Klajd Kapinova: Janullatosfobia, shqiptarët ekstremistë të Al Qaidës dhe kush është realisht Janullatosi

Janullatosfobia, shqiptarët ekstremistë të Al Qaidës në Luftën e Shenjt të ISIS dhe kush është realisht Fortlumturia e Tij akademik prof. dr. Anastas Janullatosi (1929-2025)

Kryepeshkopi i Shqipërisë Fortlumturia e Tij Imzot Prof. dr. Anastas Janullatos u nda nga jeta në moshën 95-vjeçare, në spitalin ‘Ungjëllizimi’ në Athinë, ku ishte i shtruar prej 3 janarit. Fortlumturia e Tij më 30 dhjetor 2024 u shtrua në një spital privat në Tiranë, por pas përkeqësimit u dërgua me helikopter në Athinë, ku u vizitua nga krerët më të lartë të qeverisë greke, mes tyre kryeministri grek Mistotakis.

Nga Klajd Kapinova, editor i revistës kulturore “Jeta Katolike”, New York

Prof. dr. imzot Anastas Janullatos, Kryepiskop i Tiranës, Durrësit e i Gjithë Shqipërisë, është Profesor Emeritus i Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës, Anëtar Nderi i Akademisë së Athinës, Senator Nderi i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Arteve - Salzburg, Austri. Ai ka kombinuar dijen, kërkimin dhe shkrimet teologjike me dëshminë, shërbimin baritor dhe përpjekjet e krishtera në fushën sociale. Ai u bë doktor i Teologjisë (Th.D.) i Fakultetit Teologjik të Universitetit të Athinës në vitin 1970. Ai flet greqisht, anglisht, frëngjisht, gjermanisht dhe shqip; lexon në greqishten e vjetër, latinisht, italisht dhe spanjisht (ai ka studiuar edhe dy gjuhë afrikane). Fortlumturia ka qenë profesor i Historisë së Feve dhe Dekan i Fakultetit Teologjik të Universitetit Kombëtar dhe Kapodistrian të Athinës (1983-1986). Ka qenë Anëtar Korrespondent i Akademisë së Athinës (1993-2005). Ai studioi dhe njohu Induizmin, Budizmin, Taoizmin, Konfucianizmin, Islamin dhe Fetë afrikane në vende ku këto fe lulëzuan- në Indi, Tailandë, Sri Lanka, Kore, Japoni, Kinë, Kenia, Uganda, Tanzani, Meksikë dhe Karaibe. Ai është nderuar me Doktoratura nderi të Teologjisë ose të Filozofisë nga 20 universitete ose Fakultete apo Departamente Universitare (Greqi, SHBA, Rumani, Qipro, Gjeorgji, Shqipëri dhe Itali). U nderua me titullin e Profesorit të Nderit të Fakultetit të Administrim Biznesit të Universitetit të Atikës Perëndimore (2020). Gjithashtu iu dha dekorata më e lartë shkencore e Universitetit Aristotelian të Selanikut, “Aristoteli i Artë” (2018). Ai është autor i 24 librave (kërkime fetare, ese rreth hierapostullimit, spiritualitetit orthodhoks) dhe ka publikuar më tepër se 200 studime dhe artikuj me tema teologike e fetare. Librat dhe tekstet e tij janë përkthyer në 17 gjuhë (shih bibliografinë e bashkëngjitur). Për të krijuar vende të komunikimit shpirtëror midis njerëzve dhe me Perëndinë, ai ngriti 155 kisha të reja, restauroi 63 të vjetra dhe riparoi 160 kisha të dëmtuara. Për më tepër ai ndërtoi 70 ndërtesa të tjera, si shkolla, klinika dhe qendra rinore. Ai është përpjekur për të mbështetur pa u lodhur lehtësimin e tensioneve të shumta në Ballkan. Në vitin 2000, pas propozimit të 33 anëtarëve të Akademisë së Athinës dhe të shumë personaliteteve në Shqipëri, ai u nominua kandidat për çmimin Nobel. Ai është zgjedhur vazhdimisht në pozicione të nderuara në drejtimin e organizatave ndërkombëtare. Pozicione të tilla si anëtar i Grupit Theologjit të Punës në Dialogun midis Këshillit Botëror të Kishave me Njerëz të Feve dhe Ideologjive të gjalla (DFI) (1974-83); Moderator i Komisionit të Misionit dhe Ungjillëzimit Botëror (1984-91); anëtar i Këshillit Evropian të Udhëheqësve Fetarë (ECRL) (2001-12); Zëvendëspresident i Konferencës së Kishave Evropiane (2003-2009), President i Këshillit Botëror të Kishave (2006-13) dhe President Nderi i Konferencës Botërore të Feve për Paqen (2006 e në vazhdim). Ai është nderuar me 30 medalje dhe çmime nga shumë Kisha Orthodhokse dhe vende të ndryshme, duke përfshirë këtu Kryqin e Madh të Urdhrit të Nderit të Republikës Greke (1997); Çmimin “Athinagora” për të Drejtat e Njeriut, Nju Jork (2001); Çmimin “për veprimtari të shquar në lidhje me unitetin e Popujve orthodhoksë” (Moskë, 2006); Medaljen e Gjergj Kastriot Skënderbeut të dhënë nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë për “kontributin e tij në harmoninë fetare dhe bashkekzistencën paqësore në Shqipëri” (2010); çmimin Klaus Hemmerle të Lëvizjes Ndërkombëtare të Fokolarëve për përpjekjet e tij “për të qenë një ndërtues urash midis komuniteteve fetare dhe popujve të ndryshëm” Aahen, Gjermani (2020).

Fordham University, është një universitet jezuit nga më të vjetrit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ai është themeluar në vitin 1841, dhe sikurse dihet ai qendron me një mision të patundshëm: të zbulojë urtësinë dhe të transmetojë mesimdhënien, nëpërmjet studimit dhe arritjeve me të larta mësimore.

I udhëhequr nga tradita katolike dhe jezuite, ky universitet mbështet zhvillimin intelektual, moral dhe fetar të studentëve e i përgatit ato të udhëheqin një shoqëri bashkëkohore nga shteti ku ato kanë ardhur.

Ishte shumë e mirë kjo protestë si sashkë e arnautëve me 10 apo 15 vetë, duke përfshirë edhe kalimtarët indiferent amerikanë të rastit dhe kolegët e mi gazetarë kurioz.

Dhe ky tubim neo-otoman me ngjyra “shqiptarësh” mesjetarë të prapambetur në New York, ishte në një farë mënyre vlerë e diversitetit të shprehjes, që u krijoi mundësi demokracia brilante amerikane dhe Amendamenti i Parë i Kushtetutës Amerikane.

Kjo është një e drejtë elementare dhe e respektuar nga Kushtetuta këtu, si për të mirë apo për të keq, përmes të drejtës së fjalës dhe protestës etj.

Meqenëse, thuhet me të madhe, se është mbështetur nga kjo apo ajo organizatë shqipfolëse lind pyetja: Si ka mundesi, që kisha ortodokse e peshkopit leninist të kuq Fan Stilian Nolit ose sikurse njihet si Kathedralja e shën Gjergjit (1908) në Boston dhe Fortlumturia e Tij Kancelari At Arthur Liolin, nuk e ka mbeshtetur celulën komuniste globaliste të protestuese të vetëquajtur si shqiptaro amerikanë!?

A mund të quhet kisha ortodokse e shën Gjergjit dhe besimtarët e saj shqiptaro amerikanë, veteranët dhe të rinjtë si “trathtarë”, “grekë” etj., pse ata nuk ndajnë të njëjtin mendim dhe nuk morën pjesë në protestën boshe alla turke!?

Gazetat e përditshme amerikane njujorkeze liberale dhe konservatore: Daily News, The New York Times, New York Post, etj., ose kanalet televizive deri tani këtu nuk kanë dhënë asgjë, njoftim për publikun mbi “protestën” me daulle e çallma apo tespie otomane dhe neo-tomane të pakuptim të disa arnautëve trushpërlarë fanatikë, kundër Fortlumturisë së Tij akademik prof. dr. imzot Anastas Janullatosit.

“Shqiptarët” revolucionarë komunistë edhe këte radhë këtu bënë një birë në ujë ose autogol në portën e tyre, një kulturë e re dhe sport i vjetër argëtues, që kanë kohë që e kanë për zemër t’a ushtrojnë në praktikë.

Por, nga ana e tjetër, mendoj se kjo protestë pa efekt, në esencë dhe përmbajtje, ishte plotësisht hipokrite dhe frymë urretje, sepse ne po shohim fatkeqsisht në sytë dhe mendjet e tyre fanatike vetëm mallkime me plot të “këqia”, që ka “bërë” Fortlumturia e Tij imzot prof. dr. Anastas Janullatosi dhe asnjëherë nuk pyesin vetveten ose të shohin faktet konkrete të historisë moderne, se kush ndihmoi me përkushtim dhe udhëhoqi Ringjalljen apo Ringritjen nga themeli fenë e rrënuar dhe Kishën Ortodokse në Shqipëri (1967-1990), pas periudhës së errët të ateisto-nazikomunizmit.

Unë mendoj, se i duhet dhënë haku apo merita kujtdo, ashtu sikurse thotë historia, me të mirat dhe anët negative.

Të flasësh vetëm zi e më zi dhe të mohosh përkushtimin prej disa dekadash me radhë, mirësitë e klerikut të lartë ortodoks grek, por me shtetësi shqiptare dhe të një komuniteti të madh, në shërbim të besimtarëve të devotshëm të krishterë orthodoks, nuk me duket serioze dhe e drejtë.

Eshtë mirë, para se të shkruhet me tendenca nihiliste propagandistike të paramenduara denigruese zi e më zi, për një personalitet, të një niveli dhe cilësie të lartë në rangun botëror, duhet të merret një informacion ose hulumtohet me detaje jeta dhe puna e tij dhe jo të flitet me hamendje (supozime) histerike dhe emocione apo foklorizma boshe otomane, thjeshtë pse Fortlumturia e Tij imzot Anastas Janullatos, është i krishterë dhe duhet urryer sipas jush me mentalitet jeniçerësh anadollak islamik otoman dhe neo-otomanë.[1]

Një fjalë e urtë e marrë nga Bibla, thotë: “Jepni Çezarit ç’ka i takon Çezarit dhe jepni Zotit ç’ka i takon Zotit”.

Si shpiegohet, që e gjithë komuniteti i madh etnik orthodoks në Shqipëri, duke qenë i “verbër” prej kohësh, nuk ka parë deri me sot kaq shumë të “zeza”, sa thuhet me histerizëm në media arnaute otomane, ndaj imzot Anastas Janullatosit, duke e kthyer luftën kundër Tij si qëllim primar ose në atë që njihet sot si Janullatosfobi!?

Ky fakt, ka mbajtur të ndezur vazhdimisht propagandën idiote (arnaute-otomane) të urrejtjes, mes dy popujve atij shqiptar me shumicë të besimit të huaj islam otoman dhe popullit të lashtë helen etnik të besimit etnik dhe tradicional ortodoks.

Ky qëndrim në rezonancë (të qeverive otomane (turke) dhe shqiptare), është i njejtë sot në parim dhe praktikë me politikën europiano juglindore (ballkanike) të qeverisë radikale islamike neo-otomaniste turke të K/Ministrit dhe më pas Presidentit aktual famkeq imam sultan Tajip Rerxhep Erdogan.

Kjo, sërisht po shprehet më sëshumti, në ditët e sotme dhe praktikohet rregullisht 24/7 nga partia e mullave truprishur, me bazë radikale neo-otomane xhihadiste islamike, të kryesuar nga sultan Rexhep Taip Erdogan, i cili, në vijim po mban gati fitilat për luftë me Greqinë (e shprehur në ishullin etnikisht grek të Qipros), qysh kur kjo e fundit fitoi pavarësinë, 161 vjet më përpara nga ish Perandoria Mizore Xhihadiste Islame Otomane.

Po kisha orthodokse e shën Gjergjit në Boston, pse asnjëherë nuk ka dalur hapur kundër “mekatëve” të Fortlumturisë së Tij prof. dr. imzot Anastas Janullatosit, mbasi sipas jush rreth tij janë grumbulluar dhe rëndojnë të gjithë “krimet” apo të “keqijat” e kutisë së Pandorës?!

Dihet, se në atë mision të lartë fisnik baritor, Eminencën e Tij imzot prof. dr. Anastas Janullatosin, nuk e kanë vënë grekët, por Igumeniki Ortodoksia nga Stambolli, ku, në të njejtën mënyrë të zakonshme emërohen deri tani të gjithë kryepeshkopët e kësaj feje, ashtu sikurse Vatikani apo Selia e Shenjtë emnoi dy kardinalët shqiptarë, si: Eminenca e Tij kardinal Mikel Koliqin dhe Eminenca e Tij kardinal Ernest Troshanin.

Pra, shqiptarët tani duhet të hidhen “kundër” kryeqytetit të ish Perandorisë Xhihadiste Islame Otomane, që është Stambolli (Konstandinopoja e pushtuar nga otomanët) dhe jo Athina. Stop, se boll u shprehet me urretje të hapur arkaike kundër krishterimit me një urretjeje fetare patetike.

Sikurse dihet mirëfilli, se Kisha Ortodokse, nuk është përkatësi apo pronë e shtetit grek, pavarësisht se imzot prof. Anastas Janullotus është me kombësi të dyfishtë: greke dhe shqiptare.

