Lutfi Alia: Në përvjetorët e Shën Nënë Terezës shqiptare

NË PËRVJETORËT E SHËN NËNË TEREZËS SHQIPTARE

Nga Lutfi ALIA

26 gushti i 2021 u përkujtua 111 vjetori i lindjes të Nënë Terezës shqiptare.

M? 26 shtator 1928, Gonxhja nisi udh?timin e misionares dhe nga kjo dit? vazhdoi pelegrine t?r? jet?n.

M? 24 maj 1931, mori p?rkushtimin e përkohshëm të murgesh?s dhe m? 24 maj 1937, p?rkushtimin e p?rhersh?m t? murgesh?s.

Më 15 gusht 1948, Nënë Tereza e hoqi vellon e Motrave të Loretos, veshi sarin e bardhë dhe filloi jetën si motër e lirë dhe aktive dhe u quajt N?n? Tereza, em?r q? e mbajti me nder gjat? gjith? jet?s.

Më 7 tetor 1950, kryeipeshkevi i Kalkutës Imzot Pèreir, shpalli themelimin urdhërit të ri, të komunitetit të motrave katolike “Missionarie della Carità – Misionaret e Bamirësise - Dashurisë”.

Në shkurt të vitit 1965, duke vlerësuar arritjet e rendit të themeluar nga Nënë Tereza, me dekret të veçantë “Decretum laudis”, Papa Pali VI e aprovoi Urdh?rin “Missionarie della Carità” dhe e shpalli Kongregacion Pontifik, me selinë në Kalkuta.

Më 8 dhjetor 1979, Nënë Terezës iu akordua çmimi Nobel “P?r veprat e shquara n? aktivitete humanitare dhe n? inspirimin shpirt?ror”.

N? vitin 1987, N?n? Tereza, zgjidhet unanimisht Presidente Nderi e L?vizjes Nd?rkomb?tare: “P?r jet?n n? t? gjith? bot?n”.

Më 14 – 17 gusht 1989, vizita e parë e Nënë Terezës në Shqipëri.

Në gusht 1990, Nënë Tereza u rikthye në atdhe dhe hapi Misionin e Bamirësisë - Dashurisë në Shqipëri dhe brënda dy viteve, hapi shtëpitë e Misionit në shumë qytete.

Në gusht të vitit 1990, në 80 vjetorin e lindjes, Nënë Tereza u pajis me pashaportën shqiptare.

Më 5 shtator 1997, në shtratin e thjeshtë e të bardhë, në dhomën e saj të vogël në “Shtëpinë e Nënës” në Kalkuta, pushoi së rrahuri zemra e madhe e Nënë Terezës. Atë ditë, pas 87 vite, trupi i saj i vogël rrinte pa lëvizur përtej jetës dhe vdekjes, mbuluar me lule, e rrethuar nga motrat e dashurisë, të pushtuara nga lotët dhe dënesat e dhimbjes, duke përsëritur lutjet-uratat e Nënë Terezës. Në funeralin e ngjitjes në amshim të Nënë Terezës, morën pjesë mbi 1 miljon njerëz, hindian të thjeshtë dhe shumë personalitete të botës.

N? vitin 1999, Papa Gjon Pali II me dekret special, shpalli hapjen e proçesit t? lumturimit t? Nënë Terez?s, nj? vendim i pazakont?, i parakohsh?m dhe shum? i rrall? n? historin? e krisht?rimit. Proçedura e lumturimit, si faza pararend?se e kanonizimt shenjtore, u mbyll n? ver?n e vitit 2003 dhe m? 19 tetor 2003,

Papa Gjon Pali II, me homelin? n? sheshin Sh?n Pjetri, e shpalli t? Lumturueme N?n? Terez?n.

Në vitin 2002, revista “Time”, e prezantoi Nënë Terezën ndër 100 personalitetet të shquara të historisë të njerëzimit dhe duke e vendosur n? krye të figurat më të shquara të shekullit XX, e cilëson “mesazhere e dashurisë dhe e lumturisë në botë.

Në vitin 2012 Asamblea e OKB, në nderim të kontributit të madh humanitar të Nënë Terezës, ditën e ndarjes nga jeta, 5 shtatorin, e shpalli Dita Ndërkombëtare e Bamirësisë.

Më 15 mars 2016, Papa Francesko firmosi dekretin e kanonizimit shenjtore të Lumes Nënë Tereza.

Më 4 shtator 2016, Selia e Shënjtë zyrtarizoi vendimin e Kongregacionit të Kardinaleve të Kanonizimit shenjtore të Nënë Terezës, duke konfirmoi verdiktin mbarë popullor: “Vox Populi, vox Dei”, pasi de facto, popujt prej kohe e kishin njohur dhe shpallur shenjtore. Ceremonia e shenjtërimit u zhvillua në Bazilikën e Shën Pjetrit në Vatikan dhe shënoinjë ndër ngjarjet kryesore të Vitit Jubilar të Mëshirës.

MEDITIM PËR SHEN NËNË TEREZËN SHQIPTARE.

N?n? Tereza, kjo grua e madhe e shtatvog?l, e veshur me sarin e bardh?, me kordona blu n? buz?t an?sore, me shamin? n? kok? ashtu si e vinte n?nlokja Drane; me kryqin t? fiksuar n?n supin e majt? mbi zem?r, n? k?mb? mbathur sandalet; gjithnj? n? shtegëtim me hap t? shpejt? dhe t? sigurt? n?p?r rrug?t e bot?s dhe kur ngjiste shkall?t e pallateve mbret?rore, kur shkonte n? zyrat e pushtetar?ve; me t? njejtin rit?m l?vizte n? sht?pit? motrave t? misionit dhe kur hynte n? sht?pit? e popullit t? thjesht?, n? barakat e slum-eve t? Hindis? dhe t? bot?s, p?r herë dhe kudo ishte aktive, dinamike, e fuqishme, e thjesht? deri n? madh?shti, ishte Nënë Tereza Shenjtorja e Dashuris?. Nën hapat e leht? e të sigurt? t? N?n? Terez?s, gjithçka merrte jetë dhe Ajo bëhej me flatra qiellore. Kushdo që e ka takuar Nënë Terez?n, është ndodhur p?rballë pamjes e saj hyjnore, me syt? plot drit?, nga buronte nj? vështrim i but?, i ?mb?l, i qeshur, dep?rtues, plot mir?si, por dhe serioz e guximtar, i mbushur me preokupim dhe rrall? her? me zem?rim, q? i kthente n? forc? dhe n? aksion, p?r t? zgjidhur problemet shumta t? pjes?s s? mbrapsht? t? bot?s.

Ky portret i mir?njohur dhe shumë i dashur nga t? gjith?, plot?sohet dhe me nj? veçori t? N?n? Terez?s, me p?rsh?ndetjen e saj tipike, me dy p?ll?mb?t t? bashkuara para gjoksit t? vog?l, q? i puthiste leht? – leht?, si t? merrte ndër duar, p?r t? vendosur brenda zemr?s t? saj t? madhe, t? mbushur me dashuri nëne. Kush e ka takuar Nënë Terezën, nga njer?zit e zakonsh?m dhe deri te burrat e shteteve, Pap?t dhe kardinal?t, artistët e shquar, shkrimtar?t, shkenc?tar?t, miliona varfanjakë, lypsat, gazetar?t, mbret?r e mbretëresha, princa e princesha, presidenta, kryeministra e ministra, diktatorë, burra e gra, n?pun?sit e zyrave, kudo në rrugë dhe n? sht?pit? e misionit, të gjithë pa p?rjashtim, për ta përqafuar, ishin t? detyruar të përkuleshin para shtatit të saj të paktë dhe kjo s'ishte thjesht? përkulje fizike, por metaforë e adhurimit dhe e magjepsjes, që u impo-nonte madh?shtia e N?n? Terez?s.

N?n? Terez?s ?sht? ikona e kohëve moderne, shenjtorja e të varfërve, shenjëtoria e dashurisë. P?r veprat shpirt?rore dhe humanitare me dashuri n? sh?rbim t? njer?zimit, Nënë Tereza është nderuar nga t? gjith? popujt e bot?s, q? e quajnë: "N?na e dashuris?”, “N?na e bot?s”, “Ungjilli i gjallë","Ungjilli i pest?”, “Pena e Zotit", “Lajmëtare e dashurisë të Jezu Krishtit”, “N?na e t? varf?rve”,“Shenjtoria e dashuris?”, “Shenjtoria e t? varf?rve”, “Investuesia e dashurisë”, “Engjëlli i dashurisë”, “Engj?lli i jet?s”, “Engj?lli i mir?sis?”, “Mesazhere e dashurisë dhe e lumturisë në botë”, "Sh?ruese e plagëve të botës", “Emisaria e Zotit në tokë", “Ungjilloria transparente” etj.

