioni përfshinte rreth 1,000
shqiptarë etnikë nga Kosova dhe Sanxhaku, të cilët përbënin Batalionin e 1-rë
të Regjimentit të 2-të, i cili më vonë u bë Batalioni i 1-rë i Regjimentit të
28-të Divizioni më vonë rekrutoi edhe 500 burra të tjerë nga Sanxhaku.
Formimi
i një divizioni shqiptar Waffen-SS ishte ideja e Fitzthum-it, e cila fillimisht
u kundërshtua nga përfaqësuesi i Ministrisë së Jashtme gjermane për Ballkanin,
Hermann Neubacher, dhe gjithashtu nga kreu i Zyrës Kryesore të Sigurisë së
Rajhut, SS-Obergruppenführer dhe Gjenerali i Policisë, Ernst Kaltenbrunner, i
cili ndikoi te Himmleri që ta linte mënjanë atë.
Por qeveria shqiptare e mbështeti idenë,
përballë vështirësive në rritje, Himmler shpejt ndryshoi mendje dhe në shkurt
të vitit 1944 ideja mori miratimin e Adolf Hitlerit.
Në
shkurt të vitit 1944, Hitleri miratoi krijimin e një divizioni shqiptar Waffen-SS,
që do të shërbente vetëm brenda Kosovës, dhe kishte për qëllim të mbronte shqiptarët
etnikë, por të mbetej nën kontrollin gjerman.
Qëllimi i Himmlerit ishte të zgjeronte rekrutimin e Waffen-SS
në Ballkan dhe të formonte dy korpuse me nga dy divizione secili, me një korpus
që do të vepronte në rajonin e Bosnjës në Shtetin e Pavarur të Kroacisë dhe
tjetrin në Shqipëri.
Në
mars të vitit 1944, Bedri Pejani, kryetari i Lidhjes së Dytë të Prizrenit, një
organizatë e krijuar pas dorëzimit Italian, për të çuar përpara interesat e
shqiptarëve të Kosovës, i propozoi Hitlerit që të ngrihej një forcë prej
120,000-150,000 vullnetarësh shqiptarë të Kosovës për të luftuar partizanët
jugosllavë dhe shqiptarë.
Pejani
i kërkoi udhëheqjes gjermane t'u jepte shqiptarëve pajisje dhe furnizime për të
luftuar kryengritjen komuniste dhe kërkoi zgjerimin e kufijve të shtetit kukull
gjerman të Shqipërisë në kurriz të territorit të pushtuar nga Gjermania të
Serbisë dhe territorit të pushtuar nga Gjermania të Malit të Zi. Këto kërkesa
nuk u përmbushën.
Pas
luftës, ish-anëtarë myslimanë boshnjakë të Divizionit të 13-të SS deklaruan se,
ndërsa ishin me divizionin, shqiptarët kishin qëlluar civilë të paarmatosur dhe
ishin “shumë brutalë”.
Më
23 maj, Fitzthum raportoi se kishte shpërndarë 4 batalione shqiptare të
organizuara nga Wehrmacht, duke përshkruar si “krejtësisht të korruptuar, të papërdorshëm, të padisiplinuar dhe të
patrajnueshëm”.
Gjermanët
zbuluan se shqiptarët e Kosovës ishin më bashkëpunues sesa shqiptarët nga
Shqipëria. Kjo ndodhi kryesisht sepse ata kishin frikë nga një
kthim nën sundimin jugosllav.
Cilësia
e shumicës së këtyre rekrutëve ishte e dobët dhe vetëm
midis 6,000 dhe 6,500 u konsideruan të përshtatshëm për të marrë trajnim.
Shqiptarët,
mund të jenë bashkuar për një sërë arsyesh, duke përfshirë aksesin në armë
moderne dhe stërvitje ushtarake, për të ndihmuar në rishikimin e kufijve të
Shqipërisë, hakmarrjen dhe madje edhe mundësinë për plaçkitje. Në
qershor të vitit 1944, Neubacher e zhvendosi me sukses Pejanin, të cilin e
konsideronte “të çmendur”.
Në dallim nga Divizioni i 13-të SS, përdorimi i Islamit si nxitje, për t'u
bashkuar me Waffen-SS u zhduk plotësisht nga axhenda gjermane, ndërsa
shfrytëzimi i tensioneve etnike u bë shumë më i rëndësishëm.
Shumica
dërrmuese e shqiptarëve të divizionit ishin bektashinj ose myslimanë sunitë,
në divizion shërbyen edhe katolikë shqiptarë.
Anëtarët bënë një betim fetar duke përdorur kur’anin, duke u zotuar për “xhihad kundër jobesimtarëve”. Garnizoni
i tij ndodhej në qytetin e Prizrenit.
Divizioni,
do të ishte përgjegjës për sigurinë në Kosovë, duke përfshirë rrugët e
transportit, mbrojtjen e objekteve të rëndësishme ekonomikisht, siç janë
minierat e xeherorit të kromit në Kukës dhe Gjakovë, si dhe veprimet ofensive
kundër partizanëve jugosllavë që vepronin në rajon.
Burrat,
që kishin shërbyer tashmë në Divizionin e 13-të SS u vendosën gjithashtu si
roje në një kamp përqendrimi në Pristinë.
Që
në fillim, u bë e kjartë se shumica e anëtarëve myslimanë shqiptarë të divizionit
dukeshin të interesuar vetëm për të larë hesapet me kundërshtarët e tyre të
krishterë serbë, të cilët u bënë shënjestër e mizorive të shumta.
Për
t'i dhënë fund krimeve, gjermanët duhej të çarmatosnin batalionet e divizionit
në qytetet e Pejës dhe të Prizrenit dhe të arrestonin oficerët shqiptarë,
ndërsa një oficer komandues madje u dërgua në burg në Gjermani.
Më
14 maj 1944, anëtarët e divizionit bastisën shtëpitë hebraike në Prishtinë,
arrestuan 281 hebrenj dhe ua dorëzuan gjermanëve, të cilët i dërguan në kampin
e përqendrimit Bergen-Belsen, ku shumë u vranë.
Historiani
Noel Malcolm e përshkruan këtë ngjarje si “Arrestimi i 281 hebrejve në
Prishtinë ishte episodi më i turpshëm në historinë e luftës së Kosovës”.
Divizioni
ishte gjithashtu përgjegjës për dëbimin e deri në 10,000 familjeve sllave nga
Kosova, ndërsa kolonët e rinj shqiptarë mbërritën nga zonat e varfra të
Shqipërisë veriore.
Ardhja e këtyre shqiptarëve u inkurajua nga
autoritetet italiane dhe vlerësohet se deri në 72,000 shqiptarë u vendosën ose
u rivendosën në Kosovë gjatë luftës.
Midis
28 majit dhe 5 korrikut 1944, divizioni arrestoi gjithsej 510 hebrenj,
komunistë dhe antifashistë të tjerë dhe ua dorëzoi gjermanëve. Gjithashtu kreu
varje hakmarrëse të të dyshuarve si sabotatorë.
Në qershor të vitit 1944, Skënderbeu u angazhua në manovra fushore në shkallë të gjerë në Malin
e Zi lindor. Në Andrijevica, divizioni ekzekutoi menjëherë më shumë se 400
civilë të krishterë ortodoksë.
Gjatë operacionit më 28 korrik 1944, divizioni së
bashku me Divizionin e 7-të Vullnetar Malor SS Prinz Eugen, masakroi rreth
550 fshatarë serbë në vendbanimin e Velikës, në Plavë, Mali i Zi.
Më
1 shtator 1944, anëtarët e divizionit të stacionuar në Tetovë dhe Gostivar u
rebeluan, duke vrarë oficerët dhe nënoficerët e tyre gjermanë.
Më
24 tetor, Gjeneral-i Alexander Löhr, komandanti i Grupit të Ushtrisë E,
urdhëroi që të gjithë anëtarët shqiptarë të divizionit të çarmatoseshin dhe të
liroheshin.
Shqiptarët
e Kosovës morën armët kundër partizanëve, pasi mësuan se rajoni nuk do të
bashkohej me Shqipërinë pas luftës, pavarësisht premtimeve të mëparshme të
partizanëve.
Shumë serbë dhe malazezë më pas u hakmorën kundër
shqiptarëve etnikë të rajonit, veçanërisht bashkëpunëtorëve dhe atyre që kishin
qenë anëtarë të divizionit.
Schmidhuber
pretendoi se shqiptarët kishin ngecur kulturorisht, që nga koha e Skënderbeut
në shekullin XV, dhe si ai ashtu edhe stafi i korpusit pretenduan se shqiptarët
nuk kishin zhvilluar tradita kombëtare ose shtetërore.
Për më tepër, ai pretendoi se “(me) një mortajë të lehtë mund ta ndjekësh atë (shqiptarin) në të
gjithë botën. Gjatë sulmit ai shkon vetëm aq larg sa gjen diçka, për të vjedhur
ose plaçkitur. Për të, lufta mbaron kur kap një dhi, një plug ose rrotën e një
makine qepëse.”
Oficeri
i lartë gjerman Fitzthum, iu ankua personalisht eprorit të tij Adolf Hitlerit:
‘Për formacionet ekzistuese shqiptare,
një ndryshim në të ardhmen nuk mund të pritet as nga një stërvitje e plotë. Ata
kurrë nuk do të bëhen një trupë serioze dhe e punësueshme’. Fitzthum shkoi
deri aty sa tha se “ushtari shqiptar
është i padisiplinuar dhe frikacak”.
Fitzthum gjithashtu i shkroi me zemërim Himmlerit se
një batalion u shpërbë, pasi u sulmua nga disa aeroplanë dhe pjesa tjetër
thjesht u zhduk. Profesor Paul Mojzes
shkruan se divizioni ishte më i njohur për kryerjen e mizorive kundër serbëve
sesa për kontributin në përpjekjet luftarake gjermane.
Roli
i tij në deportimin e hebrenjve nga Kosova, është sfiduar nga historiani
shqiptar Shaban
Sinani, i cili
pretendon se divizioni nuk mori pjesë në asnjë deportim në emër të gjermanëve.
U raportua se disa ushtarë nga divizioni
e braktisën divizionin, për t'u bashkuar me njësinë partizane të udhëhequr nga Gani Kryeziu, pasi refuzuan ta luftonin atë.
Gjyqet
e Nurembergut, pas luftës dhanë vendimin deklarativ se Waffen-SS
ishte një organizatë kriminale, për shkak të përfshirjes së saj të madhe në
krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, duke përfshirë vrasjen e të burgosurve
të luftës dhe mizoritë e kryera në vendet e pushtuara. Nga ky vendim u
përjashtuan ata (edhe shqiptarët) që ishin rekrutuar në Ëaffen-SS dhe nuk
kishin kryer personalisht krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Anëtarët shqiptarë të divizionit mbanin një mburojë në
krahun e tyre të sipërm të majtë që përshkruante një shqiponjë të zezë
dykrenare shqiptare mbi një mburojë të kuqe me mbështetëse të zezë.
Shumë nga anëtarët myslimanë të divizionit mbanin
kapele tradicionale gri me shqiponjën SS dhe kokën e vdekjes në pjesën e
përparme në vend të kapelës standarde të fushës SS. Të tjerë mbanin kapelen
tradicionale shqiptare të malësorit, qeleshen.[25]
(Marrë me shkurtime nga Wikipedia dhe
plotësuar me shënime të reja)
Historia vazhdon
Ndërsa
trupat sovjetike luftuan për të marrë zemrën apo kryeqytetin e vendit Berlinin
më 30 prill 1945, Hitleri dhe e dashura për një kohë të gjatë Eva Braun, me të
cilën ai ishte martuar një ditë më parë, ikën apo u arratisën nga Gjermania.
Ja
nje gënjeshtar klasike bolshevike propagandistike komuniste, që nuk ka asnjë
shpiegim pse u veprua kështu. Ato thonë se trupat
e tyre u “dogjën” pjesërisht e u “varrosën” në një krater të cekët të hapur nga
një bombardim ruse. Ushtarët sovjetikë më vonë “zhvarrosën” eshtrat, të cilat
BRSS i “identifikoi” përmes të dhënave dentare e i mbajtën në Gjermaninë
Lindore derisa agjentët e KGB-së “shkatërruan” trupin e “Hitlerit” në prill të
vitit 1970, duke ruajtur vetëm një nofull dhe kafkë, që u dërguan në Moskë,
sipas MI5.
Megjithatë,
menjëherë pas raportimeve për “vdekjen” e Hitlerit, thonë rusët, filluan të pë rhapen “teoritë e konspiracionit” se ai i
mbijetoi luftës e u largua nga Gjermania, përmes shoqëruesve nazistë.
Ndërsa
CIA ka një “raport” autopsie, që konfirmon “vdekjen” e Hitlerit, kurse në fakt dokumentet
e tjera tregojnë se agjentët amerikanë në
terren dyshojnë se Hitleri mund të jetë strehuar në Amerikën e Jugut, me një
pseudonim dhe të ketë marrë një foto të një njeriu me një ngjashmëri të
jashtëzakonshme me liderin nazist.
Një
dosje e deklasifikuar nga tetori i vitit 1945, tregon se agjentët e
Departamentit të Luftës së SHBA-së, i thanë FBI-së për një strehë të mundshme
sekrete, në një Hotel spa në La Falda, Argjentinë, të cilën Hitleri mund ta
kishte përdorur.
Dokumenti
thotë se, pronarja e Hotelit dhe familja e saj ishin mbështetës entuziastë të
Adolf Hitlerit dhe kishin dhënë kontribute financiare për partinë naziste, në
fillimet e saj në vitet 1920, përmes ministrit të Propagandës Joseph Goebbels.
“Kjo mbështetje vullnetare e partisë naziste,
nuk u harrua kurrë nga Hitleri. Gjatë
viteve pasi ai erdhi në pushtet, miqësia e saj me Hitlerin u bë aq e ngushtë sa
ajo dhe anëtarët e familjes së saj jetonin me Hitlerin, në të njëjtin hotel, me
rastin e vizitës së tyre vjetore në Gjermani”, pohojnë dokumentet.
Raporti
tregon se hoteli kishte “bërë tashmë
përgatitjet e nevojshme”, që Adolph Hitleri të strehohej në hotelin e tyre
në Argjentinë, nëse ai “në çdo moment do
të gjendej në vështirësi” dhe kishte nevojë për një “tërheqje të sigurt”.
Një dokument tjetër
nga tetori 1955 nga një agjent i CIA-s me emrin e koduar CIMELODY-3, thoshte
se ai mori informacion nga një mik i
cili foli me një burrë, që ishte ish-ushtari nazist SS Phillip Citroen, i cili
me besim i tha atij, se Hitleri ishte
ende gjallë në Kolumbi.
Citroen
tha se kishte biseduar me ish-udhëheqësin nazist çdo muaj e i dha mikut të
CIMELODY-3 një fotografi, që e tregonte
atë me njeriun, që ishte Hitleri në një plazh në Tunja, Kolumbi.
Miku
i CIMELODY-3, emri i të cilit nuk ishte dhënë në dokument, vodhi pa vetëdije
fotografinë nga Citroen, për aq kohë sa agjenti të bënte një kopje.
Asokohe
del se Hitleri kishte ndryshuar mbiemrin në Adolf Schrittelmayor dhe ai
u largua nga Kolumbia për në Argjentinë, në janar të vitit 1955.
Ajo
që u gjet në dokumentet origjinale të kohës ishte se: “Philip Citroen – komentoi, se
në 10 vjet që kanë kaluar nga fundi i Luftës së Dytë Botërore (1955), aleatët
nuk mund t’a ndiqnin më Hitlerin si kriminel lufte,” thuhej në dokument.
Më 4 nëntor 1955, CIA miratoi
agjentët që kontaktojnë një person të njohur në dosje si Girella, për të hetuar më tej historinë e Adolf Schrittelmayor në Kolumbi para vitit 1955.
CIMELODY-3, raportoi se ai mori
informacion nga një mik i cili foli me një burrë që ishte ish-ushtari nazist SS
Phillip Citroen, i cili me besim i
tha atij se Hitleri ishte ende gjallë në
Kolumbi, sipas CIA.
Megjithatë,
në të njëjtin dokument thuhet se “mund të
bëhen përpjekje të mëdha për këtë çështje me mundësi të largëta për të vendosur
diçka konkrete. Prandaj, ne sugjerojmë që kjo çështje të hiqet”.
Duket
se pas vitit 1955, asnjë dokument tjetër nuk është vënë publikisht në dosjet e
deklasifikuara të CIA-s, për të sugjeruar se agjentët po kërkonin Hitlerin ose
Adolf Schrittelmayor.
Në vitin 1960,
agjentët izraelitë të Mossad-it, kapën fshehurazi një nga organizatorët e
Holokaustit, Adolf Eichmann, në Argjentinë dhe e sollën përsëri për t'u gjykuar
në Jerusalem, ku u shpall fajtor e u dënua me vdekje (me varje).
Mjeku
SS Josef Mengele, i quajtur “engjëlli i
vdekjes”, për eksperimentet e tij shqetësuese mjekësore mbi të burgosurit
në Aushvic, u arratis dhe iu shmang kapjes. Ai vdiq nga mbytja në det, pasi
pësoi një atak në zemër, teksa po notonte në Brazil në vitin 1979.
Në
fund të muajit mars 2025, Ministri i Brendshëm i Argjentinës, Guillermo Alberto
Francos, njoftoi se dosjet e klasifikuara në lidhje me “nazistët, që kërkuan strehim në Argjentinë dhe ishin të mbrojtur për
shumë vite”, pas L2B do të liroheshin (deklasifikohen)
dhe bëhen publike, për tu parë nga të gjithë.[26]
Po
ashtu “Presidenti prof. Milei ka
udhëzuar, që të gjitha dokumentet përkatëse nga çdo institucion shtetëror të
bëhen publike pa redaktime, sepse nuk ka asnjë arsye për t'i mbajtur ato të
klasifikuara,” tha Francos.
Të
dhënat do të detajojnë transaksionet bankare dhe financiare. Historitë e arkave të arit nazist, që
derdhen në breg përgjatë brigjeve të Argjentinës dhe Brazilit vazhdojnë ende,
ashtu si edhe kërkimi për 'ratlines', tunele nëntokësore shpëtimi (arratisjeje), që supozohet se janë ndërtuar nga anëtarët e Rajhut të Tretë, për të
shmangur gjithsesi kapjen.
Mbi 10,000 nazistë
dhe fashistë të L2B kishin ikur në Argjentinë dhe vende të tjera të Amerikës
Latine
Nga
burime të ndryshme historike dhe arkivore të deklasifukuara në kohë të ndryshme,
mësohet se rreth 10,000 nazistë dhe kriminelë të tjerë fashistë të luftës i
shpëtuan ndjekjes penale, për rolet e tyre në Holokaust, duke ikur në
Argjentinë dhe vende të tjera të Amerikës Latine.[27]
Deklasifikimin
e dokumenteve sekrete për nazistët, që ikën në Argjentinë pas L2B. Dokumentet
ka të ngjarë të përfshijnë llogari bankare, të lidhura me nazistët dhe të
dhënat e tjera, që dokumentojnë përdorimin e 'ratlines' naziste.
Adolph Hitleri iku në
Amerikën e Jugut!?
Dokumenti
i ri i CIA-s hedh dritë. Një dokument bombë i CIA-s është publikuar dhe zbulon
se agjencia e inteligjencës ka hetuar deri në vitin 1955 mundësinë që Hitleri ka mbijetuar pas arratisej në
Amerikën e Jugut.
Sipas
raporteve, Argjentina do të deklasifikojë të gjitha dosjet e mbajtura nga
qeveria, në lidhje me të arratisurit nazistë, që u larguan dhe u vendosën në
Argjentinë, pas L2B.[28]
Nazistë
famëkeq të nivelit të lartë, duke përfshirë organizatorin e Holokaustit Adolph
Eichmann dhe “engjëllin e vdekjes”
Josef Mengele, ikën në Amerikën së Jugut, ndërsa historitë reale kanë
qarkulluar prej vitesh se edhe ish-udhëheqësi i Partisë Naziste Adolf Hitler
gjithashtu përfundoi atje.
Lirimi
ose deklasifikimi i dokumenteve sekrete dhe topsekrete, vjen pasi Kryetari i
Komitetit Gjyqësor të Senatit, senatori amerikan Chuck Grassley (R-Iowa),
kërkoi deklasifikimin (lirimin) e tyre, në një letër drejtuar presidentit
argjentinas prof. Javier Milei. Senatori veteran
Grassley, po heton Credit Suisse dhe shërbimin e saj historik të llogarive dhe
ratlines të lidhura me nazistët.
Në
letër, senatori Grassley shkroi se të dhënat do të ndihmonin të ndriçonin
planifikimin nazist të rrugëve të fshehta të arratisjes. Senatori Grassley, kohët e fundit kryesoi një seancë dëgjimore të Komisionit Gjyqësor të Senatit, e
fokusuar në frenimin e valës së antisemitizmit në SHBA.
Profesor Javer Milei, u premtoi zyrtarëve
të Qendrës Simon Wiesenthal bashkëpunimin e tij të plotë në dhënien e aksesit
në dokumente. Qendra në fjalë, është e
famshme për gjurmimin e nazistëve dhe mban emrin e gjahtarit të famshëm nazist.
Mbi 12,000 nazi jetuan
në Argjentinë në vitet 1930 me llogari të bankave zviceriane
Në vitin 2017, CIA deklasifikoi një document,
që zbuloi se Agjencia e Inteligjencës e SHBA-së hetoi mundësinë që Adolf Hitler të ishte gjallë në Amerikën e Jugut
deri në vitin 1955, gati një dekadë pas përfundimit të L2B.
Dokumenti me tre faqe, i cili shfaqet në
faqen e internetit të CIA-s, nxjerr në pah një ish-ushtar SS, i cili u tha
spiunëve se ishte takuar rregullisht me Hitlerin në Kolumbi.
Dokumenti
sugjeron se Hitleri mund të ketë punuar si punonjës i një kompanie transporti,
përpara se të ikte në Argjentinë. Në
faqen e dytë është një foto e informatorit, Phillip Citroen, me Hitlerin në
mesin e viteve 1950.
Nuk
dihet nëse deklasifikimi i ardhshëm nga Argjentina do të hedhë dritë mbi
komplotin e Hitlerit. Nga ana e tjetër në Gjermani një gjykatë e shpalli
Hitlerin të vdekur, por jo deri në vitin 1956, më shumë se një 10 vjet pas
përfundimit të luftës.
Ndërkohë,
Josef Mengele u arrestua nga forcat amerikane në vitin 1945, por u lirua
menjëherë pas kësaj. Më pas ai kaloi vite në arrati dhe ishte i famshëm për
kryerjen e eksperimenteve brutale mjekësore. Ai mbërriti në Argjentinë në vitin
1949 dhe jetoi atje për një decade, përpara se të ikte në Paraguaj dhe më vonë
në Brazil, ku vdiq në 1979. Nazistët,
u larguan në disa vende të Amerikës Latine, Amerikës Qendrore (ishujt Karaibe)
pas L2B, duke përfshirë edhe SHBA-në, Kanadanë dhe Meksikën.
Në vitin 2020, një sasi
dokumentesh u shfaq për të identifikuar më shumë se 12,000 nazistë që jetonin
në Argjentinë në vitet 1930 dhe se ato
kishin një ose më shumë llogari bankare, në atë që tani quhet Credit Suisse bank.
Qendra Simon Wiesenthal, tha se dosjet u
gjetën në një depo në një ish-selinë naziste në Buenos Aires. Qeveria e
Argjentinës deklasifikoj dosjet për kriminelët nazistë të luftës, që kërkuan
strehim në vend pas L2B. Dokumentet,
përfshijnë informacion mbi transaksionet bankare dhe të dhënat ushtarake të
figurave si Adolf Eichmann dhe Josef Mengele.
Çfarë përfshijnë
dokumentet?
Dokumentet
e deklasifikuara, mund të përfshijnë informacione mbi transaksionet bankare dhe
të dhënat ushtarake, që lidhen me të arratisurit
nazistë, duke përfshirë Adolf
Eichmann, një nga arkitektët e Holokaustit dhe Josef Mengele, i njohur
gjithashtu me emrin e tij “engjëlli i vdekjes”.
