| E merkure, 03.06.2020, 05:43 PM |
Miqt e vjetër
Nga
Edison Ypi
Nja
pesë a gjashtë nga miqtë e vjetër u ndali zemra nga Dashuria. Nja shtatë a
tetëve u ra damllaja nga Bukuria. Dy a tre i gërryu kanceri. Njërin e shkeli
makina. Tjetrin e zuri një shkëmb që u përmbys. Ca ikën të pinë raki në botën
tjetër se nuk u mjaftoi e këtushmja. Ca i lagu shiu. Ca i mori era. Ca i përpiu
dheu. Kusurin e mbuloi errësira.
Ka
nga miqt e vjetër që nuk dalin nga shtëpia. Të vdekurit e pakallur rrinë
strukur, vegjetojnë fshehur. Në ballkon duke pirë kafe, pranë sobës për tu
ngrohur, mbi mangall për tu djegur.
Nja
katër a pesë miq të vjetër ikën më 90-ën e s'u panë më. Dihet ku janë. Por
s'pipëtijnë. Kanë ra squk. Do kenë qënë spiuna që u frikësuan nga ndonjë
hakmarrje. Nuk ka spjegim tjetër.
Nuk
përjashtohet mundësia, dhe ka shenja, që të tjerë miq të vjetër që nuk ikën,
janë këtu, të kenë qënë edhe ata spiuna. Por, sa kohë ata që nxjerrin dosje dhe
pseudonime në mënyrë selektive për interesat e veta, kjo nuk mund të
vërtetohet, mbetet pezull.
Njëri
nga miqt e vjetër iku diku në Europë. Ca vite e ruajtëm miqësinë, bënim
muhabet, vejevinim. Kur një ditë, gjatë një bisede në telefon, ndodhi hataja.
Nisi të më qahej se disa zezakë i kishin djegur makinën para shtëpisë në
rrugicën ku banonte. U tmerrova. Me lotë në sy i shpreha keqardhjen që banonte
në një rrugicë ku zezakët ta djegin makinën. Ma mori për ters. Ju duk siku e
talla, e përçmova, e përbuza, që jetonte në një bidonville. Nuk e talla.
Përkundrazi, më dhembi në shpirt. Nga ai moment miku i vjetër s'u ndje. E bëra
lanet përgjithmonë. I hoqa kryq në kujtesë. Nuk do t'i flas më kurrë
mendjecektit që e konsideroja mik të vjetër.
Një
tufë nga miqt e vjetër më bëjnë të njëjtën pyetje; Pse Doktori nuk i vrau
komunistat të shpëtonim prej tyre një herë e mirë ?! Shejtanbudallejve që
deliret shtazarake presin tua realizojnë të tjerët ndërkohë që vetë ata nuk e
lëvizin menderen për asgjë, u them; Pse nuk i vrave komunistat ti mor mut muti
?! Hiqmu sysh komunist i ndyrë. Miqësia me ty ka qënë një keqkuptim. Nuk të kam
as nuk të kam pasur kurrë mik, zhduku nga faqja e dheut.
Nja
tre a katër skile që mbahen për demokrata por janë kokë e këmbë të lidhur me
interesa nga më të ndyrat me dreqin dhe shejtanin, më thonë; Pse nuk e shan Edi
Ramën nëpë shkrime ? O kërrma, o zorraxhinj, u them këtyre ndyrësirave, mos më
ngatërroni me veten tuaj. S'kemi asgjë të përbashkët. Nuk jam harbut dhe
halabak si ju që ikni nga fryn era, që gërryheni e zhgërryheni për interesa nga
më të fëlliqtat. Jemi tepër të ndryshëm o ndyrësira. Unë jam Fisnik, ju jeni
hyzmeqarë. Unë jam Jam Aristokrat, ju jeni zhabulanë. Mishin të ma presësh me
gërshërë nuk e shaj Kryeministrin e vendit tim. As këtë dhe asnjë tjetër.
