Zemra Shqiptare

  https://www.zemrashqiptare.net/


Fahri Xharra: Tradhtia e Bizantit

| E diele, 15.07.2018, 11:47 AM |


Tradhtia e Bizantit - Krijimi i Perandorisë Osmane*.

E përgatiti Fahri Xharra

Kur dhe si, shteti otoman i shtriu kufijtë e tij n? kontinentin Evropian?- mund t`a lexoni në librin e autorit Bujar A. Kule .

Kjo pyetje, t? çon  drejt përfundimit t? logjikshëm, se shkaku i “hapjes s? portave” t? Evrop?s turqve otomanë, nuk ishte heroizmi i princit Sulejman apo tërmeti i vitit 1354, por, mediokriteti dhe verbëria politike e perandorëve bizantinë dhe sundimtarëve serbë, bullgarë dhe franko-latinë t? Ballkanit, q? p?r t? përmbushur interesat e tyre vetjake, vunë n? rrezik kulturën, historinë, e madje, edhe vet? emrin e Evrop?s.- shkruan Bujar A. Kule

Sipas mëndimit tim (fxh ) ,këtu qëndronte edhe tradhtia e Bizantit e cila sipas Aristidh Koles (Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve ) se pas Konstantinit , Bizanti kurrë nuk ka qenë në duar të vendorëve- grekëve ( lexo: shqiptarëve )

(Fjalet dhe shprehjet “grek i felliqur”, “krimb grek”, “grek i degjeneruar”, “grek i ndyre dhe i neveritshem”,etj ishin te perdorimit te perditshem ne Bizant.Nje mije vjet perandorie bizantine, qe u konsiderua greke , nuk doli asnje general grek (14).Dhe kur them grek e kam me kuptimin e pare te fjales, pra banor i Greqise.- Aristidh Kola  faqe142 )

Pra edhe një herë “P?rgjigja e k?saj pyetjeje, edhe pse kaq e rëndësishme p?r historinë e Evrop?s, p?r shum? shekuj u mbulua nga nj? terr misteri. P?rse? P?rse kronikat otomane dhe ato bizantine, ishin n? kundërshti, madje edhe p?r dat?n e k?saj ngjarjeje q? p?rcaktoi t? ardhmen e Perandoris? Bizantine dhe asaj Otomane?

Perandori bizantin Jovan Kantakuzeni (1292-1383), gjat? luft?s të njëkohshme kund?r mb?shtet?sve t? Jovanit V (trash?gimtari i ligjshëm i fronit t? Perandoris? Bizantine) dhe sundimtarëve serbë, bullgarë e franko-latinë, k?rkoi m? shum? se nj? her? ndihm?n e Orhanit, sulltanit t? otoman?ve. Një aleanc? politike kjo, q? u shnd?rrua n? nj? miq?si familjare mbas martes?s t? bij?s s? Kantakuzenit me Orhanin. Kronikat turke, p?rshkruajn? hollësisht edhe v?ndet ku dy familjet perandorake, ajo e Kantakuzenit dhe Orhanit, kalonin pushimet s? bashku. Por, q? ndihma ushtarake q? Orhani i jepte Kantakuzenit t? ishte e qëndrueshme dhe frytdh?n?se, nevojitej q? shteti otoman t? kishte nj? baz? ushtarake n? brigjet evropiane t? Dardaneleve. Kjo ishte arsyeja që rreth vitit 1352, Kantakuzeni vendos t’i dor?zojë në fshehtësi shtetit otoman, kalanë e vog?l t? Zympes.

Sigurisht, p?r perandor?t bizantin? dhe historian?t perandorak?, nuk ishte aspak e këndshme t? rrëfenin dhe pranonin q? shtetit otoman, “cop?za” e par? evropiane iu dhurua nga nj? paraardh?s i tyre. Edhe p?r shtetin otoman, ishte po kaq e pak?ndshme t? pranonte, se “cop?za” e par? e Evrop?s q? ishte b?r? pjes? e shtetit otoman, nuk ishte fituar me luft?, por qe “dhurat?” e nj? marrëveshjeje t? fsheht? të n?nshkruar me nj? perandor t? paligjshëm bizantin. Mosd?shira e p?rbashk?t otomano-bizantine p?r t? rr?fyer zanafill?n dhe historin? e territorit t? par? evropian t? Perandoris? Otomane, u b? shkak i krijimit t? mjegull?s s? misterit q? mbulonte r?nien e k?shtjell?s s? Zympes? n? duart e turqve.

