| E diele, 16.06.2019, 06:03 PM |
Përpjekja e mbretit ilir Klitit për të mposhtur Aleksandrin e Madh
Nga
Elvi Sidheri
Në
vitin 335 Para Krishtit, Aleksandri i Madh ishte përfshirë në luftime të ashpra
kundër fiseve armike përgjatë lumit Danub, duke synuar të përforconte sundimin
e tij në Europë, para se të mësynte Persinë tutje në Azi.
Por,
mbas arritijes së paqes me fiset e Danubit, Aleksandrit do t’i vinin lajme të
këqija, sepse Mbreti Klit i Ilirisë, që më parë i ishte nënshtruar Filipit II,
babait të Aleksandrit në vitin 349 Para Krishtit, tanimë kish nisur një
kryengritje kundër maqedonasve.
Ndërkaq,
Kliti nuk ishte i vetëm në këtë kryengritje, sepse fisi ilir i Autariatëve i
pati ofruar atij mbështetjen, e gjithashtu Glauku i Taulantëve kish mbledhur
një ushtri në mbështetje të Klitit.
Në
kohën kur i patën ardhur këto lajme, Aleksandri ndodhej në shoqërinë e mbretit
Langaros, sunduesit të Agrianias, i cili menjëherë do t’i ofronte Aleksandrit
ndihmën e tij duke pushtuar trojet e Autariatëve, me qëllim që Aleksandri të
mësynte Ilirinë pa vonesë.
E
kështu, Aleksandri do të drejtohej pa humbur kohë drejt kryeqytetit të Klitit,
qytetit Pelion, duke mundur që të arrinte në këtë qytet tepër shpejt, para
ardhjes së Glaukut në ndihmë të qytetit, bashkë me përforcimet e tij nga radhët
e Taulantëve.
Megjithatë,
pas arritjes së maqedonasve, ilirët mundën të futen brenda në Pelion dhe të
dyja palët u bënë gati për rrethim.
Ishte
e qartë sakaq, se ardhja e Glaukut me ushtrinë e madhe Taulante, e pamundësonte
rrethimin nga trupat e Aleksandrit të Madh. Nëse Aleksandri do ta sulmonte
qytetin ilir, atëherë Glauku do t’u vinte në ndihmë mbrojtësve të qytetit.
E
gjithaq, nëse maqedonasit mësynin Taulantët, atëherë ushtria ilire nga brenda
qytetit, do t’i sulmonte trupat e Aleksandrit nga mbrapa krahëve. Por edhe
gjendja nuk mund të vijonte në “status quo”, sepse Glauku sulmonte pareshtur
trupat maqedonase në viset përreth.
Aleksandri
i Madh kish rënë në kurth dhe ndiente nevojën madhore për të gjetur një
rrugëdalje, që gjithsesi nuk do të ishte aspak e lehtë, falë ngulmimit të
Klitit dhe Glaukut.
E
mendjemprehtësia e Aleksandrit, sërish doli në pah në këto kushte krejt të
pamundura, pasi udhëheqësi maqedonas (që gjithashtu kishte një origjinë të
fortë ilire edhe vetë), vendosi të niste luftën psikologjike ndaj ilirëve,
meqënëse në fushëbetejë gjasat qenë të pakta.
Ushtria
maqedonase u ngjit në një pikë të lartë duke shpërfaqur qëllimisht fuqinë e
vet. Kish ardhur koha që Taulantët dhe ilirët që mbronin Pelionin ta dinin se
me kë po luftonin.
Nën
vështrimet e ngulta të ilirëve, Aleksandri e vuri ushtrinë e tij të kryente
stërvitje mbresëlënëse, gjithçka të bërë në heshtje dhe bindje të plotë ndaj
urdhrave të tij. Ushtrimet do të zgjasnin aq kohë sa Aleksandri pati menduar se
mjaftonte që trupat e Klitit dhe Glaukut ta kuptonin çfarë stërvitje dhe
disipline kishin maqedonasit.
