Kulturë » Vataj
Albert Vataj: "Shkodra Elektronike", “Prometeu” që do të çojë “Zjerm”-in e shpirtit shqiptar në Eurovision 2025
E enjte, 26.12.2024, 07:53 PM
"Shkodra Elektronike", “Prometeu” që do të çojë “Zjerm”-in e shpirtit shqiptar në Eurovision 2025
Nga
Albert Vataj
Shkodra
e muzikës, e mjeshtrave të mëdhenj të pentagramit, e poetëve dhe e këngës,
rikthehet me një tjetër fitore në historinë e festivaleve të këngës në RTSH. Ka
qenë grupi, Shkodra Elektronike, magjia e dyshes, Beatriçe Gjergji dhe Kolë
Laca dhe “Zjerm”, kënga që u shpall fituese e edicionin e 63-të të Festivalit
të Këngës në RTSH. Rrjedhimisht kjo këngë do të përfaqësojë Shqipërinë në
Eurovision 2025 dhe me shumë gjasë do të jetë një nga përfaqësimet më dinjitoze
të traditës sonë të këngës në këtë arenë të madhe betejash dhe risish krijuese
dhe interpretuese.
“Zjerm”
erdhi në këtë sfidë të këngës, për të rrëmbyer një interes të paprecedentë të
publikut dhe të jurisë. Performanca e Shkodra Elektronike i vuri “zjarrin”
skenës, duke u shndërruar në një çast magjik të eventit më të rëndësishëm të
vitit.
Votës
përfundimtare iu bashkua 50% vota e jurisë dhe 50% vota e publikut e diasporës.
Me këtë sistem Shkodra Elektronike grumbulloi 143 pikë në total.
Çmimin
e Dytë e rrëmbeu Elvana Gjata me këngën “Karnaval” me 135 pikë
Çmimi
i tretë iu dha këngëtarit Alis me këngën “Mjegull” duke marrë 59 pikë
Ky
festival kishte një rritje artistike dhe vlerash substanciale krahasuar me
ballafaqimet e tjera të këngës, muzikës, produksioneve artistike, përgatitjeve
dhe përmbylljes.
Dyshja
shkodrane Beatriçe Gjergji dhe Kolë Laca, jo vetëm fituan të drejtën për të
përfaqësuar Shqipërinë në Eurovision 2025, por dëshmuan se ka ende vlera me të
cilat ne mund të përfaqësohemi, se ende shpirti krijues, kurajoja artistike,
risia, arrijnë të rrëmbejnë, jo vetëm votat dhe mbështetjen, por edhe zemrën e
publikut.
Po,
mund t'ju ofroj tekstin e këngës "Zjerm" nga grupi "Shkodra
Elektronike", për të shpërfaqur më saktë dhe më të plotë këtë aureolë
dritë zjarri që mbushi skenën e edicionit të 63-të të Festivalit të Këngës në
RTSH.
"Zjerm"
Në
këtë minutë, në këtë çast
Me
paranoja
Pas
shiut, ylber të duket bota
Nuk
përreth asgjë ambulancë
S'ka
kush flet me arrogancë
Edhe
sot na thane
Që
s'prishet koha.
Përfundova
nën ujë
Kurrë
s'mu tha goja.
Imagjino
një minutë
Pa
ushtarë,
Pa
jetimë.
Asnjë
shishe në oqean.
Naftës
I vjen era jargavan.
Lirinë
e fjalës
T'a
mëson shkolla
Krijo
në mua një zemër t'pastër.
Në
natën time,të dërgoj dritën.
Aman
miserere.
Aman
miserere.
Në
zemrën time.
Në
zemër teme.
Ky
minutë do të vazhdojë.
Njerëzit
e mirë.
Njerëzit
pa emër.
Kërcejnë
valle në shpirt.
Jarna
ne ti toka ime,
Ku
kam lindë s'do të harroj.
Jarna
ne ti toka ime,
Vazhdo
më shndrit,
Shndrit,
Shndrit, Shndrit...
Zjerm!
Bjer
mbi vallet tona tribale,
Që
ushtrojnë sa orteku kur bjen n'male.
Zjerm!
Njerëzit
pa emën e njerëzit e dlirtë,
Njerëzit
të këputur e bijnë
Si
7 thika që t'ngulen n'shpirt.
Zjerm!
Këtu
flen deti, rana e hana.
E
yjet s'i shohim se yjet na I shkel kamba.
Kur
ecim n'jerm.
Zjerm!
Jena
t'untë për flakë e dritë,
E
t'kërkojmë...
N'kyt
Terr që s'pranë tuej Shndritë
Krijo
në mua një zemër t'pastër.
Në
natën time,të dërgoj dritën.
Aman
miserere.
Aman
miserere.
Në
zemrën time.
Në
zemër teme.
Ky
minutë do të vazhdojë.
Njerëzit
e mirë.
Njerëzit
pa emër.
Kërcejnë
valle në shpirt.
Jarna
ne ti toka ime,
Ku
kam lindë s'do të harroj.
Jarna
ne ti toka ime,
Vazhdo
më shndrit,
Shndrit,
Shndrit, Shndrit...