Ndërsa
disa nazistë u larguan në vende si SHBA, Kanada, Meksika pas L2B, Argjentina u bë një destinacion i shquar e
i preferuar për zyrtarët e lartë të regjimit nazist, duke u ofruar atyre
mbrojtje dhe siguri për dekada me radhë.
A u arratis Hitleri
në Argjentinë!?
Që
nga shpallja e deklasifikimit, e vërteta e zbuluar ka bërë xhiron e mediave sociale
rreth Adolf Hitlerit, që ka jetuar pjesën tjetër të jetës së tij në Argjentinë.
Hitleri, nuk e përfundoi
jetën e tij në “bunkerin” e tij në Berlin në prill të vitit 1945, por u arratis
në Amerikën e Jugut, ku jetoi në fshehtësi për shumë vite.
Dokumentet
e deklasifikuara të CIA-s, gjithashtu zbulojnë arratisjen e fshehtë të Hitlerit
pas L2B, ndërsa raportet e reja naziste po publikohen.
Anija fantazmë e L2B e
“mbytur” nga nazistët zbulohet në brigjet e Brazilit. Dokumentet
tronditëse të deklasifikuara nga CIA, kanë zbuluar një mision sekret për të
gjetur liderin nazist Adolf Hitler 10 vjet pasi ai supozohet se “vdiq”.
Sipas
raporteve të shumta nga arkivat e CIA-s, agjentët në Amerikën e Jugut ishin të
bindur se diktatori ishte ende gjallë në vitet 1950 dhe ndryshuan emrin e tij
për të mbetur i fshehur.
Një
operativ madje tha se gjetën një foto në Kolumbi që tregonte një burrë që i “ngjante”
nazistit famëkeq Hitler.
Pavarësisht
se forcat aleate “gjetën” një trup të “djegur”, që sugjeronte se Hitleri mori
jetën e tij në një “bunker” gjerman në prill të vitit 1945, dokumentet e deklasifikuara në 2020,
zbuluan se zyrtarët e inteligjencës amerikane po përpiqeshin të gjenin 'strehën e tij në Argjentinë', vetëm disa muaj pas përfundimit të L2B.
Argjentina, ishte një strehë
famëkeqe për ish-anëtarët e partisë naziste, që i shpëtonin vazhdimisht dënimit
për krime lufte 80 vjet më parë, dhe tani këto dokumente mund të plotësojnë
enigmën e një rasti famëkeq të ftohtë të CIA-s.
Dokumentet
e CIA-s të publikuara së fundmi tregojnë se agjentët e inteligjencës amerikane
besonin se Adolf Hitler u arratis nga Gjermania dhe iku në Amerikën e Jugut. Një
dokument thoshte se zyrtarët ishin të bindur se Hitleri do të kërkonte strehim
në Argjentinë, nëse do të largohej nga Gjermania. Po ashtu Dokumentet e
zbuluara përshkruanin se si Departamenti i Luftës i SHBA-së, i dërgoi
informacion FBI-së, se Hitleri mund të kishte
një strehë sekrete në një Hotel spa në La
Falda, Argjentinë.
Dosja e tetorit 1945, zbuloi se pronarët e këtij hoteli ishin
mbështetës kryesorë të partisë naziste, duke dhënë kontribute financiare për
shefin e propagandës Joseph Goebbels e u bënë miq të ngushtë të Hitlerit.
Sipas
inteligjencës amerikane, Hitleri nuk e harroi kurrë besnikërinë e familjes ndaj
nazistëve dhe madje jetoi me ta në të njëjtin hotel gjatë pushimeve të tyre në
Gjermani.
Ndërsa
forcat aleate thanë se gjetën mbetjet e “djegura” të Hitlerit, një tjetër
dokument i CIA-s i publikuar në vitin 2020 përfshinte një foto të një njeriu që
besohej të ishte lideri nazist i ulur me një mik në Kolumbi në vitin 1954.
Raporti i 3 tetorit
1955,
thoshte qartë se një operacion i inteligjencës amerikane po ndodhte për të
konfirmuar nëse Adolf Hitler (i referuar edhe si Adolph Hitler në dosje),
kishte mbijetuar dhe zhvendosur fshehurazi në Amerikën e Jugut.
Dosja
zbuloi se një informator i njohur si CIMELODY-3 foli me një mik të besuar, që
shërbeu nën komandën e Hitlerit në Evropë dhe ishte arratisur në Maracaibo,
Venezuelë.
Miku
tha se një burrë me emrin Phillip Citroen, një ish-ushtar i SS, pohoi se
Hitleri ishte ende gjallë në Kolumbi, se ai fliste me ish-udhëheqësin nazist
çdo muaj dhe ai bëri një foto së fundmi me të.
Agjentët
e inteligjencës amerikane e ndoqën këtë gjurmë për 10 vjet, pavarësisht “provave”
bolshevike, që Hitleri dyshohet se “vrau” veten e i ishte “djegur” trupi në
vitin 1945.
A besoni se Hitleri
mund të kishte shpëtuar nga Gjermania pas L2B!?
Miku
i CIMELODY-3, emri i të cilit nuk u dha, mundi të vidhte pa e ditur foton më 28
shtator 1955.
Në të, Hitleri
përmendej si Adolf Schrittelmayor. Ai
është fotografuar i ulur në një stol pranë Citroen në Tunja të Kolumbisë.
Raporti
shtoi se ish-ushtarët nazistë pretendonin se Hitleri u zhvendos përfundimisht
në Argjentinë në janar të vitit 1955. Në kohën kur agjentët e inteligjencës
amerikane morën foton dhe bënë kopje, L2B kishte përfunduar për dekadë dhe
nazistët besonin se i kishin imunizuar ndaj ndjekjes penale.
Përkundër
pretendimeve të supozuar të ushtarëve SS, agjentët amerikanë vazhduan gjuetinë
për Hitlerin, edhe pse skeptikët në komunitetin e inteligjencës e quajtën
fotografinë një ”fantazi”.
Spiunët amerikanë, raportuan se njeriu në foto me Hitlerin ishte një
ish-ushtar gjerman, i cili qëndroi në kontakt të rregullt me ??Hitlerin, ndërsa ata të dy
jetonin në Amerikën e Jugut.
Më 4 nëntor 1955, selia e
inteligjencës në Washington, DC miratoi kontaktet e agjentëve me një person të
njohur në dosje si GIRELLA, me qëllim që të hetonin më tej historinë e Adolf Schrittelmayor (Hitlerit) në Kolumbi
para vitit 1955.
Megjithatë,
i njëjti dokument i klasifikuar i
shpërndarë agjentëve në Amerikën e Jugut, gjithashtu sugjeroi që çështja të
pushohej.
Operacioni Paperclip:
Qeveria amerikane rekrutoi 1600 ish shkencëtarë gjermanë pas L2B për të punuar
për Amerikën
E
vërteta vonon, por nuk harron. Kështu është çështje kohe dhe fakti, për të mësuar
më në fund se rekrutimi public, që bëri qeveria amerikane asokohe, duke bërë për
vetë ose më saktë rekrutoi ish shkencëtarë gjermanë pas L2B, për të punuar për
Amerikën.
Ky
program, i njohur si Operacioni
Paperclip, përfundoi duke sjellë mbi 1600
shkencëtarë gjermanë në SHBA, duke përfshirë Wernher von Braun, i cili hapi
rrugën për misionet e hershme hapësinore të NASA-s dhe Amerikës.
Operacioni Paperclip, ishte një program
sekret i inteligjencës së amerikane, në të cilin më shumë se 1,600 shkencëtarë,
inxhinierë dhe teknikë gjermanë u morën nga ish-Gjermania Naziste në SHBA, për punësim qeveritar, pas përfundimit të L2B në Evropë, midis viteve 1945 dhe 1959, ku disa u
konfirmuan si ish-anëtarë të Partisë Naziste, përfshirë SS ose SA.
Përpjekja
filloi me zell në vitin 1945, ndërsa Aleatët përparuan në pushtimin e Gjermanisë
dhe zbuluan një mori talentesh shkencore dhe kërkimesh të përparuara, që kishin
kontribuar në përparimet teknologjike të shtetit nazi, gjatë kohës së luftës.
Kësisoj,
mësohet se shefat e Shtabit të Përbashkët të SHBA-së, themeluan zyrtarisht
Operacionin Overcast[29]
më 20 korrik 1945, me qëllime të dyfishta: shfrytëzimin e ekspertizës gjermane,
për përpjekjet e vazhdueshme të luftës kundër Japonisë dhe për të forcuar
kërkimin ushtarak të SHBA-së pas luftës.
Operacioni,
i kryer nga Agjencia e Objektivave të Përbashkëta të Inteligjencës (JIOA), u
krye kryesisht nga agjentë specialë të Korpusit të Kundërzbulimit (CIC) të
Ushtrisë Amerikane. Shumë shkencëtarë të përzgjedhur ishin të përfshirë në
programin nazist të raketave, aviacionit ose luftës kimike/biologjike. Po ashtu
edhe Bashkimi Sovjetik vitin pasues kreu
një program të ngjashëm, të quajtur Operacioni
Osoaviakhim, që theksonte shumë nga
të njëjtat fusha kërkimore.
Operacioni,
i karakterizuar nga rekrutimi i specialistëve gjermanë dhe familjeve të tyre,
zhvendosi më shumë se 1600 ekspertë në SHBA. Është vlerësuar në 10 miliardë dollarë amerikanë në patenta dhe procese
industriale. Rekrutët përfshinin figura të tilla të shquara si Wernher von Braun, një shkencëtar
kryesor i teknologjisë së raketave.
Ata
që u rekrutuan ishin të rëndësishëm, në zhvillimin e programit hapësinor
amerikan dhe teknologjisë ushtarake, gjatë Luftës së Ftohtë midis SHBA-së dhe
ish Bashkimit Sovjetik (B.R.S.S.).
Pavarësisht
kontributeve të tij në përparimet shkencore amerikane, Operacioni Paperclip, ka
qenë i diskutueshëm, për shkak të përkatësive naziste të shumë rekrutëve dhe
etikës së asimilimit të individëve të lidhur me krimet e luftës në shoqërinë
amerikane.
Operacioni, nuk ishte
i përqendruar vetëm në raketari, por përpjekjet u drejtuan drejt karburanteve
sintetike, mjekësisë dhe fushave të tjera të kërkimit. Përparimet e dukshme
në aeronautikë, nxitën teknologjitë e raketave dhe fluturimeve hapësinore, të
cilat ishin thelbësore në Garën Hapësinore. Operacioni luajti një rol vendimtar në themelimin e NASA-s dhe suksesin
e misioneve Apollo në Hënë.
Operacioni
në fjalë ishte pjesë e një strategjie më të gjerë nga SHBA-të, për të
shfrytëzuar talentin shkencor gjerman, përballë tensioneve në zhvillim të Luftës së Ftohtë, dhe për të siguruar që
kjo ekspertizë të mos binte në duart e Bashkimit Sovjetik ose kombeve të tjera.
Trashëgimia e operacionit, ka mbetur e diskutueshme në dekadat pasuese.
Vatikani në vitin
1942, organizoi shpëtimin për katolikët nazi dhe fashistët e tjerë që iknin nga
Evropa
Disa
vende të tjera pranuan nazistët, duke përfshirë Australinë, Spanjën dhe Zvicrën.
Në disa raste, zyrtarët e inteligjencës amerikane përdorën ratlines, për të
hequr shkencëtarët kryesorë nazistë larg orbitave sovjetike.
Një
nga dy rrugët kryesore të arratisjes, kalonte përmes Gjermanisë dhe Spanjës, më
pas përtej Atlantikut në Argjentinë. Rruga e dytë shkonte nga Gjermania në
Romë, më pas në Genova dhe më pas përtej Atlantikut. Rrugët e përpunuara, u zhvilluan me mbështetje jozyrtare nga disa
zyrtarë të Vatikanit në vitin 1942, fillimisht si një rrugë shpëtimi për
katolikët që iknin nga Evropa.
Deri
në 5,000 nazistë thuhet se janë vendosur në Argjentinë, duke përfshirë
arkitektin e Holokaustit Adolf Eichmann dhe Josef Mengele, një nga nazistët më
të njohur dhe më të kërkuar. Duke udhëtuar përgjatë një linje rat në vitin
1948, mjeku famëkeq i Aushvicit përdori identitetin e ri të Helmut Gregor, kur
u largua nga Evropa.
Ndërsa
Mengele dhe kriminelët e tjerë nazistë supozohen prej kohësh të vdekur, arkivat
mund të ndihmojnë në sqarimin e detajeve të arratisjes dhe mbërritjes së tij në
vendin e Amerikës së Jugut.[30] [31] [32]
Në vitin 1999, një Komision
qeveritar zbuloi se të paktën 180 kriminelë nazistë lufte kishin emigruar në
Argjentinë. Sipas një libri të vitit 2002 nga gazetari Uki Goñi, një ish-punonjës i Herald-it, presidenti i atëhershëm
Juan Perón inkurajoi kriminelët nazistë dhe fashistë të luftës të bënin
shtëpinë e tyre në Argjentinë.
Ligjvënësit
amerikanë, deklaruan se banka mbante rreth 100 llogari të lidhura me nazistët
gjermanë dhe anëtarë të grupeve të lidhura me nazistët në Argjentinë. Në vitin
2022, Credit Suisse tha se kishte kryer
një hetim të brendshëm për këtë çështje dhe nuk kishte gjetur asnjë provë.
Ndër
më famëkeqit ishte Adolf Eichmann, një
nga arkitektët kryesorë të Zgjidhjes Përfundimtare ose plani gjenocidal i
partisë naziste për të shfarosur hebrenjtë evropianë.
Eichmann
mbërriti në Argjentinë në vitin 1950 me pseudonimin Ricardo Klement, duke përdorur një nga një seri rrugësh
ndërkombëtare të arratisjes për fashistët e njohur si ratlines. Ai jetoi në
mënyrë diskrete në Buenos Aires deri në vitin 1960, kur u kap nga Mossad dhe u dërgua në Izrael, ku u
gjykua dhe u ekzekutua.
Ish-komandanti i SS
Erich Priebke,
i cili ishte përgjegjës për masakrën e Fosse Ardeatine në Itali, u vendos
gjithashtu në Argjentinë në 1948, duke jetuar në Bariloche deri në zbulimin e
tij në vitet 1990 dhe ekstradimin e mëvonshëm në Itali.[33]
Dosja e Dytë:
“Fshehja e Hitlerit në Argjentinë”
Një
dosje e dytë, e titulluar “Fshehja e
Hitlerit në Argjentinë” dhe e datës 1945, u hap gjithashtu nga agjencia. Ai
përshkruan një hotel spa në La Falda, Argjentinë, në pronësi të miqve dhe
mbështetësve të Hitlerit, ku ai mund të kishte ikur nëse do t'i mbijetonte
luftës.
Të
bëra publike tetë vjet më parë, dokumentet po rishfaqen në postimet e mediave
sociale këtë javë pasi administrata e Presidentiti
të 47-të të SHBA-së Donald J. Trump 2, publikoi dokumente në lidhje me vrasjen
e JFK (që nuk përmbënin bomba për “teoricienët e konspiracionit”) dhe përpara
publikimit të planifikuar nga Argjentina të dokumenteve, për të arratisurit
nazistë, që shkuan në atë vend pas L2B.
CIA
sapo konfirmoi në dosjet e deklasifikuara të Argjentinës se “Hitler u largua nga Gjermania dhe shkoi në Argjentinë, pas Luftës së Dytë
Botërore”, të gjitha këto janë shumë
të vërteta.[34]
[35]
Besohet,
gjerësisht se aleatët dhe SHBA-ja në veçanti ishin të informuar për këtë eksod
masiv të pasluftës nga Evropa kontinentale në Amerikën e Jugut dhe nuk bënë
asgjë për ta parandaluar atë. Kjo ishte kryesisht për shkak të rritjes së
shpejtë të simpatizimit të komunizmit në të njëjtat vende, që kërkonin në
mënyrë aktive kriminelët nazistë për t'i gjykuar. SHBA, nuk kishin interes t'i
kthenin ato.
Me
kalimin e kohës, dhe veçanërisht pas rënies së komunizmit në Evropë, ekzistenca
paqësore e kaq shumë kriminelëve nazistë të luftës u bë një pengesë për
Argjentinën. Ringjallja e “gjuetarëve
nazistë” nga fillimi i viteve 1990, çoi në arrestimin, ekstradimin dhe
gjyqin e shumë ish-oficerëve gjermanë, shumica e të cilëve, në atë kohë, kishin
hyrë në muzg.
20 dosjet e emrave nazi
nga të dhënat e CIA-s
Profesor
dr. Richard Breitman, Profesor i Historisë, Universiteti Amerikan, Drejtor i
Kërkimeve Historike të IWG në një shkrim të tij në mëdia analizon se akti
nazist për zbulimin e krimeve të luftës i vitit 1998, nisi një kërkim për
informacion në amerikanët e klasifikuar të dhënat e qeverisë për Holokaustin
dhe krimet e tjera të luftës të kryera nga Gjermania naziste. Një objektiv i
dytë i këtij ligji ishte informacioni për çdo individ me të kaluar naziste, që
mund të ketë apo janë përdorur si burime të inteligjencës dhe janë mbrojtur nga
ndjekja penale pas L2B.
Agjencia
e Inteligjencës, tani ka gjetur dhe deklasifikuar dosjet e një numri të
konsiderueshëm individësh të dyshuar për përfshirje në veprimtari kriminale për
regjimin nazist ose aleatët dhe satelitët e tij. Në të tjerat rastet një dosje
e CIA-s për një individ përmban prova për veprimtari kriminale nga të tjerët. “Skedarët e emrave”, që u hapen sot
përfaqësojnë produktet e para të rëndësishme të këtij kërkimi brenda CIA-s rekorde.
Një dosje shtesë e CIA-s e diskutuar këtu (Dosja Hitler) u hap në dhjetor të
vitit 2000.
Grupi
i Punës Ndërinstitucional i Regjistrimeve të Krimeve Naziste të Luftës dhe
Qeverisë Perandorake Japoneze (IWG), në fund pret të marrë disa qindra dosje të
lidhura me nazistët nga CIA.
Deklasifikimi
(Lirimi) i CIA-s i këto të dhënave janë të mirëseardhura dhe të vlefshme. Në
mungesë të Aktit të Zbulimit, ka shumë pak gjasa që shumë prej tyre këto të
dhëna do të ishin deklasifikuar dhe hapur për shumë vite. Disa janë ende të
ndjeshme informacioni është redaktuar, në përputhje me përjashtimet në ligj.
Këto
redaktime, janë përgjithësisht shumë të ngushta, dhe sipas pikëpamjes së
historianëve të IWG-së, dokumentet që rezultojnë janë të kjarta mjaftueshëm,
për t'u përdorur për analiza historike.
Dokumentet në dosje, mund të përfshijnë
materiale të publikuara, dokumente të deklasifikuara të disponueshme diku
tjetër, marrje në pyetje, raporte konfidenciale nga agjentë apo informatorë,
komunikime të brendshme për këto individë dhe raporte analitike të CIA-s.
Në
disa raste, të dhënat e CIA-s përmbajnë dokumente me origjinë agjenci të tjera
amerikane, por dosja e CIA-s nuk është një koleksion i plotë i të gjitha të
dhënave amerikane (ose madje të gjitha të dhënat e CIA-s) mbi individin. Edhe
pse Zyra e Shërbimeve Strategjike (OSS) ishte një paraardhëse të CIA-s,
skedarët e emrave të CIA-s, shpesh nuk përmbajnë të dhëna përkatëse të OSS,
shumë prej të cilave janë ndër pronat e Arkivit Kombëtar.
Dosjet e kujt janë
deklasifikuar tani?
CIA dhe IWG, kanë trajtuar më të
spikaturat individët së pari: Adolf
Hitler, Klaus Barbie, Adolf Eichmann, Josef Mengele, Heinrich Mueller dhe Kurt
Waldheim. Katërmbëdhjetë skedarë të
tjerë emrash të CIA-s, përfshijnë individë që i shërbyen Gjermanisë naziste, të
cilët mbijetuan lufta, ishin të dyshuar për përfshirje në veprimtari kriminale
të inteligjencës naziste ose kishin prova të një aktiviteti të tillë nga të
tjerët, dhe ra në vëmendjen e agjencive të inteligjencës amerikane pas majit 1945.
Nëntë
nga 14 personat në këtë nivel të dytë kishin kontakte me gjermanët perëndimor organizatë e
inteligjencës e krijuar nga gjenerali Reinhard
Gehlen, e cila fillimisht ishte nën kontroll të Ushtrisë Amerikane e u mor
në 1949 nga CIA. Më vonë organizata e Gehlen
u bë Bundesnachrichtendienst (BND), agjencia e inteligjencës së jashtme të
Gjermanisë Perëndimore.
Disa
nga 14 individët (në nivelin e dytë), u përpoqën të përdorin ekspertizën e tyre
të inteligjencës, të fituar në Gjermaninë naziste dhe shpesh të drejtuara
kundër Bashkimit Sovjetik, për t'u kënaqur me fuqitë perëndimore. Por, ata
kishin prejardhje të ndryshme, ata ndoqën strategji të ndryshme dhe ishin jo të
gjitha janë të pranueshme ose të pranuara nga autoritetet e qeverisë
perëndimore. Analiza e këtyre të dhënave të CIA-s, përfshin në mënyrë të
pashmangshme studimin e rasteve individuale. Disa nga shtesat më të mira të historisë.[36]
Argjentina në vitet
1930-1938
Në
vitet 1930-1938 Argjentina kishte një
regjim ushtarak pro-nazist të udhëhequr nga presidenti José Félix Uriburu, i mbiquajtur Von Pepe dhe pasardhësi i tij Agustín
Pedro Justo.
Në vitin 1945,
aleatët fitimtarë gjetën sasi të mëdha të pasurive naziste. Listat, u kapën nga një komision i posaçëm i ngritur nën
presidencën antinaziste të Roberto Ortiz,
i cili sundoi nga viti 1938. Komisioni kishte bastisur Unioni Gjerman i Sindikatave.[37] [38]
Në vitin 1943, një tjetër grusht shteti ushtarak vuri në pushtet një
regjim pro-nazist në Buenos Aires dhe gjetjet e Komisionit u dogjën, por së
fundmi një hetues argjentinas, Pedro Filipuzzi, gjeti një kopje origjinale që
listonte 12,000 nazistët.
Reliket e
sekuestruara naziste do të ekspozohen në Argjentinë.
Holokausti vit pas
viti.
Një njeri i vetmuar
dhe grumbulli i tij i artit nazist.
Ora shënon sekretin
bankar zviceran.
Dosjet
e diktaturës ushtarake të nazistëve dhe Argjentinës do të publikohen nga prof. Javer
Milei. Presidenti kishte urdhëruar deklasifikimin e të gjitha dokumenteve pa
redaktime, që lidhen me diktaturën ushtarake të vendit.
Argjentina
duroi një nga diktaturat më brutale të shekullit XX, midis viteve 1976 dhe
1983. Mijëra njerëz u rrëmbyen, torturuan e u vranë nga regjimi i Videlës.
Kjo festë kombëtare,
ka për qëllim të nderojë viktimat e diktaturës dhe të riafirmojë angazhimin e
vendit për të vërtetën, kujtesën dhe përgjegjësinë për këto shkelje ekstreme të
të drejtave të njeriut.
A shpëtoi Hitleri dhe
u zhvendos në Kolumbi?
Pavarësisht
memorandumit të ri të CIA-s, ka arsye për të dyshuar kjo foto supozohej se
tregonte Adolf Hitlerin, teksa fshihej në Amerikën e Jugut, pas L2B.