Pesha e viteve, i kishte l?n? gjurm?t e veta, nd?rsa mundimet q? kishte bartur n? jet?, ia kishin k?rrusur paksa trupin e saj shtatvogël, por nuk e thyenshpirtin dhe forc?n e k?saj Motre të madhe. N?n? Tereza i sh?rbeu njer?zve me vetmohim duke e shnd?rruar dashurin? n? besim, në mision dhe n? profesion, përherë n? ndihm? t? viktimave t? varf?ris? dhe njerëzve në vuajtje.T? gjith? ruajm? n? kujtes? fotografit? e panumërta të Nënë Terezës shqiptare, me fytyrën e bukur dhe fisnike, t? skalitur me rrudha, t? ndriçuar me buz?qeshjen e ?mb?l dhe hyjnore, me vështrimine ngrohtë, të qeshur e plot dashuri për një botë të mjerë.Kështu mbetetNënë Tereza, shumë më përtej kufijve të kishës katolike dhe ftoht?sis? zyrtare t? pushteteve. Nuk ishte rast?si, q? nga gjiri i popullit t? vuajtur shqiptar, Zoti zgjodhi Nënë Terezën, që e p?rdyt?soi me Jezu Krishtin, k?sisoj ajo u ngjit n? lart?sit? e shenjt?ris? universale, u b? simbol i past?rtisë, i besimit me devotshm?ri, i p?rkushtimit me dashuri n? misionin si mot?r katolike, misionare e bamir?sisë, misionare e dashurisë. Nënë Tereza i sh?rbeu të gjithë njer?zve pa dallime fetare, sociale dhe ekonomike, ndihmoi t? varf?rit, t? s?mur?t, t? braktisurit, jetim?t, ata që shoqëria dhe pushtet i kishin braktisur dhe me k?to vepra u b? modeli i p?rsosur i humanizmit dhe i dashurisë për njeriun.

P?r kontributet shpirt?rore dhe humanitare, murgesha misionare Nënë Tereza – Nëna e Dashuris?, ?sht? vler?suar nd?r grat? m? t? shquara t? shekullit XX dhe p?r kontributin e saj, shum? shtete dhe institucione e kan? dekoruar me mbi 35 urdh?ra,me medalje dhe me shum? çmime prestigjioze, nd?rsa n? vitin 1979 i akorduan çmimin Nobel p?r paq?n, p?r veprat e shquara n? aktivitetet e saj humanitare dhe n? inspirimin shpirt?ror. At? dit?, kur iu dha çmimi Nobel, Nënë Tereza b?ri dhe deklarat?n e fuqishme: “Me origjin? dhe me gjak, jam shqiptare.”, nj? th?nie lapidare, q? p?rcjell kumtin e krenaris? të shqiptares, por dhe nderin p?r t? gjith? shqiptar?t, q? i g?zohen dhe e admirojnë bashkatdhetaren e madhe me fam? bot?rore.

Ashtu si populli e “kanonizoi” Papën Gjoni XXIII, shumë më përpara se të hynte zyrtarisht në katalogun e fatlumëve dhe Beatifikimi - Lumturimi “i posaçëm” dhe i shpejtë i Nënë Terezës shqiptare më 19 tetor 2003, nxiti d?shirën e p?rgjith?shme t? shpallej menj?her? shenjtore dhe populli, ashtu si dikur e quajti N?na e Dashuris? pa hezitim e “kanonizoi” shenjtore dhe popujt e botës e quajtën e Shenjta N?n? Tereza.Papa Gjon Pali II, në emër të Kishës, i detyrohej me mirënjohje p?r vepr?n madh?shtore dhe t? rrall?, q? Nënë Tereza kreu duke ndihmuar t? varfërit dhe të semurët, t? cil?ve u sh?rbeu në emër të dashurise për njerëzimin.

Ashtu si shenjëtoret dhe shenjtor?t e tjer? dhe Shen N?n? Tereza ështëkudo e pranishme dhe frym?zuese, pasi Ajo ka l?n? testamentin e besimit katolik t? past?r e t? ndjer? shpirt?risht, optimizmin, guximin, shpres?n gjithmon? fitimtare, thjesht?sin? e admirueshme, dashurin? hyjnore p?r njeriun, forc?n vepruese, dh?mbshurin? dhe p?rkushtimin p?r t? ndihmuar t? varf?rit, lypsat, jetim?t, t? s?mur?t, sakat?t, t? gjith? ata q? shoq?ria i braktis dhe i konsideron t? paprekshmit. P?rgjigjia e saj hyjnore ndaj thirrjes s? Jezu Krishtit:“Eja, b?hu drita ime”, e b?n? mot?r katolike t? devotëshme, misionare t? bamir?sis?, n?n?n e t? varf?rve, d?shmitaren e dashuris? t? Zotit p?r t? gjith? njer?zit pa dallime fetare, etnike, kulture dhe niveli social-ekonomik. Besimi n? fe katolike i dha forca t? veproi me dashuri n? sh?rbim t? viktimave t? varf?ris? dhe kështu krijoi shërbimin,moralin, humanizmin dhe dashurinëTereziane, q? edhe n? dit?t e sotme, jan? modele sociale p?rgjith?suese p?r t? gjith? popujt e bot?s.

Duke vler?suar vepr?n e N?n? Terez?s, Papa Pali VI tha: “Ju prezantoj N?n? Terez?n d?shmin? autentike t? Ungjillit p?r t? gjith?, lajmëtaren e dashuris? t? Jezu Krishtit”.Papa Gjon Pali II, në dit?n q? e shpalli t? lumturueme N?n? Terez?n tha: “Me d?shmin? e jet?s dhe t? veprës s? saj, N?n? Tereza na kujton t? gjith?ve, se misioni ungjillor i Kish?s, kalon p?rmes dashuris?, e ushqyer n? lutjet dhe n? d?gjimin e fjal?s s? Zotit”.     N?n? Tereza ?sht? Ungjilli i pest?. Ndon?se dihen cil?t jane kat?r Ungjijt e tjer?, shum? t? krishter? dhe jo t? krishter? nuk e din? cil?t jan? ungjillor?t, por njohin N?n? Terezën dhe e pranojnë unanimisht si Ungjillin e pest?, Ungjillin e gjall?, misionaren e bamirësis?, mish?rimin e dashuris? n? veprim, shenjtoren e dashuris?.     Dhe n? çastet e v?shtira t? p?rjetimit t? “nat?s s? shpirtit”, N?n? Tereza nuk u fsheh n? fen? e saj, nuk dyshoi, nuk u thye, nuk u dor?zua, nuk e braktisi fen? katolike, p?rkundrazi e k?rkoi Zotin me insitim, pasi besimin n? Zot nuk e donte si dhurat?, ashtu si e pranojnë besimtar?t dhe mistik?t e tjer?, por e k?rkoi me të gjitha forcat e besimit, me mençurin? e saj,kësisoj e gjeti, e përvehtësoi, e zbatoinë fè dhe ne jeteë si mot?r katolike, si misionare e dashurisë, duke rrezatuar drit? mbi t? gjitha err?sirat.

Shen N?n? Tereza,me misisonet e bamirësisë - dashurisë(Mission of Charity),ka dh?n? nj? kontribut t? shquar n? nd?rkomb?tarizimin e humanizmit, duke krijuat kultur?ne sh?rbimit p?r njer?zit n? nevoj?, pavar?sisht nga p?rkat?sia fetare duke u b?rë protagoniste e shquar e ekumenizmit t? koh?ve postmoderne.  Me misionin ungjillor, N?n? Tereza u b? "Samaritania e mir?" p?r çdo person q? ka takuar, p?r çdo të varfër, të s?murë, të braktisur, për çdo njeri n? kriz?, n? vuajtje dhe n? d?shprim.

Shen N?n? Tereza mbetet N?na e p?rjet?shme, Apostola e Dashuris?, Shenjtoria e Dashurisë.