Nëse ecet me logjikën allaturke xhihadiste islame neo-otomane, i bie që besimtarët katolikë italianë, nuk duhet t’a pranojnë apo njohin Atin e Shenjt në Vatikan, pra papën e 266 të Romës sot papa Francesco I (Jorge Mario Bergoglio), me arsyen absurde allaturke pse nuk është shtetas italian!?

Po mirë o burrë apo grua e dheut, kaq budallenj dhe antishqiptarë, është i gjithë komuniteti orthodoks kudo në Shqipëri e diasporë, dhe kaq miope dhe budallenj, janë profesorët e shquar të Fordham University këtu në New York, sa të mos dijnë, se po vlerësojnë një “kriminel” apo “terrorist” të “betuar” dhe “antishqiptar”!?

Unë deri më sot nuk di një klerik ortodokse apo laik në Shqipni apo diasporë, që të ketë pasur apo të ketë edhe sot nivelin e prelatit më të lartë dhe të shquar të kishës ortodokse imzot Janullatusit. Nuk ka asnjë person që ti afrohet sado pak vlerave cilësore, begatisë akademike dhe kulturore të Fortlumturisë së Tij imzot Anastas.

Në të kundërt me sa thonë dhe shkruajnë makina e madhe e shfrenuar propagandistike, përmes mediave papagalle fanatike otomane islame shqipfolëse në Tiranë e gjetkë, po kujtoj sot se Presidenti i Fordham University në New York, ndër të tjera, vlerësoi, punën e shkëlqyer bamirëse të Kishës Orthodokse Shqiptare dhe drejtuesit të Saj Fortlumturisë së Tij imzot akademik prof. dr. Anastas Janulltatusit, jo vetëm për besimtarët e vet, por për të gjithë shqiptarët pa dallim feje, ideje dhe krahine, duke përfshi këtu riparimin e rrugëve, urave, shkollave, spitaleve, klinikave private, si dhe mbledhjen e donacioneve të ndryshme, për riparimin e një xhamie, për besimtarët otoman dhe neo-otoman islam etj.[2]

Nën udhëheqjen e Kryepeshkopit, Kisha Orthdokse e Shqipërisë, shpërndau qindra e mijëra ton ushqime dhe furnizime, për refugjatët e gjithë besimeve dhe kombësive, sidomos gjatë krizës në rëndë apo eksodit biblik të Kosovës, me popullsi 97% e besimit muslimanë otoman.

Në mënyrë fisnike dhe të palodhur vazhdimisht Kryepeshkopi bujar dhe human shqiptar, ka dhënë kontributin e tij, për të lehtësuar tensionet në Ballkan (Europën Juglindore) dhe për këte në vitin 2000, ai u zgjodh kandidat për Çmimin Nobël për Paqen, shkruan shkrimtarja Aida Bode, në raportin e saj, botuar tek e perkohshmja mujore Dielli, organ i Federatës Panshqiptare Vatra në New York, themeluar dhe udhëhequr për disa dekada (1908-1965) nga vetë peshkopi i kuq leninisto-komunist Fan Stilian Noli.

Ne, sot fatkeqsisht i pamë “shqiptarët” fanatik islam otomanë dhe neo-otomanë në vendlindje, që shfryn dufin anadollak dhe arkaik, kundër K/Ministrit të Britanisë së Madhe, pse tha hapur 100% të vërtetën, për ne (shqiptarët), mbasi për inerci të komunizmit, ne ishim mesuar, se kushdo, që flet për ne dhe rreth nesh, duhet të na bëjnë vetëm qefin, (si në mitingjet rutinë të përmotshme me elegji glorifikuese komuniste), sikurse na e bënin shumë parti terroriste simotra marksiste-leniniste, në kohën e diktatorit anti kryq Enver Hoxha, që hanin dhe pinin me muaj të tërë falas, nëpër resortet lukzose (për kohën), kur shqiptarët e uritur dhe burgosur viheshin në radhën e qumështit, qysh në orën 2 të natës… apo për një copë bukë në dyqanet e mjera (varfëra) të komunizmit…

Nëse e shikon çështjen me gjakftohtësi, i bie ose bota është e lodhur dhe e shpërlarë në tru, që e vlereson me tituj dhe ndere të larta të merituara Fortlumturinë e Tij imzot prof. dr. Anastas Janullatosin ose ne shqiptarët jemi të “zgjuar” s’mirëzi, hipokritë, trushpërlarë dhe gënjeshtarë të cilësisë së lartë, që e urrejmë klerikun e respektuar nga bota e civilizuar, thjeshtë pse është i krishterë dhe bëhemi të verbër karshi shqiptarëve mercenarëve dhe terroristëve kamikaz vehabist radikal islamik të ISIS, Al Qaides etj., që veprojnë aktivisht, duke bërë krime të përbindshme apo Genocide kolektive të pastër ditën për diell ndaj të krishterëve etnik në Iraq dhe Siri, të cilët para syve të botës, po barbarizojnë dhe shkatërrojnë vazhdimisht çdo ditë me themel përmes antitankeve, prellave, shpëthimeve ne eksploziv, dinamitit apo tritole të fuqishme monumentet më të lashta të botës, si dëshmi e civilizimit të hershëm të kulturës së tyre mijëra vjeçare, që ishin pronë përcaktuar si pronë e  përbashkët e vlerave historike botërore të rëndësisë së veçantë dhe ishin të mbrojtura me ligje dhe drekete special ndërkombëtare edhe nga ONESCO (OKB-ja) etj.

Ato fanatikë muhaxhidinë si të droguar nga hashashi i famshëm i talebanëve të Pakistanit (si prodhuesit dhe ekspotuesit më të mëdhenj sot në botë), para kamerave televizive apo internetit, shkurt para hundës sonë dhe syve të leshkosur të politikanëve hipokrit islam “shqiptarë”, na thonë hapur në kanalin YouTube, se do të vendosin Ligjin e Sheriatit me ose pahir edhe në trojet shqiptare dhe gjithë botën…

Më duket hipokrite kjo protestë në New York dhe tepër qesharake sot edhe për faktin tjetër, se ata që protestuan nuk i përkasin asnjëri komunitetit të nderuar dhe respektuar ortodoks shqiptaro amerikanë, por ishin fatkeqsisht vetëm të besimit islam otoman, e cila nga ana e saj, asnjëherë deri më sot nuk ka protestuar, kundër shqiptarëve të rinj terroristë radikal islamikë të ISIS, Al Qaidës etj., në Iraq dhe Siri (për organizatën radikale terroriste islamike ISIS, që po lufton dhe bën krime kundër njerëzimit çdo ditë, për të krijuar shtetin e madh islamik në Iraq dhe Siri), që të indoktrinuar me drogë dhe ideologjinë e trushpërlarjes vrastare të vehabizmit (për t’u bë shehi sipas islamit) po luftojnë edhe mes vedit, për vendosjen me fanatizëm edhe në trojet tona (në perspektivë) të Ligjit kobzi të Sheriatit.

Duke u marrë shumë me Janullatosfobinë e krishterë, një pjesë e këtij komuniteti ose drejtuesit e besimit islam otoman atje, në disa redaksi gazetash, revistash, fondacionesh fantazëm me justifikime “bamirësie”, forumesh pa lidhje në rrjetet sociale si Facebook, X etj., me emra hipokrite europianë dhe botërorë, website, radio, television etj., në vendlindje dhe diasporë, kanë harruar të merren me ose pa qëllim me problemet brenda fesë së tyre islame otomane, ku, me së shumti po gjen truall e lulëzon hapur vehabizmi radikal, që është kundër dhe larg islamizmit tradicional të ish kolonizatorëve barbarë otoman (turq)…

Brenda komunitetit të tyre, ka lindur dhe lulëzuar, ditën per diell dhe në sy të të gjithëve, individ dhe grupe ekstremiste, që morën fizionomi, strukturë dhe platformë dhe sot kanë veprimtari konkrete terroriste me karakter të pastër fetarë, perkrah ISIS, Al Qaidës, etj., në Siri, Iraq e gjetkë.

Për mendimin tim, nuk duhet vënë shenja e barazimit, midis Fortlumturisë së Tij imzot prof. dr. Anastas Janullatosit dhe terroristëve shqiptarë të ISIS, Al Qaidës, që luftojnë në Siri, Iraq etj., për të shkatërruar trojet etnike shqiptare, përmes vendosjes me çdo çmim të sundimit të Ligjit famkeq të Sheriatit, ku, nënat, motrat apo shoqet tona, do të fillojnë jetën mesjetare të inkuizicionit, brenda katër murëve të shtëpisë së shtetit burg, të privuar nga çdo e drejtë elementare njerëzore dhe liritë dhe të drejtat e njeriut (që gratë dhe vajzat gëzojnë sot në vendet perëndimore dhe demokratike kudo në botë), që do të lindin menjehere nga vendosja e djallit apo ligjit në fjalë.

Gjithashtu, duhet të them, se asnjëherë, nuk kam parë protesta të komunitetit ortodoks në Shqipëri, kundër klerikut arvanitas me shtetësi të dyfishtë shqiptare dhe greke.

Kujt më shumë, se këtij komuniteti ortodoks në Shqipëri, i takon të vendos, se kush duhet të jetë në krye të kishës se tyre autoqefale.

Sot, me tërbim dhe histerizëm radikal, çështja shqiptare, shikohet vetëm rreth dhe kundër Shkelqësisë se Tij imzot Anastas Janullatosit, pse ai është i krishterë, nderohet dhe respektohet nga një universitet katolik amerikan.

Kryepeshkopi Anastas, u shpall sot Doktor Nderi i Universitetit Jezuit Fordham (1841)

Protesta boshe “shqiptare” e disa muslimanëve turkoshak fanatikë këtu, nuk pati asnjë efekt negativ tek zyrtarët e lartë të universitetit amerikan njujorkez, të cilët nuk e morën vesh se a kishte apo jo kalimtarë apo turistë protestues shqipfolës.

Universiteti amerikan Fordham në New York, shpalli fatmirësisht me 28 janar 2014, Doktor Honoris Causa Kryepiskopin e Tiranës dhe të gjithë Shqipërisë, akademik imzot prof. dr. Anastas Janullatosin.

Theksoj, se ketë titull deri me sot, nuk kanë arritur t’a marrin historikisht asnjë nga presidentët e Shqipërisë, Dardanisë e gjetkë, se për K/Ministra dhe ministra as që bëhet fjalë t’a kenë dëgjuar, se çfarë do të thotë ky titull e jo më t’a marrin publikisht nga univeristeti amerikan.

Sa më shumë, që ne shqiptarët e urrejmë me fanatizëm vulgar anadollak figurën e lartë botërore, aq më shumë imzot akademik prof. dr. Anastas Janullatosi nderohet dhe respektohet kudo në botë.

Ceremonia zyrtare e dorëzimit të titullit: “Doktor Nderi”, u mbajt pasdite pa asnjë problem, në Kampusin universitar “Rose Hill”, afër Kopshtit Botanik të shtetit metropolitan njujorkez.

Gjatë ceremonisë së dhënies së titullit të nderit Fortlumturia e Tij mbajti kumtesen: “Duke përhapur Ungjillin në një vend multifetar. Meditime theologjike për fetë e tjera”.

Për më shumë, shqiptaro amerikanja shkrimtare, poete, perkthyese dhe kritike e njohur Aida Bode, duke përshkruar realisht historinë e Universitetit Jezuit, vlerëson, se:

“Fordhami është një universitet jezuit nga më të vjetrit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

I themeluar në vitin 1841, universiteti qendron me një mision të patundshëm: të zbulojë urtësinë dhe të transmetojë mesimdhënien nëpërmjet studimit dhe arritjeve me të larta mësimore. I udhëhequr nga tradita katolike dhe jezuite, ky universitet mbeshtet zhvillimin intelektual, moral dhe fetar te studenteve dhe i përgatit të udhëheqin një shoqëri globale.

Ky universitet nderoi të marten, me datën 28 janar, 2014 Kryepeshkopin e Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë me Doktoraturën e Letrave Njerëzore Honoris Causa (në latinisht “Për hir të Nderit”). Ceremonia u zhvillua në Kishën e Universitetit në Kampin Rose Hill (Kodrina e Trendafilit)…”

Por, nga ana e tjetër nihilistët turkoshak islam otoman, asnjëherë nuk permendin, se sa shkolla ka hapur, sa kisha ka rindërtuar dhe ndërtuar nga themelet, ndihma të shumta dhe ndryshme materiale dhe financiare ka dhuruar njerëzve në nevoj, sa fëmijë të talentuar ortodoks ka derguar me studime jashtë vendit në profile të ndryshme dhe jo vetëm fetare, sa fëmijë ka derguar për shërim falas jashtë Atdheut etj., etj.

E pra, të gjithë këto fëmijë janë shqiptarë dhe jo grek!? Ai, është Qytetar Nderi i Tiranës, titull, ky i dhënë si Mirënjohje nga Kryeministri i Shqipërisë (i mirë apo i keq), me emrin Edvin Kristaq Rama.

Ai, erdhi në krye të Kishës Ortodokse të Shqipërisë, me miratimin apo deshirën edhe të ish Kryeministrit dhe ish Presidentit dr. Sali Berisha.

Kryebariu i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë imzot Anastas Janullatosi, është Antar Nderi në 17 (shtatëmbëdhjetë) akademi universitetesh presitigjioze të botës dhe figurë e lartë e botës akademike laike dhe të Kishës Otodokse nëpër botë.

Pra, i mirë apo i keq, në New York, Shkëlqesia e Tij, ishte i ftuar si shqiptar dhe Kryetar apo Kryebariu i Kishës Ortodokse Shqiptare dhe jo asaj helene (greke).

