Baki Ymeri: Rodica Fercana në gjuhën shqipe

RODICA FERCANA NË GJUHËN SHQIPE

(Eja pranë meje, Amanda Edit, Bukuresht 2016)

Nga Baki Ymeri

Rodica Fercana është anëtare e Ligës së Shkrimtarëve të Rumanisë (filiala Bistrica Nësëud). Telçiu është vendlindja e saj që ia ka kristalizuar ndjenjat e dashurisë ndaj prejardhjes, kombit dhe familjes. Është ekonomiste dhe arsimtare. Ka krijuar një kulturë të veçantë në fushën letrare, në histori, muzikë, skulpturë dhe pikturë. Përmes gërshetimit të fjalëve ka botuar 5 vëllime me poezi dhe prozë të shlurtë, 3 nga të cilat kanë përfituar çmime të rëndësishme në konkures nacionale dhe internacionale, në Skoci, Japoni dhe Norvegji (gjatë vitit 1914), kurse një vit më vonë (1915),  edhe në Konkursin Nacional të Poezisë në kuadrin e revistës “Dor de Dor” (Malli ndaj Mallit) në rrethin e Këlërashit (Rumani). Ka absolvuar Akademinë e Shkencave Ekonomike në Bukuresht dhe ka qenë profesoreshë e profilit ekonomik në Bistrica Nësëud.

Sipas kritikës letrare, poezitë e Zonjës Rodica Fercana burojnë nga zemra, në një ambient të ritakimit me vetëveten, Ato janë të buta e të thella, shëmbëllejnë me një heshtje madhështore dhe me një ceremoni të meditimit (Ioan Mititean). Lugina Sëlëucei pasurohet shpirtërisht me një penë të re, një traditë e mirë koshbukiane që paralajmëron latimin e një ndjeshmërie të vonuar (Ironim Martian). Hulliri i fjalëve mund të shëmbëllejë me një hulli kullose ku fjalët janë lule që mund të gërshetohen në kurora paralajmëruese përmes parfumit të tyre, për përmbushje përgëzimesh dhe lumturishë (Veronica O?orheian). Autorja shkruan me një shpejtësi të natyrshme, pa fjalë që mund të krijojnë caqe të rënda, duke i ofruar lexuesit një petalë të drejtëpërdrejtë në shuplakën e hapur, atje ku shpirti bëhet i ngrohtë dhe kuptimi mahramë, duke konturuar një personazh emblematik të luftës dhe të vetëtejkalimit individual (Mariana Irimia). Rodica Fercana rivjen me vëllimin e saj të dytë si një truall këmbëngulës i gjeniut dhe shpirtit rumun. Me një natyrë të ndjeshme, poetja troket me fuqi në „Portat e mendimit” dhe realizon shëtitje me mëndjehollosi në fushën e pafund të traditave stërgjyshore nga fshati i fëmijërisë. Janë poezi që emocionojnë dhe të joshin. (Ioan Mititean).

 

GÂNDURILE MELE

 

Gândurile mele:

Aripi de fluturi

Ce se zbat între ele

Sub boarea de vânturi.

 

Î?i caut? netedul drum

S?-?i în?iruie chemarea

?i târziu, doar acum

Se statornicesc

Privind zarea.

 

MENDIMET E MIA

 

Mendimet e mia:

Flatra fluturash

Që përpëliten mes tyre

Nën puhinë e erërave.

 

E kërkojnë rrugën e rrafshtë

Ta shtrojnë ftesën

Dhe vonë, vetëm tani

Vendqëndrojnë

Duke shikuar horizontin.

 

LA POR?ILE GÂNDULUI

 

La por?ile gândului e-o mare de zbucium

Din care face pa?i devenirea noastr?...

 

La por?ile gândului e-o mare de lumin?

Ce irizeaz? vrerea din noi...

 

La por?ile gândului e-o mare de iubire

Din care VIA?A î?i trage seva...

 

Iar la por?ile sufletului

E-o mare de credin??

Ce-l îndreapt? spre mântuire...

 

NË PORTAT E MENDIMIT

 

Në portat e mendimit është një buçitje e madhe

Nga e cila hapëron përbërja jonë...

 

Në portat e mendimit është një dritë e madhe

Që rezaton dashurinë tonë...

 

Në portat e mendimit është një dashuri e madhe

Nga e cila JETA e nxjerr lëngun...

 

Kurse në portat e shpirtit

Është një besim i madh

Që e drejton drejt shëlbimit...

 

M?  PIERD...

 

M? pierd

în valuri de îndoieli

a?a cum m? pierdeam odat?

în ochii t?i

când credeam

vorbele-?i de alint

pierdute acum ?i ele

pe aripi de vânt.

 

PO DEGDISEM…

 

Po degdisem

Në valet e dyshimit

Ashtu siç degdisesha dikurë

Në sytë e tu

Kur mendoja

Fjalët tua përkëdhelëse

Të humbura tashmë dhe ato

Mbi flatrat e erës

 

AM VRUT S? ZBOR!

 

Am vrut s? zbor

Deasupra timpului

Dar,par?ivul m? ?inea strâns

De pulpana neputin?ei.

Atunci,am vrut s? urc

Pe scara curcubeului

Dar ?i el,

Chiar de jos,mi-a prins

Baierele fiin?ei

 

Ca s? r?mân

Doar om obi?nuit:

S? iubesc ?i s? fiu iubit!