MOTËR KATOLIKE E PËRKUSHTUAR

D?shira e Gonxhe Bojaxhiut, p?r t’iu përkushtuar veprës s? Jezu Krishtit, e ka zanafillën në zemër të vendlindjes arbërore, e cila në vitet e f?mijërisë dhe të rinisë se saj, ishte e copëtuar dhe n? mjerim. Jetesa mes të varfërve të Shkupit, ndikoi n? shpirtin e brishtë të Gonxhes, duke i ideuar ndjenjat e miqësisë, të ndihm?s dhe të respektit për të nëpërkëmburit nga fati i mbrapsht, nga shtypja dhe padrejtësitë shoqërore, andaj i u përkushtua atyre me dh?mbshuri dhe me dashuri e k?sisoj i parandolli vehtes misionin e kryqit. Në rrugën e shenjtërimit që ajo zgjodhi, nuk e çoi ndonjë kompleks, apo sugjerim, përkundrazi inspirimi për të hyrë në sh?rbim të kishës si motër katolike, i lindi natyrshëm në shpirtin e saj të ndjeshëm dhe për këtë p?rkushtim të veçant? tregon: “Isha e ulur në gjunjë para Zonjës të Letnicës, në Santuarin pranë Shkupit, kur d?gjova thirrjen hyjnore. E kujtoj shumë mirë atë mbrëmje të festës së Zonj?s e ngjitur në qiell. Po lutesha dhe këndoja e mbushur me gëzim t? brendshëm, kur e dëgjova z?rin e Zotit, që më ftoi t’i përkushtohem Atij, të konsakrohem në shërbim të njerëzve”. Gonxhja vendosi t’u shërbente njerëzve në emër të Zotit dhe jo të mbyllej si murgeshë në një kuvend, për t’i kaluar ditët me lutje dhe meditime, andaj me Jezu Krishtin në zemër, iu p?rkushtua atij në shërbim të njerëzve. Duke parë këtë p?rkushtim, Zoti e ndjeu nevojën e përsëdytjes së Krishtit mbi tokë, andaj zgjodhi Gonxhe Bojaxhiun për barazi dhe si d?shmi të një jete si motër misionare në shërbim të njerëzve. Pra, gjith?çka lindi dhe rrodhi natyrshëm, me besim te Zoti,me p?rkushtim shpirtëror të brendshëm, me thjesht?sin? e saj rinore dhe n? m?nyr? të ndërgjegjshme.

N? gusht t? vitit 1928, Gonxhe Bojaxhiu vendosi“... para Zonj?s Son?, vendosa të shkoj n? mision e do t’i p?rkushtohem t?r?sisht Zotit dhe shp?timit t? shpirt?rave”. K?sisoj Gonxhia e nisi jet?n e misionares, e lajm?tares s? ungjillit, e motr?s t? dashuris?. M? 26 shtator 1928, Gonxhja nisi udh?timin e misionares dhe nga kjo dit? vazhdoi pelegrine t?r? jet?n.Fillimisht n? Urdh?rin e Motrave t? Loreto-s n? Dublin të Irland?s, ku qëndroi pak koh? p?r t? marr? m?simet e anglishtes dhe ku mori velin e motr?s n? rishtari. N? zbatim t? rregullave t? Urdh?rit t? Motrave t? Loreto-s, Gonxheia zgjodhi em?rin Maria Tereza e Jesu Krishtit F?mij?, ashtu si Sh?n Tereza e Lisieux dhenga ajo dit? e th?rrisnin Mot?r Tereza. Duke marr? em?rin e Terez?s s? vogël, Gonxhja b?ri nj? zgjedhje t? veçant?, q? i lindi si thirrje e brend?shme, si e tregon ajo vet?: “Tereza e Liseiux b?ri gj?ra t? vogla me dashuri t? madhe; gj?ra t? zakonëshme me dashuri t? jasht?zakon?shme; ja pse u b? e Shenjt? dhe un? besoj, se ne mund ta p?rdorim k?t? shembull n? jet?t tona, duke b?r? gj?ra t? vogla me dashuri t? madhe”. Preferoi em?rin Tereza, sepse ndjehej mishërim i t? dyjave, me t? par?n ngjante nga shtati i pak?t dhe inspirimin p?r t? b?r? gj?ra t? vogla me dashuri t? madhe, nd?rsa me shenj?toren e Avilas e lidh?te dashuria pakufi ndaj Krijuesit, deri në vetëflijimin absolut.

Besimi n? fen? katolike dhe sh?rbimi me dashuri p?r viktimat e varf?ris?, p?r njer?zit në vuajtje, q? kishin nevoj? për ndihm?, p?r p?rkrahje, p?r nj? fjal? t? mir?, e kan? zanafill?n n? edukimin q? mori nga prind?rit, n? shkoll?n, n? famullin? e Shkupit dhe nga shoq?ria shqiptare e koh?s.Në Shkup, t? vobektit dhe nevojtar?t, e kishin ndjer? nga af?r dashurinë, dh?mbshurin? dhe dor?n e ngroht? t? Gonxhes së vogël, q? u rrinte pran? dhe i ndihmonte, andaj e quanin“Engj?lli i ngush?llimit”. Nuk duhet t? harrojm? se n? at? periudh?, femra shqiptare ishte e shtypur dhe pa t? drejta shoq?rore, nd?rsa Gonxhja e vog?l, i sfidoi paragjykimet e kohës, Ajo spikaste mbi kufizimet, q? diktonte kultura dhe mentaliteti patriarkal i koh?s.

K?to jan? tiparet e kultur?s humanitare, fetare dhe t? fisnik?ris? t? familjes Bojaxhiu, t? shkoll?s shqipe, të shoq?ris? shqiptare dhe t? famullis? t? Shkupit, ku u rrit dhe u edukua Agnes Gonxhe Bojaxhiu. Nga n?nlokja Drane dhe nga babai Nikolla, Gonxhja mori vlerat më të mira, që çdo fëmij? dëshiron t’i trashëgoi nga prind?rit e vet.Gonxhja ishte 18 vjeçe kur hyri n? jet?n e murgesh?s katolike dhe t? misionares e n? k?t? shteg?tim t? gjat?,mbajti n? thellësi të q?nies s? saj forc?n dhe dashurin? e n?n?s Drane, q? e edukoi me virtyte t? larta, ruajti krenarin? dhe shpirtin e aksionit t? baba Nikoll?s, kishte mb?shtetjen e p?rher?shme t? v?llait Laz?r dhe t? motr?s Age, por ndjente dhe jehon?n e Rozafës, gruas mitike të murosur në përjetësi, q? e frym?zoi me sakrific?n sublime p?r t? b?r? mir?si; n? shpirtin e saj ndjente madh?shtin? e mbret?resh?s Teuta dhe të princeshës Donika, mençurin? dhe fisnik?rin? e Dora D’Istrias, forc?n e fjal?s edukuese t? Parashqevi Qirjazit, trim?rin? e Nores të Kelemendit, të Janica Martinit, të Mara Kondit e tëShote Galic?s, ashtu si tërë jetën e shoqëruan uratat e qindramij?ra n?nave, grave dhe vajzave shqiptare.  Kjo bot? shqiptare, q? gjallonte n? shpirtin e Gonxhes, u lidh dhe me nj?  tjet?r bot? t? dashuris?, q?e gjeti n? fen? katolike, madje i bashkoi n? nj? t? vetme dhe k?sisoj, e plot?soj universin e p?rkushtimit n? katoliciz?m, n? bamir?si, n? dashurin? p?r njeriun dhe p?r jet?n. K?to misione, N?n? Tereza i ka shprehur me veprat e shumta fetare dhe humanitare, por dhe n? shkrimet e n? letrat e shumta, n? uratat, n? esse-t? dhe poezit? e saj t? bukura plot ndjenja, me k?shillat profetike, me vepr?n apostolike, me predikimet, me sentencat ungjillore, n? takimet e n? bisedat me njer?zit e thjesht? dhe n? marr?dh?niet me qytetar?t dhe zyrtar?t. Ta njohësh mirëfilli punën e saj të bërë në Kalkutë të Hindisë dhe në qindra vende t? tjera të botës, t? njoh?sh besimin e palëkundur të saj për Jezu Krishin dhe Sh?n Marien, do të thotë ta njohësh Shen N?n? Terez?n, t? njohish shpirtmadhësinë e saj, mundësitë e pakufishme p?r të bërë mirësi në jetë,të kuptoh si flijohej për të tjerët, tëkuptosh pasurinë e saj fetare dhe shpirtërore, sa ishte e mirë, e dobishme për njerëzit, për botën që i përket dhe që e shenjtëroi.