Një
memo e sapodeklasifikuar e CIA-s, që thotë se Adolf Hitleri mund të jetë parë i
gjallë në Kolumbi në vitin 1954 shumë kohë pas “vetëvrasjes” së tij të raportuar në “bunkerin” e tij në Berlin në 1945, ka shkaktuar spekulime të reja
se lideri nazist u arratis nga Gjermania dhe jetoi në disa vende të Amerikës
Latine, para vdekjes së tij në vitin 1965.[39]
Sipas
një kabllogrami të 17 tetorit 1955, nga baza e CIA-s në Maracaibo, Venezuelë,
dhe të përfshira në mesin e dokumenteve të publikuara rishtazi në lidhje me
vrasjen e Presidentit John F. Kennedy,
një ish-ushtar gjerman dhe redaktor gazete i quajtur Phillip Citroen, i tha një
agjenti të CIA-s në Maracaibo, se ai më kishte mbajtur në qytetin Tuaj në Col.
1954. “Citroen, i cili ishte bashkëpronar
i ish-Maracaibo Times, i tha një ish-anëtari të kësaj baze (CIA) se ndërsa
punonte për një kompani hekurudhore në Kolumbi, ai kishte takuar një individ që
i ngjante shumë Adolf Hitleri”, thuhet në dokument.
Një
memo e mëparshme e CIA-s nga baza e agjencisë në Karakas, Venezuelë, e datës 3
tetor 1955, thoshte se Citroen kishte thënë se Hitleri jetonte në Kolumbi nën emrin e Adolf Schrittelmayor dhe se
lideri nazist ishte i bindur se ai nuk do të arrestohej për krime lufte, sepse
ato kishin ndodhur më shumë se 10 vjet më parë.
Lajmi
për kabllon e CIA-s bëri bujë të madhe në Kolumbi, pjesërisht, sepse përkoi me
publikimin e një libri të autorit argjentinas Abel Basti. Libri, “Ndjekja
e hapave të Hitlerit” (Tras los pasos
de Hitler), thotë se Hitleri jetoi
në Kolumbi dhe Argjentinë pas L2B.
Kolumbia, kishte një koloni
gjermane që ishte zhvendosur atje përpara luftës. Megjithatë, ringjallja e
kësaj historie mund të shërbejë si një kujtesë e fuqishme për qeveritë në të
gjithë Amerikën që të refuzojnë hyrjen e abuzuesve të të drejtave të njeriut
dhe t'u japin strehë viktimave të tyre.[40]
Në fund të L2B,
U-boat U-530 u dorëzua në Buenos Aires, Argjentinë. Në atë kohë, ajo
komandohej nga një toger shumë i ri në Kreigsmarine. Problemi ishte se kësaj
U-anije iu desh shumë më tepër kohë për të arritur në Argjentinë deri në fillim
të majit 1945.
Faza
fillestare e hetimit u përqendrua në La Falda, Argjentinë, ku një hotel spa
besohej të ishte një nga strehët e mundshme të Hitlerit.
Fati i Hitlerit: Nazistët e
frymëzuar nga besimet dhe praktikat e lashta okulte. Nazistët, kërkuan për Graalin e Shenjtë si në Indiana Jones.
Megjithatë,
është e padiskutueshme, fakti që qeveria
amerikane ka bashkëpunuar ngushtë me shumë ish figura naziste pas L2B. Dhe
në këtë rast teori konspirative, nuk do
të thotë automatikisht je i gabuar, siç duket se besojnë ata me një mentalitet
skeptik.
Në
lidhje me foton e supozuar të tij në Kolumbi, megjithatë, duhet bërë pyetja: Nëse Hitleri vërtet fshihej në Amerikën e
Jugut, a nuk do t'i kishte rruar mustaqet, karakteristikën e vetme të identifikueshme
që mund t'i kishte dhënë!?.[41]
Një
libër shpërthyes i botuar në 2003 nga gazetari argjentinas Uki Goni pretendonte se qeveria
e Juan Perón, i cili ishte president midis viteve 1946-1955, autorizoi ardhjen
e nazistëve në vend. Në përgjithësi, pretendon libri, qeveria organizoi
hyrjen e rreth 300 kriminelëve të luftës.
Pas
botimit të librit, Qendra Simon Wiesenthal,
u shkroi disa organizatave qeveritare argjentinase dhe kishës katolike të
vendit, për të kërkuar dokumente, në lidhje me ardhjen e nazistëve. Këto
kërkesa nuk u miratuan.
Presidenti
aktual prof. Javer Javier Milei, megjithatë, duket se ka ndryshuar qëndrim.
Milei u takua me përfaqësuesit e Qendrës Simon Wiesenthal tha se takimi ishte
një sukses. Kërkuesve të Qendrës do t'u jepet akses në dosjet në lidhje me
financimin e të ashtuquajturave “ratlines”, sisteme me të cilat nazistët ishin
në gjendje të largoheshin nga Evropa. Rabini
Abraham Cooper tha se ndërsa udhëheqës
të tjerë argjentinas kishin premtuar
ndihmë në të kaluarën, prof. Javer Milei ishte “i pari që veproi me shpejtësi rrufe”.[42]
Nëse
këto dokumente publikohen, ato mund të ndihmojnë në zbulimin e shumë për
mënyrën se si funksiononin ratlines. Figura
kyçe në administratën e Hitlerit, ishin në gjendje të iknin me bashkëpunimin e
dukshëm të anëtarëve të kishës katolike dhe qeverive të huaja.
Vendimi
dhe deklasifikimi i dokumentëve nga Presidenti i Argjentinës prof. Javer Mileit,
mund të motivohet nga një sërë faktorësh. Prof.
Milei, është quajtur një mik i madh i
Izraelit dhe ka ndërmarrë hapa positive, për të thelluar lidhjet
diplomatike me vendin. Javën e kaluar ai shpalli dy ditë zie kombëtare pasi
trupat e dy pengjeve izraelito-argjentinase u kthyen nga Hamasi. Ai gjithashtu ka folur për respektin e tij
të thellë për hebrenjtë njerëz, rreth 200,000 prej të cilëve jetojnë në
Argjentinë.
Një
memo e 14 gushtit e FBI nga Los Anxhelosi, citon Robert Dillon, i cili takoi
Guyandon, një spanjoll-argjentinas që ndihmon Hitlerin. Guyando tha se Hitleri mbërriti me nëndetëse, qëndroi në një fermë patagoniane
me ndjekës të tij nazi, duke përfshirë dy gra dhe një mjek, si dhe ofroi një
shumë prej 15,000 dollarë për ndihmë. Asokohe ai ishte i njohur për zyrtarët
argjentinas. Të dy dokumentet u deklasifikuan në vitin 1990.
Hitleri
jetonte në Argjentinë, në një strehë të njohur naziste, siç konfirmohet nga
figura si Adolf Eichmann që banonte atje nën regjimin e Presidentit Peron.
Libri i vitit 2011 Grey Wolf: “The
Escape of Adolf Schrittelmayor (Hitler)” tregon se ai jetoi në Patagoni me
Eva Braun, kishte dy vajza dhe vdiq në vitin 1965, i mbështetur nga dëshmitarët
okularë dhe raportet e FBI.
Një
zbulim i strehës naziste të vitit 2015 në xhunglën argjentinase, dhe kujtimet e oficerit SS Otto Skorzeny, konfirmojnë më tej mbijetesën e Hitlerit diku
në Amerikën e Jugut.
A mund ta dimë se
çfarë ndodhi me Adolph Schrittelmayor (Hitlerin) pas L2B?
Sigurisht,
sepse Hitleri ishte pjesë e historisë negative europiane dhe botnore. Sot
natyrshëm kushdo ka të drejtën të dijë, të lexoj apo shoh dokumentet e
deklasifikuara mbi të vërtetën e pa çensuruar dhe redaktuar historike. Për
dekada, “thashethemet”, pëshpëritjet dhe teoritë në hije kanë rrethuar fatin e
Adolf Schrittelmayor (Hitlerit), pas përfundimit të L2B. Tani, falë dokumenteve të sapo deklasifikuara, ne mund të jemi një hap
më afër zbulimit të së vërtetës ose të humbasim përsëri në mister ose në
labirinthe apo asaj që quhet
figurativisht nëpër kalendat greke...
Për çfarë po flasin
të gjithë këto dokumente të reja?
Këto
dokumente të reja, hedhin dritë mbi aktivitetet e pasluftës të të arratisurve
nazistë që u larguan nga Evropa dhe gjetën strehim në Amerikën e Jugut, shpesh mbështeteshin zyrtare ose jozyrtarisht
nga institucione si Vatikani ose Selia e Shenjte me dijeninë e plotë të Papës së
Romës. Këto dosje, madje lënë të kuptohet për një nivel bashkëpunimi ose të
paktën heshtje nga autoritetet lokale kishtake katolike në atë kohë.
Librat,
dokumentarët dhe madje edhe seritë televizive e kanë eksploruar pak idenë, duke
përzier shpesh faktin me “spekulimet”.
I fshehur në Evropë!?
Ndoshta
po ose jo. Pretendimet e reja sugjerojnë se Adolph Hitleri mund të ketë jetuar
nën një identitet të ri në zone malore në Zvicër ose një provincë në Spanjë. Për
disa dekada, ka pasur vazhdimisht rihapje dhe mbyllje të kësaj teme historike, duke shkuar deri aty sa janë dhënë shpesh
mendime kontradiktore mbi mbetjet skeletore të tij. Kështu thuhej asokohe
se u gjet një fragment kafke, që dikur
besohej se ishte i kryenazistit gjerman Adolph Hitlerit, por që më vonë “humtuesit”
historianë, të etur për sensasione apo trillime të rastit (për të qenë në
qendër të vëmendjes nga media) arritën në “përfundimin” se ajo që u gjet i përkiste një
gruaje, gjë që ushqeu më tej dyshime
plot shaka ndaj “zbuluesve” të tyre.
Të arratisurit
nazistë
Para
fillimit të L2B, kishte një komunitet të konsiderueshëm gjerman në Argjentinë,
si rezultat i imigrimit të shekullit XIX. Edhe pse ky komunitet ishte
heterogjen, duke përfshirë shumë hebrenj gjermanë, liberalë, socialdemokratë
dhe kundërshtarë të tjerë të nazizmit (në
të vërtetë, ai përfshinte anëtarë të stafit të gazetës kryesore në gjuhën
gjermane në Argjentinë, e cila ishte e ndaluar në Gjermaninë naziste, për shkak
të kundërshtimit të saj ndaj Hitlerit), ai përfshinte gjithashtu mbështetës
të zjarrtë të udhëheqësit të tyre Adolph Hitlerit dhe Partisë Naziste, dhe
Argjentinën e organizuar shumë mirë nga elementi i fortë nazistë dhe gjermanë
të tjerë jo nazistë, të cilët ishin të kontrolluar asokohe nga qeveria vendase.
Gjatë
periudhës së luftës, Gjermania naziste kreu aktivitete spiunazhi në vend dhe në
të gjithë Amerikën Latine, nën kujdesin e Operacionit
Bolivar, derisa rrjeti u shpërbë dhe shumica e agjentëve të tij u arrestuan
në vitin 1944.
Në fund të viteve
1940,
nën udhëheqjen e Juan Domingo Peron,
qeveria lejoi fshehurazi hyrjen dhe strehimin e vazhdueshëm të një numëri në
rritje kriminelësh lufte, që iknin nga Evropa pas rënies së Gjermanisë naziste,
si pjesë e ratlines. Më shumë se 300 të arratisur nazistë ikën në Argjentinë,
duke përfshirë kriminelë lufte si Erich Priebke, Joseph Mengele, Eduard
Roschmann, Josef Schwammberger, Walter Kutschmann dhe kolonelin e Gestapos
Adolf Eichmann.
Këtu
bënin pjesë edhe anëtarë të regjimit ultranacionalist ustashe nga shteti i pavarur
i Kroacisë, duke përfshirë liderin e tij, Ante
Paveli? (1889-1959).[43]
Në
maj të vitit 1960, Adolf Eichmann (1906-1962) u rrëmbye në Argjentinë nga
Mossad-i izraelit dhe u soll në gjyq në Izrael, ku u ekzekutua në vitin 1962.
Në atë kohë,
Argjentina dënoi qeverinë izraelite për rrëmbimin e Eichmann, duke kërkuar që
ai të kthehej, për t'u përballur me arrestimin dhe ekstradimin përmes kanaleve
të duhura. Kjo
çoi në një grindje diplomatike midis kombeve, e cila u zgjidh në mënyrë
miqësore menjëherë më pas.
Në vitin 1992, Presidenti Carlos Menem (1930-2021),
deklasifikoi disa dosje policie në lidhje me arratisjen e të arratisurve
nazistë në Argjentinë dhe në vitin 1997 ai krijoi një Komision të Posaçëm, për të hetuar aktivitetet e tyre. Kjo, së
bashku me bashkëpunimin midis autoriteteve lokale dhe Qendrës Simon Wiesenthal,
çoi në arrestimin e kriminelëve famëkeq
të luftës, si: Priebke, Šaki? dhe
Kutschmann.
Në vitin 2000, Presidenti Fernando de la Rúa (1937-2019), lëshoi
??një falje zyrtare shtetërore për rolin e
Argjentinës në ndihmën për arratisjen e të arratisurve nazistë.
Josef V. Stalini i
tha Presidentit amerikan Harry Truman se Hitleri nuk e kishte bërë vetëvrasjen
Zbulimet
tronditëse të Adolf Hitlerit, Eva Braun dhe mijëra oficerëve dhe gjermanëve
kryesorë nazistë në Amerikën e Jugut, përpara fundit të L2B.
I
gjithë filmi është 1 orë e 30 minuta dhe është i mbushur me fakte aktuale, të
cilat përfshijnë informacione se kush u arratis, ku jetonin, dhe prova
befasuese që qeveritë aleate e dinin se
Hitleri ishte gjallë dhe madje e ndihmuan Hitlerin dhe qindra kriminelë të
tjerë të luftës jo vetëm të arratiseshin, por të transferonin miliarda dollarë
në shufra ari dhe thesare arti në SW.[44]
Dokumentet
sekrete të deklasifikuara, tregojnë edhe një herë se qeveria argjentinase ka bashkëpunuar me nazistët.
Në
vitet pas përfundimit të L2B, Argjentina
u bë Atdheu i dytë ose shtëpia e shumë nazistëve të arratisur, të cilët, siç
tregon hulumtimi, merrnin viza për në vend me lehtësi më të madhe sesa
aplikantët hebrenj.
Delegacioni i
Shoqatave Hebraike Argjentinase (DAIA), ka nisur shqyrtimin e arkivave
të qeverisë argjentinase, të cilat iu dërguan kryeministrit izraelit Benjamin
Netanyahu në shtator 2018 nga Presidenti
i vendit (2015-2019), Mauricio Macri (1959). Midis tyre kishte dokumente të klasifikuara më parë nga
Ministria e Jashtme e Argjentinës.
Ndoshta zbulimi më i
vlefshëm për lajmet që doli nga dokumentet e vrasjes së JFK-së të publikuara
është konfirmimi se qysh në mesin e viteve 1950, CIA shqyrtoi mundësinë që
Adolf Hitleri i kishte mbijetuar luftës dhe ishte arratisur në Amerikën e
Jugut.
Çfarë dinte Papa Pius
XII[45]
[46]
[47]
[48]
dhe Vatikani për rrugët e arratisjes naziste?
(Kërkohet që Vatikani të hap Arkivin Sekret WWLL të Papa
Pius XII)
Kryqi i Kuq dhe
Vatikani me dijeninë e plotë të papa Pius XII, ndihmuan
mijëra kriminelë dhe bashkëpunëtorë nazistë të luftës të arratiseshin pas L2B,
sipas një libri, që mbledh prova nga dokumente të pabotuara.
Kryqi i Kuq, ka
pranuar më parë se përpjekjet e tij humanitare, për të ndihmuar refugjatët u
përdorën nga nazistët,
sepse administratorët ishin të mbingarkuar, por studimi sugjeron se shifrat
ishin shumë më të larta se sa mendohej.
Gerald Steinacher, është një studiues
në Universitetin e Harvardit, të cilit iu dha akses në leximin dhe studimin e
mijëra dokumenteve të brendshme në arkivat e Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit
të Kuq (ICRC). Dokumentet përfshijnë dokumente udhëtimi të Kryqit të Kuq, të
lëshuara gabimisht për nazistët në kaosin e pasluftës.
Ata hedhin dritë mbi
mënyrën se si dhe pse vrasësit në masë si Adolf Eichmann, Josef Mengele dhe
Klaus Barbie dhe mijëra të tjerë iu shmangën kapjes dhe gjykimit nga aleatët.
Duke
krahasuar listat e kriminelëve të kërkuar të luftës me dokumentet e udhëtimit,
Steinacher thotë se vetëm Britania dhe
Kanadaja pranuan pa dashje rreth 8,000 ish-anëtarë të Waffen-SS në vitin 1947,
shumë në bazë të dokumenteve të vlefshme të lëshuara gabimisht.
Dokumentet,
të cilat diskutohen gjerësisht në librin
e studiuesit dhe autorit Gerald
Steinacher-it “Nazistët në arrati”[49]
tregon me prova dhe fakte origjinale, se si ikën nga drejtësia nazistët dhe se
Vatikani me dijeninë e Papës së Romës asokohe vazhdimisht ofruan mbrojtjen e
tyre.
Libri “Nazistët në Arrati” të autorit Gerald Steinacher e akuzoi Papa Piu
XII, se kishte mbyllur sytë ndaj aktiviteteve të priftërinjve të Vatikanit, që
ndihmonin “denazifikimin përmes konvertimit”, gjë që ai tha se i ndihmonte
ish-antikomunistët nazistë t'i shpëtonin drejtësisë.
Një çift hebre nga Berlini, Z. dhe Znj. Wolfsson,
argumentuan në mbrojtje të Papës: “Asnjëri
prej nesh nuk donte që Papa të mbante një qëndrim të hapur. Ne ishim të gjithë
të arratisur dhe të arratisurit nuk duan të drejtohen nga gishtat. Gestapoja do
të ishte ngazëllyer më shumë dhe do të kishte intensifikuar inkuizicionin e
saj. Nëse Papa do të kishte protestuar, Roma do të ishte bërë qendra e
vëmendjes. Ishte më mirë që Papa të mos thoshte asgjë. Ne të gjithë e ndanim
këtë mendim në atë kohë dhe kjo është bindja jonë edhe sot.”
Gjithësesi këtu nuk
kemi një pasqyrë të plotë të rëndësishme në mendimin e Vatikanit dhe vetë papa
Pius XII, sepse arkivat e tij përtej vitit 1939 janë ende të mbyllura dhe se
asokohe dhe sot shteti i Vatikanit ka refuzuar vazhdimisht të komentojë.
“Papa i Hitlerit” (1999), i autorit britanik John Cornwell kritikoi Pius XII, për veprimet dhe
mosveprimet e tij gjatë Holokaustit. Cornwell argumentoi se Pius XII ia
nënshtroi kundërshtimin nazistëve qëllimit të tij për të rritur dhe
centralizuar pushtetin e Papatit. Për më tepër, Cornwell akuzoi Pius XII për
antisemitizëm.
Pesë vjet pas botimit të Papës së Hitlerit, John Cornwell deklaroi: “Tani do të
argumentoja, në dritën e debateve dhe provave pas Papës së Hitlerit, se Pius
XII kishte aq pak fushëveprim sa është e pamundur të gjykohen motivet për
heshtjen e tij gjatë luftës, ndërsa Roma ishte nën thundrën e Musolinit dhe më
vonë e pushtuar nga Gjermania”.
Për më shumë asokohe, vepra e Cornwell ishte e
para që pati akses në dëshmi nga procesi i beatifikimit të Pius XII, si dhe
në shumë dokumente nga nunciatura e Pacelli-t, e cila sapo ishte hapur nën
sundimin 75-vjeçar nga arkivat e Sekretarit të Shtetit të Vatikanit.
Veprat me titull: “A Moral Reckoning" e Daniel Goldhagen dhe “The Pope
Against the Jews” e David Kertzer
e denoncuan Pius-in, ndërsa Ralph McInery dhe José Sanchez shkruan vlerësime më
pak kritike për pontifikatin e Pius XII.
Në kundërpërgjigje specifike ndaj kritikave të
Cornwell-it, rabini dhe historiani amerikan David Dalin botoi librin “Miti
i Papës së Hitlerit: Si i shpëtoi Papa Piu XII hebrenjtë nga nazistët” në
vitin 2005. Ai riafirmoi rrëfimet e
mëparshme se Piu ishte shpëtimtar i mijëra hebrenjve të Evropës.
Studiuesi dhe autori Steinacher, gjithashtu beson se ndihma e Vatikanit bazohej në një
ringjallje të shpresuar të krishterimit evropian dhe në frikën e Bashkimit Sovjetik.
Por përmes Komisionit të Refugjatëve të Vatikanit, kriminelëve të luftës u
pajisën me vetëdije identitete të rreme.
Kryqi i Kuq, i mbingarkuar nga
miliona refugjatë, mbështetej kryesisht në referencat e Vatikanit dhe
kontrollet shpesh të përcipta ushtarake aleate në lëshimin e letrave të
udhëtimit, të njohura si 10.100.
Ai
besonte se po ndihmonte kryesisht refugjatët e pafajshëm, megjithëse
korrespondenca midis delegacioneve të Kryqit
të Kuq në Genova, Romë dhe Genova, tregon se ishte në dijeni se nazistët po
kalonin.
“Megjithëse KNKK ka kërkuar falje publike,
veprimi i saj shkoi përtej ndihmës së disa njerëzve,” tha Steinacher.
Steinacher
thotë se dokumentet tregojnë se Kryqi i
Kuq, kryesisht në Romë ose Genova, lëshoi ??të paktën 120,000 nga
10.100, dhe se 90% e
ish-nazistëve u larguan përmes Italisë, kryesisht në Spanjë dhe Amerikën
Veriore dhe Jugore veçanërisht Argjentinë.
Ish
anëtarët e SS, shpesh përziheshin me refugjatë të vërtetë dhe paraqiteshin si
gjermanë etnikë pa shtetësi, për të marrë dokumente tranziti. Çifutët, që
përpiqeshin të shkonin në Palestinë nëpërmjet Italisë, ndonjëherë
kontrabandoheshin, përmes kufirit me nazistët e arratisur.
Dokumentet
e vjedhura u përdorën gjithashtu, për të çuar nazistët në siguri. Kryqi i Kuq
refuzoi të komentojë drejtpërdrejt mbi gjetjet e Steinacher, por organizata
thotë në faqen e saj të internetit: “KNKK,
ka shprehur keqardhje më parë për faktin që Eichmann dhe kriminelët e tjerë
nazistë keqpërdorën dokumentet e tij të udhëtimit, për të mbuluar gjurmët e
tyre.”
Pas
L2B, mijëra nazistë ikën në Amerikën e
Jugut, përgjatë të ashtuquajturave ratlines, shpesh me ndihmën e klerit katolik. Vatikani tani po hap arkivat e
tij të asaj kohe. A do të jetë një moment i së vërtetës?[50]
Sa shumë dinte Papa
Piu XII për 'ratlines' të përdorura nga mijëra nazistë?
Në vitin 1948, vetëm
3 vjet pas përfundimit të L2B, një kriminel luftarak kryesor nazist arriti të
arratisej nga një burg në Linz, Austri.
Franz Stangl, një
ish-SS-Hauptsturmführer dhe komandant i kampeve të shfarosjes Sobibor dhe
Treblinka,
ishte përgjegjës për vdekjen e pothuajse
1 milion hebrenjve. Nëpërmjet Gracit, Meranos dhe Firences, ai mori rrugën për në Romë dhe më e
rëndësishmja për të shkoj direkt në Vatikan.
Në
Romë, peshkopi Alois Hudal, një koleg austriak, e përshëndeti atë me fjalët: “Ti duhet të jesh Franz Stangl, sepse të kam
pritur”. Ai më pas i dorëzoi Stangl-it dokumente të falsifikuara, që lejuan kriminelin nazist të luftës të
udhëtonte në Siri, ku familja e tij përfundimisht iu bashkua.
Në
vitin 1951, familja Stangl emigroi në
Brazil. Njeriu, që përsosi vrasjet masive në kampet e përqendrimit, kaloi vite duke montuar makina, në një
fabrikë Volkswagen pranë Sao Paulos.
