Kulturë » Vataj
Albert Vataj: Kjo është Emma Lilian Todd, gruaja e parë që projektoi një aeroplan
E diele, 10.11.2024, 06:48 PM
Kjo
është Emma Lilian Todd, gruaja e parë që projektoi një aeroplan
Përgatiti:
Albert Vataj
Emma
Lilian Todd (1865–1937) ishte një pioniere amerikane në fushën e inxhinierisë
dhe aviacionit, e njohur për kontributet e saj si shpikëse e aeroplanëve. Ajo
është vlerësuar si një nga femrat e para që dizajnoi dhe ndërtoi një aeroplan.
Todd
ishte gruaja e parë në botë që ndërtoi një makinë më të rëndë se ajri, (1906),
gruaja e parë që aplikoi për licencë për të fluturuar dhe themeluesja e Klubit
të parë Aero Junior në Amerikë në 1908. Ajo ishte gjithashtu i pari person për
të nxitur shtetin e Nju Jorkut të pranonte një aeroplan si dhuratë, dhe Korpusi
i Sinjalit të këtij shteti, ishte trupa e parë shtetërore që u pajis kështu.
Aeroplani i saj, i ndërtuar nga Vëllezërit Wittemann, u ekspozua në shfaqjen
ajrore të vitit 1906 në Madison Square Garden. Në vitin 1909, Komisioneri i
Punëve Publike të Richmond Borough e mohoi kërkesën e saj për të bërë një provë
fluturimi në Bulevardin Southfield pasi "karta në formën e saj aktuale nuk
parashikon ndonjë përdorim të tillë të rrugës publike". Fluturimi ishte i
suksesshëm. Një fragment nga New York Herald i pranishëm në koleksion, i datës
8 nëntor 1910, konfirmon këtë fakt.
E
lindur në Uashington DC, Emma Lilian Todd (1865-1937) ishte një shpikëse
autodidakte që i pëlqente t'i ndante gjërat, të tilla si orët, dhe t'i
bashkonte përsëri për të parë se si funksiononin.
Një
avokate dhe një nëpunëse në Zyrën e Patentave në SHBA, ajo shkruante aplikimet
për patentë dhe mësoi se çfarë funksiononte dhe çfarë jo. Ajo filloi e vogël,
duke punuar për të shpikur një mbajtëse kopjesh për makinë shkrimi dhe lodra
mekanike.
E
frymëzuar nga aeroplanët që pa në një udhëtim në Londër, Todd filloi të
krijonte dizajne rreth vitit 1903 dhe të provonte dhe eliminonte veçori dhe
modifikime të ndryshme, duke vazhduar derisa ajo projektoi me sukses një avion
pune që përmirësoi modelin e vëllezërve Wright. Në lidhje me procesin, ajo tha:
"Nuk ka punë kaq dekurajuese, kaq irrituese, kaq të lezetshme, kaq të
keqe, kaq të vështirë, kaq emocionuese sa ndërtimi i aeroplanëve."
Puna
e Todit në aviacion u vu re nga filantropistja, Olivia Sage, kur ajo ekspozoi
dizajnin e saj të parë në një shfaqje ajrore të Madison Square Garden. Sage u
bë mbrojtësi i Emës, duke i dhënë asaj 7,000 dollarë për të projektuar dhe
ndërtuar një avion. në vitin 1910, një nga modelet e saj të aeroplanëve u ngrit
me sukses në ajër në Mineola, Nju Jork, gjatë një testimi. Todd donte të
fluturonte vetë me aeroplanin, por iu refuzua licenca e pilotit për shkak të
gjinisë së saj, kështu që avioni i saj u fluturua me sukses nga piloti testues
Didier Masson.
Emma
Lilian Todd ka një vend të rëndësishëm në histori për kontributet e saj në
aviacion dhe për të qenë një ndër gratë e para që kontribuoi në këtë fushë
sfiduese, e cila deri në atë kohë ishte dominuar pothuajse ekskluzivisht nga
burrat. Përkushtimi i saj ka frymëzuar breza të rinj inxhinierësh dhe
shpikësesh për të ndjekur interesat e tyre në teknologji dhe aviacion.