PËRKUSHTIMET E NËNË TEREZA

Pasi q?ndroi pak muaj n? Dublin, n? dhjetor t? vitit 1928, rishtarja Tereza udh?toi p?r në Hindi dhe m? 6 janar 1929 mb?rriti n? Kalkuta. Ishte udh?tim i gjat?e i lodh?sh?m dhe k?sisoj vazhdoi pelegrine t?r? jet?n, me impenjimin sh?mbullor n? misionin e saj fetar dhe humanitar, deri sa e “pushtoi” tërë botën, si misionare e dashuris?. N? janarit t? vitit 1929, e d?rguan n? kuvendin e Darjeeling, p?r t? plotësuar noviciatin (rishtari) dhe p?r t’u kompletuar n? formimin si murgesh?. Për aftësitë dhe nivelin kulturor,e em?ruan m?suese n? shkoll?n e kuvendit.M? 24 maj 1931, pasi mori p?rkushtimin e p?rkohsh?m t? murgesh?s, e rikthyen p?rs?ri n? Kalkuta, n? kolegjin katolik t? Saint Mary’s High School, n? periferi t? Entally, ku jetoi e punoi për 17 vite. N? kolegj, Motra Tereza jepte m?sime n? l?nd?t e historis? dhe t? gjeografis?.Rregullat e rendit “Motrat e Loreto-s”, nuk i lejonin murgeshat t? dilnin jasht mureve t? kuvendit, por Motra Tereza duke p?rfituar nga veprimtarit? vullnetare t? nx?n?svetë saj, dilte dhe i shoq?ronte n?p?r Kalkuta, k?sisoj njohu kushtet e r?nda ku jetonte populli n? lagjet e varf?ra e aty preku mjerimin, vuajtjet. K?to realitete, i p?rjetoi me dhimbje dhe kjo vuajtje nxiti thirrjen e brend?shme p?r t’i ndihmuar k?ta banor?.

M? 24 maj 1937, mori p?rkushtimin e p?rhersh?m t? murgesh?s dhe u quajt N?n? Tereza, em?rtim q? e mbajti me nder. Papa Gjon Pali II, p?r k?t? zgjedhje ka th?n?: “Ta quajmë N?n? një fetare është e zakonëshme për të gjithë ne, por ky emër, për Nënë Terezën ka shprehje intensiteti special. Një nënë shquhet për aftësinë të dhuroi. Duke e vrojtuar Nënë Terezën në tiparet e saj, në sjelljet dhe në mënyrën e të jetuarit, na ndihmon të kuptojmë çfarë p?rfaqësonte ajo përtej përmasave fizike dhe çdo të thotë të jeshë Nënë”. Pasi mori p?rkushtimin motr?s s? p?rhersheme, u rikthye n? Kalkuta, ku e ngarkuan drejtuese n? Kuvendin e Motrave t? Loreto-s, nd?rsa n? vitin 1944 e em?ruan drejtore e kolegjit katolik t? Sh?n Maris? n? Entally.

N? vitin 1945, populli hindian u ngrit n? luft? p?r pavar?si nga Anglia. N? dit?t kur Kalkuta u p?rfshi nga luftimet, N?n? Tereza i aktivizoi motrat dhenx?n?sete kolegjit, t? mjekonin t? plagosurit, të ndihmonin jetim?t, fëmij?t e braktisur dhe n? shp?rndarjen e ushqimeve banor?ve t? izoluar n? mjerimin e slum-e të Kalkut?s.N? fund t? vitit 1945, kuvendi i Entally u sekuestrua nga ushtria, q? e shnd?rruan n? spital, ku N?n? Tereza dhe motrat misionare sh?rbyen si infermjere për mjekimin e të plagosurve dhe të sëmurëve. N? gusht t? vitit 1946, Kalkuta u shnd?rrua n? aren? luftimesh.  Nd?rsa ecte n? rrug?t e Kalkut?s shihte shkat?rr-imet dhe masakrat, që e trondit?n dhe ndikuan, q? krahas dhimbjes munduese, n? shpirtin e saj t? ndjesh?m t? lindi nj? reflektim i brendsh?m dhe revolta shpirt?ror ndaj padrejt?sive, q? e udh?hoq?n drejt marrjes t? nj? vendimi t? r?nd?sish?m n? jet?n e saj.

NËNË TEREZATHEMELUESJA E URDHËRIT MISIONARET E DASHURISË.

Missionarie Della Carità - CongregatioSororumMissionariumCaritatis.

Missionaries of Charity or Sisters of Mother Teresa.

M? 10 shtator 1946, N?n? Tereza mori trenin p?r n? Darjeeling, ku shkoi n? kuvend, t? kalonte 10 dit? me ushtrime shpirt?rore. Gjatë meditimeve kalonte n? kujtes? ngjarjet e Kalkut?s, luft?n, shkat?rrimet, djegiet, t? vrar?t, t? plagosurit, varf?rin?, vuajtjet e njer?zve t? thjesht? dhe keshtu n? nd?rgjegjien e saj shp?rtheu “thirrja e thirrjeve shpirt?rore”. P?r k?t? reflektim, N?n? Tereza tregon: “At? nat? hapa syt? dhe pash? vuajtjen e njer?zve dhe ndjeva munges?n e p?rkushtimit tim. D?gjova Zotin, q? k?rkoi nga un? t? braktisja jet?n e qet?, at? brenda mureve të kongregacionit fetar dhe t? dilja n? rrug?, p?r t’u sh?rbyer t? varf?rve, të pamundurve, t? s?mur?ve, t? plagosurve. Ky ishte urdh?r, nuk ishte sugjerim, as k?shill?, as propozim”.Motra Tereza, pas këtij reflektimi dhe e udh?hequr nga thirrja e Krishtit n? kryq: “Kam etje”, vendosi t? largohet nga Kongregacioni i Motrave t? Loreto-s dhe t’i dedikohej me dashuri bamir?sis?, mb?shtetjes, ndihm?s materiale dhe shpirt?rore p?r t? varf?rit, q? shoq?ria e koh?s dhe kastat hindiane i kishin braktisur dhe i konsideronin t? paprekshmit. P?r k?t? vendim, i k?rkoi ipeshk?vit t? kalkut?s dhe Selis? s? Shenjt?, ta lejonin t? dilte nga kuvendi dhe të sh?rbente si mot?r aktive pran? njer?zve q? vuanin, t’u sh?rbente t? varf?rve nd?r m? t? varf?rit, ashtu si e kishte ndjer? thirrjen e Jezusit. Ipeshk?vi i Kalkut?s dhe bashk?motrat e kongregacionit, u p?rpoq?n ta bindnin t? nd?rronte mendimin.

Nj? sociolog atesit shqiptar, ka shkruar se N?n? Tereza e braktisi kuvendin e Motrave t? Loretos, sepse nuk donte t’iu sh?rbente vajzave t? familjeve t? pasura. U befasova, q? ky sociolog shqiptar, i cili hiqet si studiues i jet?s s? N?n? Terez?s, na e servir k?t? g?njesht?r, si zbulimin e tij t? madh. N?n? Tereza nuk e braktisi kuvendin dhe nuk ka th?n?, se nuk donte t’i m?sonte nx?n?set e saj, sepse ishin nga familjet eelit?s, p?rkundrazi i donte, i nderonte, i respektonte, i quante “nx?n?set e mia t? dashura” dhe i trajtonte nj?lloj si motrat e kuvendit, pasi si mot?r katolike, ajo i konsideronte t? gjith? njer?zit t? barabart? para Zotit. Ndarjen me nx?n?set e saj, e p?rjetoj me dhimbje, por misioni q? do nd?rmerrte, ishte m? i madh, m? i r?nd?sishëm, se detyra e m?sueses n? kolegj. Duhet t’i kujtoi ketij sociologu shqiptar, se shumë nga nxënëset e saj në kolegj dhe bija të elitës, u bënë misionare dhe punuan me Nënë Terezën. Kjo zgjedhje e guximeshme e N?n? Terezës nuk ishte rastësi, ishte inspirim i brendsh?m, ishte lidhje mistike mbinatyror? me Jezu Krishtin, që e kishte ftuar disa herë t? b?hej dishepulla dhe apostulla e tij, n? sh?rbim të nj?r?zve q? vuanin.

