Ksenofon Dilo: Se do të dojë Donika

....Se do të dojë,  DONIKA  që  e  mbolli ,

Ajo  të  hedhë  ujë  mbi  ‘të...

Nga Ksenofon M. DILO

Ishte një mbrëmje e qetë fund prilli dhe sado që dimri pothuajse ishte tërhequr , në vagonin e trenit , sepse bënte pak freskët dhe e hodha krahëve xhupin që ,kur hyra në tren e hoqa për të qënë sa më i lirshëm Pashë se të njëjtën gjë bëri edhe gruaja që kisha ne krah , e që më hodhi një vështrim si të donte të më thoshte se veprimi që kisha bërë ishte shumë i goditur. Dhe ndërsa u ul pranë meje  lëshoi një përshëndetje të gjatë dhe që me sa duket , meqë nuk po m’i shqiste sytë po priste një përgjigje. Oh- thashë përbrenda duke pulitur sytë-Oreks që më ke moj zonjë. Në portë gabim po troket. Lëshova edhe unë një përshëndetje të thatë dhe menjëherë nxorra prej valizxhes së vogël të udhëtimit ,librin që kisha marrë me vehte e që, mezi prisja të lexoja vazhdimin. Me sa duket Zonja e kuptoi dhe lëvizi me forcë këllqet e bëshme , të cilave ju hodha padashur me bishtin e syrit ,një vështrim jo dhe aq të pafajshëm dhe pothuajse vetëtimthi, më erdhi mendimi; Popo! Një varezë e gjallë picash me metro e makaronash me Kilometra. Buzëqesha me mendimin që e kisha lexuar te Tre shokët e Remarkut dhe që megjithse u çudita, që më erdhi aq vetëtimthi në kokë ,mendova se ,ishte aq i përshtatshëm për rastin , saqë besova se Remarku i dashur do të më falte ,që i huazova shprehjen në fjalë e do të më ngrinte- gishtin ashtu si bëjmë kur miratojmë me gjith zemër diçka..

.-Hej dreq-thashë me vehte si ta kisha kapur vehten në faj dhe i kënaqur që pre e zonjës ishte pasaxheri në krahun tjetër u zhyta në leximin e librit që mbaja të hapur në fletën ku kisha ndërprerë leximin.Lexoja ngadajë sepse doja që të kisha ç’të lexoja deri në fund të udhëtimit që do të zgjaste për më se tre orë...Treni akoma nuk ishte nisur.Edhe pak dhe u dëgjuavërshëllima[IG1]  që lajmëronte se ishim gati të niseshim. Dhe pikërisht kur ajo vërshëllimë po shuhej, në vagon me vërik u fut një çift i ri, që me sa duket mezi sa e kishion harritur trenin. Ishte një çift i mrekullueshëm Nuk munda të mos ve re lëvizjet e tyre të shkathta e e qeshura e tyre dhe e folura e hijshme dhe e shtruar në një italishte aq të pastër sa tingëllonte si melodi , e që për momentin më tingëlloi bukur në vesh, sepse pothuajse i pata zili e njëkohësisht thashë me vehte, se, do të ishte shumë e vështirë për mua , shqiptarin që ta flisja njëherë ashtu Italishten .Jo se ishte ndonjë gjë e rëndësishme , sepse nuk efjisja dhe keq por i mësuar që të harrij tek e përkryera, do të doja që njëherë të flisja më i shpenguar dhe më lirshëm. E di që do të ishte e pamundur, sepse asnjëherë nuk do të mund ta flisja pa i dhënë ngjyrën e gjuhës sime të dashur. Treni u nis dhe herë pas here dëgjoja pjesë të shkëputura prej bisedës së tyre. Vasha ishte shtatzënë dhe kjo e bënte më të nurshme. –Hej dreq- Thashë përsëri , kësaj here pak i mrekulluar prej atyre dy të rinjve që nuk mund të fshihnin rininë dhe dashurinë e tyre të bukur.i Ej moj rini-më doli padashur dhe as vetë nuk e kuptova nëse ishte fjala për atë rini, që kisha përpara syve, apo për rininë time të ...humbur. Vazhdova të lexoja dhe duke i dhënë një lëvizje kokës sikur kërkoja të përqëndrohesha pak më tepër në lexim e të shkëputesha prej pamjes e cila shpalosej e shpalosej me dlirësi ,se të dy zogjtë përballë meje nuk pushonin së cicëruari. Një telefon që ra në momentin kur djaloshi po e përgëdhelte vajzën e po i rridhnin nga goja si lumë fjalë dashurie, e ndërpreu dhe menjëherë nxorri telefonin dhe u dëgjua të fliste-Alo, mami, po po e harritëm trenin, mos u mërzit, Edhe Borën këtu e kam ....Po po ... ..Jo jo..Nuk do ta shkel fjalën. Sa të lindë do ta dërgoj aty ... mirë mirë..

Se si shtanga kur dëgjova djaloshin të fliste shqip ,këtë gjithkush që po lexon këto rrjeshta e kupton më së miri. Fjalët e tij , ishin të shkurtra , të prera , ashtu si flet një fëmijë 6-7 vjeçar, sepse sigurisht në atë moshë duhet ta kishte lënë atdheun dhe kishte erdhur në mërgim e kishte mësuar në mënyrë të përsosur gjuhën që nuk ishte e  tija , aq mirë e kishte mësuar saqë nuk dallohej nga italjanët. Kurse ajo e ëmbla , e bukura , e tingëllueshmja gjuha shqipe kishte mbetur e cunguar... Përsëri edhe njëherë ndjeva se diçka më lëndoi thellë në kraharor. Çfarë fëmijësh të mrekullueshëm, Eh moj SHQIPERI e dashur, Mëmëdhe, !Pse hikën këta bij nënash pse i le? Vallë nuk të qan zemra që një tjetër dhe i gllabëroi , i detyroi të flisnin e të punonin atje? Po pse  moj gjeraqinë, po pse? Sa djem e vajza hikën morrën dhenë, sa shkuan që të derdhin djersë për të huajin dhe ti , i shtrenjtë mëmëdhe , ku je?O pasardhës së Ilirisë O bij të shqipërisë Mjaft  u ropatët në dhe të huaj ,Mjaft!Ejani të shkojmë në dhenë tënë, atje të derdhim djersën edhe atje të sjellim dhe fëmijët , atje ku si na thoshte dhe Çajupi: Balta është më e ëmbël se mjalta....Ermali fliste në telefon . Ai nuk e dinte se unë përballë tin vuaja e përpëlitesha në mendimin e zjarrtë se bijtë e Shqipërisë, të gjithë ata që kishin hikur jashtë , njëherë duhej të vështronin prapa , kë lanë? Njëherë duhej të mendonin se Shqipëria pa të rinjtë nuk do të ishte më zonjë , do bëhej ..plakë..

.Po ,po.. Nuk do harroj.Po po do ta kujtoj . Po ti mami mos e harro trëndafilin që mbolli  DONIKA në kopësht, mos e ler të thahet... Vështrimet tona u puthën dhe djaloshi me sy të shkruar, ai pasardhës i denjë Ilirjan u gozhdua prej vështrimit tim të çuditshëm e nuk foli më[ Nga ana tjetër e telefonit zëri i zhuritur i mëmës diçka thoshte por djaloshi nuk u përgjigj më.

-Do thahet trëndafili , biro- më doli prej shpirtit – se do të dojë  Donika që e mbolli, ajo të hedhë ujë mbi ‘të!