Ai, njeh shumë mirë historinë dhe kulturën shqiptare, mbasi flet shumë mirë gjuhën shqipe, kur në Shqipëri dhe Dardani, po rritet gjithnjë e më shumë përqindja e analfabetizmit dhe po mesohet me detyrim gjuha xhihaiste islame otomane e vjetër (persisht) dhe ajo e re neo-otomane me bazë latine.

Kujtojmë, se sot në kryeqytetin e Shqipërisë Etnike, që është Prizreni “historik”, gjuha më e folur në ambientet publike nuk është më shqipja e Isa Boletinit dhe deri tek Adem Jasharit, por gjuha e ish kolonizatorëve arabo–otomanë (turqishtja e re e miratuar nga Presidenti i Parë i Republikës së Turqisë Laike dhe Moderne Mustafa Kemal Ataturku).[3]

Duhet ritheksuar me të madhe, se të gjithë meshat e shenjte ortodokse, në mbarë kishat shqiptare brenda territorit të Shqipërisë Fortlumturia e Tij prof. dr. Anastas Janullatosi, i thotë në gjuhën e bukur shqipe dhe jo greke. Dhe fanatikët radikal islam otoman shqipfolës asnjëherë nuk e përmendin këtë fakt të rëndsishëm historik.

Ai, ka qenë dhe është gjithnjë zëri dhe ndërgjegja e komunitetit të tij orthodox

Në podiumin presigjioz të Universitetit Fordham në New York, kur ai po ligjeronte, në auditorin e mbushur me shumë studentë dhe profesorë të nderuar dhe shquar amerikanë, ishte i vendosur perkrah flamurit amerikanë, dhe të universitetit mikprites edhe Flamuri Kombëtar Shqiptar Kuq e Zi dhe jo ai grek, që gjithësesi duam apo nuk duam ne, ai është flamuri helen i atdheut të Tij të lindjes...

Pra, e duam apo nuk e duam Fortlumturinë e Tij prof. dr. imzot Janullatosin, si njeri i famshëm, i nderuar dhe respektuar botërisht, ai ka perfaqsuar denjësisht komunitetin ortodoks shqiptar si kryebariu shumë i mirë e i denjë i tyre, duke mbajtur flamurin shqiptar në New York…

Për t’a nderuar në marrjen e vlerësimit të merituar, i pranishëm ishte edhe Fortlumturia e Tij Peshkop atë Nikon Liolin, kryebariu i kishës shqiptare të shën Gjergjit në Boston të SHBA-së.

Janullatosfobia fondamentaliste, ka verbuar një pjesë primitive apo radikale shqiptare, që të mos shohin trahun e terroristëve të rinj shqiptarë ekstremistë islamikë otomanë, që po na verbon të gjithëve, para syve tanë dhe ditën për diell.

Shumë organizata islamike, gjoja “bamirëse”, në Dardani, Shqipëri dhe shtetin “vella” të ish “baba Dovletit”, që sot për fat të keq, drejtohet nga i kryekorruptuari në skandale të mëdha neo-otomanisti i tërbuar radikal vehabisti Kryeministri Rexhep Tajip Erdogan (i cili, është i padëshiruar për popullin e vet, sepse e ka dhe po mbyt me gjak dhe terror radikal islamik opozitën laike ataturke…), po rekrutojnë si mercenarë fetarë, në emër të fesë islame otomane, me mijera të rinj shqiptare, për të luftuar për Jihad[4] dhe se asnjë gazetarë, analistë, televizorë shteterorë apo privat, revistë, websit (që pothuajse drejtohen nga përfaqsues të komunitetit islam otoman, në vendlindje dhe diasporë), si të verbuar, nuk i shohin thirrjet e tyre histerike dhe tërbuese fashiste me ngjyrë të gjelbërt (në YouTube), kundër vetë shqiptarëve.

Ne, as kemi pasur dhe as s’do të kemi “vëlla”, fëmijët e etërve kriminel otomanë kolonizatorë barbarë apo neo-otomanë, që ende nuk kanë kërkuar deri me sot Falje me pendesë publike me shkrim dhe gojë, për Krimet Sistematike Kundër Njerëzimit, që për 5 shekuj, kanë ushtruar kundër popullit të Gjergj Gjon Kastriotit, Llesh Mhill Nikolla (alias Millosh Kopiliqi), Hasan Prishtina, Isa Boletinit, shën Nënë Terezës, Mic Sokolit, Bajram Currit, Dedë Gjon Lulit, atë Gjergj Fishtës o.f.m., atë Anton Harapit o.f.m., etj., etj.

Pse kjo heshtje varri nga komuniteti dhe “intelektualët” islam otoman në trojet etnike shqiptare!?

Qeveria Amerikane, kohët e fundit, është shumë e shqetsuar dhe alarmuar me të drejtë, për perhapjen e shpejtë, që po marrin grupet terroriste të ISIS, Al Qaidës në Siri dhe Iraq, ku, ka shumë antarë për fat të keq, me gjak dhe gjuhë shqiptari, që flasin dhe kërcenojnë hapur në shqip 24/7 në mediat elektronike, se do të përmbysin rendet demokratike përparimtare në të gjithë botën, për të vendosur me çdo kusht dhe çmim sundimin e Ligjit të Sheriatit.

Pse nuk bëhet pyetja:

a. Pse ky universitet amerikan apo një tjetër nuk nderon një klerik tjetër orthodoks shqiptar?!

b. A ka klerik shqiptar, që ka nivelin e kryebariut të tyre sot në vendlindjen tonë në Shqipëri?!

c. Nëse po, cili është dhe pse nuk është ftuar asnjëherë nga universitetet prestigjioze akademike amerikan!?

d. Mos është kjo një “padrejtësi”, që amerikanët u bëjnë klerikëve etnike shqiptare orthodoks!?

Vlerësimi për imzot Janullatosin, ka adhur natyrshëm nga një universitet jezuit katolik dhe jo ortodoks.

Nëse ky klerik i lartë me famë botërore, do të kishte marrë ndonjë vlerësim nga një universitet ortodoks amerikan, për nacionalistët primitivë shqiptarë në vendlindje dhe këtu në New York, do të ishte një “katastrof” dhe një front më shumë, në luftën e tyre boshe donkishoteste dhe për vetë mediat propagandirstike otomane islame dhe folklorike  shqipshkruese.

Po çfarë po bëhet në Kosovë, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut apo diasporë ku, askush nuk flet apo ngrihet në demostrata, kundër jashtëqitjes “shqiptare”, që po luftojnë vazhdimisht 24/7 si muhaxhidinë për jihad në Iraq dhe Siri përkrah ekstremistëve të shtetit islamik dhe ISIS!?

Ata po i bëjnë një dem të madh imazhit të banorëve të trojeve etnike shqiptare nëpër botë, ku, reagimet e mediave të huaja po bëhen të frikshme, serioze dhe gjithnjë e më të shpeshta dhe non stop 24/7…

Para disa muajve shqiptarët në Maqedoninë e Veriut të udhëhequr nga disa hoxhallarë fanatikë radikal islamik otomanë, në demostratat për të “drejtat” e tyre, dolën me flamurin e zi (të ISIS dhe shtetit islamik) dhe të gjelbërt të organiztave të mirëfillta terroriste si arabe dhe Hamasi etj., të përcaktuar si të tilla nga shumë qeveri dhe shtete të ndryshme të botës, Europës dhe SHBA (Departamenti i Shtetit).[5]

Sheriati radikal islamik, është kundër vendeve përparimtare dhe demokracisë si concept dhe praktikë jetësore qeverisëse, si: Amerika, Europa Perëndimore, Kina, Rusia, Japonia, Australia si dhe kundër vetë besimtarëve paqësor islam kudo në botë etj.

Ideologjia e ligjeve në fjalë, nuk njeh flamur, gjuhë, komb, liri dhe të Drejta të Njeriut, respektim të gjinisë së brishtë femërore, të drejtat e njeriut, barazisë gjinore, të drejtën e votës, pjesëmarrjen aktive dhe të barabartë në jetën politike, shoqërore, kulturore, administrative, të zgjedh dhe të zgjidhet në organet e pushtetit lokal dhe qendror… dhe deri të arrij të bëhet edhe Presidente e shtetit, ku ajo bën pjesë.

Mjafton të lexosh programet e tyre dhe e sheh botën e errësirës dhe vdekjes, që do t’i ndodh kujtdo, që do të behet si ata. “Republikat” ose regjimet totalitare sheriatiste islamike sot, ku, aplikohet ky krim i lirive dhe të drejtave të njeriut, janë shembulli më klasik i Gjenocidit.

Kjo heshtje me ose paramendim, i ka dhënë krah lulëzimit dhe zgjerimit të grupeve ekstremistë, që nga Siria dhe Iraku bejnë thirrje për Jihad total, të hapur kudo dhe kurdoherë.

Toleranca e forcave të rendit dhe ekspertëve të Ministrive të Brendshme, Shërbimeve Sekrete respektive Dardani dhe Shqipëri, ka bërë, që këto muhaxhidinë, të tredhur në tru, të përhapen si kërpudhat mbas shiut, sepse qeveritë dhe “intelektualët” shqiptarë, më shumë po merren me Janullatosfobinë, se sa me celulat e rrezikshme të Al Qaidës në trojet arbërore, që po veprojnë hapur për Jihad në Iraq dhe Siri.

Tmerr dhe mjerim sheh kudo!

Për këto gazetarucë dhe analistë “liberalë”, më i rrezikshëm është armiku imagjinar, kleriku i lartë shqiptar ortodoks me famë botërore, që nderohet dhe respektohet nga auditoret prestigjioze amerikane, se sa “shqiptarët” e Al Qaidës, që kërkojnë të vrasin bashkëkombasit e krishterë dhe besimtarët e vet paqësore në trojet shqiptare dhe gjetkë.

Shqiptarët musliman në Siri dhe Iraq, po vrasin si pushtues, antitank dhe mitroloza në emër të absurdit apo fesë islame otomane, kurse Shkelqësia e Tij imzot prof. dr. Janullatosi, nuk ka vrarë, por ka ushqyer me predikimet e tij elokuente DASHURI, MIRESI, PROGRES, DHEMBSHURI, CIVILIZIM, SHKOLLIM, dashuri dhe respekt për Zotin, Krishtin, për prindërit, të afërmit, vëllain, nënën, motrën, të mbash afër dhe t’a kthesh në rrugë të mbarë edhe njeriun që gabon etj.

Ai, ka shkolluar dhe po shkollon me universitete vijueshmërisht me dhjetra të rinj e të reja shqiptarë, në vendet e botës civilizuese.

Fortlumturia e Tij, ka punuar për Shqipërinë dhe shqiptarët e mirë ortodoks, më shumë se shumë shqiptarë për Atdheun e tyre.

Kleriku i lartë ortodoks, nuk ka sulmuar popullin e lashtë paqësor sirian, irakian apo kurd, nuk ka vrarë asnjë femijë në Siri, Iraq dhe Kurd nuk ka perdor armë kimike të shfarosjes në masë, për të vrarë dhe djegur me benzinë në kafaze metalike apo përdhuar gra, vajza dhe me dhjetra femijë të krishterë, sikurse kanë bërë dhe po sërisht bëjnë bashkëkombasit tanë (nën emërin e ISIS, Al Qaidës në Siri, Iraq etj.), që sot Kombet e Bashkuara, i kanë cilësuar këto terroristë përgjegjës, për krime mosturioze kundër njerëzimit dhe shkatërrimin e pasurive mijëra vjeçare të trashigimisë kulturore dhe historike të këtyre popujve etnik të lashtë me civilizim të krishterë.

Këto grupe ekstremiste, nuk linden dje, por u është dashur kohë, para, mercenarë… dhe mund, për të arritur aty ku ato janë fatkeqsisht sot.

Kush i ka toleruar dhe pse!?

Imazhi i Shqipërisë, Dardanisë apo shqiptarëve të Maqedonisë së Veriut, në sy të botës po del negativ, ashtu sikurse është në realitet veprimtaria e tyre…

Ne si shqiptarë, tregohemi para botës si njerëz mendjelehtë, hipokrit, servilë, me dy apo më shumë fytyra, naiv, që manipulohemi lehtësisht nga propaganda e trushpërlarjes xhihadiste radikale islame.

Shqiptarët, kërkojnë të integrohen me të drejtë në Bashkimin Europian, por për fat të keq, sa më shumë kohë të kaloj, aq më shumë forcohen pozitat e ekstremisteve të Al Qaidës etj., në Dardani, Shqipëri dhe Maqedoni, që po rekrutojnë dhe përdorin si mish për top një pjesë të injorancës së deshpëruar të rinisë shqiptare nga trojet etnike, duke ua shpërlarë rregullisht dhe vazhdimisht vatrat e lodhura të trurit të vogël dhe mbushur ato zona të qelizave nervore me pikpamje dhe nxitje të urretjes fetare ndaj atyre, që nuk janë të një besimit si ata.

Pse intelektualët e besimit islam, nuk flasin apo protestojnë në rrugë çdo ditë ose të shkruajnë apo bëjnë thirrje vëllazërore, për ndalim të derdhjes së gjakut shqiptarë, të të manipuluarve me propaganda ekstreme fetare për interesa kriminale ISIS, Al Qaidës në Siri, Iraq etj.!?

