| E merkure, 20.12.2023, 07:59 PM |
Në Vjenë lexohen poezi nga shkrimtari i njohur shqiptar, Ismail Kadare
Moto: Ura në mes Austrisë dhe mërgimtareve/ëve shqiptarë
Përmbledhja e re lirike me poezi “Die Zeit nimmt Gift und Süsse” nga Ismail
Kadare. Prezantim nga Fondi për Integrim në Austri (ÖIF) me drejtues Franz
Wolf. Nadja Kayali, Markus Meyer, Andrea
Grill,
“Si zogjtë e qyqes shpërndarë anembanë
ata që bij të shqipes qenë gjer dje,
të lodhur nga gjithçka, nga trenat, vizat,
dhe nga kontrollet q’i gjëmojnë si pre”
(nga poezia: Dimri në Evropën e Bashkuar. Refugjatët
shqiptarë. 1992)
Nga Hazir Mehmeti, Vjenë
Vjenë, 18 dhjetor
2023. Organizuar nga Fondacioni për
Integrim i Vjenës, e drejtuar nga Franz Wolf , u mbajt lexim letrare me poezi
nga shkrimtari të njohur shqiptar, Ismail Kadare.
Fjalën hyrëse e
paraqiti përfaqësuesi i Fondacionit i cili përshëndeti të pranishmit, mes tyre
diplomat, aktiviste e aktivistë, artiste e artistë vjenez. Programin e drejtoi
gazetarja e Ö1 Nadja Kayali. Poezitë u zgjodhën nga libri “Die Zeit nimmt Gift
und Süsse” me poezi nga Ismal Kadare i
përkthyer nga shkrimtarja Andrea Grill. Libri u botua në mbështetje të
Ministrisë së Integrimit Evropian, në gjermanisht dhe shqip. Libri i vogël me
poezi u pasurua me fotografi nga artisti Sepp Jahn të shkrepura nga ambienti
shqiptar në vitin 1937. Në gjuhën
shqipe lexoi Manjola Zaçellari, Docente në Universitetin “Aleksandër Mosiu”
në Durrës, kurse në gjermanisht Markus
Meyer, aktor në Burgteater. Mbrëmja u
pasurua me pika muzikore të kënduara nga soprano e njohur Flaka Goranci. Salla
e Pallatit Mollard ishte e mbushur përplot të interesuar të dëgjojnë vargjet
poetike të shkrimtarit të njohur i propozuar disa herë për çmimin Nobel.
Në fjalën e hapjes nga përfaqësuesi i organizatorit foli rreth shqiptarëve në
Austri duke cekur se jetojnë mbi njëqind mijë shqiptarë nga Kosova, Shqipëria,
Maqedonia Veriore dhe viset tjera etnike shqiptare. Përkthyesja, shkrimtarja Andera Grill
dha një vështrim të shkurtë rreth
poezive të Ismail Kadare i njohur me
romanet e tij shumë të lexuara të përkthyera në shumë gjuhë. Kadare është shkrimtar shumë i pëlqyer tek
lexuesit gjermano-folës. Ndihmën e tyre
në realizimin e librit dhanë gjithashtu: Christine Sicher, Bahri Troja, Sara
Michel, Marie Theres Stampf, Fatbardha Idrizaj, Vjollca Blakaj, Ina Arapi.
Disa nga poezitë e lexuara: Kataraktet, Në parkun që mbuluan gjethet,
Motiv me diell, Fund vjeshte, Akullnaja, Mall, Dimri në Europën e Bashkuar -
Refugjatët shqiptarë, Sapuni “Ledi Makbeth”
Prania e krijuesit nga i cili prezantohet është e pazëvendësueshme për të venë
kontakte njohje, ndjesie shpirtërore me lexuesin dhe adhuruesit e tij. Miqtë e
tij nuk janë të pakët në Austri, e në veçanti në Vjenë ku Ismail Kadare së
bashku me gruan e tij Elena Kadare ishin disa herë. Teknologjia e mundëson
praninë e tij vizualë, me pak fjalë, qoftë me dy-tre minuta në respekt
dashamirëve të tij.
Që nga vitet nëntëdhjeta “Kultur-Kongatk Austria” ishte aktive në organizimin e
aktiviteteve me krijues nga trevat shqiptare.
Para pesëmbëdhjetë vitesh, nëntor 2008, Kadare lexoi në Sallën Jubilare
të Muzeut e Historisë së Arteve në Vjenë. Nën drejtimin e Anamari Türk. “Kulturë Kontakti” i Vjenës organizoi shumë
prezantime arti e kulture nga shumë vende nga “bota e tretë” duke përfshirë këtu edhe autor nga trevat
shqiptare. Bursën dymujore për qëndrim në ambientet e mrekullueshme kulturore
në kryeqytetin austriak e shijuan: Lindita Arapi, Fatos Kongoli, Etleva Tafa,
Agron Tafa, Ag Apolloni, Ervina Halili, etj.
Aktivitetet kulturore e letrare në
Austri kanë histori shekullore. Koncertet e Tefta Tashkos, Marie Kraja, e shumë
tjerë janë bazamenti i shijimit të artit e artistëve shqiptarë qysh para një
shekulli. Kjo traditë e shkëlqyer u
pasurua nga emrat e njohur si: Inva
Mula, Eno Peçi, Shkëlzen Doli, Destan Gashi etj
dhe janë vazhduesit e denjë në rrugën e artit modern në Austri. Pa e harruar asnjëherë këtu rolet e Aleksandër Moisiut që shndrisin në
majat e artit botëror. Respekt për të
gjithë aktivistët mike e miq shqiptarë e austriakë që ndërtojnë ura miqësie mes
dy popujve!