Nuk
mund të ishte i plotë ky prezantim i këngës fituese dhe këtij teksti të
jashtëzakonshëm, shprehës, i cili mori jetë përmes një virtuoziteti që i dha
jetë këtij produksioni artistik, duke e bërë këtë shprehje puls të ritmit të
skenës dhe publikut.
Qysh
prej titullit "Zjerm", ajo përfaqëson pasionin, jetën, dritën dhe
luftën e brendshme të njeriut për të kapërcyer errësirën dhe apatinë. Zjarri
këtu mund të lidhet edhe me një thirrje për ndryshim dhe ripërtëritje, një
dhuratë nga Prometeu, për të ndezur diellin e jetës në të gjallët e çdo
përjetimi.
Për
të vijuar me këtë përshkrim përjetues me vargjet, “Zjerm! / Bjer mbi vallet
tona tribale/ Që ushtrojnë sa orteku kur bjen n'male." Këto vargje
shprehin fuqinë shpërthyese të zjarrit si një forcë që ndez jetën dhe lidh
njerëzit me rrënjët e tyre, duke krijuar një ndjesi komuniteti dhe bashkimi,
duke e ofruar këtë këngë si një himn jete.
Teksti,
si tipari karakteristik nga më të rëndësishmit të këngës, ka një komponent të
thellë shpirtëror, duke bërë thirrje, për një zemër të pastër dhe dritë që
dëbon errësirën. Ky motiv është i lidhur me nevojën për reflektim dhe
rigjallërim, ripërkufizim të caqeve të shpirtit njerëzor, rilindje në energjinë
përtëritëse që sjell arti.
"Krijo
në mua një zemër t'pastër./ Në natën time, të dërgoj dritën.", këto vargje
përçojnë një mesazh të fuqishëm për pastrimin e shpirtit, një kërkesë për hir
dhe falje, e cila mund të interpretohet si një apel ndaj vetes ose ndaj një
fuqie më të lartë. Errësira në këngë rreket të simbolizojë të keqen,
vështirësitë dhe vuajtjet që njerëzit përballojnë. Por përballë saj qëndron,
drita-shpresa, dashuria dhe guximi për të vazhduar përpara.
Dhe
vijojnë vargjet e “Shkodra Elektronike”, duke thirruar dhe therur thellë në
mendim dhe ndjenjë, "Njerëzit pa emën e njerëzit e dlirtë, / ... N'kyt
Terr që s'pranë tuej Shndritë.
Ky
kontrast mes dritës dhe errësirës është një thirrje për solidaritet dhe besim
se ndryshimi mund të ndodhë edhe në kohë të vështira. Teksti përmend
"tokën" si një element të fortë lidhës me identitetin dhe rrënjët. Ky
është një moment i rëndësishëm reflektimi mbi atë që na përkufizon si individë
dhe si komunitet.
Dhe
ndihet aroma e Shkodrës me, "Jarna ne ti toka ime, Ku kam lindë s'do të
harroj.", këtu shfaqet një ndjenjë e thellë e përkatësisë dhe dashurisë
për vendlindjen, duke reflektuar mbi lidhjen e pazgjidhshme mes individit dhe
kulturës së tij. Kënga përmend "njerëzit e mirë" dhe "njerëzit
pa emër," duke krijuar një ndjesi universaliteti dhe përfshirjeje.
Kjo
është një thirrje për të kapërcyer barrierat e ndasive dhe për të ndërtuar një
botë më të drejtë dhe të gjithëpranuar, pa luftra dhe pa ndotje, pa asgjë që e
merr nën kërcënim jetën.
Kënga
"Zjerm" është një thirrje për ripërtëritje shpirtërore, një reflektim
mbi identitetin dhe një apel për bashkim dhe solidaritet, sot dhe përgjithmonë
sepse ne kemi nevojë për njëri-tjetrin dhe përmes kësaj përmbushje për të
krijuar një të sotme të denjë për njëri-tjetrin. Ajo mbart një energji të
fuqishme, duke kombinuar traditën shqiptare me mesazhe universale dhe tinguj
modernë, një harmonizim që përshkon si një fill drite përgjatë gjithë këtij
shpimi drithërues. Interpretimi mbetet i hapur për emocionet dhe përvojat e çdo
dëgjuesi, çka e bën këtë këngë një vepër artistike komplekse dhe të ndjeshme,
një nevojë për komunikim dhe balsam për shërim.
Po,
kjo këngë më të gjithë komponentët rrëzoi paragjykimet, shkallmoi çdo logjik të
sëmurë, që sipas së cilës, publiku nuk mundet të bëjë zgjedhjen e duhur. Kësaj
here ishte vërtetë një ballafaqim i guximshëm i artit me publikun dhe fituan të
gjithë, fitoi vlera, krijimtaria, fuqia vokale, muzika dhe aranzhimi, fitoi
shija e rafinuar, tradita dhe modernia në këtë shkrirje, fitoi Shkodra
Elektronike, “Zjerm”, ngrohtësi solli në çdo zemër, prush hodhi në çdo shpirt,
shndriti në çdo mëndje e dalldisi çdo përjetim.