Dorian Koçi: Përvjetori i At Shtjefën Gjeçovit, personalitetit të përpjekjeve enciklopedike

Përvjetori i At Shtjefën Gjeçovit, personalitetit të përpjekjeve enciklopedike

Nga Dorian Koçi

Dje ishte 150 vjetori i lindjes së At Shtjefën Gjeçovit, personalitetit të shquar të lëvizjes patriotike shqiptare, i njohur për përkushtimin e tij të jashtëzakonshëm në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore shqiptare. Për fat të keq nuk pati asnjë konferencë, asnjë simpozium, asnjë përkujtimore, ndonëse kontributi kulturor i personalitetit të At Shtjefën Gjeçovit është gur themelor i kulturës sonë.

Një nga kontributet më të mëdha të Gjeçovit ishte mbledhja dhe botimi i Kanunit të Lek Dukagjinit, një dokument i jashtëzakonshëm ligjor dhe kulturor që përmbledh rregullat dhe normat e zakonshme të shoqërisë shqiptare të kohës, provës sociologjike se Kodi i Justinianit kishte mbijetuar në malet shqiptare, sëbashku me popullsinë autoktone të saj. Përmes përpjekjeve të tij të palodhur, Gjeçovi ndihmoi në ruajtjen e këtij kodifikimi të rëndësishëm të traditave dhe zakoneve shqiptare, duke kontribuar kështu në identitetin dhe vetëdijen kombëtare. Puna e tij jo vetëm që thekson rëndësinë e kulturës tradicionale shqiptare, por gjithashtu ofron një pasqyrë të çmuar për të kuptuar strukturën dhe funksionimin e shoqërisë shqiptare të periudhës së mesjetës.

Përveç kësaj, Shtjefën Gjeçovi kishte një ndikim të rëndësishëm në fushën e arkeologjisë dhe etnologjisë, duke bërë studime dhe mbledhje të rëndësishme për pasuritë kulturore të Shqipërisë. Ai kontribuoi në dokumentimin e artefakteve dhe strukturave që pasqyronin historinë dhe zhvillimin e krahinave shqiptare, duke ndihmuar kështu në ndriçimin e rrënjëve historike dhe kulturore të shqiptarëve. Përmes këtyre përpjekjeve, Gjeçovi nuk vetëm që ndihmoi në mbrojtjen e trashëgimisë kulturore shqiptare, por gjithashtu i ofroi botës akademike së mëvonshme një burim të pasur informacioni për studime të mëtejshme. Angazhimi i tij i paepur dhe vizioni i thellë për ruajtjen e kulturës shqiptare e shndrruan atë në një figurë kryesore në historinë e lëvizjes patriotike dhe shkencore shqiptare.