Franz Stangl
(1908-1971)[51] ishte një nga mijëra nazistët dhe bashkëpunëtorët që, me ndihmën e Kishës
Katolike, ikën nga Europa përmes
rrugëve të quajtura "ratlines" disa prej të cilave shkonin nga
Innsbruck mbi Alpe në Merano ose Bolzano në Tirolin e Jugut, pastaj në Romë dhe
prej andej në qytetin port italian të Genovas.
Stangl
zgjodhi një rrugë të tërthortë përmes Sirisë, por shumica e nazistëve hipën në
anije drejt Amerikës së Jugut, kryesisht në Argjentinë, vendi që i mbijetuari i
Holokaustit dhe shkrimtari Simon Wiesenthal e quajti Kepi i Shpresës së Fundit të nazistëve. Argjentina, ishte vendi i fundit që i shpalli luftë Gjermanisë naziste.
Më
6 qershor 1947, zonja e parë e Argjentinës Eva Peron u nis për një turne
vezullues në Evropë. Ish-aktorja magjepsëse u festua në Spanjë, puthi unazën e
Papës Pius XII në Vatikan e u lidh me të pasurit dhe të famshëm në malet e
Zvicrës.
Eva Peron, e njohur si “Evita” nga ndjekësit e saj adhurues,
ishte sipërfaqësisht në një udhëtim për të forcuar lidhjet diplomatike,
biznesore dhe kulturore midis Argjentinës dhe liderëve të rëndësishëm të
Evropës.
Sipas
të dhënave që dalin tani nga arkivat zvicerane dhe hetimet e gjuetarëve
nazistë, një anë e papublikuar e turneut botëror të Evita po koordinonte
rrjetin, për të ndihmuar nazistët të zhvendoseshin në Argjentinë.
Kjo
dëshmi e re e lidhjeve komode të Evitës me nazistët e shquar, vërteton dyshimin
e mbajtur prej kohësh se ajo dhe bashkëshorti i saj, Gjenerali Juan Peron,
hodhën bazat për një ringjallje të përgjakshme të fashizmit në të gjithë
Amerikën Latine në vitet 1970-1980.
Me
Evropën në kaos dhe aleatët afër fitores, dhjetëra mijëra nazistë të renditur u
larguan nga sytë, u përpoqën të përziheshin me refugjatët e zakonshëm dhe
filluan të komplotonin arratisje nga Evropa në Argjentinë nëpër "linjat e
fshehta" klandestine.
Babai i Zigmud L. Frojdit,
Ludwig, luajti një rol tjetër kyç. Si drejtor menaxhues i Banco Aleman Transatlantico
në Buenos Aires, ai udhëhoqi komunitetin gjerman pro-nazist në Argjentinë dhe
veproi si administrues i besuar për qindra miliona Reichsmarks gjermane që
ndihmësit kryesorë të Fuehrer dërguan në Argjentinë afër fundit të luftës.
Në
atë kohë, Vatikani po vepronte si një stacion i rëndësishëm rrugësh për
nxjerrjen e dokumenteve të falsifikuara për të arratisurit fashistë. Vetë Papa
Piu konsiderohej simpatik ndaj antikomunizmit të ashpër të fashistëve,
megjithëse kishte mbajtur një distancë të matur publike nga Hitleri.
Një raport top-sekret
i Departamentit të Shtetit nga maji i vitit 1947, një muaj para udhëtimit të Evitës e
kishte cilësuar Vatikanin “organizatën më
të madhe të vetme të përfshirë në lëvizjen e paligjshme të emigrantëve”,
duke përfshirë shumë nazistë. Ish-nazistët kryesorë më vonë falënderuan
publikisht Vatikanin për ndihmën e tij jetike.[52]
Sa
i përket audiencës Evita-Pius, ish-gjuetari i nazistëve të Departamentit të
Drejtësisë, John Loftus, ka akuzuar se Zonja e Parë e Pampas dhe Shenjtëria e
Tij diskutuan për kujdesin dhe ushqimin e besimtarëve nazistë në Argjentinë.
Rreth 90% e nazistë
që ikën nga Evropa kanë ikur përmes Alpeve në Itali
Tashmë
është një fakt i pakontestuar nga shumë historianë se rreth 90% e autorëve
nazistë, që ikën nga Evropa mendohet se kanë ikur përmes maleve të larta të
Alpeve në Itali.
Ndalesa
e tyre e parë ishte në rajonin e Tirolit Jugor të Italisë veriore: Manastiri i Urdhrit Katolik Teutonik në
Merano, Manastiri Katolik i Kapuçinëve, pranë Bressanone ose Manastiri Katolik
Françeskan afër Bolzanos.
Kriminelët
e luftës shpesh fshiheshin nëpër manastire, këto linja të rralla njihen edhe si
rruga e manastirit, për vite me
radhë, duke mbledhur para, për të vazhduar arratisjen e tyre jashtë shtetit.
Ndonjëherë, nazistët u strehuan pranë
ish-viktimave të tyre, hebrenjtë u drejtuan për në Izrael.
Roma, ishte ndalesa e
radhës. Nazistët që kishin një letër nga
Kisha Katolike, që konfirmonte identitetin e tyre iu dorëzua një pasaportë
nga Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq (KNKK), i cili lëshoi ??rreth 120,000 dokumente deri në vitin 1951 me një formalitet të
thjeshtë.
“Historia thotë se edhe para përfundimit të
luftës, kishte një plan të menduar kjartë dhe të përpunuar për të arratisurit
nazistë. Kjo është e gabuar, madje edhe njerëz si Franz Stangl u sollën
fillimisht nëpër Romë pa ditur se çfarë të bënin më pas.” tha Stahl.
Një
emër që shfaqet rregullisht është imzot Alois Hudal kyeipeshkëv. Peshkopi austriak e kishte pozicionuar kjartë
veten si një simpatizant nazist, gjatë sundimit nazist, dhe më vonë ai tha
se shumë nga të persekutuarit ishin "plotësisht të pafajshëm" dhe se
ai "i rrëmbeu ata nga torturuesit e tyre me letra të rreme
identiteti".
Për
këtë u përdor rruga e njohur klandestine. “Do
të kishte qenë shumë më e vështirë për Stangl dhe të tjerët të iknin”, nëse
Kisha Katolike nuk do të kishte mbrojtur shumë nazistë, tha Stahl.
Çfarë dinte Papa Piu
XII për ratlinat?
Pavarësisht
të gjitha provave, që historianët kanë mbledhur në lidhje me linjat rat, një
pyetje mbetet ende pa përgjigje pas 70 vjetësh: Sa dinte Papa Piu XII për to?
Kjo
është pikërisht ajo që historiani i kishës Hubert Ëolf synon të zbulojë. Së
bashku me dhjetëra kolegë nga e gjithë bota, ai planifikon të kalojë katër
muajt e ardhshëm duke krehur dokumentet e Vatikanit. Selia e Shenjtë publikoj për herë të parë arkivat nga mandati i papa Piut
300,000 deri 400,000 dokumente nga 1,000 faqe secila.[53]
Papa Piu XII i dinte të gjitha dhe bëri një
sy qorr. Pra, pyetja shumë e rëndësishme që hapja e arkivave duhet t'i
përgjigjet është: “A ishte Papa i
manipuluar apo dinte për njerëz si Josef Mengele? Ky do të ishte një dimension
krejtësisht i ri.” Rrjedhimisht, ata krijuan koloni naziste në Amerikën e
Jugut.
Hapja
e Arkivave Sekrete të Vatikanit
Me rastin e 80-vjetorit të emërimit të Pius XII si
Peshkop i Romës, Papa Françesku I, njoftoi gjatë një audience për stafin e
Arkivave Sekrete të Vatikanit më 4 mars 2019 se materialet arkivore të
Vatikanit, që lidhen me pontifikatin e Pius XII do të jenë të arritshme
(hapura) për studiuesit duke filluar nga 2 marsi 2020.
Ky
njoftim u mirëprit nga studiuesit italianë dhe botërorë, pjesa më e madhe e tij
është shumë e errësuar dhe enigmatike nga roli i madh i Papa Pius XII, në
lidhje specifike me Holokaustin. Megjithatë, kërkimet
arkivore të kësaj periudhe, duhet të informojnë një ndryshim shumë më të gjerë
brenda Krishterimit global, nga Evropa në Jugun global.
Arkivat
e Vatikanit, kanë siguruar miliona faqe dhe pritet të duhen
shumë vite për të përpunuar gjetjet. Që nga maji i vitit 2021, studimi i
arkivit ka qenë i paplotë. Në janar të vitit 2022, historiani Michael F.
Feldkamp njoftoi se kishte zbuluar në arkivat e Vatikanit prova se Piu XII
kishte shpëtuar personalisht të paktën 15,000 hebrenj nga shfarosja dhe se ai i
kishte dërguar një raport mbi Holokaustin qeverisë amerikane menjëherë pas
Konferencës së Wannsee, megjithëse ata nuk e besonin papën.
Në qershor të vitit 2022, David Kertzer, një nga
historianët e parë që analizoi arkivat, botoi librin e tij “Papa në luftë”.
Kertzer, me mbështetjen e mijëra dokumenteve të pabotuara, zbuloi
ekzistencën e negociatave të fshehta midis Hitlerit dhe Piut XII, tashmë
disa javë pas përfundimit të konklavës, të promovuar nga vetë Hitleri me qëllim
përmirësimin e marrëdhënieve të tij me Vatikanin.
Nga ana e tij, Piu XII i përqendroi përpjekjet e tij
në mbrojtjen dhe përmirësimin e situatës së Kishës në Gjermani, përballë
politikave antikatolike të nazistëve, megjithëse nuk u arrit asnjë marrëveshje.
Në shtator 2023, Corriere della Sera publikoi një
dokumentacion të zbuluar rishtazi nga Arkivi Sekret i Vatikanit, që tregonte se
një jezuit gjerman e kishte informuar Papën për Holokaustin.
Arkivat
kanë treguar gjithashtu se Papa Piu XII kishte dijeni për akuzat e priftit
katolik dom Marcial Maciel[54]
për krime, duke përfshirë abuzimin seksual të
seminaristëve dhe abuzimin me drogën, përpara se të ndërmerreshin veprime. Me
sa duket, Vatikani i dinte shumë mirë krimet e dom Macial Marciel për 50 vjet.
Cilat vende
mbështetën kolonitë naziste në Amerikën e Jugut?
Cilat
ishin ato vende me krahë të hapura për të pranuar njerëz të shpallur persona non grata si nazistët?
Në
shumicën e rasteve, vendet me diktatura apo qeveri që simpatizonin nazizmin i
pritën me krahë hapur. Në të vërtetë, shumë vende të Amerikës së Jugut kishin
qenë tashmë baza për të rritur ndjenjat antisemite për gjysmë shekulli ose më
shumë.
Ndërsa
disa ratlina çuan në Spanjë ose në vendet e Lindjes së Mesme, shumica prej tyre
çuan drejt e në: Kili, Brazili, Bolivi, Paraguaj,
Argjentinë.
Argjentina, ishte një nga
destinacionet më të njohura, falë presidentit argjentinas Juan Perón. Motivi i
tij i fundit për të ndihmuar nazistët të iknin në Argjentinë ishte të vazhdonte
pastrimin e parave mbi një miliard dollarë për kompanitë në pronësi naziste.
Më
tej, lehtësimi i këtij fluksi të të arratisurve ishte plejada e kolonive
gjermane të themeluara në të gjithë Amerikën e Jugut, të cilat jo vetëm ishin
gati për të pritur një valë të re emigrantësh legjitimë gjermanë, por edhe për
të akomoduar kriminelët që synonin të fshiheshin. Këto komunitete u dhanë
nazistëve pozita të paguara mirë në korporata, fabrika dhe ferma të mëdha.
Me
sa duket, mjedisi politik dhe social nuk ishte aspak armiqësor ndaj tyre. Shumica
e pasardhësve nazistë ndiheshin aq shumë si në shtëpi dhe të rrethuar nga
familja, saqë as nuk e ndienin nevojën të ndryshonin emrat e tyre.
Kolonitë naziste në
Kili
Përpara vitit 1933, një ndikim i fortë
nazist ekzistonte brenda organizatave rinore në Kili, të cilat sponsorizuan
aktivitete të tilla si një konkurs Miss
Nazi Beauty dhe synonin të krijonin një degë kiliane të Ku Klux Klan e cila u shpërbë shpejt më
pas.
Dy
koloni të mëdha naziste në Kili luajtën një rol të madh në ruajtjen e forcës
dhe pranisë së tyre politike brenda vendit: Colonia Dignidad dhe Santiago de Kili.
Çdo
koloni mban sekrete befasuese, të një ndikimi të lulëzuar nazist dhe
udhëheqësve të fuqishëm.
Colonia Dignidad, e
udhëhequr nga Paul Shaffer. Diktatori Augusto Pinochet ishte sundimtari i Kilit
në vitet '70 dhe '80.
Një nga mizoritë e shumta të mbretërimit të tij ishte rrëmbimi, torturimi,
vrasja dhe zhdukja e rreth 80,000 njerëzve, që kundërshtonin regjimin e tij.
Kishte shumë kampe përqendrimi për ta arritur këtë, një prej tyre ishte Colonia Dignidad.
Është
e kjartë se qeveria kiliane përfitoi shpejt nga përvoja naziste dhe njohuritë e
torturave dhe marrjes në pyetje të të burgosurve, për të arritur qëllimet e saj
politike dhe ushtarake.
Kolonia e Dinjitetit,
Chili
Kolonia
e Dinjitetit (Colonia Dignidad (Waardigheidskolonie
of Kolonie van Waardigheid)) ishte një koloni e izoluar e themeluar në Kili,
pas L2B nga emigrantë gjermanë. U bë famëkeq për internimin, torturën dhe
vrasjen e disidentëve gjatë diktaturës ushtarake të Gjeneralit Augusto Pinochet
në vitet 1970, ndërsa ishte nën udhëheqjen e predikuesit gjerman emigrant Paul Schäfer (1921-2010).[55]
Colonia Dignidad, është përshkruar me plot abuzime seksuale të fëmijëve si një shtet brenda një shteti.
Schäfer
dhe anëtarët e kolonisë ishin thellësisht fetarë dhe ndiqnin mësimet e William Marrion Branham (1909-1965).[56]
Aktiviteti kryesor ligjor ekonomik i kolonisë ishte bujqësia; Në kohë të
ndryshme, aty ndodhej gjithashtu një shkollë, një spital, dy pista uljeje, një
restorant dhe një termocentral.
Udhëheqësi
më jetëgjatë i Colonia Dignidad, Paul Schäfer, mbërriti në koloni në vitin
1961. Schäfer ishte një i arratisur, i akuzuar për ngacmim seksual të fëmijëve
në Gjermaninë Perëndimore. Organizata që ai drejtoi në Kili, është përshkruar
alternativisht si një sekt ose si një grup “eksentrikësh
të padëmshëm”.
Organizata ishte
sekrete dhe Kolonia ishte e rrethuar nga gardhe me tela me gjemba, kishte një kullë
vrojtimi dhe drita kërkimi, dhe më vonë u raportua se përmbante depo të fshehta
armësh. Hetimet e jashtme, përfshirë përpjekjet e qeverisë kiliane, kanë
zbuluar një histori të aktivitetit kriminal në enklavë, duke përfshirë abuzimin
seksual të fëmijëve.
Raportet
nga Komisioni Kombëtar për të Vërtetën dhe Pajtimin e Kilit, tregojnë se një
grup i vogël nga shumë individë të rrëmbyer nga Dirección de Inteligencia
Nacional i Pinochetit gjatë sundimit të tij u mbajtën si të burgosur në Colonia
Dignidad, shumica e të cilëve iu nënshtruan torturave dhe shpesh ekzekutimeve
jashtëgjyqësore. Disa anëtarë të
udhëheqjes së Kolonisë në atë kohë, përfshirë Schäferin, ishin pjesëmarrës në
mizori.
Në
vitin 1991, emri i vendbanimit u ndryshua në Villa Baviera. Pasi Schäfer iku në
Argjentinë në vitin 1996, për t'i shpëtuar akuzave për ngacmim seksual të
fëmijëve në Kili, kontrolli mbi banorët u zbut. Banorët e kolonisë tani janë të
lirë të largohen dhe vendi është i hapur për turizëm.
“Heshtja është qëndresë” lexohej në
posterin nga zyra kryesore e Colonia Dignidad, një nga kolonitë më famëkeqe
gjermane në Amerikën e Jugut. Udhëheqësi i saj, Paul Shaffer, ishte një zyrtar
i rangut të ulët nazist, i kthyer në udhëheqës kulti.
Kolonia, kishte një
spital falas, qendra kujdesi, furra buke, zona tregtare dhe shumë lehtësira,
për të joshur anëtarë të rinj, por ishte një kurth. Stafi i sigurimit
të kolonisë, nuk i lejonte anëtarët të largoheshin dhe do t'i detyronte ata të
punonin të paktën 16 orë në ditë (madje edhe në moshën 6 ose 7 vjeç), sipas të
mbijetuarve të kampit.
Shaffer
mbajti të ardhurat e anëtarëve si dhe mallrat e tyre për të investuar në
sigurinë e kolonisë. Ai përforcoi perimetrat e kampit vazhdimisht me teknologji
të re, duke përfshirë qentë, oficerët e sigurisë, sensorët e lëvizjes, gardhet
e larta dhe postat, për të parandaluar këdo që të dilte ose të hynte pa lejen e
tij të qartë. Ai ndërtoi gjithashtu një
tunel sekret të pajisur me një dhomë të sigurt të izolimit të zërit, ku
dyshohet se ruante dhe eksperimentonte me pajisje elektrike.
Shumë
nazistë të rangut të lartë u frymëzuan nga Colonia Dignidad dhe sipas CIA-s,
dr. Josef Mengele “Engjëlli i vdekjes” i Aushvicit, ishte një prej tyre. Mengele kreu eksperimente njerëzore në më
shumë se 700 binjakë, gjatë kohës së tij në Gjermani, dhe më vonë ishte një nga
njerëzit më të kërkuar të L2B.
Kolonia,
gjithashtu fabrikonte dhe ruante një arsenal armësh, granatash dhe armë të
tjera moderne të teknologjisë së lartë. Ata
komercializuan uraniumin dhe titanin dhe nxirrnin ar.
Për
ta thënë troç, nazistët në arrati kishin një hapësirë ??të
sigurt të përshtatur për ta, ku ata mund të bënin ende gjërat për të cilat
ishin të persekutuar në Evropë dhe në pjesën më të madhe të botës. Ky kult sekret i kriminelëve të luftës kopjoi dhe ngjiti
konceptin nazist modus operandi, mënyrën e jetesës dhe kampet e torturës, gjatë
gjithë kohës duke qenë i mbrojtur dhe tërësisht i pambikëqyrur nga qeveria
kombëtare e Kilit.
Megjithatë,
kjo nuk zgjati përgjithmonë. Mësohet se 30 vjet më vonë, autoritetet evropiane
akuzuan liderin e kolonisë, Paul Shaffer,
për disa abuzime të kryera në Gjermani dhe qeveria kiliane ndoqi shembullin
duke e arrestuar atë. Në vend që të mbyllej, ai u zhduk për 8 vjet më vonë për
t'u rishfaqur në Argjentinë, kur të dy vendet punuan së bashku për ta
ekstraduar dhe dënuar. Ai qëndroi në burg për 4 vjet derisa vdiq. Për habinë e botës, Colonia Dignidad
ekziston ende sot, dhe banorët e saj janë kryesisht pasardhës nazistë.
Santiago de Kili - Walter
Rauff
Koloni
të tjera naziste ekzistonin në Amerikën e Jugut, veçanërisht në Kili. Një prej
tyre ishte Santiago City. Schutzstaffel ose Skuadrat e Mbrojtjes, SS, koloneli Hermann Julius Walther Rauff
ose Walter Rauff (1906-1984),[57]
ishte përgjegjës për vrasjen e mbi 100 mijë njerëzve gjatë L2B e u arratis
në Itali, menjëherë pas arrestimit të tij në vitin 1945.
Më
vonë ai u bë këshilltar i presidentit të Sirisë dhe iku në Ekuador vitin e
ardhshëm, përpara se të vendosej përfundimisht në kryeqytetin, Santiago de
Chile, në vitin 1949. Ai jetoi me emrin e tij të vërtetë.
Walter u bë menaxher
i fabrikës së konservave, ndërsa spiunonte për Gjermaninë Perëndimore, gjatë
Luftës së Ftohtë.
Autoritetet lokale të Santiago e arrestuan atë, por Gjykata e Lartë e Kilit e
liroi atë një vit më pas. Diktatori Pinochet e mohoi vazhdimisht ekstradimin e
tij. Në funeralin e tij, simpatizantët nazistë e vajtuan, duke brohoritur Heil Hitler dhe duke dhënë përshëndetje
naziste.
Kolonitë naziste në
Argjentinë
Planet e Hitlerit për
Amerikën e Jugut,
datojnë shumë përpara se të dukej se mund ta humbnin luftën. Nazistët, donin të riformësonin politikisht
vendet latine në 4 super shtete naziste. Një nga kolonitë kryesore gjermane,
që ata planifikuan ishte Bariloche,
Argjentinë. Shumë oficerë SS u fshehën atje pas L2B dhe kishin punë shumë të
respektuara dhe të paguara mirë në komunitetin lokal, ku gjermanishtja ishte
dhe është ende gjuha e zakonshme.
San Carlos Bariloche
- Horst Wagner
Sikurse dihet dhe
është vertetuar zyrtarisht nga një numër i madh dokumentesh sekrete dhe
topsekrete europiane, del se zyrtarët të lartë katolikë në Vatikan dhe të tjerë
në nivel të ulët, ndihmuan nazistin e famshëm Horst Wagner (1906-1972),[58]
i cili ndihmoi në procesin e dëbimit dhe vrasjes së mbi 350,000 hebrenjve. Manastiret dhe
kishat e pritën përpara se të ikte në San Carlos Bariloche.
Askush
nuk do të kishte dëgjuar për të nëse vajza e ish-dashnorit të tij nuk do ta
kishte shkruar dhe publikuar historinë e tij. Ai vdiq nga pleqëria dhe
argjentinasit gjermanë në tubime e festonin vazhdimisht së bashku me
ish-anëtarë të tjerë të SS, të cilët këndonin këngë naziste me të në sallat
lokale.
San Carlos Bariloche
- Erich Priebke[59]
Disa
koloni naziste në Amerikën e Jugut ishin idilike, pothuajse utopike. I tillë
është rasti për qytetin e bukur malor të San Carlos Bariloche, shtëpia e Horst Wagner
dhe Erich Priebke.
Priebke
ishte një anëtar i Gestapos dhe komandant i nivelit të mesëm të SS, që mori
pjesë aktive në masakra. Ai zakonisht
firmoste transportin e hebrenjve, duke vepruar si ndërlidhës midis nazistëve
dhe Vatikanit.
Pas
luftës, ai përfundoi në një kamp të burgosurish britanikë, por arriti të
arratisej natën e Vitit të Ri, ndërsa rojet nuk ishin në dijeni. Me ndihmën e peshkopit Hudal, ai lundroi në
Argjentinë me letra të falsifikuara të Kryqit të Kuq dhe kishës katolike në
Vatikan. Ai u vendos dhe punoi në një shkollë dhe një ushqimore, duke
jetuar me emrin e tij.
Një
gazetar i ABC i zuri pritë Erich-ut dhe publikoi historinë e tij, duke
shkaktuar bujë. Autoritetet e ekstraduan Erich në Itali, për ta dënuar dhe
dënuar me burgim të përjetshëm në arrest shtëpie. Ai vdiq në moshën 100-vjeçare. Funerali i tij ishte një përplasje
mes protestuesve antifashistë dhe simpatizantëve nazistë.
Buenos Aires - Adolf
Eichmann
Pas
përfundimit të luftës, Otto Adolf
Eichmann(1906-1962)[60] ishte një nga arkitektët më të kërkuar të Holokaustit
ndaj hebrejve. Ky kolonel SS fillimisht u arratis në Itali dhe më vonë në
Buenos Aires të Argjentinës me gjithë familjen e tij. Ai jetoi një jetë normale të qetë atje, duke punuar në një fabrikë
Mercedes-Benz.