 

DESHA TË FLUTUROJ

 

Desha të fluturoj

Përsipër kohës

Por, e poshtra më shtrëngonte

Për pulpën e pamundësisë.

Atëherë, desha të ngjitem

Në shkallën e ylberit

Por edhe ai,

Që nga poshtë, m’i kapi

Barierat e qenjes.

 

Që të mbetem

Vetëm njeri i rëndomtë:

Të dua dhe të jem i dashur!

 

.ÎNTRE NOI

Între noi, ag??at? stabil
E puntea kilometrilor de cuvinte
Nerostite, din orgoliu febril.

Între noi, s?pt?mâni de ne-mpliniri,
Doar pozele cândva f?cute
Mai umezesc genele, cu amintiri.

Între noi, grimase de triste?i,
Iar vina nu-?i recunoa?te st?pânul
?i-n rico?euri se tot love?te de piep?i.

Între noi, o palm? se va-ntinde
De iarb? crescut? între ani
Din adâncuri de t?ceri stupide!

 

MES NESH

 

Mes nesh, me stabilitet të lëvarur

Është ura e kilometrave të fjalëve

Të pashprehura, javë mospërmbushjesh,

Vetëm fotografitë e dikurshme

I zbusin qepallat, me kujtime.

 

Mes nesh, fragmente trishtimesh,

Kurse faji s’e njeh pronarin

E duke u kthyer përplaset për krahërori.

 

Mes nesh, një shuplakë do të shtrihet

Për kullosën e rritur mes viteve

Nga thellësitë e heshtjeve të çudtishme!

 

FO?NETUL P?DURII

 

Cât de aproape e?ti p?dure

De ochii mei iscoditori.

Te simt în adânc de fire

Dup? ploile din nori:

Cum î?i zba?i frunzi?ul

Când vântul te s?rut? ,

Ca fecioara ce ascunde surâsul

Când de cel drag este cerut?.

 

FËSHFËRIMA E PYLLIT

 

Sa afër syve të mi vëzhgues

Je ti, o pylli im i bekuar.

Të ndjej n’thellësi të natyrës

Pas shirave të reve:

Si e përpëlit gjethishten

Kur era po të puth,

Si virgjëresha që fsheh buzëqeshjen

Kur ia kërkon dashnori i saj.

 

PERPETUUM

 

M? arunc asupra timpului

S?-l ?in pe loc,

Dar par?ivul î?i ?ese drumul lui

Nestând deloc!

 

PERPETUUM

 

Po hidhem përsipër kohës

Që ta mbaj në vend,

Por përtaci e pret rrugën e tij

Duke të lënë pa mend!

 

CARTEA VIE?II

 

Via?a fiec?ruia e-o carte

La care titlul doar se vede

Scris cu litere m?re?e

Ori unul ce abia se întrevede.

 

R?sfoindu-le , te-a?tep?i

La concordan??-n prezentare ,

Nu rareori, la fabuloasele g?se?ti

Micimea sufleteasc?, ca atare.

 

La cel citit cu ochelari ,

Adesea calit??ile  abund?

?i nu to?i percep cât sunt de mari

Înscrise-n foi ce se perind?.

 

LIBRI I JETËS

 

Jeta e çdokujt është një libër

Te i cili vetëm titulli shihet

I shkruar me germa të mëdha

Apo një që sa po ndërshihet.

 

Duke e shfletuar atë, pret

Të pajtohesh me prezantimin,

Jo rrallëherë, në fabulla takohesh

Me kopraci shpirtërore.

 

Në librin e lexuar me syza,

Shpesh vërshojnë cilësitë

Dhe jo të gjithë e kuptojnë

Sa të mëdha janë faqet e tij.

 

 

BIOBIBLIOGRAFIE

 

Rodica Fercana este telceanc?, membr? ASTRA  (N?s?ud) ?i a Ligii Scriitorilor (filiala N?s?ud). Telciu este leag?nul care i-a cristalizat sentimentele de dragoste fa?? de obâr?ie, de neam ?i credin?a lui, de neasemuitele plaiuri, de familie.        N?s?udul este c?r?mida care a stat la baza edific?rii profesiei de economist ?i dasc?l. ?coala n?s?udean? a propulsat-o spre o profesie universitar?, dar i-a creat ?i cadrul asimil?rii unei culturi în domeniul literar, istoric, în muzic?, sculptur?–pictur?, de întindere mai mare fa?? de a altor colegi de facultate de atunci. Bistri?a este creuzetul în care mereu a pl?m?dit ceva: i-a pl?m?dit speran?ele ?i preocup?rile pentru instruirea adolescen?ilor în profil economic, chiar ?i în matematici de gimnaziu, dar ?i de educare a lor. Este creuzetul în care a fr?mântat sentimentele familiale astfel c? din mâinile sale a ie?it o pâine coapt?, bine crescut? (fiica orfan? a so?ului, de la 6 ani, timp de 20 de ani). Este creuzetul în care a împletit cuvintele cu sufletul ?i a scos 5 voluma?e de poezii ?i proz? scurt? ?i care spre surprinderea ?i bucuria ei totodat?, 3 au fost premiate la concursuri interna?ionale de literatur? din Sco?ia, Japonia ?i Norvegia în anul 2014, iar în 2015 proza premiat? în Norvegia a primit Premiul I la Concursul Na?ional de Poezie, Proz?, Reportaj... al revistei „Dor de Dor ” (jud. C?l?ra?i). A absolvit ASE la Bucure?ti ?i a fost profesoar? la clase de profil economic în Bistri?a.