E
befas, ana e majtë e ushtrisë së Aleksandrit mësyu ballazi në formë pyke e
krejtësisht ndryshe nga heshtja e mëparshme, tërë maqedonasit nisën të klithnin
duke përplasur shpatat me mburojat e tyre.
Sulmi
psikologjik i Aleksandrit ishte një goditje e fuqishme për ilirët, veçanërisht
Taulantët. Një pjesë e madhe e trupave të Glaukut vrapuan drejt mureve të
Pelionit. Si pasojë, në radhët e Taulantëve u krijua një e çarë e mjaftueshme
që ushtria maqedonase të orvatej të gjente rrugëdalje.
Duke
pikasur këtë të çarë, Aleksandri u hodh në sulm duke dërguar kalorësinë për të
mësyrë ç’mbetej nga ushtria e Taulantëve. Tashmë, pengesa e vetme drejt
rrugëdaljes për maqedonasit, ishte një lumë i vogël, mjaftueshëm i cekët për
t’u kaluar në këmbë, por sidoqoftë vështirësues në ikje e sipër, sidomos
ndërkohë që ilirët e Klitit dhe Glaukut e patën marrë veten dhe qenë vënë në
ndjekje të maqedonasve.
Aleksandri
e urdhëroi ushtrinë të kalonte lumin, ndërsa harkëtarët e tij qëllonin
vazhdimisht ilirët me shigjeta, edhe teksa përballeshin me rrymën e lumit.
Maqedonasit, porsa arritën të kalonin lumin, nisën të përdorin edhe katapulta
kundër ilirëve, ndërsa ushtritë armike afroheshin gjithnjë e më shumë.
Kliti
dhe Glauku e gjykuan tërheqjen e mbretit maqedonas nga fushëbeteja si një
ngadhënjim të tyre, veçanërisht meqë rrethimi i Pelionit ishte thyer me
largimin e beftë të ushtrisë maqedonase.
Krejt
të bindur se e patën mposhtur Aleksandrin e Madh, ilirët filluan të kremtonin
fitoren duke mos u kujdesur fare t’i kishin sytë hapur dhe t’i mbanin akoma
radhët të shtrënguara, pa lënë më asnjë roje në vëzhgim, pa llogore apo ndonjë
lloj muri mbrojtës.
Aleksandri
ndërkaq pati dërguar njerëzit e tij që t’i mbanin Klitin dhe Glaukun në
vijimësi në vëzhgim. Ditën e tretë pasi mezi kish shpëtuar nga vringëllima e
shpatave ilire, Aleksandri ishte gati për betejë.
Në
errësirë, trupat e tij përparuan qetësisht përgjatë lumit dhe iu afruan
fushimit të ilirëve.
Kliti
dhe Glauku përsëri patën anashkaluar tërësisht rrezikun dhe nuk kishin lënë
fare roje, ngritur mure apo ndonjëfarë strukture mbrojtëse përreth fushimeve të
tyre. Për më tepër, shumica e ilirëve ishin në gjumë.
Maqedonasit
sulmuan papritur duke masakruar shumë ilirë gjersa u dëgjua alarmi dhe
maqedonasit u zbuluan.Nuk kishte kohë për kundërsulm, fushimi u shndërrua në
një mjedis shpërthyes dhe hutimi përfshiu ilirët plotësisht.
Sidoqoftë,
mbreti Klit dhe Glauku arritën të shpëtojnë nga tmerri i asaj nate të mugët.
Kliti do të largohej nga mbretëria e tij dhe bashkë me Glaukun u vendosën në
trevat e Taulantëve.
Qysh
pas kësaj beteje, mes ilirëve dhe maqedonasve të Aleksandrit të Madh nuk do të
kishte më përplasje. Përkundrazi, paskëtaj në shtegtimin e tij drejt Hindu
Kushit në Indi, mijëra ilirë do të ndiqnin mbretin maqedonas.