N?n? Tereza nuk e braktisi fen? katolike, por ndryshoi vet?m m?nyr?n p?rkushtimit katolik dhe përjeti-min e fesë së krishterë, krijoi kishën pa mure, e zbriti sh?rbimin fetar mes njer?zve, zgjodhi t? q?ndronte pran? tyre, duke i sh?rbyer t? varf?rve, t? s?mur?ve, t? braktisurve, leproz?ve, jetim?ve, atyre q? ishin pa mb?shtetje dhe pa p?rkrahje. Me k?t? zgjedhje, Nënë Tereza revolucionarizoi misionin e fes? katolike,krijoi kishën e hapur pranë njerëzve, duke treguar forc?n e besimit katolik n? sh?rbim t? njer?zimit.Me këtë vendim, N?n? Tereza doli nga guacka e rehatis?, e qet?sis?, e komoditetit n? kuvend dhe zbriti n? rrug?t e hapura t? Kalkutës dhe m? pas duke e shtrirë misionin në 136 shtete t? bot?s, i ndihmoi njer?zit me vepra t? vog?la e t? zakon?shme dhe me dashuri t? madhe.

Për këtë vendim të Nënë Terezës shpesh shtrohet pyetja: Eksklaustrim apo shekullarizim i Nënë Terezës?Nga letrerkembimi i Nënë Terezës me konfesorët, me ipeshkëvin e Kalkutës Imzot Pèreira dhe me eproret e kongregacionit “Motrat e Loreto-s”, rezulton se e këshillonin për eksklaustrim, pra dalje të përkohshme nga kuvendi, por me kusht të ishte e lidhur me Rregullin e saj.Këtë sugjerim, Nënë Tereza e shihte si kufizim të veprës së saj, si pengesë për të kryer misionin, andaj vendosi ta linte bashkësinë e Motrave të Loreto-s, për të themeluar Rregullin e ri, ashtu si ia kishte këshilluar Jezu Krishti gjatë vegimeve mistike nëkuvendin e Darjeeling.N? baz? t? teologjis? moderne, N?n? Tereza preferoi shekullarizimin, kësisioj u largua nga kuvendi dhe e zbriti besimin fetar në popull, duke modifikuar skemat, rregullat, zakonet tradicionale, pozicionet, praktikat dogmatike dhe ato apriore të besimit fetar katolik.Kur u largua nga Kuvendi dhe zbriti në mjerimin e Kalkutës, Nëna Tereza shkruante: “O Zoti im, me zgjedhjen time të lirë, nga dashuria për Ty, dua të mbetem dhe ta bëj vullnetin Tënd të shenjtë për Ty. Nuk i lejova vetes as një pikë loti... Kjo është nata e errët e lindjes së Rregullit. O Zoti im, më jep tani guxim, në këtë çast t’i mbetem besnike ftesës tënde”.

Vatikani i dha lejen Nënë Terezës, t? jetonte në periferi të Kalkutës, ashtu si kërkoi, të jetonte pranë e me njerëzit e varfër, ku ndoqi rregullisht jetën fetare si motër katolike. Më 15 gusht 1948, në fest?n e “Zonja e Ngjitur ne Qiell”, Nënë Tereza e hoqi vellon e zez? te Motrave te Loretos, veshi sarin e bardhë hindian dhe filloi jetën si motër e lirë dhe aktive. Në shtator 1948, Nënë Tereza shkoi n? kuvendin e Patna, pranë misionit të motrave mjeke, per të ndjekur kursin 4 mujor për infermjere, duke rritur aftësitë në shërbim t? njerëzve, q? jetonin në slum-et (barakopolet, lagjet me baraka, bidonvilat) e shumta të Kalkutës dhe të qyteteve të tjera hindiane, ashtu sishërbeu të varfërvedhe në136 v?nde të tjera të botës.  Në janar 1949, filloi misionin e Motrës Misionare të lirë, aktive në shërbim t? varfërve. Banonte në një barak? në Creek Lane në Motijhil. Jetoi vetëm deri me 19 mars 1949 dhe aty priti grupin e parë te motrave, që u bashkuan me Nënë Terezën.     Në ato ditë kur filloj misionin, në kuletë kishte vetëm 5 rupie, por n? zemër kishte një pasuri të madhe, besimin katolik dhe dashurinë për njerëzit e varfër, të cilëve u shërbeu me devocion hyjnor. Këtë vep?r modeste në ndihmë të të varferve, që e filloi vetëm me 5 rupie, por që e shndërroj në institucion humanitar gjithëbotëror, qeveria Hindiane, e ka nderuar me emetimin e monedhës 5 rupie me portretin e Nënë Terezës.

Në t? vetmen dhomë t? k?saj sht?pie të vogël t? nd?rtuar me kartona, Ajo u mësonte f?mij?ve shkrim e këndim, rregullat bazë te higjien?s, normat e sjelljes me kulturë dhe njëkohësisht u shpërndante ushqime familjeve të vobekta. Në shkurt të viti 1949, Nënë Tereza u sistemua në një shtepi, ku një nga dhomat e përdori për tu asistuar të sëmureve në gjendje të rëndë.

Në fillim të vitit 1950 Nënë Tereza i paraqiti Ipeshkëvit Imzot Pèreir, kërkesën për themelimin urdhërit të ri, t? cilin e quajti Missionarie della Carità (Misionaret e Bamirësisë - Dashurisë), si ia kishte sugjeruar Jezu Krishti n? vegimet n? kuvendin e Darjeeling.Leja nga Roma erdhi më 7 tetor 1950. At? dit?, kryeipeshkevi i Kalkutës Imzot Pèreir, shpalli themelimin e komunitetit të motrave katolike “Missionarie della Carità.

Për rendin që themeloj, zgjodhi emërin Missionarie della Carità (angl: Missionaries of Charity). Fjala karità - carità (latinisht: caritas) në gjuhën shqipe përkthehet me sinonimet: bamirësi, dashuri, dhëmshuri, përdëllim. Shumica e përdorin thjesht bamirësi, si e ndeshim shpesh n? emërtimin Misionaret e Bamirësisë. Kësisoj e përkthyer, nuk shpreh thelbin e misionit t? Nënë Terezës, pasi në plan të parë të veprimtarive të motrave misionare, nuk është bamirësia, mëshira, lëmosha, altruizmi, filantropizmi, por është dashuria për jetën, sh?rbimi me dashuri njeriut t? vuajtur.  Bamirësi është të dhurosh parà, ushqime, veshje për të varfërit, por këto janë ndihma individuale, të çastit dhe për pak njerëz, ndërsa misionaret e Nënë Terezës u dhurojnë nevojtarëve shumë më tepër, i trajtojnë me dashuri, me përkushtim, i japin kurajo, iu shërbejnë me kujdes shembullor, i ushqejne, i lajnë, i përkëdhelin, i mjekojnë, iu japin mbështje shpirtërore, iu kthejnë buzëqeshjen, u sh?rbejnë t? gjith?ve me dashuri. Vështruar në këtë aspekt, Don Lush Gjergji, autori i 17 veprave dinjitoze kushtuar jetës dhe veprimtarisë së shquar të Shen Nënë Terezës, vepra të përkthyera në 35 gjuhë të botës,me të drejtë ka përdorur emërtimin Misionaret e Dashurisë dhe është nderim e respekt për veprën e saj, t? quhet kesisoj dhe jo t? p?rdoret nj? fjal? e përkthyer thjeshtë “bamirësi”.

M? 22 gusht 1952, inauguroi Shtëpinë e Kalighat, për të semurët në gj?ndje terminale, ku motrat misionare mjekonin dhe asistonin këta fatkeq?, që spitalet civile i refuzonin t’i shtronin.Studiuesi Renzo Allegri, shkruan se Nënë Tereza, me Misionin e Dashurisë, krahas krijimit t? nj? rendi t? ri misionar dhe nj? kulture sh?rbimi p?r t? varf?rit, kërkonte të shmangëte dhe gabimet e të kaluarës të disa prej urdhërave t? krishter?, që kishin lindur për të ndihmuar të varf?rit, por me pas ishin shndërruar në shërbim të t? pasurve. Nën? Tereza iu ka dhuruar të varfërve bukë, shtrat, veshmbathje, ilaçe, mbi të gjitha dashurinë, dinjitetin, ngrohtësinë, afërsinë. Një dit? ajo pa një njeri të shtrirë në rrugë, i uritur, i pistë, i rreckosur, plot miza dhe krimba. Njer?zit i kalonin pranë dhe e v?shtronin me përçmim, ndërsa Nën? Tereza e mori nga rruga, e lau, e veshi e ushqeu dhe e vendosi në shtrat në shtëpinë e Kalighat. Ky njeri i braktisur nga të gjithë u befasua nga përkujdesia dhe nga kjo dashuri, që nuk e kishte ndjerë kurrë në jetën e tij të varfër, andaj i tha Nënë Terezës: “Nënë, kam jetuar në rrugët si kafshë, por tani do të vdes si engjëll!”

