Nexhat Halimi: Udha e zezë e zallit

Nexhat Halimi

udha e zezë e zallit

udha shkuarje ardhjes s` ka vdekur

në frëngji kaq kohë s`bën dritë qiriri

hëna gjysmë djegur në çarje ulliri

zbret fryma e fikur një kodre tjetër

ti tashmë ik vetvetes i mbytur në hi

ashpër zemra të trokon për shpatë

ylli i largët në valë deti bie pa fat

dhembja përplaset gjak në gjithësi

në asnjë mënyrë t`i ikësh hijes kot

një hap e ec para e dy prapa gjithnjë

ç`ndërron hapësira e besimit zot

nisur nga evropa të vdesësh në azi

lot kurrë s` do ta harrosh arbërinë

dhembja etjes gjithnjë prek vetminë

larg diku humbur në roje të kalasë

e gjuha e uji e buka shpirtit të përplasë

herë akull herë tjetër zjarr ulërinë

të ndjek udha larg verbër hirit vdes

në qumësht të gjirit të nënës etur ik

zemra shtatë copësh të bie nën thikë

në kokë s`ke më plis zotIm ke fes

gurit të kujtimit të pikin lot të mallit

gjurmë të ecjes nuk gjen më zallit

në netët me hënë kujton dashurinë

të zgjohet afsh i gjakut gurit e ujit

e ndez paepur etjen me hijen e mujit

apo trup e shpirt lidhen me jutbinë

III

apo trup e shpirt lidhen me jutbinë

të ndez toka uji e qielli yt i zjarr hirit

natyrisht je i paepur në gur të ullirit

në zemër ndez gjithnjë pafundësinë

ke ikur udhë e udhë larg pa farë e fis

pikje gjak ilirik për hënë të kafshuar

prisje kot zogun e jugut të robëruar

në pararoje të kalasë në kokë me plis

apo në ulqin zgjohej pema e vetmia

rrota hipte e zbriste udhën krejt kot

në mes varri e ëndrre copëtohej hija

ullirit të çarë i bredhë degët `i ketër

e ago ymeri zallit vinte në sy me lot

e zjarri yt përplaset kaq vjet i fjetur

veç ndonjë gjysmë gjurmë ik zallit

veç ndonjë rreze e thyer vjen mallit

`i gocë me afsh çel guacën e vjetër

çel ëndrra brenda perlës së guacës

e thërret nënën t`ia flasë vetëtimën

pikas ujin valëzuar aty e ushtimën

në aromë trëndafili zgjuar tarracës

e kjo hije e panjohur e lagur në shi

ia dhuron gocës një trëndafil rozë

ç`të zgjon në dorën tënde kjo lozë

vragë është apo mall është përsëri

e përkëdhel ay e i ikin dy lot në sy

zemra megjithatë s` ka mbet pa ty

fluturojnë zogj të kaltër mbi det

në bedena të kalasë ngjitet `i poet

kronikë në vargje shkruan ndër hi

koha digjet e malli kthehet gjak

qiellit të detit vjen i njëjti zog i zi

udha e zezë e zallit shfaqet tek ti

zemra trokon etjen pak nga pak

a mund ta kujtosh zjarrin fedorë

yllin e dashurisë të ngelur në dorë

çeljen e mimozës nga binte borë

art i gjakut veç `i herë ka kurorë

tingëllimat vështirë krijojnë rimë

e etja përplaset me vrull në bimë

e etja përplaset me vrull ndër bimë

unë e ndjek në shi udhën e mullirit

e ti natyrisht ende në aromë të blirit

hija në kodër zë hënën me ulërimë

ndjenjë flake vjen e bie për fytyrë

shpirti kthehet i lidhur me zinxhir

bishë e egër qiell e det ka përfshirë

ura lart çilet gjithë gjak në pasqyrë

në shkallë të kështjellës bie `i lirë

kaq pa gjak pa ndjenjë kaq vështirë

për teh të shpatës i prerë pa frymë

ec ec ec megjithatë e kurrë në fund

as shihet ujë e as shihet urë kund

zoti shfaqet gjithherë me vetëtimë

VII

zoti shfaqet gjithherë me vetëtimë

e gjakshkrimi në librat për ullirin

e krijon ilaçin e artit për yllin e syrin

e tingëllimat e thyera marrin frymë

natyrisht gjë s`fshihet në kornizë

asgjë në arkën e vogël të druri të zi

as në arkivolin e bartur nëpër shi

shpirti ndërsa shtrihet veç në drizë

mes trungut të çarë e kaq të vjetër

ende ngjitet e prapë zbret ai ketër

të zgjohet ndjenja për metaforë të re

për flatrimin në kohë të atit pa fre

të lë gjurmë hartës së plagës ndër gji

ëndrra vjen nga frëngjia e bie shi

VIII

ëndrra vjen nga frëngjia e bie shi

aty kaq vjet e ke krijuar hënën kot

kaq vjet ke pritur e mbytur në lot

ja tashmë e ngrirë më lexon në hi

bërrylat në erë e faqet në shuplaka

në pritje të vetmuar me sy në ulli

e deti i fjetur kaq i mbytur në gji

shpirtin nën dry e ka djegur flaka