A nuk ngjau kjo në shtetin laik të Pakistanit, në vitin 1972, kur populli heshti dhe talebanët me dhunë e kthyen vendin në Republike Radikale Islamike dhe vendosën dhunshëm deri sot e kësaj dite Ligjin e vdekjes së Sheriatit kur’anor. E njëjta gjë ndodhi shumë vite më parë (2001) në Afganistan dhe deri në vitin 2021…

Deri kur, do të shitemi me heshtje vetëvrasëse, për disa aspra me ngjyrë arabe e turke, duke pranuar me ndegjegje, që femijët tanë në vend të shkollave, do t’i nënshtrohen pa vetëdije ligjeve antinjerëzore dhe vdekjeprurëse të vetes dhe kombit shqiptarë.

Bota na sheh me kuriozitet çdo ditë, se në cilin batak pa rrugëdalje jemi zhytur me vetëdije të plotë në trojet etnike shqiptare. I përket të parëve të fesë islame, që drejtojnë Kryemyftinitë në Tiranë, Prishtinë e gjetke në diasporë, rinisë paqësore përparimtare islame gjithë shqiptare brenda dhe jashtë vendlindjes, që të prononcohen për mos derdhjen e gjakut të pastër shqiptar në dhe të huaj për Jihad, pa asnjë qëllim dhe ideal, por thjeshtë ideologji ekstremiste të rrymës vehabiste islame fetare.

Ku janë “patriotët” shqipfolës, që bëjnë foto hipokrite para flamurit të Heroit Kombëtar apo dëshmorëve të rënë e të gjithë kohërave për Trojet e Arbërit, në Ditën e Pavarësisë çdo 28 Nëntor, ndërsa heshtin sot, kur Atdheu rënkon dhe ka nevojë, për zërin e vetëdijëa dhe ndergjegjës së tyre kombëtare!?

Kush do të mendoj dhe mbroj të Drejtat dhe Liritë e Njeriut, për shqiptarët, që nuk i përkasin besimit islam në trojet shqiptare!?

Anëtarësimi i Republikës së Shqipërisë në Organizatën Botërore Islamike, bie ndesh me parimin e laicizmit të shtetit shqiptar, të përmendur në Kushtetutën Laike dhe në nenin 10, pikat 1 dhe 2.

Deri më sot, asnjë nga Presidentët, K/Ministrat apo inisiativa e deputetëve, nuk e nxori vendin nga ky batak vehabist absurd. Ka ardhur koha (ndonëse me shumë vonesë), që Shqipëria të dalë menjëherë nga Konferenca Islamike Boterore, ku, e plandosen gabimisht politikanët dritëshkurtër, ç’ka do të ishte një hap i domosdoshëm dhe reflektim pozitiv, për të mirë të interesave tona kombëtare.

Shteti ynë amë, duhet të jetë ligjshmërisht dhe domosdoshmërisht laik, duke respektuar kështu Kushtetutën bashkohore europiane të Atdheut tonë, të nëpërkëmbur me ndërgjegje nga individ apo grupe me prirje radikale islamike sot.

A duhet lejuar, që Shqipëria dhe Dardania, të bëhen tokë e djegur si Egjipti, ku, organizata e jashtëligjshme Vellazëria Islame, dogji me histerizëm fanatik, brenda një dite shkatërroi me zjarr mbi 30 kisha të besimit të lashtë kristian, në këtë vend, që përbën 25% të popullsisë etnike dhe me Kushtetutën e Ligjit të Sheriatit, që u mundua të vendos ish presidenti i përmbysur vehabist, të krishterët etnik, privohen automatikisht me imponimin e forcës islamike kur’anore nga çdo e drejtë njerëzore, ku, gratë, vajzat dhe motrat e tyre, duhet të veshin ferexhe dhe të dalin të mbuluar në rrugë dhe jetojnë gjithmonë si islamikë…

Kush është Rilindësi i Kishës Otodokse Autoqefale të Shqipërisë, Fortlumturia e Tij, Prof. Dr. Anastas Janullatos?

Veprimtaria e pandërprerë dhe frytdhënëse në dobi të besimtarëve ortodoks dhe në përgjithësi të popullit shqipëtar, të Fortlumturisë së Tij, Prof. Dr. Anastas Janullatosit në Shqipëri, nuk është shumë e njohur për shqipëtarët që jetojnë brenda apo jashtë territorit të trojeve të tyre etnike, madje për shumë prej tyre edhe e panjohur.

'?????????? ???????????? (Anastásios Giannoulátos) ka lindur në Pire të Greqisë në 4 Nëntor të vitit 1929 dhe që nga viti 1992 dhe në vijim deri më sot, është Kryepiskopi i Kishës Ortodokse Autoqefale  të Shqipërisë. Grek me origjinë, më 22 dhjetor të vitit 2017 i jepet edhe nënshtetësia shqipëtare nga Presidenti Ilir Meta.

Është e rëndësishme të theksohet se në historinë bashkohore të kishës, emri i imzot Anastas Janullatos është i lidhur pazgjidhshmërisht me Ringritjen, Rilindjen dhe Riorganizimin rrënjësor të Ortodoksisë Lindore dhe të Kishës së saj në Shqipëri (nga viti 1992 deri më sot në vitin 2024, kur unë po shkruaj këto shënime historike). Vlen të përmendim se nevojës së menjëhershme të një vepre të tillë ringjalljeje, i parapriu ndalimi me ligj i praktikimit të çdo veprimtarie fetare, sipas Kushtetutës ateiste nazikomuniste të vitit 1976. Duke zënë fill nga ky vit dhe në vazhdim 1967-1991,  këto vite do të njihen botërisht si periudhë e shkatërrimit shpirtëror të shoqërisë shqipëtare.

Jeta e hershme, studimet

Prelati i shquar erudit i Kishës Ortodokse të Shqipërisë, Anastas Janullatos, sipas burime historike që na ofrojnë shumë libra dhe artikuj që shkruar për nder të tij, ka lindur më 4 nëntor të vitit 1929 në qytetin Pire të Greqisë, djepi i kulturës dhe baza e themeleve të demokracisë së lashtë botërore ku sot i gjithë vendi (shteti) fatmirësisht është monument kulture i ONESCO-s, me status të vecante për OKB-në.

Ai u rrit me besim që në vogëli prej prindërve besimtarë dhe me kalimin e viteve do të ishte pjesmarrës aktiv në shërbesat kishtare, duke përforcuar gjithmonë e më tepër brenda vetes sigurinë e dashurisë dhe pranisë së Perëndisë në jetën e tij. Si një nxënës me nota të shkëlqyera në shkollë të mesme, pritej të zgjidhte për studime të mëtejshme degë të shkecave ekzakte. Por sipas kujtimeve të prelatit ortodoks, mësojmë se përvojat e Luftës së Dytë Botërore do të ishin ato që do ta bënin të përjetonte besimin e tij, si një thirrje të brendshme shpirtërore, në një mënyrë më të theksuar personale.

Asokohe i riu ishte dëshmitar i shumë vuajtjeve dhe shkatërrimeve të luftës në vendin e tij. Brenda këtij kaosi ai mundi të gjente kuptimin  e jetës shpirtërore, që kristalizohej dita-ditës, duke u thelluar në besimin e tij fetar. Ende adoleshent Anastasi kuptoi se mbarë bota, përfshirë edhe vendin e tij që fatkeqsisht pak më vonë u përballë me luftën civile, do të arrinte të shpëtonte nga pasojat e luftës, në sajë të paqes dhe dashurisë të vërtetë. Përcjellja e tyre mund të realizohej vetëm me anë të përjetimit të besimit të krishterë brenda Kishës, tanimë si një përkushtim ndaj një thirrje personale prej Perëndisë së vërtetë, Jezu Krishtit.

Kjo përvojë personale e brendshme e drejtoi atë të braktiste mundësitë në fusha të tjera studimi dhe të ndiqte me pasion teologjinë. Kaq drithëruese ishte kjo dëshirë sa që ai më vonë do të kujtonte: “Për mua nuk mjaftonte t'i jepja diçka Perëndisë, duhej t'i jepesha plotësisht Atij. Doja që e gjithë qenia ime të jetonte në Krishtin.”

Në vitin 1947, i riu Janullatos përfundoi me rezultate të shkëlqyeshme shkollën e mesme dhe më 1953 diplomohet po aq shkëlqyeshëm në Universitetin e Athinës në Fakultetin Teologjik. Në vijim, në vitet 1965-1969 kreu studimet pasuniversitare në Historinë e Feve, Etnologji, Misiologji dhe Afrikanologji në Universitetet e Hamburgut dhe Marburgut në Gjermani.  Për më tej, ai u mor me kërkime në Universitetin e Makereres, në Kampala-Uganda, me bursë të Fondacionit gjerman “Alexander von Humboldt”.

Imzot Anastas Janullatosi, është Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës (1970, Summa cum laude). Gjatë rinisë së tij të etur për dije dhe kulturë perendimore dhe botërore, ai studioi fe të ndryshme, si: Induizëm, Budizëm, Taoizëm, Konfucianizëm, Fe afrikane, Islam, në vendet ku ato lulëzojnë (p.sh. Indi, Tajlandë, Sri Lanka, Kore, Japoni, Kinë, Kenia, Uganda, Tanzani, Nigeri, Brazil, Karaibe, Liban, Siri, Egjipt, Turqi).

Pas Luftës II Botërore, përkrahë studimeve të tij Janullatos u bashkua me vëllazërinë “ZOI” (Jeta), një organizatë fetare e përqendruar në rilindjen shpirtërore të kishës në Greqi. Përgjegjësitë që kishte ai përfshinin misionin për të rinjtë e vendit të tij. Shumë shpejt, ai u bë udhëheqës i lëvizjeve studentore, kampeve të adoleshentëve dhe luftoi ta bënte besimin ortodoks të vërtetë dhe të prekshëm për të rinjtë që kishte pranë. Nëpërmjet këtyre përvojave, Janullatosi zbuloi ndikimin që patën këto programe mbi kishën në një shkallë të gjerë. Ai kuptoi se pa një shërbim të tillë misionar, Kisha Ortodokse Lindore humbiste qëllimin dhe së fundi gradualisht zvogëlohej.

Gjatë këtyre viteve, Janullatosi mori pjesë gjithashtu në një lëvizje ndërkombëtare rinore ortodokse të quajtur Syndesmos. Ai shërbeu si Sekretar i Përgjithshëm të Komisionit të Hierapostullimit Jasht vendit, gjatë viteve 1958-1961 dhe pastaj si Zëvendëspresident nga viti 1964-1977. Gjatë kësaj kohe u takua me udhëheqës të tjerë të rinj, që kishin të njëjtin zell të brendshëm shpirtëror, për të shpallur Ungjillin.

Kështu sëbashku ata filluan të kuptojnë se shpallja e Ungjillit vetëm brenda kufijve të një kishe lokale ishte e pamjaftueshme. Urdhërimi i Krishtit drejtuar nxënësve të tij, ishte që të shkonin dhe të ungjillëzonin të gjitha kombet. Prandaj ishte më se e nevojshme jo vetëm për misionarizëm të brendshëm, por tani më edhe të jashtëm. Porosia e Madhe e së kaluarës është një përgjegjësi e madhe për të tashmen.

Në atë kohë i riu Anastas Janullatos plot energji dhe vullnet të madh për librat dhe dijet e reja univeritare shkruante: “Kisha, pa mision është një kundërshtim termash... Nëse Kisha është moskokëçarëse ndaj punës apostolike që i është besuar, ajo mohon veten, kundërshton veten dhe thelbin e saj dhe tradhëton betejën që bën. Kisha që qëndron në vend, kisha së cilës i mungon vizioni dhe përpjekja e vazhdueshme për të shpallur Ungjillin të pa pagëzuarve, vështirë se mund të njihet si një Kishë e Shenjtë, e Përgjithshme dhe Apostolike, së cilës Zoti i besoi vazhdimësinë e veprës së Tij”.

Djaloshi i kulturuar, përveç greqishtes së re dhe të vjetër, zotëronte gjuhët e huaja, si: anglisht, frëngjisht, gjermanisht, sikurse njeh gjithashtu për përdorim gjuhët e tjera, si: latinishten, italishten, spanjishten, shqipen, rusishten, suahilin.

Shërbimi në vitet në vijim në kishën ortodokse

Anastas Janullatos është dorëzuar në Dhjak (7. 8. 1960); Prift-Arqimandrit (24. 5. 1964); Peshkop i Andrusës për detyrën e Drejtorit të Përgjithshëm të “Apostoliki Diakonia” (Shërbimi Apostolik) të Kishës së Greqisë (19. 11. 1972); Mitropolit (1992).

Veprimtaria e pasur hulumtuese shkencore

Janullatos, ishte lektor për mësimin e greqishtes së re dhe të filologjisë në Universitetin e Marburgut, Gjermani në vitet 1966-1969, si dhe Profesor i Asociuar i Historisë së Feve në vitet 1972-1976.

Imzot Janullatosi më pas u kthye në Greqi, ku ishte profesor i Historisë së Feve në Universitetin Kombëtar të Athinës (1976-1996), Professor Emeritus nga viti 1996 e në vazhdim.

Nga shfletimi i biografisë së tij të pasur fetare dhe kulturore (akademike), mesojmë se në të njëjtin Universitet ishte drejtor i Departamentit të Shkencës së Feve (1983-1986) si edhe dekan i Fakultetit Theologjik dhe anëtar i Senatit (1983-1986). Gjithashtu ai vazhdoi të ishte anëtar i Komitetit të Kërkimit të Universitetit të Athinës (1986-1990). Imzot Janullatos, ka organizuar dhe drejtuar “Qendrën e Studimeve Misionare” në Universitetin e Athinës (1971-1976) dhe “Qendrën Inter-ortodokse të Athinës” të Kishës së Greqisë (1971-1975). Ka qenë anëtar i Këshillit të Qendrës së Studimeve Mesdhetare dhe Arabe (1978-1982).

