Visar Zhiti: Një jetë në fluturim

Një jetë në fluturim…

Nga Visar Zhiti

Kjo është metafora e jetës së shkrimtarit Drago Siliqi si dhe titulli i librit me poezi të zgjedhura të tij dhe i kritikave letrare, ku shkëlqeu si avanguardë në një letërsi të re, por që shumë shpejt regjimi i ri i pas Luftës II Botërore do ta bënte të veten, duke e futur në morsin e Realizmit Socialist, në një Shqipëri të mbyllur, me burgje më shumë se sa me shtëpi botuese…

Drago Siliqi luftoi për çlirimin e vendit dhe ëndërroi lirinë e njeriut shqiptar, studioi në Moskë në Institutin “Gorkij” dhe drejtoi në Tiranë të vetmen shtëpi botuese “Naim Frashëri”…

Mund të themi se Drago Siliqi mbeti si një urë vezulluese mes këtyre dy emrave, Gorki dhe Naimi, zemërhapur dhe po aq i çiltër si në poezinë e vet, “në kërkim të së resë” në mendim dhe rrugëtimin letrar, duke i prirë një plejade emrash të rinj, ku një pjesë përfundoi internimeve dhe burgjeve. Ai u bë mbështetës i veprës së Petro Markos dhe Ismail Kadaresë, Jakov Xoxas dhe Dritëro Agollit, Halil Qendros dhe Vangjush Zikos, etj. Me atë do të dilte poezia e poetit rebel, që do ta pushkatonin, Trifon Xhagjika…

Dhe vetë emri i Drago Siliqit do të mbetej yjeve. Ai do të humbte jetën, kur ishte 33 vjeç, në një katastrofë ajrore në 1963. Avioni që kthehej nga Kina, ra në Irkutsk në Bashkimin Sovjetik. Ra apo e rrëzuan? Enigmë. Në avion po udhëtonin personalitete problematikë për regjimet komuniste…

“Një jetë në fluturim” e titulloi librin për Drago Siliqin e bija e tij, Laura Konda, gazetarja që u shqua në radion “Zërit i Amerikës”. Mes shumë të intervistuarve, ajo thirri një herë dhe Edën time me rastin e botimit të librit të saj për shenjten Nënë Tereza. Dhe prisnim nga Laura librin për babain. Doli kur Drago Siliqi duhej të ishte 90 vjeç, në vitin 2020…

Dhe libri na erdhi vërtet nga qielli. E shohim me kërshëri. Mungonte kështu një profil shpirtëror, pra dhe i qielltë, i një intelektuali të ndërprerë herët, në kulmet e burrërisë së tij, duke shkaktuar një turbulencë dhe në letrat shqipe.

Por dhe qielli fsheh, më shumë se sa toka, mistere.