Gani Mehmetaj: Vrasja e Marie Shllakut dhe katër priftërinjve shkodranë

Vrasja e Marie Shllakut dhe katër priftërinjve shkodranë

Fragment nga romani "Muri i heshtjes"

Nga Gani Mehmetaj

-Kopilat e kjoftëlargut,- u thoshte Zoja e Lleshit, kur ndonjë turmë e të rinjve serbo-malazezë parakalonte rrugicës me pankarta ndër duar duke brohoritur serbisht: -Tito është yni, ne jemi të Titos!

Burrin e Zojës, Lleshin, ia kishin vrarë partizanët e Titos. Lleshi nuk u dorëzua, ra vet i shtati në Bjeshkët e Thata. Varri nuk i dihej. Ajo e kujtonte ditën kur ra, i ndizte qira në shtëpi e në kishë. Te varri nuk shkonte, sepse nuk e dinte ku e ka.

Gjyshja me Zojën e Lleshit gjithnjë kishin biseda interesante. E fillonin për rejat-nuset e djemve, që nuk janë si ato dikur, e vazhdonin me djemtë e tyre që kur u martuan e humben burrninë, ndërsa e përfundonin me ofshame e pikëllim për ditët që nuk ktheheshin më.

Ditën tjetër flisnin për gjëra të tjera.

-Sonte asht Nata e Shënkollit,- tregonte Zoja e Lleshit. Ndërsa kur niste ta kujtonte Natën e Shënkollit, niste e rrëfente për një vrasje që dikur e kishte tronditur qytetin.

Dy plakat flisnin dhe e plotësonin njëra-tjetrën për katër priftërinjtë shqiptarë dhe Marie Shllakun që pushteti popullor i pushkatoi pas luftës, Natën e Shënkollit.

Rrëfimi për Marie Shllakun ishte ndër rrëfimet më tronditëse. Maria e re erdhi nga Shkodra të organizonte rezistencën kundër ushtrisë jugosllave që e pushtoi vendin. Por e zunë me dredhi dhe e futën në burg. E torturuan çnjerëzisht, e gjymtuan, por nuk i nxorën asnjë fjalë, nuk e tregoi asnjërin nga bashkëpunëtorët e rezistencës. Një natë u fut njësia speciale në burg me qeleshe të bardha e shqiponjë në qeleshe. Njësiti e liroi Marie Shllakun dhe u zhduk në terrin e natës. Në krye të grupit komando ishte një UDB-ash shqiptar i qytetit, ndërsa paraqitej kinse është nga grupi i rezistencës nacionaliste. Pas disa javësh vajza e rezistencës, e fshehur dhe e plagosur, nisi ta besonte spiunin, e dërgoi në famullinë e qytetit që të vinte kontakte me priftërinjtë. Atë Bernard Llupi, famullitari i qytetit dyshonte në vajtje-ardhjet e spiunit që shtihej si i Ballit Kombëtar, por kur ai solli zinxhirin e artë të vajzës së re me porosinë e fshehtë, ai e besoi. Dhe ra në grackë.

-E vranë Marinë shtalb të re, e zunë me pabesi. I vranë edhe priftat, he Zoti i vraftë, -tregonte e mallkonte Zoja e Lleshit.

Gjini bëhej sy e vesh. Do të donte të rrinte me orë në bisedat e tyre. Ishin biseda margaritarë, që kurrë nuk i kishte dëgjuar më parë. Dinin aq shumë për njerëzit dhe kohën, flisnin me aq afsh për atë që ishte dikur.

Zoja ishte shoqja e vetme e gjyshes, me te pajtoheshin për çdo gjë. E përtypnin politikën në mënyrën e tyre.

Djaloshit i dukeshin interesante këto biseda, sepse në shkollë nuk u thoshin asnjë fjalë për Marie Shllakun, nuk flisnin as për priftërinjtë e pushkatuar.

Këto biseda aty nisnin dhe aty mbylleshin, nuk duhej të kalonin muret. Mësuesi i historisë nuk ua shpjegonte këto ngjarje, madje nuk i përmendte fare. Por edhe Gjini e dinte se s’duhej t’i hapte temat e tilla para mësuesit apo para nxënësve.