E filloi misionin duke ndihmuar njerëzit e braktisur në rrugët e varfërisëtë Kalkutës dhe kësisoj vazhdoi të ndihmoi me qindramijëra t? tjer?, duke kryer vepra të vogla me dashuri të madhe, duke kryer mrekulli të shumta, nga ato që dinte të kryente vetëm Nënë Tereza. Komuna e Kalkutës e vlerësoj këtë nisëm sociale dhe p?r ta mb?shtetur i dhuroi nd?rtesën e nj? hoteli të vogël të braktisur në periferi të Kalighatit e nj?kohesisht i dha nj? buxhet modest, q? Ajo e përdori për krijimin e kushteve minimale të shërbimit ndaj të sëmurevë terminal?. Ne kete qender asistence, motrat misionare perkujdeseshin per të sëmurët rëndë dhe për fëmijët dhe të moshuarit e braktisur nga familjet, nga shoqëria dhe nga shteti. Ata mjerane ishin të feve të ndryshne, si hindù, mysliman?, budista, katolik? etj, por të gjithë qëndronin së bashku. Q?ndra e Kalighatit ishte strukturë asistence e një urdh?ri të krishterë, por sejcili prej të sëmurëve, ishte i lirë të praktikonte ritet e fesë së vet, pra myslimani lexonte Kuranin dhe falej pesë herë në ditë, hindusëve u jipej uji i lumit Gang, katolik?t kryenin ritet sipas Ungjillit etj. Në këtë mjedis social punuan misionaret e dashuris? dhe përherë duke respektuar besimet fetare të sejcilit prej tyre, pa as më të voglën tentativë proselitizmi.Harmonia dhe toleranca fetare janë padronet e kulturës shqiptare dhe këtë edukatë dhe kulturë, qëajo kishte marrë nga familja, nga kisha, nga shkolla dhe nga shoqëria shqiptare e asaj kohe, Nënë Tereza e bëri parim bazë të misionit dhe e zbatoi në shoqërinë hindiane dhe me popujt e të gjitha vendeve dhe në ato me popullatë myslimane,budiste, hindu, protestantë etj, ku ishin hapur shtëpitë e dashurisë.

Në shkurt të vitit 1953, motrat misionare u vendosën në selinë e re në shtepinë N° 54 A Lower Circular Road – Missionaries of Charity, ku ndodhet edhe n? dit?t e sotme, e mbarënjohur Shtëpia e Nënë Terezës, pra nuk quhet kuvend (manastir), si ato të urdhërave të tjerë të krishterë.

Aktiviteti i Nënë Terezës zgjerohej nga dita në ditë dhe rezultatet bëheshin të njohura publikisht. Personat e trajtuar në qendrat e asistencës flisnin me entusiazëm për shërbimet e motrave misionare dhe kjo atmosferë sensibilizuese ndikoi, që masat e gjëra popullore, të kishin besim dhe nderim për vepr?n e Nënë Terezës, madje ndihmonin në mbarvajtjen e këtyre qendrave. Ipeshkëvi i Kalkutës dhe Vatikani e vrojtonin nga afër aktivitetin e misionit dhe vazhdimisht shprehnin vlerësime. Rezultatet e arritura, krijuan bindje për dobishmëritë shpirt?rore dhe shoqërore të veprës të Nënë Terezës si misionare e dashuris?. Populli hindian e vleresonte kontributin e shquar ndaj banorëve të Kalkut?s dhe n? nderim të vepres se saj, tëgjithë e quanin Nënë Tereza e Kalkutës, kësisoj e njohu bota, me k?t? “titull nderi” e quajti mass media, duke e sh?nd?rruar n? mbiem?r “zyrtar”.Në shkurt të vitit 1965, duke vlerësuar arritjet e rendit të themeluar nga Nënë Tereza, me dekret të veçantë “Decretum laudis”, Papa Paolo VI e aprovoi Urdh?rin “Missionarie della Carità” dhe e shpalli Kongregacion Pontifik, me selinë në Kalkuta.Em?rtimi pontifik, do t? thot?, q? kisha katolike t? krijoi ura lidh?se me besimtar?t dhe me shumë popujdhe pik?risht misioni i N?n? Terez?s e meritonte m? shum? se çdo urdh?r tjetër, pasi duke e zbritur kish?n ne popull, krijoj lidhje t? fuqishme mes kish?s dhe popullit, mes Misionit t? Dashuris? dhe popujve të gjitha besimeve fetare. Në vitin 1965, me Nënë Terez?n, punonin 300 motra misionare, të cilat krahas shërbimeve në qendrat e asistencës, zbritsnin në rrugët e Kalkutës për të ndihmuar të varfërit, të braktisurit, jetimët, të sëmurët.

NËNË TEREZA E FAMËSHME DHE E SHENJTË:

Me themelimin e Urdhërit Misionaret e Dashuris?, N?n? Terezaveshisarin e bardh? të grave hindiane dhe bardhësia shpreh bashkëndarjen e dhimbjes me të vuajturit, ndërsa në buzët anësore të sarit të bardhë, shtoi katër shirita blu, që shprehin katër përkushtimet e motrave misionare: varfëria, pastërtia(kastità), bindja dhe jeta e varfër ndërmjet të varfërve. Zgjodhi ngjyrën blu për shiritat, në nderim të Virgj?reshës Marie, ndërsa katër shiritat anësore, janë formuar me tre ravijëzime, që shprehin Trinitetin e Shenjtë.Nën supin e majtë, mbi zemër, Nënë Tereza vendosi kryqin me Jezu Krishtin e kryqëzuar, pra e përdori ndryshe nga të gjitha motrat e rendeve të tjera të krishtera, të cilat e mbajnë kryqin në qafë me varëse.  Nënë Tereza e nisi misionin me një grup të vogël motrash, që u perkushtuan me vetmohim të varfërve, të sëmurëve, jetimëve, sakatëve, të pastrehëve, të braktisurve, nj? veçori sh?rbimi, që e dallonte misionin e Nënë Terezës nga rendet e tjera të krishtera. Varfëria nuk mposhtet me l?mosha e me fjalë, por me ndihma konkrete, me mbështetje ekonomike e shpirtërore. N? takimet me bamirësit dhe me pushtetarët, Ajo i këshillonte: “Mos u kufizoni t’i dhuroni njerëzve një peshk sa për të shuar urinë, por jepini mjetet të peshkojnë vetë”.

Nëpërmjet misionit, N?n? Tereza e pasuroi besimin katolik me dashuri, e shnd?rroi dashurin? n? profesion dhe mision n? sh?rbim t? njeriut, duke i treguar, se duhet t? jetojm? me k?t? profesion, me k?t? art sh?rbimi pët t? varf?rit, t? s?mur?t, jetim?t dhe të braktisurit.  Sh?rbimi i motrave misionare, i kap?rcen kufijt e m?shir?s kristiane, nuk ?sht? vet?m keqardhje, nuk ?sht? thjeshtë bamir?si, por ?sht? dashuri dhe ndihm? p?r t? gjith? ata q? vuanin. Martin Luther King nderohet nga bota sepse luftoi p?r drejt?sin? p?r t? gjith?, pa dallime n? ngjyr?n e lëkur?s dhe n? besim fetar; Mary Curie ?sht? e famëshme për zbulimet shkencore; Markoni u shqua për zbulimin e radios; Gabriel Garzia Markez u bë i njohur në botë për librat që shkroi; Bill Gates si themeluesi i Microsoft; ndersa N?n? Tereza u b? e fam?shme dhe e shquar duke luftuar p?r drejt?si shoq?rore, p?r t’iu rikthyer dinjitetin dhe t? drejtat elementare viktimave të varfërisë, të cil?ve u shërbeu me dashuri dhe falas. Ajo e pushtoi bot?n me veprat e shquara humanitare dhe me inspirimin shpirt?ror, me dashurin? p?r t? varf?rit nd?r m? t? varf?rit, kreu vepra madhore pa preçedenta n? përmasa e n? intensitet, kësisoj u bë e fam?shme dhe mot?r e shenjt? dhe nj? nd?r figurat m? t? shquara t? shekullit XX.

Bota e vler?sonte dhe N?n? Tereza i risillte shenjt?rin? bot?s.

Me thjesht?si t? admirueshme, me dinjitet dhe guxim, pa b?r? shpikje dhe zbulime t? mëdha, Ajo zbatoi profesionin, misionin dhe artin e dashuris?, k?sisoj u b? e p?rbot?shme, u b? vet? bota. N?n? Tereza tregoi me vepra, se nuk u sh?rbeu t? tjer?ve vet?m me misionet shpirt?rore dhe as me aksione individuale, por i masivizoi k?to shërbime, i organizoi n? institucione fetare, laike dhe shoq?rore, i fuqizoi me mjete dhe burime njer?zore, i shtriu n? t? pes? kontinentet, duke ndihmuar popujt e t? gjitha besimeve fetare.