T? fshehur nga kjo mjegull e dyanshme misteri dhe kundërshtirash mbi ngjarjen n? fjal?, kronist?t otoman?, thurën historin? q? do t’i paraqitej s? ardhmes si e v?rtet?. Sipas k?saj historie, princi Sulejman, djali i Orhanit, i frymëzuar nga nj? ëndërr, s? bashku me 39 trima, t? cil?ve n? kronikat otomane u përmenden edhe emrat, kaloi n? fshehtësi ngushtic?n e Dardaneleve hipur mbi dy trape t? nd?rtuar me trungje dhe l?kur? buajsh. Sapo zbarkuan n? brigjet evropiane t? Dardaneleve, 39 trimat otoman? t? prir? nga Sulejmani, zunë rob nj? “grek”.

Ky i tregoi Sulejmanit, q? kalaja e Zympes ishte e pambrojtur dhe m?nyr?n sesi t? hynin brenda n? kala. K?shtu, me ndihmën e spiunit grek, Sulejmani pushtoi kalanë e Zympes?. Kur morën lajmin se kalaja e Zympes? u pushtua nga Sulejmani, pa mbaruar dita, 300 luft?tar? turq kaluan ngushticën e Dardaneleve dhe u vendos?n n? Zympe. Me anijet q? gjet?n n? portin e Zympes?, brenda tre dit?ve, 3000 luft?tar? turq, mb?rrit?n n? kala.

Ky version sa heroik aq edhe aventuresk i pushtimit t? kalasë s? Zympes? nga Sulejmani, edhe pse ishte e v?shtir? t? besoje q? nj? kala, qoft? kjo edhe e vog?l siç ishte Zympeja, ishte l?n? aq e pambrojtur sa t? pushtohej nga vet?m 40 burra, u pranua me k?naq?si nga kronist?t bizantin? sepse versioni otoman i çlironte nga pesha e fajit q? i kishin hapur otoman?ve portat e Evrop?s.

Mbas kronikave bizantine, versioni otoman i pushtimit t? Zympes? nga Sulejmani, do t? p?rs?ritej p?r shum? shekuj n? kronikat e historis? t? mbar? Evrop?s. Gjithsesi, versioni heroik i historisë së rreme të pushtimit të kalasë s? Zympes? nga princi Sulejman, edhe pse i denjë për tu përfshirë në skenaret e telenovelave historike turke të tipit “Ertogrul”, nuk mjaftonte p?r t? shpjeguar pushtimin e mëpasshëm të fortesave t? tjera bizantine që gjendeshin përgjatë brigjeve evropiane t? Dardaneleve, nga ku, trupat otomane, brenda pak vitesh, pushtuan gjysmën e gadishullit Ballkanik. P?r pushtimin e k?tyre fortesave, duke filluar nga m? e r?nd?sishmja nd?r to, ajo e Gallipolit, do t? fajësohej tërmeti i vitit 1354, q? sipas kronikave otomane dhe bizantine, shkatërroi muret e kështjellave bizantine “si t? ishin prej balte”. M? tej, t? nj?jtat kronika rr?fejn? sesi, duke p?rfituar nga shkatërrimi i mureve, forcat otomane t? përqendruara n? Zympe, pushtuan fortesën e Galipolit. N? m?nyre t? natyrshme t? lindte pyetja, sesi ishte e mundur q? t?rmeti i vitit 1354, i shkaktoi d?me vet?m fortesave bizantine si Galipoli, dhe çudit?risht, la t? paprekur kalanë e Zympes? q? gjendej fare pran? tyre? Si ishte e mundur q? k?shtjellat e braktisura nga bizantin?t me arsyen se t?rmeti i vitit 1354 u shkatërroi muret dhe si rrjedhoj?, kishin humbur fuqin? e tyre mbrojt?se dhe strategjike, menj?her? m? pas, i sh?rbyen otoman?ve si baza ushtarake p?r pushtimin e Evrop?s?

* Titulli i shkrimit nga Fahri Xharra