ka vdekur çdo gjë në rrënjë e lart

veç dimër bie e kaq e ngrirë `i borë

ti ende në gisht me unazë të artë

kujtimi i paepur nuk shuhet fedorë

natë në mur kot s`bie e njëjta orë

etja ndizet e s`preket veç e zjarrtë

valët egër i spërkasin çarjet e ullirit

ti e thyen vetminë me dorë hirit

borë bie e bie hëna lart ndrit e artë

veç dimër i ashpër shtrihet e asgjë

vjen e shkon velorja e unë në krruç

zot në cilin liman veten do ta huq

valët mbulojnë kalanë e s` vërej më

udhëtoj hyj në fjalë dhembjes fjetur

mes kujtimit e zjarrit ende ti gjallë

e trëndafili gjithnjë çel në gji` mall

cicës sate pik qumësht kalliri rritet

hija vjen hirit me etje e gjithësi tjetër

zogu i afrohet yllit e iluzioni vritet

asgjë s`më mbetet mua veç të vdes

të ik udhë zallit në shpinë me `i thes

flakë bie e mjegulla ja zhdavaritet

tashmë me kalë ëndrrën ec arbërisë

prek ullishtën mijëvjeçare në tivar

gjallë shpirtrat ende klithin të vrarë

në varr të thellë ecin etjet robërisë

qiellit rizgjohet i njëjti zog i zjarrtë

ik ritin ilir të diellit të gjarprit e gurit

fluturon kohën përflakë të rumisë

kroi i akullt pik e pik e pik vetmisë

hija e ikur vjen kalon urën e drurit

ajo që shihet s` është gjithnjë e artë

artë shkrihet për rozafën miti i vjetër

artë shtrihet mbi bunë rrjedha tjetër

e ylli i mëngjesit gjithnjë ndrit lart

rozafa fle me njërën ëndërr mbi mur

flakët i zgjohen buzët e shpirti e gjiri

flakët bie zjarri e zogu lind prej hiri

e qumështi i cicës rrjedh gur më gur

kaq vjet shpërthen aty e njëjta flakë

kaq vjet aty hija e fëmijës thith gjirin

miti i njëjtë i gurtë e koha ec ullirin

unë vij me galerën nga krruçi plak

buna rrjedh ndër damarë e etja rritet

llullën e tymos plaku thatë kollitet

XII

llullën e tymos plaku thatë kollitet

vdekja s`është fund i besimit në ty

ago ymeri vjen zallit i verbuar në sy

tym zjarr hi vetëm zemra s` vritet

ëndrrën e vjetër e ndjek e ja në ranë

e aty çupa ia nxjerr perlën guacës

e shikon derdhjen e dritës tarracës

ik pastaj dhembjes së vjetër e qan

a s`më njeh i flet i ardhuri me mall

vij prej vdekjes të vdes te farë e fisi

hëna më lidh me ty a gjaku vallë

pikas në çardak aty më ndrit plisi

ka mot zjarrin gurit e kanë ngri` lot

iliria humbur ndër kaq këputje zot

XIII

iliria humbur ndër kaq këputje zot

etja mitike shfaqet veç hirit të vet

e narcisët e egër ridigjen ndërmjet

e zemra e kërkon zemrën kaq kot

varg ecin skeletet verbër mes veti

shtyhen me bërryla kush ku të fle

ëndrrat secili një e një i lidh në pe

kolona thyhet veç kot sillet ruleti

aty ndërmjet ec kaq kuturu dhe ti

në gjak të arrish te gjaku yt i etur

krye varresh përfton gjysmë fjetur

e drita e ndezur ende në një shtëpi

të pret përgjërimi i gjakut me mot

tjetër letër i nis ullirit në sy me lot

XIV

tjetër letër i nis ullirit nën sy me lot

çdo gjë përsëritet e koha asnjë herë

dumnicës ik uji hëna derdh qiellit nur

gjaku ende e kërkon veten kaq kot

zbres te dy lisat ende në rrënjë ndarë

uka i hasës të lidhur kokën me shall

më ndjek me sy me kaq zjarr e mall

je ti ai që të njoh kaherë s`jemi parë

unë jam ca ai me këpucë e kokë pak

kaq ujë ka rrjedhur nën urë gur gur

s`e gjej shtëpinë pemë s` ka as mur

çdo gjë ra me vrasje me ndjekje gjak

ja zalli ja molla e kuqe e guri tretur

udha e shkuarje ardhjes s`ka vdekur

magjistrali

udha shkuarje ardhjes s` ka vdekur

dhembja etjes gjithnjë prek vetminë

apo trup e shpirt lidhen me jutbinë

e zjarri yt përplaset kaq vjet i fjetur

zemra megjithatë s` ka mbet` pa ty

e etja përplaset me vrull në bimë

zoti shfaqet gjithherë me vetëtimë

ëndrra vjen nga frëngjia dhe bie shi

etja ndizet e s` preket veç e zjarrtë

zogu i afrohet yllit e iluzioni vritet

ajo që shihet s`është gjithnjë e artë

llullën e tymos plaku thatë kollitet

iliria humbur ndër kaq këputje zot

tjetër letër i nis ullirit nën sy me lot

Zemra Shqiptare

Nexhat Halimi: Udha e zezë e zallit