Rrustem Geci: Një mollë lundron në varre

Rrustem Geci

 

NJË MOLLË LUNDRON NË VARRE

 

- Poemë për shpërnguljen

 

( Shplomi vuajtjet Shqipëria ime

shihmi flakët sa janë mbi mua

shpërngujla kurrë mos ju raftë

plaga ime kurrë mos ju prektë!..)

 

Re të luftës,.. dallgë dhe stuhi

S´na u hoqën kurrë mbi qepallë

Më të fortë ishim se vetë Sparta

Natën mbi Trojën nuk di ta falë

 

Dielli mbi Shqipëri nuk shuhet

Kjo është e thënë mbi të bardhë

Roma Çezarit, Nata Osmanlliut

Ilirinë e dogjën me hekur e zjarr

 

Me një Konventë të vitit 1937

Midis qeverisë Serbe dhe Turke

1 mijë fshatra e qytete të Mollës

së kuqe, shpërngulja i bëri të huaj

 

ua shkuli substancën biologjike

tërë një Krahine të shqiptarëve

Serbi fëmijët në prehër na i theri

flet pema që udhëton mbi varre!

 

2

-------------------------------------

Në këtë poemë të gjëmëshme

e kam vështirë të bëjë pyetje

pse mungojnë kryengritjet

ku ishte populli ynë, pse nuk

ia dha dorën vëllëzërve të vet

përgjigjje gjatë s´do të ketë

se ata që bën gjenocid mbi ne

të bekuarit e Evropës ia lejuan

 

Shpërgulja ishte e dhunshme

me djegie të shtëpive, vrasje

therrje bajonetash, dhunim

grash. Shqiptarët e Krahinës

së Mollës së kuqe, ndiqeshin

nga Ushtria serbe, dhe nga

trojet denbabaden shqiptare!..

Nënat pyesin, pyesin baballarët

përse asnjë nga fqinjët tanë

kurrë për asnjë krim s´u dënuan

Dhe përse Evropë e asnjë kohe

ç´ështjen e tokave të pushtuara

dhe gjenocidin mbi shqiptarët

kurrë nuk e shtroi për zgjidhje!..

Por, krajla, mbretër, perandor

që kurrë s´i patëm kurrë asgjë

ata neve na e gatuan kalvarin

Shpërnguljen - atë gjëmë ferri!..

 

 

3

-------------------------------------

 

Kosovë, hapi arkivat e kohës

lexo shekullin e 19 dhe 20-të

dhe 5 qind vjetët me Turqinë

brenda i kemi 200 kryengritje

 

Udha për në Selanik me qerre

mbete një dramë më shumë

një përgjakje e papërshkruar

dhe një shkretim i njeriut tonë

 

I përndjekuri, Amir Kosova

pjesëmarrës i (tre) luftërave

me lot në sy më drejtohet;

si t´ia fshij gjakun plagës, dhe

si t´ia fshijë plagën zemrës?!

 

Në çastin kur më dëbuan

tregon miku ynë i shpërngulur

putha pragun e shtëpisë sime

mora një qese me dhé e qava!..

 

Shqiptarë të të gjtha trojeve

deri kur gjëmë e shpërnguljes

do t´i zbrazë tokat tona me ne

duke mos lënë prapa asgjë

as gjysh, as gjyshe, as fëmijë!..

 

 

4

------------------------------------

Në ato vite të shpërnguljes

Stambolli ishte një vetvrasje

ku “vetëdorzohej” identiteti

gjëja më e çmuar e njeriut!

Në Bashkinë e Stambollit

në zyrat e tyre për të huajt

tek po prisja në korridor

të merrja kombësinë turke

në radhët me ne, ishte një

Vajzë bjonde, vjeç 14 , nga

Keçekolla e Prishtinës, serbët

vajzës ia kishin vra 52 anëtar

të familjes; vëllëzërit, xhajat

ndërsa vajza kishte shpëtuar

duke u futur thellë në plevicë

Për t´mos dëgjuar gjëmën e

pushkatimeve të xhelatët serb

Se dorëzimi i identitetit tim

Bërtiste Hanifeja në Bashki

Qenka më i rëndë se gjithçka

Më i rëndë s´e vrasja në luftë!

 

Në këtë dhé krejt të huaj

gjuhës unë i kërkoj ndihmë

që fjalët t´ia pastroj çdo ditë

me gjuhë të mos harrohem!..

 

5

--------------------------------

 

Në këtë dhe krejt të huaj

unë nuk bëhem turke, as

sllave, dhe as anadollake

Ç´janë këta regjistra turpi

dua të kthehem në Kosovë

te varri i mamit dhe babit

dhe te varri i 3 vëllëzërve

Dua të kthehem tek Molla

te varret e 47 kushurinjve

o e gjallë s´ndërroj komb

Daja, dhe ju njerëz të mirë

dua diellin e fshatit tim

mëngjesin e kopshtit tim

më leni të kthehem n´atdhé;

te livadhet me fytyrë bari

te malet me fytyrë lisash

te krojet me fytyrë qielli

dhe te shpatijet me lule

atje dua të bëhem nënë

dhe të lindi shumë fëmijë!..