Përmendim këtu disa nga titujt e tij të shumtë me të cilët është nderuar nga shumë universitete dhe akademi në mbarë botën:

Doktor Nderi i Teologjisë nga Fakulteti Teologjik “Kryqi i Nderuar”, Brooklyn dhe shtetit Mass., SHBA (1989),

Doktor Fakultetit Teologjik të Universitetit “Aristoteli” të Selanikut (1995)

Doktor Nderi i Filozofisë: i Departamentit të Historisë dhe Arkeologjisë të Fakultetit Filozofik të Universitetit të Janinës (1996)

Doktor i Fakultetit Ortodoks të Shën Vladimirit (2003);

Doktor i Fakultetit Theologjik të Universitetit të Krajovës (2006);

Anëtar Nderi i Akademisë Theologjike të Moskës (1998).

Partner i Akademisë Orthodhokse të Kretës (2001)

Diploma D. Staniloae e Universitetit të Bukureshtit (vlerësimi më i lartë i këtij Universiteti) (2003).

Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit Pontifikal të Italisë së Jugut (2009).

Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit të Gjeorgjisë (2010).

Doktor Nderi i Filozofisë: i Departamentit të Historisë dhe Arkeologjisë të Fakultetit Filozofik të Universitetit të Janinës (1996)

Doktor Nderi i Universitetit Agrokultural të Athinës (1996),

Doktor Nderi i Departamentit të Shkencave Politike dhe Admi-nistrimit Publik të Ligjit, i Ekonomisë dhe i Shkencave Politike dhe i gjithë Departamenteve të Fakultetit Filozofik të Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës (1998),

Doktor Nderi i Departamentit të Studimeve Ndërkombëtare dhe Evropiane të Universitetit të Pireut (2001),

Doktor Nderi i Departamentit të Filologjisë të Universitetit të Kretës (2002),

Doktor Nderi i Departamentit të Fizikës, Mjekësisë, Edukimit primar dhe Inxhinierisë së Ndërtimit të Universitetit të Patras (2002),

Doktor i Letrave Humane i Universitetit të Bostonit (2004),

Doktor Nderi i Historisë së Departamentit të Universitetit Jonian, Korfuz (2007),

Dokor Nderi i Universitetit të Korçës (2008),

Doktor Nderi i Departamenteve të Historisë dhe të Etnologjisë, si edhe të Gjuhëve dhe Kulturës të Universitetit “Demokriti” të Thrakës (2009).

Fortlumturia e Tij prof. dr. Anastas Janullatosi, është partner i Akademisë Ortodokse të Kretës (2001). Gjithashtu, anëtar Korrespondent i Akademisë së Athinës (1993-2005). Nga viti 2005 e në vazhdim është anëtar Nderi i Akademisë së Athinës.

Veprimtaria sociale

Imzot Anastasi, ka qenë anëtar: i Këshillit të Shkollës së Lartë të Punonjësve Socialë (1977-1984); sikurse edhe i Komitetit të Lartë Zyrtar për Kishën e Greqisë (1977-1985); anëtar i Komitetit të Edukimit Kishtar të Ministrisë së Edukimit Kombëtar dhe Feve (1977-1982); anëtar i Komisionit për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore të Qipros (1985-1991), dhe më pas sërisht anëtar i Komisionit të Bursave të Fondacionit “Aleksandër Onasis” (1978-94); i Fondacionit “Aleksandër Onasis” (1994-2005). Falë punës së tij të palodhur ai zgjidhet anëtar i Shoqërisë Filekpedheftiki në vitin 1994 detyrë të cilën e vazhdon edhe sot.

Pak fjalë mbi veprimtarinë e tij ndërkishtare, ndërfetare, ndërkombëtare

Fortlumturia e tij, akademik, prof. dr. Anastas Janullatosi ka qenë Sekretar i Përgjithshëm i “Komitetit Ekzekutiv për Misione të Jashtme” (1958-1961), dhe zëvendëspresident i Organizatës Ndërkombëtare të Rinisë Ortodokse “Syndesmos” (1964-1977). Imzot Janullatosi, gjithashtu ishte anëtar i “Komitetit Ndërkombëtar për Studime Misionare” i Këshillit Botëror të Kishave  në vitet 1963-1969. Ai mbajti detyrën e Sekretarit për “Kërkimin misionar dhe Marrëdhëniet me Kishën Ortodokse”, të Sekretariatit të Përgjithshëm të Këshillit Botëror të Kishave  gjatë viteve 1969-1971.

Fortlumturia e Tij imzot prof. dr. Janullatosi, ishte anëtar i shumë komiteteve shkencore ndërkombëtare si: “Deutsche Gesellschaft fur Missionswissenschaft Arkivuar 2 prill 2019 tek Wayback Machine”; sikurse edhe detyrën tjetër si “International Society of Missionary Research”; i Komisionit të Këshillit Botëror të Kishave për Dialog me Kishat e tjera dhe ideologjitë (1975-1983); i Komisionit Miks të “Konferencës së Kishave Evropiane” dhe i “Këshillit të Konferencës Ipeshkvnore Romano-Katolike”, i “Islamit në Evropë” (1989-1991); i Komitetit Ndërkombëtar të “Konferencës Botërore mbi Fenë dhe Paqen” (1985-1994), sikurse nga viti 1959 dhe në vazhdim, ka marrë pjesë në një numër të madh konferencash ndërkombëtare, ndërortodokse, ndër të krishtera dhe ndërfetare, në Ansamble Botërore (disa herë si folës kryesor), duke përfaqësuar Kishën, ose Universitetin apo organizatat ndërkombëtare.

Shkëlqësia e Tij akademik Janullatosi, falë diapazonit të kulturës së gjërë si profesor ka ofruar leksione në shumë qendra universitare në lidhje me dëshminë e krishterë, dialogun ndërfetar dhe solidaritetin ndërkombëtar dhe paqen.

Duke ndjekur nga afër jetën dhe veprimtarinë e tij shohim se ai gjithashtu vijon të jetë edhe sot anëtar Nderi i Curatoriumit të Institutit Romano-Katolik “Pro Oriente” Vjenë (qysh prej vitit 1989 e në vazhdim), sikurse ruajti angazhimin e tij aktiv si President-Moderator i Komisionit për Misionin Botëror dhe Ungjillëzimin e Këshillit Botëror të Kishave (1984-1991).

Prof. dr. Anastas ishte anëtar i Komitetit Qendror të Këshillit Botëror të Kishave (1998-2006), sikurse njëkohsisht edhe anëtar i Këshillit Evropian të Liderëve Fetarë “Fetë për Paqen” (nga viti 2001 dhe në vazhdim në ditët tona). Po ashtu akademik Janullatosin e shohim edhe si Zëvendëspresident i Konferencës së Kishave Evropiane (2003-2009). President i Këshillit Botëror të Kishave (2006-2013).

Theksojmë se aktiviteti i tij merr vlera të reja, kur ai zgjidhet si President Nderi i Konferencës Botërore të Feve për Paqen (nga viti 2006 dhe në vijim), sikurse edhe President i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë (nga viti 2018 dhe në vijim).

Një pasqyrë telegrafike e punës së palodhur dhe të madhe në kontinentin e Afrikës Lindore

Fortlumturia e tij, prof. dr. Anastas Janullatosi, ka luajtur vazhdimisht një rol të madh historik si udhëheqës në ripërtëritjen bashkëkohore të Apostullimit nëpër botë të Kishës Orthodhokse (e thënë ndryshe, në Ungjillizimin).

Për një dhjetëvjeçar, më saktësisht, në harkun kohor të viteve 1981-1991, ka punuar si lokum tenens (Krypiskop mëkëmbës) i Krypiskopatës së Shenjtë të Irinupolit - Afrika Perëndimore, në shtetet Kenia, Uganda dhe Tanzani. Po ashtu, në atë periudhë, ai themeloi dhe organizoi Shkollën Patriarkale “Krypiskopi i Qipros Makarios”, që e drejtoi për dhjetë vjet; dorëzoi 62 klerikë afrikanë dhe konsakroi 42 anagnostë-katekistë, me origjinë nga tetë fise afrikane.

Në të njëjtën periudhë, në mënyrë të palodhur, ai promovoi përkthimin e Liturgjisë Hyjnore në katër gjuhë afrikane si dhe u përkujdes për themelimin e rreth 150 famullive orthodhokse dhe për ndërtimin e dhjetëra kishave, për ndërtimin e 7 stacioneve misionare dhe punoi për hapjen e shkollave dhe qendrave mjekësore.

Kryepiskop i Shqipërisë Fortlumturia e Tij akademik prof. dr. A. Janullatosi

Sipas burimeve historike dhe nga kujtimet e tij, shprehur gjatë intervistave të ndryshme brenda dhe jashtë Shqipërisë për mediat e huaja, mësojmë se në vitin 1991, caktohet nga Patriarku Ekumenik, Eksark Patriarkal në Shqipëri, e cila askohe sapo e kishte rrëzuar sistemin nazikomunist ateist.

Një vit më vonë, në qershor të vitit 1992, ai u zgjodh Krypiskop i Tiranës, Durrësit dhe i gjithë Shqipërisë dhe në 2 gusht të të njëjtit vit, u fronëzua në kishën e Ungjillëzimit në Tiranë.

Kujtojmë nga nëna histori, se mes vështirësive të shumta asokohe, ai arriti me punë të palodhur dhe afësi të mëdha drejtuese e organizuese të ringrinte nga gërmadhat Kishën Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë: riorganizoi më tepër se 400 famulli; themeloi Akademinë Teologjike “Ngjallja e Krishtit” në Durrës (1992) dhe dy Lice kishtarë; shkolloi dhe dorëzoi 168 klerikë.

Prof. Dr. Janullatosi, gjithashtu themeloi 50 qendra rinore në qytete të ndryshme në të gjithë Shqipërinë, u kujdes si akademik me përvojë për përkthimin dhe botimin e librave liturgjikë dhe të librave të tjerë fetarë. Gjatë drejtimit të Tij kryebaritor u ndërtuan dhe morën jetë mbi 150 kisha të reja, u restauruan 70 të tjera dhe u riparuan më tepër se 160 kisha ekzistuese, si dhe 70 qendra kishtare (Godinat e Kryepikopatës dhe të mitropolive, shkolla, qendra mjekësore, shtëpi pritjeje, kampe rinore etj). Vepra totale ndërtuese arrin në 450 ndërtesa.

Gjeografia e punën përkushtuese me dashuri për popullin dhe kishën ortodokse shqiptare nuk njeh kufi

Duke shfletuar historinë e Ringjalljes së Kishës Orthodokse të Shqipërisë (nga periudha e viteve 1991 dhe deri më sot), mësojmë se Fotlumturia e Tij prof. dr. Anastasi ka zhvilluar vepra bamirësie, duke shpërndarë qindra tonë ushqime, veshmbathje dhe ilaçe. Prelati i shquar orthodoks, gjithashtu themeloi një gazetë të përmuajshme dhe tri revista, si edhe një stacion radiofonik.

Bariu i përkushtuar, tregoi përkujdesje të vazhdueshme për ndërtimin e atelieve të Kishës (shtypshkronjës, fabrikës së qirinjve, zdrukthëtarisë, atelieve të ikonave dhe të restaurimit të tyre).

Gjithashtu ai hartoi dhe zhvilloi programe pionier në fushat e edukimit, shëndetësisë, kujdesit social, zhvillimit rural, kulturës dhe ekologjisë.

Falë largpamësisë që e karakterizon, themeloi Qendrën Mjekësore Diagnostike Arkivuar 1 prill 2019 tek Wayback Machine me 24 specialitete në Tiranë dhe 3 qendra mjekësore në qytete të tjera të Shqipërisë si dhe gjithashtu ndërtoi Akademinë Teologjike, dy Institute të Formimit Profesional; Kolegjin Universitar "Logos" Arkivuar 3 qershor 2019 tek Wayback Machine, një lice profesional; 4 shkolla fillore dhe të mesme; një konvikt për vajza dhe 17 kopshte fëmijësh në qytete të ndryshme.  Ai u përkujdes drejtpërdrejtë për ndërtimin e rrugëve, ujësjellësve, urave, riparimin e shkollave publike etj.

Eshtë me rëndësi të theksohet se gjatë periudhës kritike të eksodit biblik të popullit martir të Kosovës (1999), ai personalisht organizoi një program të gjerë humanitar, që ndihmoi rreth 33.000 refugjatë në vende të ndryshme të Shqipërisë.

Falë bujarisë dhe aftësisë drejtuese dhe organizazuese, mundi t’a lidhë Kishën e Shqipërisë me organizata ndërkombëtare kishtare.

Kryebariu i përkushtuar imzot Janullatosi, është anëtar themelues i Shoqërisë Biblike Ndërkonfesionale të Shqipërisë dhe të Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë.

Po ashtu gjatë tensioneve politike midis Greqisë dhe Shqipërisë, ai kontribuoi në zbutjen e tyre dhe në afrimin e dy vendeve dhe popujve në kufi me njëri-tjetrin.

Më 24 tetor të vitit 2008, sipas Nenit 10 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, Kryepeshkopi Anastas Janullatos nënshkroi Marrëveshjen e parashikuar nga Kushtetuta midis Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave, e cila në vazhdim u ratifikua në Kuvendin Popullor dhe në 22 janar 2009, u dekretua nga Presidenti i Republikës z. Bamir Topi dhe u bë ligj i shtetit Nr. 10057/22.1.2009.