Për imazhin publik, si simbol historik shpirteror dhe humanitar, N?n? Tereza është vler?suar nj? nd?r grat? m? t? fam?shme t? bot?s, madje radhitet në vendin e katërt, pikerisht pas Jezu Krishtit, Shën Palit dhe Shën Françeskut të Assisit.Në vitin 2010, revista “Time”, në kremtimin e 100 vjetorit te lindjes t? N?n? Terez?s, i kushtoi nj? num?r special me titull në kopertin? “Nënë Tereza e Shenjta e Gjallë”.

Nga dita e themelimit deri n? dit?t e sotme, Misioni i Dashuris? i N?n? Terez?s u rrit, u zgjerua, u fuqizua, u p?rhap n? t? pes? kontinentet e sot ?sht? i pranish?m n? 136 vende t? bot?s, me rreth 5000 motra misionare, q? u sh?rbejn? me vetmohim pjes?s m? t? dob?t t? shoq?ris?, t? varf?rve, t? s?mur?ve me SIDA, leproz?ve, t? s?mur?ve me tuberkuloz, me malarie, me kolera, invalid?ve, toksikodipendenteve, jetim?ve, t? gjymtuarve, t? uriturve, t? braktisurve, pleq?ve t? mbetur vet?m dhe t? paaft? nga ana sh?ndetesore e mendore.

Papa Gjon Pali II ka th?n?: "N?n? Tereza e Kalkut?s, bija e popullit shqiptar, i ka dh?n? nderin dhe shk?lqimin kombit t? saj, ashtu dhe Kish?s Katolike".

Dit?n e shpalljes e Lumturueme t? N?n? Terez?s, Papa Gjon Pali II  tha: ”Ta lavd?rojm? k?t? grua t? vog?l t? dashuruar me Zotin, k?t? lajm?tare t? p?rulur t? Ungjillit dhe bamir?se e palodhur e njer?zimit. Ta nderojm? k?t? personalitet t? shquar t? epok?s ton?. Ta pranojm? mesazhin e saj dhe t? ndjekim shembullin e saj”.

Në vitin 1985, me rastin e 40-vjetorit të themelimit të OKB, Nënë Tereza u ftua të fliste para Asamblesë së Përgjithëshme. Sekretari i Përgjithëshëm i OKB Perez de Cuellar, duke e prezantuar Nënë Terezën tha: ”K?tu është salla e fjalimeve. Në këtë tribunë kane folur burrat më të fuqishëm të botës, nd?rsa tani kemi privilegjin të kemi mes nesh dhe t? d?gjojm? gruan më të fuqishme të botës. Nuk besoj se është e nevojshme t’ua prezantoj, sepse e njihni t? gjith? dhe Ajo s’ka nevoj? p?r fjal?, por për veprat  tona. Mendoj, se gjëja më e mirë që mund të bëjë unë, është ta ftoj t? na nderoi me mesazhin e saj dhe t’u them, se ajo është më e madhe se unë, Ajo është më e madhe se të gjithë ne së bashku. Ajo është OKB-ja, Ajo është paqa në botë.”

Populli yn?, krenohet me shqiptaren e shquar, e cila gjithmon? dhe me krenari deklaronte p?rkat?sin? shqiptare. Dit?n kur e nderuan me çmimin Nobel, duke i u pergjigjur pyetjes q? i b?ri nj? prift n? sall? p?r origjin?n e saj, N?n? Tereza deklaroi me krenari: “Me origjin? dhe me gjak jam shqiptare, me shtet?si hinduse, jam mot?r katolike e p?rmes thirrjes time i p?rkas gjith? bot?s, por zemra ime i p?rket vet?m Zotit”.

Nënë Tereza u bë ura ndërlidhëse të njohjes të shqiptarëve në botë, ishte ambasadorja gjith?bot?rore e popullit ton?, madje ka b?r? shum? p?r rritjen e prestigjit t? vendit ton? n? aren?n nd?rkomb?tare dhe pse politika shqiptare nuk ia dha meritat q? i takonin.

Presidenti i USA Bill Klinton, n? qershor t? vitit 2002 u shpreh: “Nënë Tereza, ishte e para Ajo, q? më bëri ta dua kombin shqiptardhe tani unë ndihem shum? krenar, që plot?sova nj? detyrim moral ndaj Saj dhe ndaj vlerave t? liris? në Kosovë”.

Misionet e N?n? Terezës p?rfshijn? aktivitete t? shumta t? karakterit fetar, humanitar, shpirtëror, bamir?s, kulturor dhe t? gjitha n? veçanti dhe s? bashku, jan? shprehje e dashuris? pa kufi p?r njer?zit n? vuajtje, jan? sh?rbime p?r t? shp?tuar dhe sh?ruar jet?n, jan? misione hyjnore, misione të shenjta, q? i realizoi me thjeshtësinë dhe madhështinë e saj dhe n? p?rmasa gjith? bot?rore.

SHENJTËRIMI I NËNË TEREZËS

Kishin kaluar 13 vjet nga dita kur Nënë Tereza u kanonizua e Lumturume dhe ditët, muajt e vitet, që kalonin shpalleshin prova të shumta dhe dëshmi të qarta për domozdoshmërinë e shpalljes Shenjtore. Në fakt, tërë jeta e Nënë Terezës ishte Vita sanctae - jeta e shenjtores”, e përjetuar çdo ditë në fè, e kompletuar n? ungjill, n? eukaristi dhe në lutjet, q? i zbatoi me përkushtim dhe me dashuri n? aktivitetet fetare dhe humanitare në ndihmë të viktimave të varfërisë të sëmurëve , jetimeve dhe të braktisurve nga familjet, nga shoqëria dhe shtetet.

Nënë Tereza i kishte përmbushur të gjitha kushtet p?r tu shpallur shenjtore, sepse i plotëson të gjitha kriteret t? shpallet e shenjtë, ashtu si ka percaktuar Koncili i Trentos, andaj çdo ditë e më shumë, idhëtarët e saj dhe populli e quanteSancta Teresa - Shën Terezadhe arrijti 4 shtatori, dita e bukur, kur Papa Fraançesko e shtoi në listën e shenjtorëve të Kishës Katolike, por nga ana tjeter konfirmoj se Ajo nuk ishte e nuk është vler? vetëm e krishtërimit, por ?sht? vler? e madhe njerëzore, q? i përket të gjithë popujve të botës.

Në këtë shkrim nuk do të prezanatoj të gjitha kushtet dhe kriteret, që percaktojnë kush duhet të shpallet shenjtor, apo shenjtore, por do t’i rikujtoj lexuesve disa nga më thelbësoret dhe më tipiket, që e shquajnë Nënë Terezën në aktivitet e shumta si misonare katolike.

Nënë Tereza është themeluesja e URDHËRIT MISIONARET E DASHURISË (Missionarie Della Carità.

Congregatio Sororum Missionarium Caritatis. Missionaries of Charity or Sisters of Mother Teresa), fillimisht vepruese në Kalkuta dhe në vazhdim e perhapur në 136 vende të botës duke realizuar ndërkombëtarizimin e Misionit të Dashurisë, duke e shndërruar në mision humanitar gjthëbotëror. Asnj? urdh?r i krishter?, apo i ndonj? feje tjet?r, asnj? prej shoqatave humanitare, asnj? organizat? joqeveritare bamir?se dhe ato të quajturat ndërkombëtare, nuk kan? aktivitete n? p?rmasat gjithë botërore dhe me intensitetin, që ka zhvilluar Misioni i Dashuris? i N?n? Terez?s, i cili mbetet unikal n? historin? e njer?zimit, me shtrirje aktive n? shtetet e t? pes? kontinenteve.Me k?t? zgjedhje, Nënë Tereza revolucionarizoi misionin e fes? katolike, krijoi kishën e hapur, duke e zbritur pranë njerëzve, duke e përhapurforc?n e besimit katolik n? sh?rbim t? njer?zimit.