Fabrika
e Mercedes-Benz në Buenos Aires, ka të ngjarë të jetë në qendër të operacionit
duke sjellë kaq shumë nazistë dhe pasuri në Argjentinë. Është e mundur që
Eichmann financoi arratisjen e shumë anëtarëve të tjerë nazistë.
Asgjë
nuk kishte ndodhur derisa erdhi e dashura e djalit të tij. Meqenëse ajo ishte
me origjinë gjermane, Eichmanns menduan se nuk ishte e nevojshme të mbuloheshin
identitetet e tyre të vërteta. Ajo që
ata nuk e dinin ishte se babai i saj ishte një i mbijetuar i holokaustit.
Ajo
i dha njoftimin për vendndodhjen e Eichmann shërbimit të inteligjencës
izraelite, i cili e rrëmbeu dhe e kontrabandoi atë nga Argjentina.
Izraelitët
e sollën atë në gjyq, duke transmetuar të gjithë procesin për kohëzgjatjen e
tij 9-mujore. Kjo ishte hera e vetme, që një gjykatë izraelite dha një dënim me
vdekje.
Kolonitë naziste në
Brazil
Brazili
nxiti nazizmin, duke lëshuar propaganda, për të fituar militantë partiakë në
mesin e komunitetit gjerman përpara L2B. Deri në vitin 1824, migrimet gjermane
ishin në krye të një përpjekjeje të tillë, duke krijuar një efekt domino. Jo
çdo gjerman u përfshi në ideologjinë naziste, por shumë nazistë depërtuan në sferat më të rëndësishme dhe më të larta të
Brazilit. Kolonitë kryesore naziste në këtë vend ishin në São Paulo, Santa Catarina dhe Rio de
Janeiro.
São Paulo - Josef
Mengele
Sikurse
dihet asokohe “Engjëlli i vdekjes” i
frikshëm, Dr. Josef Mengele zbarkoi
në Buenos Aires e u zhvendos në Uruguaj, ku u martua me emrin e tij. Më vonë ai u bë një shtetas paraguaian,
duke jetuar në një nga kolonitë e shumta lokale gjermane, ku nazistët u
miqësuan me të. Ai përfundoi duke jetuar pranë São Paulo, pranë një plazhi,
ku pësoi një atak në zemër gjatës që po notonte në brigjet e Bertiogës dhe u
mbyt në ujë. Ai dhe u varros me emrin e
rremë Wolfgang Gerhard. Eshtrat e tij u zhvarrosën dhe u identifikuan
pozitivisht nga ekzaminimi mjeko-ligjor në vitin 1985.
Po kush ishte mizori
apo “Engjelli i vdekjes” së miliona ebrejve etj.!?
Josef Mengele (1911-1979), ishte oficer dhe mjek i
Schutzstaffel (SS) gjerman nazist, gjatë L2B, në frontin rus dhe më pas në
Auschwitz, gjatë Holokaustit, ku ai u mbiquajt “Engjëlli i Vdekjes” (Todesengel).
Në vitin 1935, Mengele mori një doktoraturë në antropologji nga Universiteti i
Mynihut. Në janar të vitit 1937, ai u bashkua me Institutin për Biologji
Trashëgimie dhe Higjienë Raciale në Frankfurt, ku punoi për Otmar Freiherr von
Verschuer, një gjenetist gjerman me një interes të veçantë në kërkimin e
binjakëve.
Si
asistent i Von Verschuer, Mengele u përqendrua në faktorët gjenetikë që
rezultojnë në një buzë dhe qiellzë të çarë, ose një mjekër të çarë. Teza e tij
mbi këtë temë i siguroi atij një doktoraturë në mjekësi (MD) me vlerësim cum
laude nga Universiteti i Frankfurtit në vitin 1938. Autori amerikan Robert Jay
Lifton vëren se veprat e botuara të Mengeles ishin në përputhje me rrjedhën
kryesore shkencore të kohës dhe ndoshta do të ishin parë si përpjekje të
vlefshme shkencore edhe jashtë Gjermanisë naziste. Më 28 korrik 1939, Mengele u
martua me Irene Schönbein, të cilën e kishte takuar ndërsa punonte si rezident
mjekësor në Leipzig. Djali i tyre i vetëm, Rolf, lindi në vitin 1944.
Ai kreu eksperimente
vdekjeprurëse mbi të burgosurit, në
kampin e përqendrimit Auschwitz II-Birkenau, ku ishte anëtar i ekipit të mjekëve, që zgjidhnin viktimat, për t'u vrarë
në dhomat e gazit, dhe ishte një nga mjekët që administruan gazin.
Para
luftës, Mengele mori doktoraturë në antropologji dhe mjekësi dhe filloi një
karrierë si studiues. Ai u bashkua me Partinë Naziste në vitin 1937 dhe me SS
në vitin 1938. Ai u caktua si oficer mjekësor batalioni në fillim të L2B,
pastaj u transferua në shërbimin e kampeve të përqendrimit nazist në fillim të
vitit 1943. Ai u caktua në Auschwitz, ku pa mundësinë për të kryer kërkime
gjenetike mbi subjektet njerëzore.
Eksperimentet e tij u
përqendruan kryesisht te binjakët, pa marrë parasysh shëndetin ose sigurinë e
viktimave. Ndërsa
trupat e Ushtrisë së Kuqe përshkonin Poloninë e pushtuar nga Gjermania, Mengele
u transferua 280 kilometra (170 milje) larg Auschwitz, në kampin e përqendrimit
Gross-Rosen më 17 janar 1945, dhjetë ditë para mbërritjes së forcave sovjetike
në Auschwitz.
Pas luftës, Mengele
iku në Argjentinë në korrik 1949, i ndihmuar nga një rrjet
ish-anëtarësh të SS. Ai fillimisht jetoi
në dhe përreth Buenos Aires, por iku në Paraguai në vitin 1959 dhe më vonë në
Brazil në vitin 1960, ndërsa kërkohej nga Gjermania Perëndimore, Izraeli dhe
gjuetarët nazistë si Qendra Simon Wiesenthal, të cilët donin ta çonin në gjyq.
Ai
i shpëtoi kapjes pavarësisht kërkesave për ekstradim nga qeveria e Gjermanisë
Perëndimore dhe operacioneve klandestine nga agjencia izraelite e inteligjencës
Mossad.
São Paulo – Franz
Stangl
Franz Paul Stangl
(1908-1971)[61] ishte komandanti i
kampeve të shfarosjes Sobibor dhe Treblinka dhe ishte përgjegjës për vdekjen e
mbi 950,000 njerëzve. Ai punoi në një program eutanazie, që drejtonte vrasjen e
njerëzve me aftësi të kufizuara fizike dhe mendore. Ai u kap, por u arratis në Itali dhe zyrtarët e kishës katolike më vonë
e ndihmuan të lundronte për në Brazil.
Franz
filloi të punonte në Volksëagen São Paulo me emrin e tij të vërtetë. Simon Ëiesenthal,
një gjuetar nazist, e gjurmoi dhe ndihmoi në ekstradimin e tij në Gjermaninë
Perëndimore. Franz doli në gjyq, ku
autoritetet gjermane e shpallën fajtor, për vrasjen masive të pothuajse 1 milion njerëzve. Ata e dënuan me
burgim të përjetshëm, por pak më vonë ai vdiq nga dështimi i zemrës.
Por
më e rëndësishmja, të kuptuarit e historisë na jep një mundësi për të mësuar
nga gabimet e së kaluarës dhe për të krijuar një të ardhme më të ndritshme për
njerëzimin, së bashku.
Persekutimi
sistematik i gjermanëve pas L2B
Vazhdimisht është folur dhe shkruar, apo krijuar
dokumentare dhe filma me temë historike, për periudhën e rëndë dhe barbare të
shkatërrimit dhe vrasjeve masive nga ana e nazistëve gjermanë, gjatë asaj kohe
shumë të vështirë të historisë së njerëzimit, në shumë shtete të ndryshme të
Europës, por nga ana e tjetër asnjeherë nuk është përmendur për hir të së vërtetës
historike vrasjet apo përndjekjet masive ndaj popullsisë së pafajshme gjermane autoktone
asokohe. Ky është emigracioni më i madh
në historinë e Europës së pas L2B.
Përndjekja e vazhdueshme e gjermanëve etnik, pas L2B në
vitet 1945-1950, ka filluar menjëherë
pas përfundimit të Luftës dhe është shtrirë në BRSS, Çekosllavaki (sot
Çeki dhe Sllovaki), Hungari, Hollande, Poloni, Rumani dhe Republiken Federale
Jugosllave.[62]
Sipas analistëve
dhe historianëve llogaritet se numri i
përgjitshëm i gjermanëve të zhvendosur (përndjekur), në periudhën 1945-1950
është rreth 12-14 milion njerëz.[63]
Gjatë kësaj
periudhe, u vranë ose u zhdukën një numër i madh i njerëzve të pafajshëm. Numri
i saktë i tyre është i panjohur, mirëpo sipas disa vlerësimeve ai shkon nga
500.000[64],
deri në rreth 3.000,000[65].
Po ashtu sipas
disa historianve, kjo përndjekje e gjermanve konsiderohet si spastrim etnik mbi
bazë racore[66] [67],
kurse disa të tjerë nuk hezitojnë ta
quajnë madje edhe Genocid ose Hakmarrje.[68]
Burimet historike
mbi popullsinë gjermane, tregojnë se ndër shekuj, ka pasur vazhdimisht një rritje demografike të popullsisë vendase
gjermane gjatë periudhës së Mesjetës e më pas, e cila nga ana e tjetër stimuloi
lëvizjen e lirë të njerëzve nga rajonet e Renit, Flandrisë, dhe territoreve
saksone të Perandorisë së Shenjtë Romake drejtë lindjes, në rajonet më pak të
populluara në zonën apo territoret e vendeve baltike dhe Polonisë.
Këto lëvizje të
reja, asokohe u përkrahën nga fisnikëria gjermane, mbretërit sllavë dhe Kisha
mesjetare, ndërsa u përshpejtuan me paraqitjen e Urdhërit Teutonik. Shikuar në
përgjithësi kjo dyndje ka qenë e qetë,
edhe pse ndonjëherë ka ndodhur në kurriz të sllavëve dhe baltikëve pagan.[69]
Për më tepër, që
nga fillimi i shekullit XX, komuniteti gjerman u shpërnda nga Prusia dhe
Baltiku, në qytete të mëdha të tilla si Danzig dhe Königsberg (tani
Kaliningrad), pastaj në Austro-Hungari (pjesët e Hungarisë, Rumanisë,
Vojvodinës), dhe madje edhe thellë brenda Rusisë, veçanërisht rreth lumit
Vollga. Disa gjermanë në këto zona ishin pronarë tokash, klerikë dhe zyrtarë.[70]
Po cilat ishin disa nga arsyet apo shkaqet e përndjekjes së popullsisë etnike gjermane?
Mbas humë
dekadash, duke gjykuar me gjakftohtësi dhe mbi bazën e fakte dhe burimeve
historike, shumë historianë dhe analistë investigativ të dokumenteve dhe
kronikave të kohës, tregojnë se shkaqet kryesore të përndjekjes së gjermanëve
fill pas përfundimit të L2B, mund të përmblidhen në katër grupe: a. Dëshirat për të krijuar shtete homogjene në aspektin etnik; b. Pikëpamjet sipas të
cilave elementi gjerman paraqet një element të rrezikshëm; c.
Dëshirat ose motivacionet për t’i “denuar gjermanët” për krime lufte; d. Konsideratatat politike sovjetike.
Shpërmdarja gjeografike e persekutimit
apo përndjekjes
Peshën më të madhe dhe më kryesore të persekutimit sistematik ndaj
popullsisë së pafajshme gjermane, që iku nga Audheu i vet i lindjes për t’i shpëtuar
asgjësimit fizik apo për mbijetesë njerëzore, dhe që është shoqëruar me krime të
ndryshme, është ajo që ndodhi fatkeqsisht nën regjimin komunist të diktatorit
bolshevik Josif Visarjonoviq Stalinit.
Kësisoj përndjekja ose persekutimit fatal dhe dramatik, i popullsisë së
pafajshme të Gjermanisë pas L2B kishte edhe një shtrirje të madhe gjeografike brenda
territorit të republikave bolshevike ruse, dhe ishte asokohe një problem i madh
dhe shumë serioz, rrënjët e të cilit shtrihen thellë gjatë periudhës së Luftës
në fjalë.
Diktatura komuniste e Bashkimit Sovjetik
ishte kampione e persekutimit mizor ndaj popullissë së pafajshme gjermane
Pakica e popullsisë etnike gjermane, në ish territorin bolshevik të
Bashkimin Sovjetik ose B.R.S.S. (Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike),
ishte konsideruar si një rrezik për
sigurinë nga qeveria sovjetike, dhe ata u transferuan gjatë luftës, me
qëllim të parandalimit të bashkëpunimit te mundshëm me pushtuesit nazist.
Kështu në gusht të
vitit 1941 qeveria sovjetike urdhëroi gjermanët etnik që të largohen menjëherë nga
pjesa evropiane e B.R.S.S. Në fillim të
1942, 1,031,300 gjermanë ishin të internuar, në “vendbanime speciale” të
vdekjes së ngadalshme, por të sigurtë në Azinë Qendrore dhe në territoret e
akullta të stepave të Siberisë.
Jeta në vendbanime
të veçanta ishte e veshtirë dhe e ashpër, ushqimi ishte i kufizuar e i varfër,
dhe popullsia e deportuar qeverisej me rregulla strikte politike komuniste bolshevike.
Mungesa e ushqimit, preku tërë Bashkimin Sovjetik dhe sidomos vendbanimet
speciale.
Sipas të dhënave nga arkivat sovjetike,
në tetor të vitit 1945, 687,300 gjermanë mbetijetuan në vendbanimet
speciale; dhe një numër prej 316,600 gjermanësh shërbyen si punëtor shtesë, gjatë L2B. Gjermanët sovjetik, nuk ishin të pranuar në forcat e rregullta të
armatosura.
Në vitin 1945 BRSS deportoi ne
vendbanimet speciale 203,796 gjermanë etnik sovjetik, të cilët më parë ?îshín qenë të
zhvendosur në Poloni. Kjo zhvendosje, ngriti
numrin e popullsisë gjermane në vendbanimet speciale në 1,035,701 në vitin 1949.
Sipas J. Otto Pohl, 65,599 gjermanë u
zhdukën në vendbanime të veçanta. Ai beson se mbi
176.352 njerëz “me gjasë vdiqën në
armatën e punës së detyruar apo kampet e përqendrimit komunist”.
Në vitin 1955 (vetëm 2 vjet pas vdekjes se diktatorit
famkeq marksist J.V.Stalimit) ata u rehabilituan, por nuk u lejuan të
kthehen në B.R.S.S. europian. Popullsia gjermane sovjetike u rrit,
pavarësisht deportimeve dhe punës së detyruar gjatë luftës. Kështu sipas një regjistrimi sovjetik të vitit 1939,
popullsia gjermane ishte 1,427 milionë, kurse në vitin 1959 ajo ishte rritur në
1.619 milionë.
Llogaritjet e studiuesit Gjermano
Perëndimor Gerhard Reichling nuk pajtohen me
të dhënat nga arkivat sovjetike. Sipas
Reichling një total prej 980.000 gjermanë sovjetike etnikë ishin dëbuar gjatë
luftës.
Ai gjithashtu vlerësoi se 310,000 vdiqën në punë të
detyruar. Gjatë muajve të parë të pushtimit të BRSS në vitin 1941 gjermanët pushtuan rajonet perëndimore të
Bashkimit Sovjetik, që kishte vendbanime gjermane. Një total prej 370,000
gjermanëve etnikë nga Gjermania gjatë luftës (nga B.R.S.S.) u dëbuan në Poloni,
kurse në vitin 1945 sovjetikët gjetën
280,000 të zhvendosur në territorin sovjetik e i kthyen në B.R.S.S. dhe 90,000
vetë ikën si refugjatë pas luftës në Gjermani.
Gjermanet e ikur në Çekosllovaki, Hungari, Holand, Poloni, Rumani dhe Federatën e Jugosllavisë
Para L2B, rreth 500,000 gjermano-folës (kryesisht gjerman danubian-shvabian) jetonin në Jugosllavi. Disa ikën gjatë
luftës, ose emigruan pas vitit 1950, në
sajë të aktit të “personave të zhvendosur” (të vitit 1948). Disa të tjerë
emigruan në SHBA.
Gjatë muajve të fundit të L2B, shumica
e gjermanëve etnikë u larguan nga Jugosllavia (RSFJ, Republika Socialiste
Federative e Jugosllavisë) me forcat tërheqëse naziste.
Pas çlirimit, partizanët jugosllavë, kërkonin hakmarrje
ndaj gjermanëve etnikë, për krimet e luftës të Gjermanisë naziste, në të
cilën kishin marrë pjesë shumë gjermanë etnikë, sidomos në zonën e Banatit të
Vojvodinës.
Kështu
përafërsisht 200.000 gjermanë etnikë
mbetën në Jugosllavi, për të vuajtur pastaj nga persekutimi dhe humbjet
personale dhe ekonomike. Rreth 7,000
prej tyre u vranë. Nga viti 1945 e deri në vitin 1948 gjermanët etnikë janë mbajtur në kampet e punës, ku rreth 50,000 janë
zhdukur. Përballë raprezarjeve qeveritare komuniste kudo ata (emigrantët
gjermanë), që mbijetuan u lejuan për të emigruar në Gjermani pas vitit 1948.
Sipas të dhënave
të Gjermanisë Perëndimore (RFGJ), në
fund të vitit 1944, sovjetikët komunist bolshevik transportuan 27.000 deri
30.000 gjermanë etnikë, në Ukrainë dhe Donbas (një territor etnik rus), për
punë të detyruar, shumica prej të cilëve ishin gra të moshës 18 deri 35; rreth
20% (5683) janë raportuar të përdhunuar, të vdekur ose të humbur.
Të dhënat nga
arkivat ruse, botuar në vitin 2001, bazuar në një renditje aktuale, vënë numrin
e civilëve gjermanë të dëbuar nga Jugosllavia në B.R.S.S. në fillim të vitit
1945, për reparacione në punë në 12,579, ku 16% (1,994) vdiqën.
Pas marsit të
vitit 1945, filloi një fazë e dytë, në të cilën gjermanët etnikë u zhvendosën
në fshatra të tilla si Gakowa dhe Krushevla, me qëllim të angazhimit në kampet
e punës së detyruar. Ata mbijetuan në kushte shumë të vështira, ku vdekja ishte
shumë e sigurtë. Kështu një total prej 166,970 gjermanëve etnikë u internuan,
dhe 48.447 (29%) u zhdukën.
Shifrat e qeverisë gjermane nga viti
1958, theksojnë numrin e të vdekurve në 135,800 civilë. Një
studim i kohëve të fundit, botuar nga gjermanët etnikë të Jugosllavisë, bazuar në një renditje aktuale ka ndryshuar
numrin e të vdekurve në rreth 58,000. Një total prej 48,447 njerëzve me etni
gjermane kishin vdekur në kampe; 7,199 u qëlluan me plumb në kokë direkt nga
partizanët, dhe një tjetër numër prej 1,994 vetë u zhdukën në kampet e
shfarosjes sovjetike të punës së detyruar.
Komunistët bolshevikë për shumë vite,
përdoren të njwjtat metoda dhe teknika tortura dhe vrasjeje, sikurse nazistët
dhe në shumicën e rasteve ato ia tejkaluan me brutalitet për krime edhe
nazistëve gjermanë.
Gjithashtu nga viti 1950, 150,000 gjermanë nga
Jugosllavia janë klasifikuar si "të dëbuar" në Gjermani, një tjetër
150,000 në Austri, 10.000 në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, dhe 3000 në
Francë. Sipas të dhënave të Gjermanisë Perëndimore 82.000 gjermanë etnikë
mbetën në Jugosllavi në vitin 1950, ku më pas shumica emigruan në Gjermani, ose
u asimiluan në popullatën lokale vendase sllave.
Teatri evropian i Luftës
së Dytë Botërore
Sikurse
dihet nga historia L2B, ishte një nga dy
teatrot kryesore të luftimeve, që u zhvillua nga shtatori 1939 deri në maj
1945. Fuqitë aleate (përfshirë Mbretërinë
e Bashkuar, Shtetet e Bashkuara, Bashkimin Sovjetik dhe Francën) luftuan
fuqitë e Boshtit (përfshirë Gjermaninë naziste, Italinë fashiste dhe Japoninë
militariste: Berlin-Romë-Tokio), në
të dy anët e kontinentit europian, në frontet perëndimore dhe lindore.
Asokohe
kishte gjithashtu konflikte, në rajonet skandinave, mesdhetare dhe ballkanike. Ishte një konflikt intensive, që çoi në të
paktën 39 milionë vdekje dhe një ndryshim dramatik në ekuilibrin e fuqisë
në kontinent.
Vetëm
disa muaj pas përfundimit të Luftës
Evropiane 1939-1945, raportet e gazetave përshkruan gjetjet e Anketës
Strategjike të Bombardimit të Shteteve të Bashkuara (USSBS), të publikuara
publikisht më 30 tetor 1945, e cila u dha vlerësimeve gjermane prej 60,000-100,000 vdekjesh në bombardimet e
Hamburgut. Dhe ndonjëherë përdoren ende numra edhe më të lartë.
Gjatë
debatit të viteve 1949-1950, brenda qeverisë amerikane nëse duhej të vazhdohej
me zhvillimin e bombës me hidrogjen, u bënë argumente të bazuara në moral,
kundër zhvillimit të një arme, dobia kryesore e së cilës dukej se ishte vrasja
e një numri masiv civilësh, me një shpërthim të vetëm.
Duke
kundërshtuar këtë linjë arsyetimi, senatori
Brien McMahon,[71]
kryetar i Komitetit të Përbashkët të Kongresit të Shteteve të Bashkuara për
Energjinë Atomike, i shkroi një letër
Presidentit Harry S. Truman në të cilën pyeti: “Ku është dallimi i vlefshëm etik midis disa bastisjeve në Hamburg që
prodhuan 135,000 viktima!?”, bombardimit me zjarr të Tokios në mars 1945,
bombardimit atomik të Hiroshimës dhe armës termonukleare të propozuar.
L2B rezultoi në rreth 55
milionë vdekje në mbarë botën. Ndërsa shumë nga statistikat e mëposhtme janë
subjekt i ndryshimeve në materialin burimor të disponueshëm, ato shërbejnë si
pikë referimi për vlerësimet.
Në L2B, Shtetet e
Bashkuara humbën 292,129 të vdekur dhe 139,709 të zhdukur në betejë. Bashkimi Sovjetik
pësoi 8,668,400 të vdekur dhe 4,559,000 të tjerë të zhdukur. Gjermania, humbi
2,049,872 të vdekur dhe 1,902,704 të zhdukur. Kina humbi 1,324,516 të vdekur
dhe 115,248 të zhdukur. Japonia humbi 1,506,000 të vdekur dhe 810,000 të
zhdukur. Britania e Madhe humbi 397,762 të vdekur dhe 90,188 të zhdukur.
Numri i madh i civilëve
të vdekur ishte po aq i tmerrshëm. Bashkimi Sovjetik humbi 14,012,000 civilë,
përfshirë midis 1.0 dhe 1.5 milion hebrenj. Kina
humbi më shumë se një milion civilë; ndërsa Polonia humbi gati pesë milionë
civilë, përfshirë gati tre milionë hebrenj.
E kaluara e Trazuar e
Argjentinës dhe Turizmi Nazist sot
Ndërsa
zyrtarët në qytetin argjentinas të Bariloche këmbëngulin se ai nuk ishte kurrë
një strehë naziste, një biznes i
vogël turistik po rritet rreth vizitave të shpeshta në vendet locale të banuara,
të lidhura me kriminelët e rrezikshëm nazistë të L2B si Mengele dhe Eichmann, të
cilët i kemi përmendur më lart.