Kjo ishte një Marrëveshje e rëndësishme, e cila rregullon marrëdhëniet midis Shtetit dhe Kishes Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, sipas regjimit juridik të Shqipërisë, e cila administrohet dhe rregullohet sipas Statutit të ri të aprovuar në nëntor 2006, në Ansamblenë e veçantë kleriko-laike,

Gjithashtu, nëpërmjet iniciativave dhe veprës së tij, u është ofruar punë mijëra vetëve; u krijuan vepra serioze të strukturës sociale dhe Kisha Ortodokse e Shqipërisë është bërë një faktor multidinamik shpirtëror dhe faktor progresi.

Fortlumturia e Tij, sikurse dihet, është iniciator në ripërtëritjen e përpjekjes misionare në Kishën Orthodhokse, sikurse është një Dijetar i Shquar në fushën e Historisë së Feve dhe të Dialogut Ndërfetar (Ekumenik).

Prof. dr. Janullatosi, njëkohësisht, është përpjekur të lehtësojë tensionet në Europën Juglindore (Ballkan).  Vlera e punës së tij të madhe dhe kontributi i tij i palodhur në fushën e shkencës, në dëshminë e krishterë bashkëkohore, në përafrimin me konfesionet e tjera të krishtera, në dialogun ndërfetar dhe në bashkekzistencën paqësore midis popujve dhe feve, është i njohur botërisht.

Gjatë gjithë kësaj kohe i janë akorduar shumë dekorata dhe çmime nga vende të ndryshme.

Kundërshtimet apo Janullatosfobia ndaj hierarkut dhe prelatit të shquar orthodhoks Anastas Janullatos

Kundërshtimet kryesore ndaj Kryepiskopit Anastas përqendrohen tek pasia e kombësisë greko-shqiptare, ardhja nga Greqia dhe emërimi si Kryepiskop i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, në një kohë kur marrëdhëniet ishin të tensionuara mes Shqipërisë dhe Greqisë.

Janullatosfobët manjak dhe nihilistë nazikomunistë dhe fatkeqsisht, shpesh edhe disa trushpëlarë islamikë fanatikë, anti të krishterë, asnjëherë nuk përmendin përkushtimin me devocionin e tij të vazhdueshëm ndaj Ringritjes dhe Ringjalljes së fesë, dikur të shkatërruar ortodokse në Shqipëri nga regjimi atesit nazikomunist dhe shtetësinë e Tij shqiptare sot. Informacione të mëtejshme mbi këtë temë mund të gjenden në seksionet e përshkruara më sipër.

Nderimet dhe vlerësimet për përkushtimin e tij shpirtëror dhe humanizmin shembullor

Imzot Anastas Janullatosi, për merita dhe kontribut të madh, u nderua me:

Kryqin e Shenjtë të Apostullit dhe Ungjillorit Mark të Klasit të Parë, i Patriarkanës së Aleksandrisë (1985),

Kryqin e shën Katerinës të Malit Sina (Egjipt, 1985),

Kryqin e shën Kirillit dhe Metodit të Kishës Orthodhokse të Çekosllovakisë (1986),

Medaljen e Argjendtë të Akademisë së Athinës, me motivacionin: “si promotor dhe pionier i veprës dhe punës misionare” (1987), me Medaljen e Artë,

Medaljen e Kryqit të Artë me dafinë e Kryqit të Kuq të Greqisë (1994)

Kryqin e Madh të Urdhrit të Nderit të Republikës Greke (1997),

Medaljen e Princit të Madh Vladimirit (Klasi i Parë) të Kishës Orthodhokse Ruse,

Medaljen e Apostull Andreas të Patrikanës Ekumenike (Kostandinopojë-Stamboll, 1999),

Kryqin e Madh të Urdhrit të Kryqtarëve Orthodhoksë të Varrit të Shenjtë (Jerusalem, 2000),

Çmimin e Suksesit të Këshillit të Grekëve në diasporë (2000).

Çmimin Athenagora, për të drejtat e njeriut 2001 (New York),

“Pro humanitare” të Institutit Evropian Kulturor Pro Europe (Freiburg) (2001),

Kryqin e Madh të Urdhrit të Shën Pavlit të Kishës së Greqisë (2001),

Medaljen e Nderit dhe të Punës për Mirëqenien e Përgjithshme të qytetit të Athinës (2001),

Çelësin e Artë të qytetit të Selanikut (2002),

Çelësin e Artë të qytetit të Lamisë (2002),

Qytetar Nderi i Tiranës (2005),

Qytetar Nderi Korçës (2007),

Çmimin humanitar polak “Ecce Homo” (2003),

Medaljen nga Presidenti i Republikës Rumune (2003),

Medaljen e Artë të Klasit të Parë, të Bashkisë së Pireut (2005),

Çmimin “Për veprimtari të jashtëzakonshme në forcimin e Unitetit të Kombeve të Krishtera Orthodhokse” (Moskë, 2006),

Medaljen e Jarosllavit të Urtë të Republikës së Ukrainës (2008),

Medaljen e Madhe të Artë të Apostull Varnavës të Kishës së Qipros (2008),

Kryqin e Madh të Apostull Markut të Patriarkanës së Aleksandrisë dhe gjithë Afrikës (2009),

Medaljen "Gjergj Kastrioti-Skënderbeu" të Republikës së Shqipërisë (2010), dhënë nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë prof. dr. Bamir Topi,

Senator Nderi i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Artit (European Academy of Sciences and Art) në Salcburg, Austri (2019). [6]

Disa nga vepra e botuar të eruditit ndëkombëtar akademik prof. dr. Anastas Janullatos

Prof. Dr. Anastas Janullatos, është autor i dhjetëra librave shkencorë dhe i studimeve e artikujve me përmbajtje theologjike dhe fetarologjike, të botuar në disa gjuhë të botës:

?? ???????? ?'???????? ??? ?? ??????? ??? ???????? ???. ?????????????? ??????????? ??????? ??? ??????????? ????????? (The Spirits M'bandwa and the Framework of their Cult. Aspects of the African Religion), (Dizertacion doktorate), bot. ???????????, Athinë 1970, fq. 294 +23 + X tabela.

"?????? ??? ???????????". ? ???? ??? ???? ?? ???? ????? ?????. ?????????????? ?????? ("The Lord of Brightness". The God of the Tribes East of Kenya. A Research in the History of Religion), bot. ???????????, Athinë 1971, fq. 246, 2/1973 botim i zgjeruar, fq. 272, 3/1983.

? ?????? ??? ?????????? ??? ??? ???????? (The Dawn of Orthodoxy in Japan), bot. ???????????, Athinë 1971, fq. 70.

Various Christian Approaches to the Other Religions. A Historical Outline, bot. ???????????, Athinë 1971, fq. 134.

Në greqisht: ?????? ??? ?????????? ?????? ??? ????? ?????????, (Leksione Universitare), Athinë 1975, fq. 144.

?????? ??????????? ?????????????. ?????? ??? ????????????? ?????????? ??? "?????????". ?????? ?????????????? (Forms of African Worship. Initiation and Mediumship East of Ruwenzori. A Research in History of Religion), bot. ???????????, Athinë 1972, fq. 176. 2/1973, fq. 192. 3/1981.

??????'???-? ??????????. ??????? ??? ??? ??????? ??? ???? ???? ??? ???????? ??????????? ???????? (Ruhan 'ga - The Creator. A Contri-bution to the Research of African Beliefs on God and Man), bot. ???????????, Athinë 1975, fq. 138, 2/1983.

"????? ??????????-?????????? (Aspects of Hinduism-Buddhism), (Leksione Universitare), Athinë 1985, fq. 176.

?????. ?????????????? ??????????? (Islam. A General Survey), bot. ???????????, Athinë 1975, fq. 340, Athinë, 4/2004, ???????, Athinë, 5/2006, fq. 506, botim i rinovuar në greqishten e re, i pajisur me material shtesë fotografik.

Përkthime:

Serbisht: Islam, Kristianski Kulturni Tsentar, Beograd, 2005.

Rumanisht: Islam, botime Bizantina, Bucharest, Rumania (është në botim).

Anglisht: Islam. St. Vladimir's Seminary Press (është në botim).

????????????? ??? ?????????. ?????????? ????????? ????????¬??????, (Universality and Orthodoxy. Studies in Orthodox Problematics), bot. ???????, Athinë 2000, fq. 286, 6/2006.

Përkthime:

Serbisht: Globalizam i Pravoslavie, Bogoslovskok Facultet, Beograd 2002.

Anglisht: Facing the World. Orthodox Christian Essays on Global Concerns, St. Vladimir's Seminary, Crestwood New York and WCC, Geneva 2003.

Rumanisht: Ortodoxia siproblemele lumii contemporane, bot. Bizantina, Bukuresht 2003.

Shqip: Globalizmi dhe Orthodhoksia, bot. Ngjallja, Tiranë, 2004.

Bullgarisht: Pravoslaviete i Globalizatsiyata, Fontatsiya, Demos, Silistra, 2005.

Italisht: Vivere insieme, edizioni Qiqajon - Comunita di Bose, 2017.

"???? ??? ??? ????????? ??? ???????????. ??????? ??????????¬????? ??????????? (Footprints of the Quest for the Transcendent. A Collection of studies in History of Religion), bot. ???????, Athinë 2004, fq. 496, 2006.

Shqip: Gjurmë në kërkim të Trashendetes (Përmbledhje hulumtimesh fetarologjike), bot. Ngjallja, Tiranë 2010, fq. 367.

???? ????????? ?? ????? (God was manifested in the flesh). ????????, Athinë, 2006.

Përkthyer në shqip: Perëndia u shfaq në mish, bot. Ngjallja, Tiranë, 2006.

??? ???? ?????, ??????? ??? ???????????? (Another View. Texts and Recordings), (CD) ?????????, ???????, ?????????, Bond-us music, Athinë, 2007.

??? ????? ?????????? ????? (Now are all things filled with light) ????????, Athinë, 2007.

Përkthyer në shqip: Tani të gjitha u mbushën me dritë, bot. Ngjallja, Tiranë, 2007.

??????????? ??? ???? ??? ??????? (Mission in Christ s Way), ??????¬???? ????????, Athinë 2007, 2/2009, fq. 374.

??????? ??? ??????????? ???? ???? 4° ??? 9' ?????? (Monks and Mission during the 4th and 9'h Centuries), bot. ???????, Athinë 2008, fq. 98.

"??? ??????? ??? ??? (To the End of the Earth). ?????????? ????????, Athinë, 2009, fq. 388.

???? "?????? (In Africa). ?????????? ????????, Athinë 2009, fq. 478.

In Africa, Orthodox Witness and Service, Brookline, MA, Holy Cross Orthodox Press, 2015

Ringritja e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, bot. Ngjallja, Tiranë, 2013, fq. 176.

H ?????????? ??? ????????? ??????????? ????????? ??? ???????? 1991-2012, Tiranë, 2013, bot. i 2-të 2013, bot, i 3-të 2015, bot. i 4-t 2017.

In Albania-Cross and Resurrection, St. Vladimir's Seminary Press, Yonkers, New York, 2016.

Manuale për mesuesit:

???? ???????? (Divine Messages) (në bashkëpunim me ?. Bitti), ?????????? ???????? ??? ????????? ??? ???????, Athinë 1960, fq. 346, 7/1978.

?????? ??? ??? (Faith and Life), ?????????? ????????, Athinë 1961, fq. 300 + XXII, 7/1982.

?????????? ?????? (Spiritual Way), ?????????? ????????, Athinë 1962, fq. 348. 7/1981.

Mesazhe Hyjnore, bot. Ngjallja, Tiranë, 2009, fq. 269.

Udhëtim shpirtëror, bot. Ngjallja, Tiranë, 2011, fq. 443.

Botime më vete:

"??? ??? ??????? ??? ???????. ? ???????? ?????????? ??? ?????????? ??? ????? ????????", ???????24 (1961); bot. ?????????, Athinë, 2/1971, fq. 32.

"?? ???????????? ???????? ??? ??? ???????". ??????????? 3(1961); bot. ???????????, Athinë 2/1971, fq. 24.

"????? ?????? ??????????? ?????????????", botim në fashikull nga vëllimi për nder të profesorit V. Vellas, ?????? ????????, Athinë, 1968, fq. 28.

Monks and Mission in the Eastern Church during the Fourth Century, botim në fashikull nga Go Ye 8 (1966), fq. 46. Ribotim tek: International Review of Missions, Geneva 58 (1969), fq. 208-226.

"??????????? ??????? ??? ??? ?????????? ????????????", botim në fashikull nga ??????????? 10 (1968), fq. 24, 2/1969. Botuar, gjithashtu, tek ???????? 55 (1968).

"The Purpose and Motive of Mission-From an Orthodox Point of View". International Review of Missions 54 (1965) Gjenevë, Ribotim i pasuruar tek Go Ye 9 (2/1967), Athinë 3/1968, fq. 40.

"Initial Thoughts toward an Orthodox Foreign Mission", botim në fashikull nga Go Ye 10 (1968), Athinë, 2/1969, fq. 24.

"Eine Kirche erwacht zur Mission", botim në fashikull nga Anuari Jahrbuch Evangelischer Mission, Hamburg 1970, Athinë 2/1970, fq. 8.

"????????? ??? ??? ??????????? ???????? ?????? ??? ??????????, ?????????? ????????, Athinë 1971. 3/1973, fq. 30.

"?????????! ??? ?????????? ???????????? ??? '??????????? ??????? ??????'", botim në fashikull nga ???????? 48 (1971), fq. 16.