Kurrën e kurrës. Sskilet në fjalë i kam bërë sikter. Nuk do tu flas kurrë me
gojë mutërve anonimë që vërtiten si zagarë nëpër oborret e partive në pritje të
ndonjë kocke dhe guxojnë të më japin ment kë të shaj e kë të lëvdoj unë që
s'kam trokitur kurrën e kurrës në derën e ndonjë partie.
Një
numur nga miqt e vjetër, ca të lezeçëm që janë rregulluar jashtë Shqipërie me
pare të vjedhura, më thonë; "Nuk kthehem derisa Shqipëria të
ndreqet". S'e kam ditur që paske qënë kaq i ndyrë mor burr i dheut, i them
unë. Ta ndreqim Shqipërinë ne që ndejtëm këtu dhe të vish ta gjesh gati ti që
ike pasi vodhe. Zot na ruaj ç'plehra ka dynjaja.
Jo
pak nga miqt e vjetër s'më perceptojnë dot ndryshe veçse si njëherëenjëkohë,
gojëkyçur dhe të tërhequr. Jam lodhur t'i bind se gojëkyçjen, mënjanimin, i
kisha nga përbuzja dhe nga frika. Të mos kuptohesha. Të mos njihesha. Të mos më
dallonin. Të mos më deshifronin. Funksionoi. Ja arrita. Disa nga miqt e vjetër
nuk besojnë. Kurrë mos besofshin. Kurrë mos ua pafsha surratin.
Mes
miqve të vjetër që u larguan, njëri që iku në Amerikë mbahej, dhe në fakt
ishte, antikonformist, antikurvist. Në Amerikë, me të nisur punëm i ra bytha në
ujë. Me ti rënë bytha në ujë, komunizmin, konservatorizmin, djathtizmin,
kurvizmin, i bëri lëmsh të tëra. Tani nuk di nga tja mbajë. Tani nuk di çfarë
është.
Një
takëm tjetër miqsh të vjetër, ca të lodhur e të javashëm, vazhdimisht tregojnë
meselera të vjetra të përsëritura. Po ato mburrje, po ato hile, po ato intriga
me vite e vite. Këta i urrej. Dhe natyrisht i mbaj larg.
Kur
me miqt e vjetër mblidheshim nëpër shtëpira dhe shikonim filma dhe bërtisnim
kundër Diktaturës, njëra nga pyetjet që gjithë kohës vinte rrotull si dron mbi
një miting djajsh të çartun në një stadium të mbyllur, ishte; Nëse një ditë do
mund të flasim e bërtasim sa të duam, do udhëtojmë nëpër botë, do vishemi e do
mbathemi si na do qefi, do kemi makina, do kemi autostrada, supermarkata,
grataçiela, a do jemi të lumtur ? Përgjigja e miqve të vjetër ishte unanime;
Sigurisht. Por halli se kur të vijë ajo ditë, nuk do mund të flasim se do na
ketë ikur zëri, nuk do këndojmë se do na jetë sëmurur fyti, nuk do kemi grataçiela
dhe autostrada se se do jetë mbaruar çimentua, nuk do kemi makina se do ketë
mbaruar nafta.
Por
zëri nuk na iku dhe po flasim. Fyti nuk na u sëmur dhe po këndojmë. Çimentoja
nuk u mbarua dhe autostrada kemi. Nafta nuk u mbarua dhe makina po ngasim. Para
kësaj tabloje miqt e vjetër e kanë dredhur. I duan makinat si të Amerikës.
Rrogat sa të Zvicrës. Modë si të Italisë. Celulara si të Japonisë. Me këta më
ka gjetur belaja. Dua ti largoj, por zemra s'më lejon. Dua ti braktis por
shpirti më pengon.
Në
vendin ku e ardhmja nuk afrohet kurrë, e tashmja vjen nga Mesjeta, e kaluara
shpërthen nga hiçi, belaja e re me miq të vjetër të rrejshëm nga koha kur mikun
nuk mund ta zgjidhje, ka mbetur nostalgji që po kthehet në statistikë.