Sikurse
dihet, qendra e banuar me emrin Bariloche, është para së gjithash një
qytet turistik, i ngritur (ndërtuar) mbi një territor me reliv malor. Theksoj,
se si pasoj e migrimit të shpeshtë të nazistëve V.I.P. apo të famshën (në krime
dhe gjenicid) në atë zonë pas L2B, ajo (qyteti turistik) gjithashtu zhvilloi vazhdimisht
një reputacion të keq, si një strehë (transit
ose e përhershme) për fashistët dhe nazistët e ardhur (ikur) nga kontinenti
plakë i Europës. Dyshimet e sakta, se ajo ishte bërë me kohë streha e tyre e
preferuar, u konfirmuan me arrestimin në
vitin 1995 të një banori tjetër vendas, ish-kapitenit gjerman të SS Erich
Priebke.
Pavarësisht
këtij identiteti të dyfishtë, shumë analistë argjentinas dhe disa europianë
theksojnë, se industrisë së turizmit iu
deshën 40 vjet për të menduar, për të fituar para (të ardhura financiare) me
reliket e mbetura naziste ose me të kaluarën e pakëndshme historike të qytetit.
Ajo
që bie në sy sot, është se vizitorët që shkojnë aje nga vende të ndryshme të
botës, tani mund të marrin një “Turs
Nazist” (hartë ose fletpalosje me
ngjyra), i cili përbëhet nga itinerare pothuajse të fshehta me reklama shumë diskrete. Turnetë me grupe njerëzish të
moshave të ndryshme, megjithatë, kanë rritur interesin midis firmave të
pavarura të udhëtimit dhe institucioneve arsimore që shkojnë atje nga SHBA,
Europa dhe gjetkë.
Grupe
studentësh “turistë” ose thjesht njerëz kureshtarë, sot po paguajnë para për
një vizitë me udhëzime, që u lejon
atyre të shohin nga dora e parë, se ku dhe si
kanë jetuar njerëz, si: Mengele, Priebke apo madje ku kanë jetuar Hitleri
dhe zonja e tij Eva Braun, kur ikën nga Berlini.
Në
përgjithësi, vizitat tursitike me guidë nga një deri në disa ditë në shtëpitë e
ish-nazistëve kushtojnë midis 2.000 dhe 10.000 pesos argjentinase. Një turne i
zakonshëm, megjithëse i përshtatur, gjysmë-ditor në çdo vend në Patagoni
kushton rreth 2000 pesos, ç’ka tregon se çmimet atje nuk janë shumë normale.
Kjo është një formë e re fitimi turistik.
Agjencitë
ndërkombëtare dhe lokale, si zakonisht sot ofrojnë vizita në Bunkerin nazist ose mbetjet e një fortese ushtarake naziste, të
ndërtuar nga fansat apo audhuruesit e zjarrtë të liderit të tyre ushtarak dhe
shpirtëror Adolph Hitlerit në periferi të Bariloche. Për zhgënjimin e shumë vendasve, vendi fatkeqsisht është bërë sot (në
ditët tona) një pikë referimi në
historitë e nazizmit pas Hitlerit.
Për
një kohë, tensionet rreth të kaluarës së historisë së tyre, janë si një rrjedhë
e errët, që rrjedh nën ekzistencën e përditshme të qytetit. Disa nga ndërtesat, institucionet dhe
aspektet kulturore, që përfaqësojnë më së miri popullin vendas, si kolegji
prestigjioz Primo Capraro, Shoqata Kulturore Gjermane, Klubi Andino, rregullsia
solide e shtëpive elegante në qendër të qytetit, kuzhina e shijshme e Bariloche
dhe profesioni i tij i njohur për muzikën klasike, janë një trashëgimi e hershme
e emigracionit të vazhdueshëm gjerman.
“Nazizmi, nuk u zhduk nga faqja e dheut. Ajo u bë diçka tjetër. Kjo është arsyeja pse
ne duhet të rimendojmë historinë dhe të shohim se si ajo ndikon tek ne sot. Nuk
ka zyrtarë nazistë në Bariloche, por shtëpitë e tyre mbeten, ashtu si ndërtesat
e tyre dhe, në disa raste, shenjat ideologjike.”, shkruan gazetari argjentinas
Abel Basti, në librin e tij: “Në gjurmët e Hitlerit”.[72]
Vetë gazetari Basti, kishte ndërtuar një
itinerar të supozuar të diktatorit nazigjerman në Amerikën e Jugut, i cili
përfshinte një qëndrim të përkohshëm në Kolumbi, por teoria e tij, e përshkruar
në librin e tij historik: “Në gjurmët e
Hitlerit”, u refuzua gjerësisht nga teoricientët e konsiparionit miopë
“historianë” propagandistikë për mungesë “provash”.
Unë
mendoj, se logjika e kohës është e thjeshtë, se Hitleri dhe të tjerët nazi, që u strehuan atje asokohe, nuk do t’u
thoshnin “historianëve” dhe gjuajtësve të nazistëve, ja ku jemi këtu dhe se ja
ku janë gjurmët tona, se ne jemi fshehur këtu apo atje dhe hajdeni dhe na
arrestoni (kapni) në stacionet tona të fundit në shtetet e Amerikës Latine dhe
më së shumti në Argjentinë, Kolombi, Brasil etj.
Edhe
sot, në qendër të qytetit Avenida
Belgrano, ka shumë shtëpi të
banuara, me foto të ekspozuara ndër
vite nga pasardhës të emigrantëve gjermanë, zviceranë, austriakë, francezë, sllovenë dhe polakë.
Kështu
Hotel Kops's Campana, është në këtë
rrugë të qytetit alpin. Përballë saj është shtëpia e Mairano Barilari, një mjek që thuhet se ka njohur Sigmund
Freud dhe ka praktikuar hipnotizimin. Kjo shtëpi e bukur, mund të ketë qenë
mjedisi i darkave të ish oficerëve të lartë nazistë, ku morën pjesë familjet
Mengele dhe Eichmann. Ndërtesa në fjalë,
është sot aktualisht pika fillestare e çdo turneu turistik nazist.
Historiani dhe
gazetari Hans Schulz,[73]
një nga biografët kryesorë të qytetit, thotë se edhe ai punon “kryesisht me grupe turistësh ose studentësh,
që vijnë nga Amerika e Veriut”. Ai beson se këto turne janë të dobishme,
për të hequr thumbin dhe misterin nga kjo temë tabu, të cilën argjentinasit e
klasës së mesme janë përpjekur prej
kohësh ta shpërfillin koloninë e pranishme gjermane, pavarësisht nga të dhënat
zyrtare, të cilat sugjerojnë se rreth 100,000 refugjatë nazistë mbërritën në
Argjentinë midis viteve 1945-1950.
Bariloche,
ka tërhequr edhe më shumë interes për turistët amerikanë dhe botërorë. Dhe tani
që më në fund ka filluar të përqafojë të kaluarën e tij naziste, qyteti po
tërheq edhe disa dollarë të rinj turistikë.
[1]
Fillimisht, Adolph Hitleri
donte ta quante librin e tij të ardhshëm “Viereinhalb
Jahre (des Kampfes) gegen Lüge, Dummheit und Feigheit” (Katër Vjet e Gjysmë (Luftë) Kundër
Gënjeshtrave, Marrëzisë dhe Frikës). Max Amann, drejtues i Franz Eher
Verlag dhe botues i Hitlerit, thuhet se ka sugjeruar librin shumë më të
shkurtër “Mein Kampf” (“Lufta Ime”). Libri në fjalë është një
manifest autobiografik i vitit 1925 nga udhëheqësi i Partisë Naziste Adolf
Hitler. Libri përshkruan shumë nga bindjet politike të tij, ideologjinë e tij
politike dhe planet e ardhshme për Gjermaninë dhe botën. Vëllimi 1 i Mein Kampf u botua në vitin 1925 dhe Vëllimi 2 në vitin
1926. Libri u redaktua fillimisht nga Emil Maurice, pastaj nga zëvendësi i
Hitlerit, Rudolf Hess. Ai e filloi Mein Kampf ndërsa ishte i burgosur pas grushtit të shtetit të dështuar në Mynih në nëntor
1923 dhe një gjyqi në shkurt 1924 për tradhti të lartë, në të cilin ai mori një dënim prej pesë
vjetësh në burgim në fortesë (Festungshaft). Edhe pse fillimisht priti
shumë vizitorë, ai shpejt iu përkushtua tërësisht librit. Ndërsa vazhdonte, ai
e kuptoi se do të duhej të ishte një vepër me dy vëllime, me vëllimin e parë të
planifikuar për t'u botuar në fillim të vitit 1925. Guvernatori i Burgut të
Landsbergut vuri në dukje në atë kohë, se: “Ai (Hitleri) shpreson që libri të ketë shumë botime, duke i mundësuar
kështu të përmbushë detyrimet e tij financiare dhe të mbulojë shpenzimet e bëra
në kohën e gjyqit të tij”. Pas shitjeve të ngadalta fillestare, libri u bë një bestseller në Gjermani, pas
ngritjes së Hitlerit në pushtet në vitin 1933. Pas vdekjes së Hitlerit, të
drejtat e autorit të Mein Kampf i kaluan qeverisë shtetërore të Bavarisë, e
cila refuzoi të lejonte çdo kopjim ose shtypje të librit në Gjermani. Në vitin
2016, pas skadimit të të drejtave të autorit, të mbajtura nga qeveria
shtetërore e Bavarisë, Mein Kampf u
ribotua në Gjermani për herë të parë që nga viti 1945, gjë që shkaktoi debat
publik dhe reagime të ndara nga grupet hebraike. Një ekip studiuesish nga
Instituti i Historisë Bashkëkohore në Mynih botoi një botim me dy vëllime,
pothuajse 2,000 faqe, të shoqëruar me rreth 3,500 shënime. Kjo u pasua në vitin
2021 nga një botim francez me 1,000 faqe, bazuar në versionin gjerman të
shoqëruar me shënime, me rreth dyfish më shumë komente sesa tekst. Që nga
fillimi i viteve 1930, historia e Mein Kampf në anglisht ka qenë e ndërlikuar
dhe një rast për polemika. Asokohe u bënë katër përkthime të plota, të cilat u
përfunduan para vitit 1945, si dhe një numër fragmentesh në gazeta, broshura,
dokumente qeveritare dhe dorëshkrime të pabotuara. Jo të gjitha këto kishin
miratim zyrtar nga botuesit e tij, Eher Verlag. Që nga lufta, përkthimi i vitit
1943 nga Ralph Manheim ka qenë përkthimi më i botuar, megjithëse versione të
tjera kanë vazhduar të qarkullojnë. Në SHBA, “Mein Kampf”, mund të gjendet në shumë biblioteka komunitare dhe
mund të blihet, shitet dhe shkëmbehet. Ai
gjithashtu mbrohet nga Amendamenti i Parë i Kushtetutës së Shteteve të
Bashkuara si çështje e lirisë së fjalës dhe e lirisë së shtypit. Qeveria e
SHBA-së sekuestroi të drejtën e autorit në shtator 1942, gjatë Luftës së Dytë
Botërore, sipas Aktit të Tregtimit me Armikun dhe në vitin 1979, Houghton
Mifflin, botuesi amerikan i librit, bleu të drejtat nga qeveria në përputhje me
28 CFR 0.47. Më shumë se 15,000 kopje
shiten në vit. Në vitin 2016, Houghton Mifflin Harcourt raportoi se po
kishte vështirësi në gjetjen e një organizate bamirëse, që do të pranonte
fitime nga shitjet e versionit të saj të Mein Kampf, të cilin kishte premtuar
ta dhuronte.
[2]
Sir
Winston Leonard Spencer Churchill
(1874-1965), ishte një burrë shteti,
oficer ushtarak dhe shkrimtar britanik, i cili ishte Kryeministër i Mbretërisë
së Bashkuar në vitet 1940-1945 (gjatë Luftës së Dytë Botërore) dhe përsëri në
vitet 1951-1955. Për rreth 62 vjet midis viteve 1900 dhe 1964, ai ishte anëtar
i parlamentit (MP) dhe përfaqësoi gjithsej pesë zona zgjedhore, gjatë asaj
kohe. Ideologjikisht një përkrahës i liberalizmit ekonomik dhe imperializmit,
ai ishte për pjesën më të madhe të karrierës së tij anëtar i Partisë
Konservatore, të cilën e udhëhoqi në vitet 1940-1955 dhe anëtar i Partisë
Liberale në vitet 1904-1924. Ai ishte me
prejardhje të përzier angleze dhe amerikane, Churchill lindi në Oxfordshire
në familjen e pasur dhe aristokratike Spencer. Ai u bashkua me Ushtrinë
Britanike në vitin 1895 dhe mori pjesë në aksione në Indinë Britanike, Luftën
Mahdiste dhe Luftën e Dytë Boer, duke fituar famë si korrespondent lufte dhe
duke shkruar libra rreth fushatave të tij. I zgjedhur deputet konservator në
vitin 1900, ai kaloi te Liberalët në vitin 1904. Në qeverinë liberale të H. H.
Asquith, Churchill ishte president i Bordit të Tregtisë dhe më vonë Sekretar i
Brendshëm, duke mbështetur reformën e burgjeve dhe sigurimet shoqërore të
punëtorëve. Si Lord i Parë i Admiralitetit gjatë Luftës së Parë Botërore, ai
mbikëqyri fushatën e Galipolit; por, pasi ajo rezultoi një katastrofë, u ul në
detyrë në Kancelar të Dukatit të Lancaster. Ai dha dorëheqjen në nëntor 1915
dhe u bashkua me Fusilierët Mbretërorë Skocezë në Frontin Perëndimor për
gjashtë muaj. Në vitin 1917, ai u kthye në qeveri nën David Lloyd George dhe
shërbeu me radhë si Ministër i Municioneve, Sekretar i Shtetit për Luftën,
Sekretar i Shtetit për Ajrin dhe Sekretar i Shtetit për Kolonitë, duke
mbikëqyrur Traktatin Anglo-Irlandez dhe politikën e jashtme britanike në
Lindjen e Mesme. Pas dy vitesh jashtë Parlamentit, ai ishte Kancelar i Thesarit
në qeverinë Konservatore të Stanley Baldwin, duke e kthyer sterlinën në vitin
1925 në standardin e arit, duke e dobësuar ekonominë e Mbretërisë së Bashkuar.
Duke dalë jashtë qeverisë gjatë të ashtuquajturave “vite të shkretëtirës” në
vitet 1930, Churchill mori drejtimin në thirrjet për riarmatim për t'iu
kundërvënë kërcënimit të militarizmit në Gjermaninë naziste. Me shpërthimin e
Luftës së Dytë Botërore (L2B), ai u riemërua Lord i Parë i Admiralitetit. Në
maj 1940, ai u bë kryeministër, duke pasuar Neville Chamberlain. Churchill formoi
një qeveri kombëtare dhe mbikëqyri përfshirjen britanike në përpjekjet e luftës
së Aleatëve kundër fuqive të Boshtit, duke rezultuar në fitoren në vitin 1945.
Pas humbjes së Konservatorëve në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 1945, ai u
bë Udhëheqës i Opozitës. Mes Luftës së Ftohtë në zhvillim me Bashkimin
Sovjetik, ai paralajmëroi publikisht për një "perde të hekurt" të
ndikimit sovjetik në Evropë dhe promovoi unitetin evropian. Ndërmjet mandateve
të tij, ai shkroi disa libra që rrëfenin përvojën e tij gjatë luftës. Ai u vlerësua me Çmimin Nobel në Letërsi në
vitin 1953. Ai humbi zgjedhjet e vitit 1950, por u rikthye në detyrë në
vitin 1951. Mandati i tij i dytë ishte i zënë me çështjet e jashtme,
veçanërisht marrëdhëniet anglo-amerikane dhe ruajtjen e asaj që kishte mbetur
nga Perandoria Britanike, me Indinë që nuk ishte më pjesë e saj. Në planin e
brendshëm, përparësia e qeverisë së tij ishte programi i tyre i gjerë i
ndërtimit të shtëpive, në të cilin ata patën sukses. Me shëndet të përkeqësuar,
Churchill dha dorëheqjen në vitin 1955, duke mbetur deputet deri në vitin 1964.
Pas vdekjes së tij në vitin 1965, atij iu bë një funeral shtetëror. Një nga
figurat më të rëndësishme të shekullit XX, Churchill mbetet popullor në
Mbretërinë e Bashkuar dhe në pjesën tjetër të Anglosferës. Ai përgjithësisht
shihet si një udhëheqës fitimtar i kohës së luftës që luajti një rol integral
në mbrojtjen e demokracisë liberale kundër përhapjes së fashizmit. Një
imperialist i vendosur, ai është kritikuar ndonjëherë për komentet mbi racën,
përveç disa vendimeve të kohës së luftës, siç është bombardimi i zonave.
Historianët e rendisin Churchillin si një nga kryeministrat më të mëdhenj
britanikë.
[3]
Giordano
Bruno (i lindur si Filippo Bruno 1548-1600), ishte
një filozof, poet, alkimist, astrolog, teoricien kozmologjik dhe ezotericist
italian. Ai është i njohur për teoritë e tij kozmologjike, të cilat u
zgjeruan konceptualisht për të përfshirë modelin kopernikan të atëhershëm. Ai
praktikoi hermetizmin e i dha një qëndrim mistik eksplorimit të universit. Ai propozoi që yjet ishin diej të largët të
rrethuar nga planetët e tyre (ekzoplanetë) dhe ngriti mundësinë që këta planetë
të mund të nxisin jetën e tyre, një pozicion kozmologjik i njohur si pluralizëm
kozmik. Ai këmbënguli se universi është i pafund dhe nuk mund të ketë
qendër. Bruno u gjykua për herezi nga Inkuizicioni Romak me akuzat
për mohimin e disa doktrinave kryesore katolike, duke përfshirë
mallkimin e përjetshëm, Trinitetin, hyjninë e Krishtit, virgjërinë e Marisë dhe
transubstancimin. Panteizmi i Brunos nuk u kaperdi lehtë nga kisha, as
mësimi i tij i metempsikozës në lidhje me rimishërimin e shpirtit. Inkuizicioni
e shpalli fajtor dhe u dogj në turrën e druve në Campo de' Fiori të Romës në vitin
1600. Pas vdekjes së tij, ai fitoi famë të konsiderueshme, duke u festuar
veçanërisht nga komentuesit e shekullit XIX dhe fillimit të shekullit XX, të
cilët e konsideronin atë si një martir për shkencën. Disa historianë
janë të mendimit se gjyqi i tij për herezi nuk ishte një përgjigje ndaj
pikëpamjeve të tij kozmologjike, por më tepër një përgjigje ndaj pikëpamjeve të
tij fetare dhe të jetës së përtejme, ndërsa të tjerë gjejnë se arsyeja kryesore
për vdekjen e Brunos ishin me të vërtetë pikëpamjet e tij kozmologjike. Rasti i
Brunos konsiderohet ende një pikë referimi në historinë e mendimit të lirë dhe
shkencave në zhvillim. Përveç kozmologjisë, Bruno shkroi gjerësisht edhe mbi
artin e kujtesës, një grup i organizuar lirshëm i teknikave dhe parimeve
mnemonike. Bruno u ndikua thellësisht nga Empedokli parasokratik,
Neoplatonizmi, Hermetizmi i Rilindjes dhe legjendat e ngjashme me Librin e
Zanafillës që rrethojnë konceptin helenistik të Hermes Trismegistus.
Studime të tjera mbi Brunon janë përqendruar në qasjen e tij cilësore ndaj
matematikës dhe zbatimin e koncepteve hapësinore të gjeometrisë në gjuhë.
Giordano Bruno njihet kryesisht për teoritë e tij radikale kozmologjike, duke
përfshirë idenë e një universi të pafund dhe të pakufizuar të populluar me
botë të shumëfishta, një koncept që shtrihej përtej modelit heliocentrik
të Kopernikut, i cili në atë kohë ishte revolucionar. Ai ishte gjithashtu
filozof, matematikan dhe okultist, i njohur për pikëpamjet e tij
jokonvencionale dhe për djegien në turrën e druve për bindjet e tij heretike.
Teoritë e Brunos sfiduan pikëpamjen mbizotëruese gjeocentrike të universit, e
cila e vendoste Tokën në qendër. Ai e zgjeroi idenë e Kopernikut, për një model
heliocentrik (me qendër diellin) duke propozuar që universi nuk ishte vetëm
i pafund, por gjithashtu përmbante shumë botë, disa prej të cilave mund
të ishin edhe të banuara. Teoritë e tij ndikuan në mendimin shkencor dhe
filozofik të shekullit XVII dhe më vonë u miratuan nga filozofët modernë.
Pikëpamjet joortodokse të Brunos, veçanërisht teoritë e tij kozmologjike dhe refuzimi
i tij i parimeve tradicionale aristoteliane dhe skolastike, çuan në
persekutimin e tij nga të dyja kishat katolike romake dhe të reformuara. Ai
u arrestua e u gjykua nga Inkuizicioni Venedikas, dhe më vonë u ekstradua në
Inkuizicionin Romak për bindjet e tij heretike. Pas një gjyqi shtatëvjeçar,
Bruno u shpall fajtor për herezi dhe u dënua me djegie në turrën e druve.
Pavarësisht vdekjes së tij tragjike, Bruno mbahet mend si një martir i mendimit
të lirë dhe një pararendës i shkencës dhe filozofisë moderne.
[4]
Nikola
Koperniku[b] (1473-1543),
ishte një polimat i Rilindjes Europiane, i cili formuloi një model të universit, që vendoste Diellin në vend të Tokës
në qendër të tij. Koperniku, ka të ngjarë ta ketë zhvilluar modelin e tij
në mënyrë të pavarur nga Aristarku i
Samosit, një astronom i lashtë grek, i cili kishte formuluar një model të
tillë rreth tetëmbëdhjetë shekuj më parë. Publikimi i modelit të Kopernikut në
librin e tij “De revolutionibus orbium
coelestium” (Mbi Rrotullimet e
Sferave Qiellore), pak para vdekjes së tij në 1543, ishte një ngjarje e madhe në historinë e shkencës, duke shkaktuar
Revolucionin Kopernikan dhe duke dhënë një kontribut si pionier në Revolucionin
Shkencor. Koperniku lindi dhe vdiq në Prusinë Mbretërore, një rajon
gjysmëautonom dhe shumëgjuhësh i krijuar brenda Kurorës së Mbretërisë së
Polonisë nga tokat e rimarrë nga Urdhri Teutonik pas Luftës Trembëdhjetë
Vjeçare. Ai ishte një poliglot dhe
dijetar i shkencave të ndryshme, ai mori një doktoraturë në të drejtën
kanonik dhe ishte matematikan, astronom,
mjek, studiues i klasikëve, përkthyes, guvernator, diplomat dhe ekonomist. Që
nga viti 1497 ai ishte një kanonik i kapitullit të Katedrales së Warmian. Në
vitin 1517 ai nxori një teori sasiore të parasë - një koncept kyç në ekonomi -
dhe në vitin 1519 formuloi një parim ekonomik që më vonë u quajt ligji i
Gresham-it.
[5] Qendra e Tolerancës Simon Ëiesenthal (SËC). Qendra, është emëruar për nder të gjuetarit
nazist Simon Ëiesenthal (1908-2005). Ajo është një organizatë hebraike, për të drejtat e njeriut e themeluar në
vitin 1977 nga Rabbi Marvin Hier. Qendra, është e njohur për kërkimin dhe përkujtimin e Holokaustit,
gjueti për kriminelët nazistë të luftës,
luftimin e antisemitizmit, edukimin për tolerancën, mbrojtjen e Izraelit, dhe
Muzeun e saj të Tolerancës. Ajo boton një revistë sezonale, të quajtur In Motion. Qendra, ka gjithashtu lidhje të ngushta me agjencitë
publike e private dhe takohet rregullisht me zyrtarë të zgjedhur të SHBA dhe
qeverive të huaja dhe me diplomatë dhe krerë shtetesh. Është akredituar si një
organizatë joqeveritare (OJQ) në
OKB, UNESCO dhe Këshillin e Evropës.. Ëiesenthal nuk kishte të bënte fare me
funksionimin ose aktivitetet e saj përveçse i dha emrin, por ai mbeti
mbështetës i saj. "Kam marrë shumë nderime gjatë jetës sime," tha
dikur Ëiesenthal, “kur të vdes, këto
nderime do të vdesin me mua. Por Qendra Simon Ëiesenthal do të jetojë si
trashëgimia ime.”