Me veprat e saj sublime Nënë Tereza u bëikona e Samaritanes së Mirë, sepse shkonte kudò për t’i shërbyer Krishtit n? të varfërit ndër m? të varfërit. As konfliktet dhe as luftërat nuk e ndaluan të kryente misionet shpirtërore dhe humanitare. Personaliteti dhe autoriteti i fuqishëm i Nënë Terezës u shpreh në vitin 1984, kur ndërhyri dhe iu imponoi palëve luftuese të ndërpresin luftimet në Liban, atë që nuk e bëri OKB, as USA, as Franca, as Anglia, as Italia. Kjo ngjarje është pa preçedenta dhe për herë të parë në historinë e njerëzimit, një motër katolike shqiptare, u be protagoniste e paqes, duke detyruar aemëpushim për motive humanitare.

Me lutjet në përgjërim, me uratat dhe aksionet, me ungjillizimin dhe promocionin njerëzor, Nënë Tereza proklamoi Ungjillin, me jetën e saj, që ua dhuroi t? gjith?ve. Ajo është ungjilli i pestë,e pranuar unanimisht dhe shenjtore e dashurisë.

Shen N?n? Tereza, Shen Gjon Pali II dhe Shen Pio Pietrelçina, jan? tre “sh?rb?tor?t e shpirtit”, q? merituan dhe titullin Servus servorum Dei - sh?rb?tor i sh?rb?tor?ve t? Zotit. P?r veprat shpirt?rore dhe humanitare me dashuri n? sh?rbim t? njer?zimit, Nënë Tereza nderohet nga kisha dhe t? gjith? popujt e bot?s.

Nënë Tereza me motrat misionare kanë ndihmuar, kanë strehuar dhe ushqyer, kanë larë dhe mjekuar me dhjetramiliona njerëz të varfër, jetima, të sëmurë, të braktisur, të përbuzur, ata që kastat i konsideroin të paprekshmit, ata që dergjeshin gjysëm të “vdekur” në rrugët e pista të Kalkutës dhe në vendet e tjera të Botes; i kanë shërbyer popullit të gjitha moshave dhe pa dallime fetare, etnike, social-ekonomike, kesisoj Ajo solli një risi humanizmi në misionet e kishës katolike.Këto shërbime, Nënë Tereza dhe motrat misionare, i kryenin me përkushtim, dhimbshuri dhe me dashuri, duke e shndërrruar dashurinë në profesion, aksion e mision fetar dhe humanitar. ShenNënë Tereza është misionare e bamirësisë, e dashurisë, e paqës, misionare e jetës.

Shen Nënë Tereza ka bërë aq shumë për të vuajturit, sa nuk kanë bërë të gjithë shenjtorët e marrë së bashku.

Nënë Tereza kreu vepra të vogla me dashuri të madhe, vepra të zakoneshme me dashuri të jashtzakoneshme.

Nënë Tereza nuk ishte teologe, por besimi i saj ishte i madh dhe i thjeshtë, ishte besimi i një motre të devot?shme dhe këtë e ndjenin të gjithë, andaj dhe para se të shpallej e shenjtë, fotografia e saj qëndronte si një ikonë e shenjtë në murin e dhomave të miliona besimtarëve, madje dhe të atyre që nuk besojn?, pra dhe të ateistave dhe kjo është një mrekulli e vërtetë.Të gjithe ishin të bindur për veprën e shenjtë të Nënë Terezës, por konservatorizmi dhe pedantizmi i klerikëve, diktonin si kerkesë prova të dokumentuara të heroizmit dhe te mrekullive te kryera nga Nënë Tereza, i kërkonin si dokumenta për ta shpallur shenjtore.

Në vitin 2002, Papa  Gjon Pali II, aprovoi dekretin e virtyteve heroike të Nënë Terezës dhe njohu mrekullinë me qytetaren indiane Monika Besra, e cila u shërua nga tumori me ndërhyrjen shpirtërore të Nënë Terezës. Me këtë akt, u miratua dhe dekreti mbi vlefshmërine e proçesit të Lumturimit.

Natyrisht, ky rast nuk është e vetmia mrekulli e Nënë Terezës, janë dhe shumë te tjera.

Në dhjetor të vitit 2015, Papa Françesko shpalli dekretin për miratimin e një tjetër mrekullie dedikur Nënë Terezës. Ky është rasti i Shërimit të një të sëmuri 42 vjeçar nga San Paolo - Brazil, i cili më 9 dhjetor 2008, pësoi gjendje kome, gjatë ndërhyrjes për abscese të shumta në tru, te ndërlikuar me hydrocefali. Gjysëm ore pas ndërhyrjes, kur mjeku u kthye te i semuri, e gjeti zgjuar dhe në gjendje koshiente, ndërsa bashkeshortja e tij vazhdonte të lutej për të Lumen Nënë Tereza, ndaj të cilës shprehnin devocion familajrisht.

Gjatë kontrolleve shëndetësore të sëmurit pas operacionit, rezultoi mrekullisht shërim i plotë.

Më 10 shtator 2015, nga verifikimi që i bënë shtatë antarët e konsultës mjekësore të Kishës Katolike, çdukja e sëmundjes u konsiderua shkencërisht e paspjegueshme dhe një mrekulli e Nënë Terezës.

Bazuar ne raportin e hartur nga komisioni i mjekëve, antarët e Konsultës Teologjike, që kanë detyrë të shprehen në rastet e kanonizimit, deklaruan “lidhje perfekte e sherimit, me vokacionin për të Lumen Nënë Tereza”. Kolegji i Kardinalëve dhe i Ipeshkëve të Kongregacionit për Çështjen e Shenjëtorëve, miratoi raportin e hartuara nga teologët dhe nga komisioni i mjekëve dhe sanksionoi virtytin heroik dhe mrekullinë e Nënë Terezës, në shërimin e qytetarit brazilian.

E tërë jeta e Nënë Terezës është plot vepra heroike dhe mrekulli të shumta.

Ndonëse shkruhet pak, madje pothuaj nuk flitet rreth këtij fakti, do të shtoj dhe një mrekulli tjetër, që është unikale në historinë e njerëzimit.  Në vitin 1958, për kurimin e të sëmureve me lepër, në Titagarh, një lagje e madhe e degraduar në shtetin federal t? Bengala, Nënë Tereza hapi qendrën e asistencës dhe të kurimit të këtyre të sëmurëve, të cilën e quajti: Gandhiji's Prem Niwas - Dhuratë e dashurisë për Gandhi-n.

Sëmundja e leprës ishte shumë e përhapur në Hindi, ishte një plagë e madhe shoqërore. Hindia është leprozari i hapur dhe më i madh i botës. Për ta vënë nën kontroll këtë situatë, Nënë Tereza iu përvesh punës, duke krijuar një rrjet me ambulanca infermierie, ku Ajo vetë personalisht dhe me motrat misionare. u shërbenin të sëmurëve me lepër.Lepra është sëmundje infektive ngjitëse, andaj në të gjitha vendet e botës, këta të sëmurë trajtohen në leprozare, që janë qëndra për kurimin e detyrueshëm t? këtyre fatkeqëve. Të semurët me lepër izolohen, për të parandaluar infektimin e personave të tjerë. Si të mos mjaftonte izolimi për motive mjekësore, familja dhe shoqëria i përbuz, nuk u afrohet, i braktis këta mjeranë, të cilët janë të detyruar të jetojnë të mbyllur mes tyre në leprozarët. Është fakt i njohur nga të gjithë, i dokumentuar me fotografi dhe me filma dokumentarë, që pasqyrojnë punën vetmohuese të Nënë Terezës dhe të motrave misionare, që u shërbyen këtyre të semurëve me dashuri, i kanë përkedhelur, i kanë ushqyer, i kanë larë, i kanë veshur, i kanë ndihmuar të shtrihen në shtrat, i kanë kuruar, u kanë lehtësuar dhimbjen, u kanë dhënë shpresa. Nënë Tereza, nuk u infektua nga bacili tepër ngjitës i leprës dhe kjo është një nga mrekullitë e vërteta, që karakterizojnë jetën dhe veprën e saj sublime, në shërbim të këtyre të sëmurëve.

Misionet e të Lumes N?n? Tereza p?rfshijn? aktivitete t? shumta t? karakterit fetar, humanitar, shpirtëror, bamir?s, kulturor dhe t? gjitha n? veçanti dhe s? bashku, jan? shprehje e dashuris? pa kufi p?r njer?zit n? vuajtje, jan? sh?rbime p?r t? shp?tuar dhe sh?ruar jet?n, jan? misione hyjnore, misione të shenjta, q? i realizoi me madhështinë e saj dhe n? p?rmasa gjith? bot?rore.

N?n? Tereza shqiptare mbetet N?na e p?rjet?shme e popujve, Apostola e Dashuris?, Shenjtoria e Dashurisë.