O më të mirët e shpirtit

Gjergj, Aleks , Trëndëlinë

dhe juve që s´ po u njoh

gjuamëni me gurët tuaj

Se unë Azgani, biri juaj

 

6

----------------------------------

 

do të duhej të isha me ju

të jepja dhe unë pak gjak

nga ( gjaku ) i trupit tim

 

Malli ka një hënë të veten

të pjekur në prush të yjeve

rrallë zgjohem i hareshëm

mëndja më vete në Kosovë

 

Në varrezat e Stambollit

prehen me mijëra shqiptarë

thonë se vdiqën në këmbë

me mall dhe sy nga atdheut

 

Tragjedinë e shpërnguljes

e kam përjetuar në Selanik

në një anije të vjetër greke

që transportonte shqiptarët

për në humbje dhe harrim

 

Në ato vite të shpërnguljes

me sytë e mi e kam parë

një grua nga rrethi Gjilanit

pasi gjuan djalin nga anija

edhe ajo pas hidhet në det!..

 

 

7

-------------------------------------

 

Në botën e të shpërngulurit

ikja vret gjumin e pafajshëm

thyen krahët e zogut të ri, dhe

i shpërnguluri vuan çdo ditë

për të siguruar një gropë varri

dhe një ëndërr për atdheun

 

Të dëbuarit Çamë në Turqi

me mund e bëmë këtë jetë

i këputur, i degëtisur, i huaj

shpërngulja çdo ditë më vret

 

Kosovën një jetë se kam parë

Tiranën çdo natë e ëndërroj

lexuar kam mjaft për atdheun

për fushat, malet dhe detin

 

Me mall për atdheun po vdes

moshë më s´ më ka mbetur

veshët më ushtojnë shumë

e shoh se jam i përmalluar

 

Tokë e florinjtë është Çamëria

tronditëse është ëndrra e çamit

kur trapi mbi valë dremitet

dhe çami me çamen puthen!..

 

8

--------------------------------------

 

Mosha s´më lë të kapi largësi

fëmijët po na i përtëritin emrat

për ju që e kuptoni këputjen

degën e thyer edhe era e than!..

 

Atdhé, o i shtrenjti im atdhé

Nxirre këngën që ti vetë e di

Na lësho një za prej atje, të

mos vdesim të huaj e të pa liri

I huaji në dhe të huaj, as varr

 

nuk ka, ligjet e shtetit të huaj

Edhe për varre lypin qëra!..

O vëlla i gjakut tim, o zemër

jam lindur ku rritet rrushi

jam lindur ku piqet molla

kam gjakun e dheut të atdheut

aty ku i njoh dhe më njohin!..

 

(  Atdheu nis tek zemra, tek

Gjuha, flamuri, se në dhé të

huaj, ndrron emrin dhe guri!..)

 

9

------------------------------------------

 

Shploma dhimbjen Shqipëria ime

shkruajnë nënat e shpërngulura

dhe të rënët e Mollës së kuqe

fjalorër e kujtesës dhe identitetit!

 

Të gjallë të atdheut! Na bëni një

gur varri, na kujtoni me shkronja

se s´ mjafton një pemë tek varri

duami një ditë të përkujtohemi

shkruajnë nënave e shpërngulura!

 

Shqipëri pellazge, dardane,iliriane

është, zëri i Nënave të Kosovës

zërin i nënave të Ohrit, të Prespes

zëri i nënave të Kumanovës dhe

Tetovës, zëri i nënave të Shkupit

të Preshevës, dhe të Medvegjes

Koha është të ecim kah bashkimi

për t´i mbajtë në gji, trojet tona

Maqedonin, Mollën dhe Çamërinë!

 

Jona, gjuha që s´shkruhet, thahet

dhe tretë, gjuha që s´shkruar

as varri s´e flet! O zot im i madh!

Pse kjo hënë e jona kaq e ligë?

dhe kjo tokë e jona kaq e ngrënë!?

 

10

---------------------------------------

 

Mollën te varri zia nuk e thau

po guri i shkulur dhe i humbur

Atdhe, vuajtja ime e pashpluar

shpërngulja qenka vetë gjëma

Shkulka familje, krahina të tëra

zogu im, falma fluturimin tënd

pa dheun tem vaji më del i huaj!..

 

( Grykën e Bosforit, pyeteni

s´e flet; gjysma është lot,

dhe gjysma është det!..)

 

Kjo luftë e ky mundim, do

të sjellë një ditë të bardhë

edhe sikur koha të zbres

në zero, shqiptarët do të

jenë një, dhe të bashkuar!.

Rrustem Geci - Stamboll, muaji prill,1993