[6]
A number of
organizations, museums and monuments are intended to serve as memorials to the
Holocaust, the Nazi Final Solution, and its millions of victims. Memorials and
museums listed by country:
A - D: Albania,
Argentina, Australia, Austria, Belarus, Belgium, Brazil, Bulgaria, Canada, China
(PRC), Croatia, Cuba, Czech Republic.
E - J: Ecuador, Estonia, France, Germany, Greece, Guatemala,
Hungary, Israel, Italy, Japan.
K - O: Latvia, Lithuania, Mexico, Netherlands, New Zealand, North
Macedonia, Norway.
P - T: Philippines, Poland, Portugal, Romania, Russia, Serbia,
Slovakia, Slovenia, South Africa, Spain, Suriname, Sweden, Taiwan.
U - Z: Ukraine, United Kingdom, United States, Uruguay.
[7] https://www.timesofisrael.com/albania-inaugurates-holocaust-memorial-honoring-locals-who-protected-jews/
[8] “At Long Last, Nazi Faces Trial”. Los Angeles Times, 05/08/1996. Archived from the original on
2016-01-29.
[9] Ëhile on the hunt for SS officer Reinhard Kopps in Argentina, American
journalists caught ëind of another notorious Nazi in the area; Erich Priebke.
As the Gestapo's second in command in Rome, Priebke ëas responsible for the
Ardeatine massacre, one of ëorst atrocities in Italian history. "Ëar
Stories is your one stop shop for all things military history. From Ëaterloo to
Verdun, ëe'll be bringing you only the best documentaries and stories from
history's most engaging and dramatic conflicts.
[11]
Malcolm, Noel: “Kosovo: A Short History”, London,
England: Pan Macmillan., 1998, ISBN 978-0-333-66613-5.
[12]
Malcolm, Noel (5 May 1999). “Response
by Noel Malcolm”. Bosnian Institute.
Archived from the original on 23 June
2013. Retrieved 20 July 2013.
[13]
Josef Fitzthum (1896-1945), ishte një
anëtar i lartë austriak i SS dhe Përfaqësues Special i Reichsführer-SS në
Shqipëri, gjatë Luftës së Dytë Botërore (L2B). Ai u rekrutua në Ushtrinë
Austro-Hungareze në vitin 1916 e u dërgua në frontin italian. Në janar 1919 u
shkarkua nga ushtria dhe në vitet 1923-1933 punoi si sekretar në Shkollën e
Arteve të Aplikuara të Vjenës. Fitzthum u bashkua me Partinë Naziste në vitin
1931 (me numer anëtarësimi 363,169) dhe në vitin 1932, me SS (numeri
anëtarësimi 41,936). Në prill 1932 u bashkua me Standardin XI SS në Vjenë, të
cilin e drejtoi nga shtatori 1932 për 6 muaj. Ai vuajti burg për përvetësim dhe aktivitete të paligjshme naziste. Pas
largimit të tij nga Austria, duke filluar në mars të vitit 1936, ai u emërua
SS-Standartenführer me kohë të plotë. Në
maj 1936 u emërua në SS Germania. Nga tetori i vitit 1937 deri në mars të
vitit 1938 ai u përfshi në aktivitetet e SD. Pas Anschluss ai u emërua zv/Shef
i Policisë në Vjenë në vitet 1938-1940. Në mars 1938, u përfshi në disa takime
dhe ceremoni publike të profilit të lartë me Heinrich Himmler, Kurt Daluege,
Karl Ëolff, Reinhard Heydrich dhe Ernst Kaltenbrunner, duke shqyrtuar forcat
policore austriake në Vjenë. Në vitin 1940 u transferua në Ëaffen-SS e u emërua
komandant këmbësorie në SS-Totenkopfverbände. Në vitet 1942-1943, ai ishte në
Holandë si komandant për themelimin e Aufstellung von Freiëilligen-Verbänden
der Ëaffen-SS (Shoqata Vullnetare e Ëaffen-SS). Në vitet 1943-1945, ai u emërua Përfaqësues Special i Reichsführer-SS
nga Heinrich Himmler, për të vepruar si përfaqësuesi i tij personal në
Shqipëri, gjatë L2B. Si ish-shef i policisë së Vjenës, detyra kryesore e deklaruar e tij ishte rindërtimi i forcës policore
shqiptare. Megjithatë, ai shpejt konceptoi idenë e ngritjes së një Legjioni
Shqiptar, siç kishin bërë austriakët këtu gjatë Luftës së Parë Botërore (L1B),
por brenda Ëaffen SS. Si pasojë, nga
prilli deri në qershor 1944, Fitzthum
organizoi rekrutimin dhe stërvitjen e Divizionit të 21-të Malor Ëaffen të SS
Skanderbeg (i pari shqiptar). Brenda politikës shqiptare të kohës së
luftës, ai ishte një kundërshtar i zëshëm i bashkëpunimit me fraksionin
zogist/mbretëror. Një luftëtar i brendshëm politik me përvojë, Fitzthum
monopolizoi me shpejtësi si pushtetet e Rajhut në Shqipëri (duke uzurpuar edhe
ato të Ministrisë së Jashtme gjermane), ashtu edhe sistemet lokale të
administrimit politik shqiptar. Në gusht 1944 ai u gradua në Grupin e SS dhe
Gjeneralleutnant të Ëaffen-SS dhe iu dhanë pushtete shumë të gjera. Në shtator
1944, ai emëroi drejtpërdrejt një “komitet kontrolli” prej tre vetash për
Tiranën, përfshirë Prengë Previzin
(një politikan i panjohur bashkëpunues), kreun
zyrtar të policisë sekrete shqiptare nën nazistët, dhe gjeneralin Gustav
von Myrdacz (një oficer ushtarak austriak, që ishte tërhequr në Tiranë pas
L2B). “Oficerët e ushtrisë së rregullt dënuan arrestimet e shpejta të Fitzthum,
si dhe transportimin e rreth 400 të burgosurve shqiptarë jashtë Shqipërisë,
duke shkelur drejtpërdrejt marrëveshjet ekzistuese.” Deri më 2 tetor 1944, kur
gjermanët vendosën të evakuonin zyrtarisht Shqipërinë, Fitzthum ishte ndoshta
njeriu më i fuqishëm në të gjithë vendin. Gjatë tërheqjes, Fitzthum ndihmoi Xhafer Devën të ngrinte, armatoste dhe pajiste një
administratë lokale dhe forcë mbrojtëse në Kosovë. Pas kthimit në Rajhun e
Tretë, ai u dërgua në Divizionin e 18-të Vullnetar SS Panzergrenadier Horst Ëessel
si komandant nga 3 deri më 10 janar 1945, kur Fitzthum u vra në një aksident me
makinë në Ëiener Neudorf. Ai u varros në Vjenë.
[14]
August Schmidhuber
(1901-1947), ishte një SS-Brigadeführer, i cili komandoi dy divizione
Ëaffen-SS në Jugosllavinë dhe Shqipërinë e pushtuar gjatë fazave të fundit
të Luftës së Dytë Botërore (L2B). Ai u ekzekutua nga autoritetet jugosllave
të pasluftës, për krime lufte. Sikurse dihet Ëaffen-SS, ishte një degë e
armatosur e Partisë Naziste Gjermane, që shërbeu së bashku me Ëehrmacht-in, por
që nuk ishte kurrë zyrtarisht pjesë e tij. Në gjyqet e Nurembergut të
pasluftës, Ëaffen-SS, ku Schmidhuber ishte një oficer i lartë, u shpall
si një organizatë kriminale, për shkak të përfshirjes së saj të madhe në krime
lufte dhe krime kundër njerëzimit. Gjatë operacioneve antipartiake
(antipartizane) në Jugosllavi, nën urdhrat e tij të drejtpërdrejtë,
Divizioni i 21-të Ëaffen SS Skanderbeg kreu mizori të shumta. Divizioni
gjithashtu kontribuoi në Holokaust, duke marrë pjesë në arrestimin dhe
deportimin e shumicës së hebrenjve nga Kosova. Më 20 prill 1943,
Schmidhuber u gradua në SS Standartenführer (Kolonel). Nga 28 nëntori deri në
fund të dhjetorit 1943, pastaj nga 11 janari deri në fillim të shkurtit 1944 ai
mbajti përkohësisht komandën e Divizionit Prinz
Eugen. Më 17 prill 1944, Schmidhuber u bë komandant i Divizionit të
21-të Ëaffen Malor të SS Skanderbeg (i pari shqiptar), një forcë vullnetare e
shqiptarëve etnikë nën komandën gjermane, e cila vepronte kryesisht në rajonin
e Kosovës. Divizioni u bë famëkeq për
plaçkitjet dhe mizoritë e tij kundër civilëve të paarmatosur, veçanërisht
serbëve etnikë. Në maj 1944, SS Skanderbeg mori pjesë në mbledhjen dhe
deportimin e hebrenjve nga Kosova në kampin e përqendrimit Bergen-Belsen, ku
pothuajse të gjithë u zhdukën. Më 21 qershor 1944, Schmidhuber u gradua në
SS Oberführer. Studiuesi Bernd Jürgen Fischer vuri në dukje se
Schmidhuber lëshoi ??urdhra për “rritje të djegies së fshatrave dhe vrasjes
së njerëzve, në përputhje me këto urdhra, midis 19 shtatorit dhe 23 tetorit,
131 të burgosur të NLM-së, përfshirë gra... u qëlluan ose u varën në Kosovë”.
Divizioni përdori gjithashtu varje ndëshkuese si përgjigje ndaj akteve
të sabotimit. Pas 6 muajsh ekzistencë, pas dezertimeve masive brenda radhëve të
tij, rekordit të dobët luftarak dhe historikut të mizorive, divizioni u
urdhërua të shpërbëhej më 1 nëntor 1944 nga Heinrich
Himmler. Schmidhuber fajësoi për dështimin e divizionit ushtarët
shqiptarë. Schmidhuber u bë Brigadeführer dhe Generalmajor der Ëaffen-SS në
janar 1945. Pas evakuimit gjerman të Shqipërisë, më 21 janar 1945 ai
zëvendësoi Brigadeführer-in e SS Otto Kumm si komandant i Divizionit të 7-të Vullnetar
Malor SS Prinz Eugen. Kuadrot gjermanë të divizionit të 21-të
(Reichsdeutsche dhe Volksdeutsche) u përvetësuan në Regjimentin SS-Freiëilligen
Gebirgsjäger 14 të Prinz Eugen, të cilit iu dha emri nderues Skanderbeg në
kujtim të formacionit të tij simotër, shumica e myslimanëve shqiptarë u
liruan nga shërbimi. Schmidhuber ishte komandant i Prinz Eugen i vendosur
në Dalmaci, ku njësia kreu krime të shumta lufte në Split dhe Dubrovnik.
Divizioni Prinz Eugen luftoi në aksione të prapavijës kundër partizanëve sllav
jugosllavë dhe njësive ruse si pjesë e Grupit të Ushtrisë F, ndërsa gjermanët
ishin në tërheqje të plotë nga vendi. Ai u kap nga partizanët jugosllavë,
pasi Divizioni Prinz Eugen u dorëzua në Cilli të Sllovenisë më 11 maj 1945, ku
një gjykatë ushtarake jugosllave e gjykoi atë me akuzën e pjesëmarrjes në
masakra, deportime dhe mizori kundër civilëve dhe e dënoi me vdekje me varje.
Schmidhuber u ekzekutua më 19 shkurt 1947 në Beograd. Më përpara ai ishte
dekorua dhe vleresua nga nazistët me: “Kryq gjerman në ar” më 3 gusht
1943 dhe “Kryq i Hekurt” i klasit të dytë dhe të parë më 4 tetor dhe 11
nëntor 1939.
[15]
Bernd Jürgen Fischer: “Albania at Ëar, 1939-1945”.
[16]
Vickers, Miranda: “Betëeen Serb and Albanian: A History of Kosovo” 1998, Neë York,
Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11383-0.
[17]
Jonathan Trigg: “Hitler's Jihadis, Muslim Volunteers of the Ëaffen-SS”.
[18]
Fischer, Bernd Jürgen: ”Albania at Ëar, 1939–1945”. Ëest
Lafayette, 1999, Indiana, Purdue Research Foundation. ISBN 978-1-55753-141-4.
[19]
Kaltenegger, Roland: “Totenkopf und Edelëeiss: General Artur Phleps und die
südosteuropäischen Gebirgsverbände der Ëaffen-SS im Partisanenkampf auf dem
Balkan 1942–1945” (in German) (“Skull
and Edelëeiss: General Artur Phleps and the Southeastern European Mountain
Units of the Ëaffen-SS in the Partisan Struggle in the Balkans 1942–1945)”,
2008, Graz, Austria, Ares Verlag. ISBN 978-3-902475-57-2.
[20]
Kumm, Otto: “Prinz Eugen: The History of the 7. SS-Mountain Division “Prinz Eugen”.
1995, Ëinnipeg, Manitoba: J.J. Fedoroëicz. ISBN 978-0-921991-29-8.
[21] Neubacher reported that about 4,000 Albanians had served in the 13th SS Division. The historians Xavier Bougarel, Alexander Korb, Stefan Petke and Franziska Zaugg observe that this estimate seems "overly high" given there was only one Albanian battalion in that division
[22] In a report to Himmler, Fitzthum wrote that, “(f]or the currently existing Albanian formations an alteration in the future cannot be expected to be brought about even by thorough training. They will never become a serious and employable troop.” Despite the Germans trying to depict them as “the perfect Albanian ëarrior”, Fitzthum argued that the Albanians from Kosovo and the northern part of Albania proper had a completely different conception of warfare than the Germans and ëere not familiar with fighting in large units or against artillery.
[23]
Mojzes, Paul: “Balkan Genocides: Holocaust and Ethnic Cleansing in the 20th Century”,
2011, Lanham, Maryland: Roëman & Littlefield. ISBN 978-1-4422-0665-6.
[24]
This rank had
no U.S. Army equivalent. It ëas senior to a colonel but junior to a brigadier
general.
[25]
1. This symbol (exactly as depicted) is described by
Keegan and Bishop as the divisional badge, and by Littlejohn as the
"official vehicle sign of the division".
2.
Some Albanian sources place the number of deaths at betëeen 36,000 and 47,000,
but according to Malcolm, such claims are greatly exaggerated.
3..
According to George H. Stein, the men from II Battalion fought ëith the 7th SS
Division until February 1945, ëhen they ëere sent north to defend the
Oder-Neisse line.
[26] Buenos Aires Times.
[27] https://nypost.com/2025/04/09/us-neës/cia-files-reveal-search-for-hitler-in-south-america-10-years-after-his-suicide-as-argentina-prepares-to-release-classified-docs-on-nazi-fugitives/
[28] Buenos Aires Times.
[29] Operacionet "Overcast" dhe "Paperclip"
ishin të lidhura, dhe termat shpesh përdoren në mënyrë të ndërsjellë.
[30] https://ëëë.timesofisrael.com/argentina-to-declassify-documents-about-nazi-ratline-escape-routes-after-ëëii/
[31] Buenos Aires Herald
[32] Alfredo Leuco Channel
DNeës.
[33] https://ëëë.batimes.com.ar/neës/argentina/government-to-declassify-files-on-nazis-ëho-sought-refuge-in-argentina-post-ëorld-ëar-ii.phtml
[34] https://ëëë.thedailybeast.com/did-the-cia-obtain-a-picture-of-hitler-living-in-south-america-10-years-after-his-death/
[36] https://ëëë.archives.gov/files/iëg/declassified-records/rg-263-cia-records/historical-analysis-by-breitman.pdf
[37] Unionin Nazist
Alemana de Gremios
[38] ColombiaOne.com
[39] ColombiaOne.com
[40] https://ëëë.miamiherald.com/neës/local/neës-columns-blogs/andres-oppenheimer/article182412061.html#storylink=cpy
[41] Burimi: Arkivi
Federal Gjerman/CC BY-SA 3.0.
[42] Times of Israel
[43]
Ante
Paveli? (1889-1959),
ishte një politikan kroat, i cili themeloi dhe drejtoi organizatën fashiste
ultranacionaliste të njohur si Ustaše në vitin 1929 dhe ishte diktator i Shtetit
të Pavarur të Kroacisë (NDH), një shtet kukull fashist, i ndërtuar nga pjesë të
Jugosllavisë së pushtuar nga autoritetet e Gjermanisë naziste dhe Italisë
fashiste, në vitet 1941-1945. Paveli? dhe Ustaše persekutuan shumë pakica racore dhe kundërshtarë
politikë në NDH gjatë luftës, duke përfshirë serbë, hebrenj, romë dhe
antifashistë, duke u bërë një nga figurat kryesore të gjenocidit të serbëve,
Porajmos dhe Holokaustit në NDH. Në
fillim të karrierës së tij, Paveli? ishte avokat dhe politikan i Partisë Kroate të të Drejtave
në Mbretërinë e Jugosllavisë, i njohur për bindjet e tij nacionaliste dhe
mbështetjen për një Kroaci të pavarur. Në fund të viteve 1920, aktiviteti i tij
politik u bë më radikal, pasi ai u bëri thirrje kroatëve të ngrinin krye kundër
Jugosllavisë dhe planifikoi një protektorat italian të Kroacisë të ndarë nga
Jugosllavia. Pasi Mbreti Aleksandër I shpalli diktaturën e tij më 6 janar 1929
dhe ndaloi të gjitha partitë politike, Paveliç shkoi jashtë vendit dhe
komplotoi me Organizatën e Brendshme Revolucionare Maqedonase (IMRO), për të
minuar shtetin jugosllav, gjë që i shtyu autoritetet jugosllave ta gjykonin në
mungesë dhe ta dënonin me vdekje. Ndërkohë, Paveliç ishte zhvendosur në Italinë
fashiste, ku themeloi Ustashët, një
lëvizje nacionaliste kroate, me qëllim krijimin e një Kroacie të pavarur me çdo
mjet, përfshirë përdorimin e terrorit. Paveliç
përdori veprime terroriste në programin e Ustashëve, të tilla si shpërthime
bombash në trena dhe atentate, organizoi një kryengritje të vogël në Lika
në vitin 1932, duke kulmuar me vrasjen e Mbretit Aleksandër në vitin 1934 në
bashkëpunim me IMRO-në. Paveliç u dënua përsëri me vdekje pasi u gjykua në
Francë në mungesë dhe, nën presionin ndërkombëtar, italianët e burgosën për 18
muaj dhe penguan kryesisht Ustashët në periudhën pasuese. Me urdhër të gjermanëve, ustashi i lartë Slavko Kvaternik shpalli
themelimin e NDH-së më 10 prill 1941 në emër të Paveliçit. Duke e quajtur veten
Poglavnik, ose udhëheqës suprem, Paveliç u kthye nga Italia dhe mori kontrollin
e qeverisë kukull. Ai krijoi një sistem
politik të ngjashëm me atë të Italisë fashiste dhe Gjermanisë naziste.
NDH-ja, megjithëse përbënte një Kroaci të Madhe, u detyrua nga italianët të
hiqte dorë nga disa lëshime territoriale ndaj kësaj të fundit. Pasi mori kontrollin, Paveliç vendosi
politika kryesisht antiserbe dhe antisemite që rezultuan në vdekjen e mbi
100,000 serbëve dhe hebrenjve në kampet e përqendrimit dhe shfarosjes në NDH,
duke vrarë dhe torturuar disa qindra
mijëra serbë, së bashku me dhjetëra mijëra romë dhe hebrenj. Këto
persekutime dhe vrasje janë përshkruar si “episodi
më katastrofik në historinë jugosllave”. Në vitin 1945, Pas dorëzimit të Gjermanisë në maj 1945, Paveli? urdhëroi trupat e tij të vazhdonin të
luftonin edhe pas dorëzimit.
Më pas, ai urdhëroi NDH-në të ikte në Austri për t'ia dorëzuar forcat e tyre të
armatosura Ushtrisë Britanike që po përparonte, e cila refuzoi e i udhëzoi ata
të dorëzoheshin te partizanët. Paveli? iku në Austri, përpara
se të merrte një pasaportë të falsifikuar nga Vatikani dhe të arratisej në
Argjentinë, ku vazhdoi të merrej me aktivitete fashiste. Më vonë ai shërbeu si këshilltar sigurie
për Juan Perón, Presidentin e Argjentinës, i cili ofroi strehim për shumë
kriminelë lufte fashiste. Më 10 prill 1957, një pronar serb hoteli u përpoq
ta vriste Paveli?-in duke e qëlluar. Lëndimet që rezultuan çuan përfundimisht
në vdekjen e tij më 28 dhjetor 1959, në moshën 70 vjeç, pasi kaloi dy vitet e
gjysmë të fundit në Spanjën Frankiste.
[45]
Papa Piu XII
(1876-1958), ishte kreu i Kishës Katolike dhe
sovran i Shtetit të Qytetit të Vatikanit nga 2 Marsi 1939 deri në vdekjen e tij
në Tetor 1958. Para zgjedhjes së tij në papat, ai shërbeu si sekretar i
Departamentit të Çështjeve të Jashtëzakonshme Kishtare, nunc papnor në
Gjermani dhe Sekretar Kardinal i Shtetit, në të cilin cilësi punoi për të
lidhur traktate me vende të ndryshme evropiane dhe latino-amerikane, duke
përfshirë traktatin Reichskonkordat me Rajhun Gjerman. Vatikani ishte
zyrtarisht neutral gjatë Luftës së Dytë Botërore, por Reichskonkordat dhe
udhëheqja e tij e Kishës Katolike, gjatë luftës mbeten objekt polemikash, duke
përfshirë akuzat për heshtje publike dhe mosveprim në lidhje me fatin e
hebrenjve. Piu përdori diplomacinë për të ndihmuar viktimat e nazistëve
gjatë luftës dhe, duke e drejtuar kishën për t'u ofruar ndihmë diskrete
hebrenjve dhe të tjerëve, shpëtoi mijëra jetë. Gjatë papatit të tij, Kisha
Katolike nxori Dekretin kundër Komunizmit, duke deklaruar se katolikët që
shpallin doktrinat ateiste dhe materialiste të komunizmit duhet të përjashtohen
si apostatë nga besimi i krishterë. Kisha përjetoi persekutim të ashpër dhe
dëbime masive të klerit katolik në Bllokun Lindor. Ai thirri në mënyrë të
kjartë pagabueshmërinë papale ex cathedra me dogmën e Ngjitjes së Marisë në
kushtetutën e tij Apostolike Munificentissimus Deus. Ai eliminoi shumicën
italiane në Kolegjin e Kardinalëve në vitin 1946. Pasi vdiq në vitin 1958, Papa
Piu XII u pasua nga Gjoni XXIII. Në procesin drejt shenjtërimit, kauza e tij
për kanonizim u hap më 18 nëntor 1965 nga Pali VI gjatë seancës së fundit të
Këshillit të Dytë të Vatikanit. Papa Benedikti XVI e shpalli Piun XII të
Nderuar më 19 dhjetor 2009. Pacelli
mbetet papa i fundit që mori emrin mbretëror Piu deri në ditët e sotme. Konkordati
i Reichskonkordatit ishte një pjesë integrale e katër konkordateve që Pacelli
lidhi në emër të Vatikanit me shtetet gjermane. Konkordatet shtetërore
ishin të nevojshme sepse kushtetuta federaliste gjermane e Vajmarit u jepte
shteteve gjermane autoritet në fushën e arsimit dhe kulturës dhe kështu
zvogëlonte autoritetin e kishave në këto zona; ky zvogëlim i autoritetit të
kishës ishte një shqetësim kryesor i Vatikanit. Si nunc bavarez, Pacelli
negocioi me sukses me autoritetet bavareze në vitin 1924. Ai priste që
konkordati me Bavarinë Katolike të ishte modeli për pjesën tjetër të
Gjermanisë. Reichskonkordat, i nënshkruar më 20 korrik 1933, midis
Gjermanisë dhe Selisë së Shenjtë, ndërsa ishte pjesë e një politike të
përgjithshme të Vatikanit, ishte i diskutueshëm që nga fillimi i tij. Adolf
Hitleri u emërua Kancelar më 30 janar 1933 dhe kërkoi të fitonte respekt
ndërkombëtar dhe të largonte kundërshtimin e brendshëm nga përfaqësuesit e
kishës dhe Partisë Katolike të Qendrës. Ai dërgoi zëvendëskancelarin e tij
Franz von Papen, një fisnik katolik, në Romë për të ofruar negociata rreth një
Reichskonkordat. Peshkopi Konrad von Preysing paralajmëroi kundër kompromisit
me regjimin e ri, kundër atyre që e shihnin persekutimin nazist të kishës si
një devijim që Hitleri do ta korrigjonte. Pius XII kishte një dashuri të
sinqertë për Gjermaninë, megjithëse jo për elementin kriminal në duart e
të cilit kishte rënë. Ai i frikësohej bolshevizmit, një ideologji e dedikuar
për zhdukjen e kishës së së cilës ai ishte kreu, por simpatitë e tij ishin me
Aleatët dhe demokracitë, veçanërisht Shtetet e Bashkuara, në ekonominë e luftës
së të cilave ai kishte transferuar dhe investuar asetet e konsiderueshme të
Vatikanit.