The Inter-Orthodox Centre of Athens-Perspectives and Presuppositions, Athinë, 1973, fq. 12.

"??? ? ?????? ????????", botim në fashikull nga' ???????? 52 (1975), fq.10.

"???????? ??. ??????????. ? ?????????, ? ????????", botim në fashikull nga ???????????? ????????? ??? ?????????? ?????? ??? ????????????? ??????, veil. 1, Athinë, 1976, fq. 56.

"Thwologie, mission et pastorale", botim në fashikull nga Proche-Orient Chretien 29 (1979), Athinë, 1979, fq. 20.

Studime dhe artikuj në revista dhe punime në grup:

"The Forgotten Commandment, Mt. 28:19", The Word 3 (1959), Chicago, USA, fq. 3-5.

"To ???????? ??? ?????????? ????'", ??????? 23 (1960), fq. 361-366.

"? ????????????? ?????? ??? ????????? ??? ???????? ??? ????????? ??? ?????????? ?????", ???????????3 (1961), vol. 10, fq. 26-31.

"The Missionary Activities of the Churches of the East in Central and Eastern Asia", Go Ye 3 (1961), vol. 10, fq. 3-6.

"? ???????? ??? ??????", ???????, 4/1961, fq. 22-23.

"? ???????????? ????????", ???????,  2/1962, fq. 35-37.

? ????????? ??? ??? ?????", ?????????? 4/1962, vol. 14, fq. 26-30, vol. 15, fq. 36-39, vol. 16, fq. 52-55.

"? ????????? ??? ??? ???????", ??????????? 5/1963, vol. 17-18, fq. 14-22, vol. 19-20, fq. 44-47. Botimi i përpunuar "??????", ??????????? ??? ????? ??????????????, veil. 2/1963, fq. 11-19.

"Orthodoxy in Alaska", Go Ye 5/1963, vol. 17-18, fq. 14-22, vol. 19-20, fq. 44-47. Botim i përmbledhur tek Orthodoxy. A Pan-Orthodox Symposium, Athinë, 1964, fq. 333-349, fq. 433-435.

"?????????, ????? ????????????", ??????????? ??? ????? ???????¬???????, veil. 4/1964, fq. 19-59.

"??????????? ???????????", ????????? ???????? 1/1964, fq. 29-35.

"Orthodoxy in the Land of the Rising Sun", Orthodoxy. A Pan-Orthodox Sym-posium, Athinë, 1964, fq. 300-319, fq. 438-460.

"Orthodoxy and Mission", St. Vladimir s Theological Quarterly 8/1964, New York, fq. 139-148.

"Missions Orthodoxes", Parole et Mission 8/1965, Paris, fq. 5-18.

"Mission aus der Sicht eines Orthodoxen", Neue Zeitschrift fur Missionswis-senschaft-Nouvelle Revue de science missionnaire 26/1970, fq. 241-252.

"Reflexions d'un Orthodoxe sur la cooperation inter-confessionnelle dans la Mission", Oecumënisme en Mission, 40e semaine de Missiologie de Louvain, Louvain, 1970, fq. 101-110.

"Les Missions des Eglises d'Orient". Encyclopaedia Universalis 11/1972, Paris, fq. 99-102.

"Pour que le monde croie", Contacts, Paris, 27/1975, fq. 319-322.

"Growing into awareness", Primal World Views: Christian Dialogue with Traditional Thought Forms, botuar nën kujdesin e J. B. Taylor, Ibadan, Nigeri, 1976, fq. 72-78. Ribotim "Christian Awareness of Primal World-Views", Mission Trends 5, botuar nga G. Anderson, T. Stransky, New York (USA)-Toronto (Canada), bot. Paulist Press, 1981, fq. 249-257.

"Theology - Mission and Pastoral care", Proces-Verbaux du Deuxieme Congres de Theologie Orhodoxe a Athenes, 19-29 Aout 1976, Athinë, 1978, fq. 292-311. The Greek Orthodox Theological Review 22/1977, fq. 157-180.

"Mexico City 1963: Old wine into fresh wineskins", International Review of Mission 67/1978, fq. 354-364.

"A la redecouverte de l'ethos missionnaire de l'Eglise Orthodoxe", Aspects de I'Orthodoxie, Strasbourg, 1978, fq. 78-96.

"????????-??????????? ??? ??????????", ???????? ??? ???????? ????????? ????????? ?????????, ????? 12-19 ???. 1976, Athinë, 1980, fq. 291-309.

"Discovering the Orthodox Missionary Ethos", Martyria-Mission. The Witness of the Orthodox Churches, Geneva, 1980, fq. 20-29.

"Relations between Man and Nature in the World Religions", Bulletin-Sec-retariates pro non Christianis, Citta del Vaticano 47/1981, 134-142, Pro-ceedings-World's Religionists Ethics Congress, Tokyo (Japan), 1983, fq. 149-159.

"The Ascent of Human Nature", International Review of Mission 69/1980, fq. 202-206. Shih gjithashtu, Your Kingdom Come. Mission Perspectives, Gjenevë 1981, fq. 237-242.

"??? ???????????? ?????? ??? ???? ??? ?????????", ????????? ??? ??????????? ???????? (?????? ????????????? ??????????????? ?????????? ??? ?????????????? ???????? ????????????? ?????????), Janinë, 1982, fq. 59-65, 71, 75-79.

"L'elevation de la nature humaine", Que ton Rëgne vienne! Perspectives mis-sionnaires, Gjenevë, 1982, fq. 101-105.

"Die Mystik in Byzanz", Erbe und Auftrag, Benediktinische Monatsschrift, Beuron 59/1983, Germania, fq. 437-449.

"Worship-Service-Martyria". A paper for the Sixth Assembly of the WCC, International Review of Mission 72/1983, fq. 635-639.

"?????? ? ???????? ???', ???????? ???????? ??? ???????? ?????????", ????? ?? ???? 2/1983, vol. 7, fq. 4-5, vol. 8, fq. 4-6, vol. 9, fq. 4-6.

"???????????? ???????? ???? ???????? ????", ???????? 61/1984, fq. 196-201.

"? ?????????? ????????? ??? ???? ??? ??? ????????????", ????? ?? ???? 5/1986, vol. 17, 20-27, vol. 18, fq. 4-7.

"Les moines et la mission dans l'Eglise d'Orient au IVe siecle", Paix 47-48/1986 (Monastere orthodoxe Saint-Nicolas de la Dalmerie, F 34260).

"?????, ???? ???????? ?????????? ??? ??????????? ????????", ???????? ??? ??????? ???????? ??? ?????????? ?????? ??? ????????????? "??????, ?????? ??? ????????????? ???????????? ?????? - ???????? ?????, veil. 28, Athinë 1988, fq. 363-369.

"Remembering Some Basic Facts in Foday's Mission", International Review of Mission 77/1988, fq. 4-11.

"Your will be done-Mission in Christ's Way. A meditative introduction", International Review of Mission 77/1988, fq. 173-178.

"Emerging Perspectives on the Relationships of Christians to People of Other Faith-An Eastern Orthodox Contribution", International Review of Mission 11/1988, fq. 332-346.

"?????????? ??? ?????", ??????????? ?????????? ?????????????? -??????, veil. 2, bot. ???????? ????????, Athinë, 1989, fq. 1025-1028.

"???????? "???????????. ????????-?????-??????", ???????? ?? ?????? ???. ? ???????? ??? ?????????? ??????, botuar nën kujdesin e ?. ???????????, Neapoli-Selanik 1989, fq. 69-95.

"Orthodox Mission-Past, Present, Future", Your Will be Done. Orthodoxy in Mission, botuar nga G. Lemopoulos, Katerini, Fertios - Gjenevë, WCC, 1989, fq. 63-92.

"Dein Wille geschehe - Mission in der Nachfolge Christi", Dein Wille geschehe - Mission in der Nachfolge Jesu Christi. Welt-missionskonferenz in San Antonio, 1989 (bot. nën kujdesin e J. Wietzke), Frankfurt a.M., Otto Lembeck, 1989, fq. 217-235. Gjithashtu, Jahrbuch 6. Des Evangelischen Missionswerkes in Siidwestdeutschland. Mission bei uns gemeinsam mit den Partnern, Shtutgard, 1989, fq. 82-88.

"Address by the Conference Moderator", International Review of Mission (Fhe San Antonio Conference) 78/1989, fq. 316-328. Gjithashtu tek, The San Antonio Report, Your Will be Done. Mission in Christ's Way, botuar nga Fr. R. Wilson, Gjenevë, WCC, 1990, fq. 100-114.

"???????? ?? ?????? ???-??????????? ??? ???? ??? ???????", ????? ?? ???? 9/1990, San Antonio, SHBA, vol. 33, fq. 3-7, vol. 34, fq. 35-38.

"?????????? ??? ?????", ??????????? ?????????? ?????????????? -??????, veil. 4/1990, fq. 2425-2429.

"???????? ??? ????? ????????? ??????????? ??? ???????????? ?????????? ???? ???????", Fjalim mbajtur me rastin e pranimit si Anëtar Kor-respondent i Akademisë së Athinës 14.12.1993, ???????? ??? ????????? ??????, veil. 68/1993 Athinë, fq. 492-511. Shih dhe tek ???????? 71 (1994), fq. 231-234, fq. 279-282, fq. 329-330, fq. 360-363.

"Le t'i shkojmë pas edhe në kthim", Ngjallja, 2/1993, fq. 5.

"Të bashkuar dhe të interesuar për thellësinë e gjërave", Ngjallja, 4/1993, fq. 4.

"Të denjë të Krishtit", Ngjallja, 6/1993, fq. 4-5.

"Lum ata që bëjnë paqe, sepse ata do të quhen bij Perëndie" (Matth. 5.9), Konferenca Ndërkombëtare për Paqen dhe Tolerancën, Stamboll, 8 shkurt 1994, Ngjallja, 3/1994, fq. 1-2.

"Pjesëmarrje mistike në Darken Mistike", Ngjallja, 4/1994, fq. 6-7.

"Ngritja e natyrës njerëzore", Ngjallja, 6/1994, fq. 1, 6; 7/1994, fq. 6,12.

"Dashuri pa fund e pa kufi", Ngjallja, 9/1994, fq. 1,7.

"Kuadri juridiko-kanonik i Kishës sonë" (Ligjëratë me intelektualët e Tiranës në Kishën Katedrale, Tiranë, më 2 nëntor 1994), Ngjallja, 11/1994, fq. 1, 6-8.

"Vendi i Krypeshkopit nuk është fron pushteti, por kryq shërbimi", (Intervistë e Krypeshkopit Anastas për gazetën Koha jonë, 18 tetor 1994), Ngjallja, 12/1994, fq. 9-10.

"??? ???????? ?? ??????????? ????????? ??????", Fjalim i mbajtur me rastin e dhënies së titullit Doktor Nderi i degës së Theologjisë së Universitetit Aristoteli Selanik më 13.12.1995, ???????????? ????????? ?????????? ??????, veil. 6, ??? ?????, ????? ?????????, ???????????? ??????¬?????? ????????????, Selanik 1996, fq. 28-48.

"???????? ??? ???? ???? ??????? ?????????", 75 ?????? ????????? ???????????? "??????, 1920-1995, 6/1996, fq. 93-105.

"Byzantine and Contemporary Greek Orthodox Approaches to Islam", Journal of Ecumenical Studies, 33:4, Fall 1996, fq. 512-527.

"The Global Vision of Proclaiming the Gospel", The Greek Orthodox Theo¬logical Review 42/1997 Gjenevë, nr. 3-4, fq. 401-417.

"Address by the Conference Moderator on World Mission and Evangelism, San Antonio, 1989", The Ecumenical Movement, An Anthology of Key-texts and Voices, botuar nën kujdesin e M. Kinnamont dhe ?. E. Cope, WCC Gjenevë, 1997, fq. 388-392.

"Bashkekzistenca fetare në shoqërinë civile", Konferenca me komunitetet fetare më 16 nëntor 1998, Ngjallja, 12/1998, fq. 7-8.

"Turn to God. Rejoice in Hope-Anamnesis," Together on the Way, Official Report of the 8"' Assembly of the WCC, botuar nën kujdesin e Diane Kessler, WCC, Gjenevë, 1999, fq. 28-33.

"Anamnesis", Faisons route ensemble. Rapport officiel de la Huitiëme Assemblee du Conseil oecumënique des Eglises, botuar nën drejtimin e N. Lossky, WCC, Gjenevë, 1999, fq. 22-27. Gjithashtu shih "Anamnesis", ???????? ???????? ???? ??????? ???????? ????????? ???????, ???????????? ????????? ?????????? ?????? 9 (1999), bot. ???????????? ???????????? ????????????, ????? ?????????, Selanik, 1999, fq. 13-18.

"?? ????????? ??? ?????? ?? ??????? ???? ??? ????? ??? ???????", inter-vistë dhënë ??. ???????????, ??????????, 11.4.1999.

"Religion mustn't add fuel to the fire of conflict". Interview Gr. Kalokairinos, Herald Tribune, 13.4.1999.

"May Peace and Justice Once More Reign in the Balkans", For the Peace from Above. An Orthodox resource book on world peace and nationalism, bot. Syndesmos, the World Fellowship of Orthodox Youth, Byalistok, Poloni, 1999, fq. 160-163. Botuar, gjithashtu, në frëngjisht tek SOP 240 (qershor 1999), dhe në gazetën, Zëri i Popullit, 5/1999, Tiranë.

