Ilir Muharremi: Skënderbeu, hijeshia e pavdekësisë në Sicili

Skënderbeu, hijeshia e pavdekësisë në Sicili

Nga Ilir Muharremi, kritik i artit

Në bronzin e pavdekshëm, ku çdo linjë dhe formë është gdhendur me dorën e  skulptorit Gëzim Muriqit, qëndron një hero, i ngjitur në përjetësi. Skënderbeu, ky kalorës i stolisur me kurajë dhe lavdi, mbart në trupin e tij të hekurt, gjithë peshën e një historie të madhe, të shkruar me gjak dhe besë.

Fytyra e tij, një portret i skalitur nga shekujt, mbështillet në një shprehje që shkon përtej kohës—e rreptë si dimri mbi male, por gjithashtu e mbushur me një ndjenjë të thellë dhe të fshehtë, qëndresë e shpirtit njerëzor. Çdo rrudhë mbi ballin e tij të rënduar tregon për netët e gjata të luftës dhe për betejat e përgjakshme ku liria u pagëzua në flakët e sakrificës.

Mburoja e tij, e vendosur me forcë në dorën e djathtë, shkëlqen nën dritën e një dielli të zymtë, si një fener që udhëheq në errësirë. Në këtë mburojë janë skalitur simbolet e një populli që kurrë nuk u përkul; është një flamur i ngritur në zemër, një përkujtim i një kauze që nuk mund të vdesë.

Pelerina e tij, e cila valëvitet si një erë e lehtë që përshkon luginat, mbulon shpinën e tij si një mantel i lavdisë dhe nderit. Ajo përhapet prapa tij, duke kapur një frymëmarrje të përjetshme, duke i dhënë statujës një ndjenjë lëvizjeje, sikur vetë shpirti i tij po marshon drejt përjetësisë.

Kurora e tij e rëndë, mbi të cilën qëndron shqiponja, mbretëresha e maleve shqiptare, është një kurorë që mbart me vete jo vetëm pushtet, por edhe përgjegjësinë e mbrojtjes së një kombi. Ajo simbolizon fuqinë dhe urtësinë, një thirrje e heshtur për drejtësi dhe paqe.

Dora e tij, e fortë dhe e pathyeshme, mban shpatën si një simbol të vullnetit të hekurt, të pamëshirshëm dhe të patundur. Kjo shpatë, e ngritur mbi mijëra betejash, është një zë që thërret nga të kaluarat, duke kujtuar fitoren dhe sakrificën.

E gjithë skulptura, e punuar me mjeshtëri të rrallë, është një simfoni bronzi dhe hekuri, ku çdo notë është një kujtim, një lutje, një krenari e patundur. Në çdo cep, në çdo detaj, qëndron një histori e rrëfyer me dashuri dhe përkushtim, duke bërë që vetë heroi të ngrihet mbi tokën ku qëndron, si një mal që nuk njeh kufij.

Gëzim Muriqi ka arritur të kapë jo vetëm fizikun e Skënderbeut, por edhe shpirtin e tij të pathyeshëm, duke e bërë këtë skulpturë një vepër që frymëzon dhe mbart në vete lavdinë e një kombi të tërë, të pavdekshëm dhe të përjetshëm si vetë heroi që paraqet.