[46]
Zuccotti, Susan: “Under His Very Windows: The Vatican and the
Holocaust in Italy” (2000).
[47]
Phayer, Michael: “The Catholic
Church and the Holocaust, 1930–1965” (2000).
[48]
“Pius XII, The Holocaust, and
the Cold War” (2008).
[49] Gerald
Steinacher “Nazis on the Run”.
[51]
Franz
Paul Stangl (1908-1971),
ishte një oficer policie austriak dhe komandant i kampeve naziste të shfarosjes
Sobibor dhe Treblinka në Luftën e Dytë Botërore. Stangl u bë anëtar i Partisë
Naziste Austriake në vitin 1931, kur në atë kohë kjo ishte një shoqatë e
paligjshme për një oficer policie austriake. Pas luftës, ai mohoi të kishte
qenë nazist që nga viti 1931 dhe pretendoi se ishte regjistruar si anëtar i
partisë vetëm për të shmangur arrestimin pas Anschluss-it të Austrisë në
Gjermaninë naziste në maj 1938. Në vitin 1935, Stangl u pranua në
Kriminalpolizei si detektiv në qytetin austriak të Wels. Pas Anschluss-it të
Austrisë, Stangl u caktua në Schutzpolizei (i cili u mor përsipër nga Gestapo)
në Linz, ku u dërgua në Byronë Hebraike (gjermanisht: Judenreferat). Stangl u
bashkua me SS në maj 1938. Ai përfundimisht arriti gradën e SS-Hauptsturmführer
(Kapiten). Stangl, një punonjës i Programit T-4 Eutanazi dhe një komandant SS
në Gjermaninë naziste, u bë komandant i kampeve gjatë fazës së Operacionit Reinhard të Holokaustit.
Pas luftës ai iku në Brazil për 16 vjet. Gjatë këtyre 16 viteve ai punoi për
Volkswagen do Brasil, përpara se të arrestohej në vitin 1967, të ekstradohej në
Gjermaninë Perëndimore dhe të gjykohej atje për vrasjen masive të një milion
njerëzve. Në vitin 1970, ai u shpall fajtor e u dënua me dënimin maksimal,
burgim të përjetshëm. Ai vdiq nga zemra gjashtë muaj më vonë.
[52] Martin A. Lee, “The
Beast Reaëakens”
[53] Arkivat e Inkuizicionit të Vatikanit.
[54]
Dom Marcial
Maciel Degollado LC (1920-2008), ishte një prift
katolik meksikan, i cili themeloi Legjionin e Krishtit dhe lëvizjen Regnum
Christi. Ai ishte Drejtor i Përgjithshëm i Legjionit në vitet 1941-2005. Gjatë
pjesës më të madhe të karrierës së tij, ai u respektua brenda kishës si
"mbledhësi më i madh i fondeve të kishës moderne katolike romake" dhe
si një rekrutues i frytshëm i seminaristëve të rinj. Në fund të jetës së
tij, u zbulua se Maciel kishte qenë një narkoman i vjetër që abuzonte
seksualisht me shumë djem dhe burra të rinj nën kujdesin e tij. Pas
vdekjes së tij, doli në dritë se ai kishte mbajtur gjithashtu marrëdhënie
seksuale me të paktën katër gra, njëra prej të cilave ishte e mitur në atë
kohë. Ai pati gjashtë fëmijë, dy prej të cilëve dyshohet se i kishte
abuzuar seksualisht. Në vitin 2006, Papa Benedikti XVI e largoi
Maciel-in nga shërbesa aktive, bazuar në rezultatet e një hetimi nga
Kongregacioni për Doktrinën e Besimit në prill 2005. Maciel-it iu urdhërua “të
zhvillonte një jetë të rezervuar lutjeje dhe pendese, duke hequr dorë nga çdo
shërbesë publike”. Ai vdiq në vitin 2008. Më 25 mars 2010, një komunikatë në
faqen e internetit të Legjionit i pranoi si fakte “veprimet e dënueshme”
nga Maciel, duke përfshirë abuzimin seksual të seminaristëve të mitur. Në maj
2010, Vatikani denoncoi veprimet e Maciel-it dhe emëroi një delegat papnor për
të mbikëqyrur urdhrin dhe qeverisjen e tij.
[55]
Paul
Schäfer Schneider (1921-2010),
ishte një pastor i krishterë
gjermano-kilian, i dënuar për abuzim
seksual. Ai ishte themelues e udhëheqës i një sekti dhe komune bujqësore
prej 300 emigrantësh gjermanë të quajtur Colonia Dignidad (Kolonia e
Dinjitetit) (më vonë e riemëruar Villa Baviera) e vendosur në Parral në Kilin
jugor, rreth 340 km (210 milje) në jug të Santiagos në vitet 1961-2005. Schäfer
i udhëhoqi ndjekësit e tij në mësimet e William Branham. Përveç shkeljeve të të
drejtave të njeriut kundër anëtarëve të Colonia Dignidad, duke përfshirë përdhunimin dhe abuzimin seksual
dhe fizik, duke përfshirë torturën e fëmijëve të vegjël, Schäfer mbajti një
marrëdhënie me diktaturën ushtarake të Pinochetit (1973-1990) dhe ishte i
përfshirë në kontrabandën e armëve dhe torturën dhe vrasjet jashtëgjyqësore të
disidentëve politikë. Pas përfundimit të qeverisë së Pinochetit, rritja e
ndërgjegjësimit publik për aktivitetet e Colonia Dignidad pas dëshmive nga
ish-viktimat, çoi në lëshimin e një urdhër-arresti për Schäferin. Duke jetuar
në fshehtësi për tetë vjet, ai i kaloi pesë vitet e fundit të jetës së tij në
një burg në Kili.
[56]
William
Marrion Branham
(1909-1965), ishte një pastor
amerikan i krishterë dhe shërues besimi, i cili nisi ringjalljen e shërimit pas
Luftës së Dytë Botërore dhe pretendoi se ishte një profet me vajosjen e Elias,
i cili kishte ardhur për të paraprirë ardhjen e dytë të Krishtit; disa nga
ndjekësit e tij janë etiketuar si një “kult
i fundit të botës”. Ai njihet si “një
arkitekt kryesor i mendimit restaurues”, për karizmatikët nga disa
historianë të krishterë, dhe është quajtur “individi
kryesor në Valën e Dytë të Pentekostalizmit”. Në kohën kur u mbajtën,
takimet ndër-denominacionale të Branham ishin takimet më të mëdha fetare të
mbajtura ndonjëherë në disa qytete amerikane. Branham ishte pastori i parë
amerikan i çlirimit që bëri fushatë me sukses në Evropë; shërbesa e tij arriti
audienca globale me fushata të mëdha të mbajtura në Amerikën e Veriut, Evropë,
Afrikë dhe Indi. Mësimet e tij vazhdojnë të promovohen nga Shoqata Ungjillore
William Branham, e cila raportoi se rreth 2 milionë njerëz morën materialin e
saj në vitin 2018. Branham vdiq pas një aksidenti me makinë në vitin 1965.
[57]
Hermann
Julius Walther Rauff, ose Walther Rauff (1906-1984),
ishte komandant i SS-së i rangut të mesëm në Gjermaninë naziste. Nga janari i
vitit 1938, ai ishte ndihmës i Reinhard Heydrich, fillimisht në Shërbimin e
Sigurisë (Sicherheitsdienst ose SD), më vonë në Zyrën Kryesore të Sigurisë së
Rajhut. Ai punoi për Shërbimin Federal të Inteligjencës të Gjermanisë
Perëndimore (Bundesnachrichtendienst) në vitet 1958-1962, dhe më pas u punësua nga
shërbimi sekret izraelit (Mossad). Ai lundroi për në Amerikën e Jugut në
dhjetor 1949 dhe zbarkoi në Ekuador, duke jetuar fillimisht në Quito. Ai u
përshkrua në një dokumentar në History Channel si një nga 7 nazistët më të
rrezikshëm, që ikën në Amerikën e Jugut pas Luftës së Dytë Botërore. Rauff, iku nga një kamp internimi i
Aleatëve në Itali dhe më pas arriti të fshihej në manastiret italiane.
Rauff mundi të jetonte në Quito për 10 vjet pas L2B, duke u larguar në vitin
1958 dhe duke udhëtuar për në Kili, përpara se të kthehej në Gjermani në vitin
1960, për të marrë pensionin e tij të Marinës Gjermane. Pas kësaj, Rauff u
rekrutua nga Augusto Pinochet. Rauff luajti një rol në krijimin e aparatit të
sigurisë së brendshme kiliane, gjatë diktaturës ushtarake. Në funeralin e tij
në Santiago të Kilit, morën pjesë disa ish-nazistë. Rauff, akuzohet se është përgjegjës për gati 100,000 vdekje gjatë L2B.
Ndër veprime të tjera, ai luajti një rol të rëndësishëm në përdorimin e dhomave
të gazit të lëvizshme, për ekzekutimin e të burgosurve. Ai u arrestua në vitin
1945, por më pas u arratis dhe nuk u nxor kurrë në gjyq.
[58]
Horst Wagner (1906-1972), ishte ish-këshilltar i
legatës në Ministrinë e Jashtme Naziste, i cili u akuzua si bashkëpunëtor në
vrasjen e disa qindra mijëra hebrenjve. Ai ishte kreu i Grupit Inland II, i
cili punoi me Adolf Eichmann, për dëbimin e hebrenjve nga një numër vendesh
evropiane. Ai arriti t'i shmangej drejtësisë për 30 vjet. I lindur në Posen në
vitin 1906, i trajnuar si gazetar në Berlin, ku u bashkua me SA në vitin 1933,
në maj 1938 u bashkua me ministrinë e jashtme. Në janar 1944, ai u bë oficer ndërlidhës, midis
Ministrisë së Jashtme dhe SS, gjatë së cilës periudhë u përfshi në dëbimin
e hebrenjve. Ai ishte në paraburgim gjatë gjyqeve të Nurembergut, ku ishte
dëshmitar, dhe pas së cilës, në vitin 1948, u lirua. Ai u lëshua menjëherë me
një urdhër arresti nga një gjykatë në Bavari, por ai iku në Argjentinë. Pas kthimit të tij në Evropë, ai e ndryshoi
emrin e tij në Peter Ludwig dhe punoi si korrespondent për gazeta të ndryshme
argjentinase. Në mars 1953 ai u arrestua në hijen e Vatikanit. Bonn
shpresonte ta ekstradonte, por për shkak të disa hollësive teknike me
ndryshimin e emrit, ai duhej të kryente një dënim të shkurtër në Itali më parë.
Pas lirimit, një gjyqtar italian vendosi që ai nuk mund të ekstradohej, për
shkak se krimi i tij ishte politik, jo kriminal. Duke menduar se nuk mund të
gjykohej më për krime lufte, Wagner u kthye vullnetarisht në Gjermaninë
Perëndimore në vitin 1956, me ç'rast u arrestua. Pas 15 muajsh në paraburgim,
gjykata e rrethit të Hamm nuk kishte zgjidhje tjetër veçse ta lironte me një
gjobë prej 80,000 DM dhe se çdo qëndrim më i gjatë në burg do të kishte qenë
shkelje e të drejtave të tij njerëzore. Pasoi një periudhë e zgjatur mbledhjeje
informacionesh, vonesa, për shkak të sëmundjes dhe ndërrimit të avokatëve,
gjatë së cilës kohë Wagner mbeti i lirë. Ai punësoi një koleg të vjetër nga
ditët e tij naziste, për ta përfaqësuar Dr.
Ernst Achenbach, një deputet për FDP-në. Më në fund, pas vitesh evazioni,
Wagner u nxor në gjyq më 3 korrik 1972. Megjithatë, pas muajsh evazioni dhe
zvarritjeje të mëtejshme për shëndetin e tij fizik, ai nuk u paraqit më kurrë
për shkak të moshës së tij të vjetër.
[59] Burimi: Erich Priebke
[60]
Otto
Adolf Eichmann (1906-1962), ishte
një zyrtar gjermano-austriak i Partisë Naziste, një oficer i Schutzstaffel (SS)
dhe një nga organizatorët kryesorë të Holokaustit. Ai mori pjesë në Konferencën
e Wannsee-s në janar 1942, në të cilën u planifikua zbatimi i Zgjidhjes
Përfundimtare gjenocidale për Çështjen Hebraike. Pas kësaj, ai u ngarkua nga
SS-Obergruppenführer Reinhard Heydrich me detyrën e lehtësimit dhe menaxhimit
të logjistikës së përfshirë, në deportimin masiv të miliona hebrenjve në geto
dhe kampe shfarosjeje naziste në të gjithë Evropën e pushtuar nga Gjermania. Ai u kap dhe u ndalua nga Aleatët në vitin
1945, por u arratis dhe përfundimisht u vendos në Argjentinë. Në maj të
vitit 1960, ai u gjurmua e u arrestua nga agjencia e inteligjencës Mossad e
Izraelit dhe u nxor në gjyq para Gjykatës Supreme të Izraelit. Gjyqi i
Eichmann-it, i cili u publikua shumë, rezultoi në dënimin e tij në Jerusalem,
pas të cilit ai u ekzekutua me varje në vitin 1962. Pasi pati rezultate të
dobëta në shkollë, Eichmann punoi për një kohë të shkurtër për kompaninë
minerare të babait të tij në Austri, ku familja ishte zhvendosur në vitin 1914.
Ai punoi si shitës udhëtues nafte, duke filluar nga viti 1927 dhe iu bashkua
Partisë Naziste dhe SS në vitin 1932. Ai u kthye në Gjermani në vitin 1933, ku
iu bashkua Sicherheitsdienst (SD, "Shërbimi i Sigurisë"); atje ai u
emërua kreu i departamentit përgjegjës për çështjet hebraike - veçanërisht
emigracionin, të cilin nazistët e inkurajuan përmes dhunës dhe presionit ekonomik.
Pas shpërthimit të L2B në shtator të vitit 1939, Eichmann dhe stafi i tij
organizuan që hebrenjtë të përqendroheshin në geto në qytete të mëdha, me
shpresën se ata do të transportoheshin ose më larg në lindje ose jashtë
shtetit. Ai gjithashtu hartoi plane për një rezervat hebre, fillimisht në Nisko
në Poloninë juglindore dhe më vonë në Madagaskar, por asnjëri prej këtyre
planeve nuk u zbatua. Nazistët, filluan pushtimin e Bashkimit Sovjetik më 22
qershor 1941 dhe politika e tyre hebraike ndryshoi nga internimi ose emigrimi i
detyruar në shfarosje. Për të koordinuar planifikimin për gjenocidin, eprori i
Eichmann-it, Reinhard Heydrich, priti udhëheqësit administrativë të regjimit në
Konferencën e Wannsee-s më 20 janar 1942. Eichmann mblodhi informacione për të,
mori pjesë në konferencë dhe përgatiti procesverbalet. Eichmann dhe stafi i tij
u bënë përgjegjës për deportimet hebraike në kampet e shfarosjes, ku viktimat u
helmuan me gaz. Pasi Gjermania pushtoi Hungarinë në mars 1944, Eichmann
mbikëqyri deportimin e pjesës më të madhe të popullsisë hebraike. Deri në kohën
kur transportet u ndaluan në korrik 1944, 437,000 nga 725,000 hebrenjtë e
Hungarisë ishin deportuar. Shumica e viktimave u dërguan në kampin e
përqendrimit të Auschwitz-it, ku rreth 75 përqind u vranë pas mbërritjes. Pas disfatës së Gjermanisë në vitin 1945,
Eichmann u kap nga forcat amerikane, por ai iku nga një kamp paraburgimi dhe u
zhvendos nëpër Gjermani për të shmangur rikapjes. Ai përfundoi në një fshat
të vogël në Saksoninë e Poshtme, ku jetoi deri në vitin 1950 kur u transferua në Argjentinë duke përdorur
dokumente të falsifikuara që i mori me ndihmën e një organizate të drejtuar nga
arqipeshkvi katolik Alois Hudal. Informacioni i mbledhur nga Mossad,
agjencia e inteligjencës së Izraelit, konfirmoi vendndodhjen e tij në vitin
1960. Një ekip agjentësh të Mossad dhe Shin Bet kapën Eichmann dhe e sollën në
Izrael për t'u gjykuar për 15 akuza penale, duke përfshirë krime lufte, krime
kundër njerëzimit dhe krime kundër popullit hebre. Gjatë gjyqit, ai nuk e mohoi
Holokaustin ose rolin e tij në organizimin e tij, por tha se thjesht po ndiqte
urdhrat në një sistem totalitar Führerprinzip. Ai u shpall fajtor për të gjitha
akuzat dhe u ekzekutua me varje më 1 qershor 1962.
[61]
Franz
Paul Stangl (1908-1971), ishte një oficer policie austriak dhe komandant i
kampeve naziste të shfarosjes Sobibor dhe Treblinka në L2B. Stangl, një punonjës i Programit T-4
Eutanazi dhe një komandant SS në Gjermaninë naziste, u bë komandant i kampeve,
gjatë fazës së Operacionit Reinhard të Holokaustit. Pas luftës ai iku në Brazil
për 16 vjet. Gjatë këtyre 16 viteve ai punoi për Volkswagen do Brasil përpara
se të arrestohej në vitin 1967, të ekstradohej në Gjermaninë Perëndimore dhe të
gjykohej atje për vrasjen masive të një milion njerëzve. Në vitin 1970, ai u
shpall fajtor dhe u dënua me dënimin maksimal, burgim të përjetshëm. Ai vdiq
nga pamjaftueshmëria kardiake gjashtë muaj më vonë. I lindur në Austri, Stangl
u bashkua me policinë austriake në vitin 1931 dhe u bë oficer i hetimeve penale
në divizionin politik. Në vitin 1940, Stangl
iu bashkua Programit të Eutanazisë në institutin e kështjellës Hartheim, një
nga gjashtë qendrat, ku u vranë gjermanë me aftësi të kufizuara, me aftësi të
kufizuara mendore dhe të tjerë “asocialë”. Në mars të vitit 1942, ai u bë
komandant i kampit të shfarosjes Sobibor në Poloni. Më vonë atë vit ai u bë komandant i Treblinkës, ku ishte përgjegjës për vdekjen e 870,000
hebrenjve. Pas revoltës së të burgosurve në Treblinka në shtator të vitit
1943, Stangl dhe stafi i tij u transferuan në Trieste, Itali, për të organizuar
veprime antipartiake. Ai gjithashtu kaloi kohë në kampin e përqendrimit San
Sabba. Pas luftës, Stangl u kthye në
Austri, ku u arrestua nga amerikanët për shkak se ishte anëtar i SS (ata nuk e dinin se ai kishte marrë pjesë në
shfarosjen e hebrenjve). Megjithatë, Stangl u zbulua kur amerikanët filluan
të hetonin Programin e Eutanazisë. Gati për t'u akuzuar në maj 1948, Stangl iku
në Romë, Siri dhe përfundimisht në Brazil, ku ai dhe familja e tij jetuan nën
emrat e tyre, derisa u zbuluan në vitin 1967. Stangl u gjykua në Gjermani dhe u dënua me burgim të përjetshëm, ku
vdiq në vitin 1971.
[62] Ëeber,
Jürgen, “Germany, 1945-1990: A Parallel
History. Central European University Press. Germany, 2004, fq. 2. ISBN
963-9241-70-9.
[63] Kacoëicz
& Lutomski, Arie Marcelo & Paëel: “Population
resettlement in international conflicts: a comparative study”, 2007,
Lanham, Maryland: Lexington Books. page 100, ISBN 0-7391-1607-X
[64] Overmans, Rüdiger
(2004). “Relevanz der Ergebnisse.
Vertreibungsverluste”. Deutsche militärische Verluste im Zëeiten Ëeltkrieg,
Oldenbourg Ëissenschaftsverlag, 2004, ISBN 3-486-20028-3.
[65] Ehmer,
Ferdinand & Reulecke, Josef, Ursula & Jürgen: “Herausforderung Bevölkerung: zu Entëicklungen des modernen Denkens über
die Bevölkerung vor, im und nach dem "Dritten Reich”. VS Verlag, 2007,
page 271, ISBN 3-531-15556-3.
[66] Osmanczyk, Edmund Jan (2003): “Encyclopedia of the United
Nations and international agreements”, 2003, Routledge, page 656.
[67] Gibney
& Hansen, Mattheë J. & Randall: “Immigration
and asylum: from 1900 to the present”, Volume
3. ABC-CLIO, 2005, page 196, ISBN 1-57607-796-9.
[68] Rubinstein,W.D:
“Genocide, a history”. Pearson
Education Ltd., 2004, page 260, ISBN 0 582506018.
[69] Sebastian
Haffner, “The Rise and Fall of Prussia”,
page 6-10.
[70] Prauser & Rees, Steffen & Arfon: “The Expulsion of’ ‘German’ Communities from
Eastern Europe at the end of Second Wolrld War” (PDF, 2004).
European University Institute, Florence. HEC. (PDF, 2009).
[71]
Brien
McMahon (1903-1952), ishte një avokat dhe politikan
amerikan, që shërbeu në Senatin e Shteteve të Bashkuara (si demokrat nga
Connecticut) në vitet 1945-1952. McMahon, ishte një figurë e rëndësishme në
themelimin e Komisionit të Energjisë Atomike, përmes autorësisë së tij të Aktit
të Energjisë Atomike të vitit 1946 (Akti McMahon). Ai shërbeu si kryetar i
Komitetit Special të Senatit për Energjinë Atomike dhe kryetari i parë i
Komitetit të Përbashkët për Energjinë Atomike. Senatori McMahon ishte një
figurë kyçe në vitet e para të zhvillimit të armëve atomike dhe një avokat për
kontrollin civil (në vend të atij ushtarak) të zhvillimit bërthamor në SHBA.
Gjithashtu, në vitin 1952, McMahon propozoi një “ushtri” të të rinjve amerikanë, për të vepruar si “misionarë të demokracisë”, të cilët
mbollën farat për atë që më vonë u bë Korpusi
i Paqes.
[72] Abel Basti, “Tras los
pasos de Hitler”
[73] Hans Schulz i lindur në Bariloche, Patagoni,
Argjentinë, në vitin 1955. Ai është Antropolog, Universiteti i Buenos Airesit
(UBA). Si gazetar dhe mësues historie, libri i tij i parë, “Një komunitet gjerman në Patagoni,
1907-2004”, trajton temën rreth komunitetit gjermanofolës dhe Shkollës
Gjermane në Bariloche, e cila u botua në vitin 2004. Në vitin 2012 ai botoi një
libër të dytë në spanjisht në University Press të Universidad Del Comahue në
Neuquen dhe në vitin 2018 dy libra në anglisht: “Në emër të babait. Prania naziste në Argjentinë” dhe “Patagonia nga arkivat”. I pari merret
me praninë naziste në vend, që nga vitet ‘30 dhe i dyti është rreth shekullit
të gjashtëmbëdhjetë në Ngushticën e Magellanit. Ai punon si mësues historie në
IB Diploma dhe është aktiv në aktivitete, që lidhen me përkujtimin e
Holokaustit. Jeton në Patagoni, Argjentinë.