"Orthodoxe Mission. Vergangenheit, Gegenwart, Zukunft", Die Orthodoxe Kirche. Eine Stand-Ortbestimmung under Jahrtausend-wende. Festshrift fur Anastasios Kalis, botuar nga von Eumenius von Lefka, Athanasios Basdekis dhe Nikolaos Thon, Frankfurt am Main, Lembek, 1999, fq. 93-121.

"? ????????? ??????? ??? ?????? ?????????", ??????????? ??? ??????????? ????????? te: ? ???????? ??? "?????????? 2000. ???????, ???????, ?????, veil II, bot. ???????? ??????, Athinë 2000, fq. 12-21.

"???????? ??? ????????. ????????-?????????? ????????", ???????¬???? ??? ??????????? ????????? te: ? ???????? ??? ?????????? 2000. ???????, ???????, ?????, veil II, bot. ???????? ??????, Athinë 2000, fq. 486-506.

"Orthodoxy Faces the Third Millenium", Patriarchates and Autocephalous Churches, te: The Splendour of Orthodoxy 2000 years. History, Monuments, Art, veil. II, bot. Ekdotike Athinon, Amine, 2000, fq. 12-21.

"The Church of Albania. History and Spiritual Tradition", Patriarchates and Autocephalous Churches, te: The Splendour of Orthodoxy 2000 years. Histo¬ry, Monuments, Art, veil. II, bot. Ekdotike Athinon, Athinë, 2000, fq. 486-506.

"????????", ?????? 73, janar-mars 2000, fq. 5-10.

"? ????????? ??? ??? ???????? ????????? ??? ??????? ????????? -???????????? ??? ?????????", ??????? ???????????? ????????: ?????????, ??????????? ?????? ??? ?????????, 4-8.10.2000, botim i ???? ??????? ??? ????????? ??? ???????, Athinë 2002, fq. 33-43. Dhe ?????????, viti 49, vol. 11, nëntor 2000.

"???? ??????? ?????????? ??????", ?????????????, 19.11.2001.

"?? ??? ????????? ???????? ?? ???????????", intervistë dhënë ??. ?????, ??????????, 14.10.2001.

"? ??????? ???? ?????????? ??? ????, ????? ?????????? ??? ????? ????????????". ???????? ???????? 122, dhjetor2001, fq. 45-50.

"Responsabilite apostolique et dimension universelle de PEglise", SOP (Ser¬vice Orthodoxe de Presse) 263, 12/2001, fq. 23-27.

"Problems and Prospects of Inter-religious Dialogue", ?? ?? ?????? ???, ?? ?? ?? ???? ???????, botim kushtuar Krypeshkopit Dhimitrios, botuar nën kujdesin e ?. ??????????, ?. ?????, ?. ??????, I. ??????????, ?. ????????????, ?. ?????, ?. ???????????, ?.?. ?????????, Athinë, 2002, fq. 1-8.

"? ????? ???? ????????????. ? ???????? ?????? ??? ? ????????? ??????????", ??????????? ??????????, 9 nëntor 2002, fq. 18-20.

"Besoj se ka të ardhme, ka shpresë", intervistë e Krypeshkopit Anastas dhënë TV "Arbëria", 10/2002, Ngjallja, shtator-tetor 2002, fq. 6, 8.

"? ?????????? ?????? ??? ???????????? ??????? ???? ?????????? ??? ???????" ???????? 70 (2003), fq. 351-356.

Orthodoxe Mission", Leitfaden Ecumenische Missionstheologie, botuar nga Chr. Tahlin-Sander, An.Schultze, D. Werner, H. Wrogemann, Chr. Kaizer, Giittersloch, 2003, fq. 113-129.

"The Spirit of Love", The Adriatic Sea. A Sea at Risk, a Unity of Purpose, botuar nën kujdesin e N. Ascherson and An. Marshall, Athinë, Religion Science and the Environment, 2003, fq. 89-91.

"??? ???? ??? ???' ???? ???? ????? ??? ?????? ??? ??? ?????????? ??? ??????" (????. 28:20), ??????? ???????????, botim për nder të Jerontit Emilianos, bot. "????????, Athinë, 2003, fq. 111-118.

"Confessing Christ Today", The Bond of Unity, botuar nga H. Boss, "Syn-desmos's" fifty years of work for Orthodox Youth and unity, bot. Syndesmos, Athinë, 2003, fq. 177-190.

"The Apostolic Responsibility and Worldwide Dimension of Orthodoxy", Key-note Address at the Syndesmos's Festival, St Morin, France, 30.8.2001, Bonds of Unity, botuar nga H. Bos, bot. Syndesmos, Athinë, 2003, fq. 199-208.

"Rilindja e Kishës Orthodhokse në Shqipëri (1991-2000)", 2000 vjet art dhe kulturë kishtare në Shqipëri, Simpozium Ndërkombëtar, 16-18 nëntor 2000, bot. Tiranë, 2003, fq. 437-446.

"Duke rizbuluar identitetin apostolik në Kishën Orthodhokse sot", Fjala e mbajtur në Asamblenë XVII e Syndesmos me rastin e 50 vjetorit të theme-limit, më 15 korrik 2003, Shën Vlash-Durrës, Ngjallja, gusht 2003, fq. 3-4.

"Developing Shared Values and Common Citizenship in a Secular and Pluralistic Society: How Religious Communities can contribute", Facilitating Freedom of Religion or Belief A Desk Book, botuar nga ? Lindholm, W. Colterham, Junior, dhe Bahia G. Tachsib Leek, Netherlands, Kluwer Law International, G. Reuben Clark Law School, Brigham Young University, Provo Utah, USA, 2004.

"? ????????? ??? ????????????? ?????. ? ????? ??? ?????????", Universal Values, International Symposium Proceedings, botuar nën kujdesin e L. G. Christophorou dhe G. Contopoulos, Academy of Athens, maj 26-28,2004, fq. 279-293.

"?? ????????? ??? ? ??????? ??? ??????", ?????? 94 (2005), fq. 41-52.

"????????? ????????? ??????????-????????????", ????????, 30.12.2004 deri 02.01.2005.

"???? ??? ??????? ???????? ???????? ??? ????????", ?????????? ????? ???? ??? ??????????? "???????????? ???????, ????????? ??? ????? ???????? ?. "?????????, Volos 31 maj 2005, Larisa 1 qershor2005, bot. ???????????? ?????????, fq. 33-39.

"??????????? ???????? ??????? ????? ????", si më lart, bot. ???????????? ?????????, fq. 69-75.

"? ??????????, ??????? ??? ????????? ??? ??????? ? ??????????? ?????", ??????????, 24 dhjetor 2006, fq. 24.

"? ??????????? ????????? ???????? ?? ??????????", ????????? ?????, 30 dhjetor 2006, fq. 21.

"La manifestation de la gloire de Dieu a tous les hommes", Chemins de la Christologie orthodoxe, botuar nga A. Argyriou, Desclee, Paris, 2005, fq. 23-36.

"The Restoration of the Orthodox Church of Albania (1991-2000)", 2000 years church and culture in Albania, Orthodox Autocephalous Church of Albania, Tiranë 2005, fq. 495-506.

"God, in your grace transform the world", The Ecumenical Review, "A festa da vida", Documents and Reports from the WCC 9th Assembly in Porto Ale-gre, vol. 58, nr. 1-2, janar-prill 2006, fq. 6-15.

"Transform le monde, Dieu, dans ta grace", Service Orthodoxe de Presse (SOP) 307, prill 2006, fq. 19-26.

"? ??????????? ??? ??????", ????????? 423, maj-qershor 2006, fq. 67-70.

"Rediscovering our apostolic identity in the 21st century", XVII General Assembly Report of the World Fellowship of Orthodox Youth - Syndesmos 14-22 korrik 2003, Durrës, Albania, Athinë 2006, fq. 37-51.

"???????????? ????? ??? ????????? ???????????", ????????? ?? ??????????? ????????? ?????????? ??????, veil. I, Kallamata 2006, fq. 179-187.

"Kisha Orthodhokse-faktor serioz shpirtëror dhe zhvillimi per vendin" (Intervistë e Krypeshkopit Anastas dhënë z. Mentor Nazarko, kryeredaktor i gazetës "ABC", Tiranë, më 13.12. 2005), Ngjallja, janar 2006. Speciale fq. 1-3.

"Për një bashkekzistencë paqësore në Ballkan", fjalim në takimin e orga-nizuar më 29 shtator - 1 tetor 2006 nga "NATO Science for Peace Project", Ngjallja, nëntor 2006, fq. 7-8.

"?? ?????????? ???? ??????????????? ??????? ??????", ?????????? ??? ???????, ???????? ???????????????? ?????????, botuar nën kujdesin e W. Schultheiss, ??. ??????, bot. "?????? ??? ?????? ??? ???????, Athinë 2007, fq. 97-109.

"Christen in einem multi-religiosen geeinten Europa", Europa Perspektiven, Beitrage eines Deutsch-griechischen Symposiums, botuar nën kujdesin e Ev. Chrysos dhe W. Schultheiss, Athinë 2007, fq. 91-104.

"??????????????? ?????? ??? ?????????", "?????????? ????????????? ???????, ????????? ??? ????? ????????, ???????? ???????? ??? ???????? ????????, ????? ???????????? 20 mars 2007, Korfuz 2007, fq. 27-42.

"? ??????? ????????", ??????????, Pashkë 7-8 prill 2007. fq. 8.

????????", ??????????, 23 dhjetor 2007, fq. 29.

Nuk është një pozitë pushteti, është një pozitë shërbimi dhe sakrifice", inter-vistë e Krypeshkopit Anastas dhënë radios Deutshe Welle, Ngjallja, qershor, 2007, fq. 7-8.

"Drita e Krishtit dhe Evropa", Asambleja e Tretë Ekumenike Evropiane, Sibiu, Rumani, 4-9 shtator 2007, Ngjallja, dhjetor 2007, fq.7-8.

"La lumiere du Christ et l'Europe", Service Orthodoxe de Presse (SOP), vol. 324, Janar2008, fq. 97-109.

"????? 2008 - ?????? ??? ??????", ??????????, 26-27 prill 2008, fq. 21.

"? ???????? ???? ????????? ????????", ? ???????????? (????????) 28 dhe 29.9.2008. "???????", ????? ???? (????????????) 1-31 dhjetor 2008.

"Eukaristia: Çelje horizonti në vend dhe në kohë", Ngjallja, dhjetor 2008, fq. 9-10.

"Drita e Krishtit dhe Evropa", Kërkim 1 (2009), fq. 9-14.

"? ????????? ??????????? ???????? ??? ???????? ??????" (2008), ??????? ??? ??????????, Road, Athinë 2009, veil. VII, fq. 254-283.

"Appeles a une seule esperance en Christ", Service Orthodoxe de Presse (SOP), vol. 341, shtator-tetor 2009, fq. 28-31.

"Vlerat mbarënjerëzore të feve", Kë'rkim 2 (2009), fq. 5-25.

"Quelques notes sur l'histoire de l'Eglise orthodoxe d'Albanie au XXe siëcle et sa resurrection depuis 1991", L Eglise orthodoxe en Europe orientale au xxe Ste¬ele, botuar nën drejtimin e Christine Chaillot, Paris, bot. Cerf 2009, fq. 133-150.

"????????? ??? ??? ????", ??????????, 03.05.2009 ???????? ??? ????? 2009.

"??? ??? ?????? ???????? ?? ?????????", ?? ????, ??????? 8.11.2009.

"Perëndi, transformo botën me hirin tënd", Kërkim 3 (2009), fq. 141-153.

"? ???????, ?? ??? ??? ??????", ??????????, 25.12.2009.

Parathënie:

Fortlumturia e Tij Akadmeik prof. dr. Anastas Janullatosi, ka shkruar parathëniet e librave:

1. ????????? (1979),

2. ?. ?????????? ??? ????? ??????? ??? ??????????? (1980),

3. ?????? ??????? (1981),

4. ????? ??????? (1981); e botimeve seri: ??? ??? ????? (1973), ?????? ??????? (1980-); e botimeve të WCC: Your Will be Done-Orthodoxy and Mission (1989); e botimeve Ortodokse (Nairobi Athens): Liturgjia Hyjnore në gjuhët afrikane: Kisuahili (1985), Kikuju (1986), Luganda (1987), ????? ??????? (1993). Gjithashtu, ka shkruar parathëniet e 8 librave liturgjikë dhe theologjikë në gjuhën shqipe (1992-). Po ashtu, parathënien e librit K. Clemens, The Churches in Europe as Witnesses to Healing, Gjenevë 2003 etj.

Revista periodike

Themelues dhe botues i revistës në dy gjuhë Porefthentes - Go Ye (1960-1970), i revistës tremujore Panta ta Ethni (Gjithë Kombet) (1981-1992), në greqisht. Dhe në shqip: Gazeta periodike mujore Ngjallja (qysh prej vitit 1992) dhe revista katërmujore Kërkim (2009-). Nga 240 ese dhe artikuj disa janë përkthyer në: rusisht, suedisht, finlandisht, rumanisht, bullgarisht, italisht, spanjisht dhe shqip.

Kryekisha e Shën Gjergjit, Boston - 100 vjetori i Meshës së parë në gjuhën shqipe" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 shkurt 2019. Marrë më 11 shkurt 2019.

"Presidenti Topi dekoron katër udhëheqësit më të lartë komuniteteve fetare tradicionale. (5 Prill 2010)". Arkivuar nga origjinali më 4 maj 2017. Marrë më 11 shkurt 2019.

Shënim: Shkrimi është marrë nga libri: “Dritë dhe hije historike në New York” (Figura, analiza, reçensione dhe këndvështrime) New York, 2024, amazon.com barnesandnoble.org eBay.com etj.