Pilo Zyba: Kroi i baladës sime

PILO ZYBA

 

KROI I BALADËS SIME

 

-Poetit KOÇI PETRITI–

 

Pena ime

Sot direzhon koncertin e fundit.

Kolonat e baladave të tua

I vendosa nota

Nëpër telat e tendosur të dhimbjes,

Dhe i ktheva në tinguj mallëngjyes...

Vargjet janë të shumtë, poet.

Me kosheren tënde të mjaltëzimit,

Me krahë-fëshfërimat e dëshirave

I mblodhe pllajave  të lulëzuara

Kopështijeve të artit popullor...

Pive ujë burimeve të tyre,

E pastaj në hojet e ngritura të kohës,

Vendose mjaltin dhe aromën e këngëzimit...

 

Kurrë nuk të mendoja të shtrirë,

Me duar të kryqëzuara,

Sepse kryqin ti e mbajte mbi shpinë,

Dhe rende marathonomak

Për në Jeruzalemin e tembull-poezisë.

Kurrë nuk të mendoja të heshtur,

Sepse brënda luginës së gojës,që hesht,

Unë dëgjoj shushurimën e lumënjve

Të kthyer në balada.

Ato mërmërijnë mirësinë e brezave,

Ninullat dhe valvitjen e flamurit,

Bëlbëzimin e parë të çdo fëmije

Me krahë-puthje fluturore...

Ti në atdhe,unë në Londër...

Mes nesh një lumë i gjerë,

I gjatë e i thellë malli...

Por mbi këtë lumë largësish,

Qëndron ngritur ura e Qabesë,

Ura e Bruklinit, Urë e Drashovicës,

Urat që lidhin Kontinentet,dashuritë,agimet...

 

Çfar ka dielli këtë mëngjes?

Pse është flokërrezelëshuar,

Fytyrë shprishur,pa krah?

Pse endet i çartur

Si Ofelia brigjeve të tragjedisë Shekspiriane?

Koha ka humbur orientimin,

Lindja drejtpeshimin e saj shekullor.

 

Poet!

Lëshojë edhe njëherë

Tufat e frymëzimeve të tua

Në qiellin e jetës time,jetës tonë,

Të më puthi nënokja Shqipëri

Me buzët e thara nga padrejtësitë shekullore.

Dua që,si atëhere,

Të rend pas krahërrahjeve të tyre

Në kaltërsinë e mendimit.

Më pas,me goditjet ritmike

Të daulles së kohës,

T’ja çaj verbërinë dhe daullen e veshit vdekjes.

Ta shurdhoj dhe qorroj

Mortjen plakë, që hap plagë

Në trupin e brishtë e të lulëzuar të ndjenjës,

Dhe bukurinë e vashë-lirikës poetike.

 

Nuk e di,por,kam dëshirë

Të tërheq një valle të madhe,

Të marr pas vetes gjithë dashuritë

E krijimeve të tua,

Që të veshura me kostume ngjyrash poetike,

Të mbushin me tinguj skenën e madhe qiellore.

Engjejt,të marrin në krahët e tyre të brishtë

Kaltërsinë dhe tingujt e harpës, vibrimet

E mendimit në fantazinë e krijimit të botës tënde.

Çfar ti them hapësirës?

Ti linde në një vënd të coptuar

Nga thika e padrejtësisë,

Përjetësisht pushtuar nga forca e me të madhit.

Por me forcën e shpirtit pushtove botën,

Dhe më shumë, hapësirat e pa prekura të saj...

 

Dëgjoj larg një violinë,

Harku i këtij fillim shekulli luan melodi të trishta.

Sovjani ku linde ka ftohtë,

Shkumbini u rrenqeth,

E zvogëloi rrjedhën nga dhimbja,

Si një nënë që shtërzon e mblidhet nga lindja.

Atje,mes malesh,

Në luginat e thella të Librazhdit,

Që ngjan me fole legjendash,

Dëgjoj rrahje flatrash në shpate,

Flatra që ngjiten lart.

Ngrihen mbi kreshta

Dhe hijëzojnë arat e mbjella më parë

Nga bujqit poetë të kohës.

Në cep të çdo are,

Në bregore të vogla dhe çuka,

Dëgjoj të qeshura manare,

Që lëshojnë një tufë thëllëza,çupa!

 

Kur u ndamë

Më premtove se do më prisje.

Më the:

“Koha

Ka nevojë për Hidrocentrale të tjerë drite,

Ka ardhur koha,

Që mbi pluhurin e shekujve poetikë,

Të shkruajmë dhe orkestrojmë këngën finale.

Plori i parmëndës duhet të kalitet,

Të punojë ugare,ara,më pas të vaditet,

Që nga thellesia e saj të mbijnë të tjerë fidanë.

Dhe fara e mbjellur në çdo anë,

Të pushtojë me harlisje në beteja,

Trupin e vashave të reja,

Që bien përsëri në skenë,

Dhe lindin për mëmëdhenë

Përsëri Teutën,Buzukun, Skëndërbenë,

Që në trupin e kombit presin,kurrë nuk flenë”!

 

Stadiumet e leximit kanë mbetur bosh,

Koha qorre vrapon pas bukës,

Ka harruar sakrificat e njeriut të pushkës.

Drita e diturisë është lënë pas dore,

Njerzit vrapojnë pas ushqimit e krimit.

Mulliri i mendimit punon bosh,

Njerzit

Ushqehen me miellin krunde të propogandës,

Më shumë ka vlerë thurja e rrjetës së merimangës.

Helikat e krahëve të mullirit punojnë bosh,

Mokra e tij dhimbjen e bluan dhe e hedh në shoshë.

Më pas,më pas silazhi i gatuar

Bëhet ushqim për dhimbjen e krijuar.

Qielli zhurmon nga mijra bindje dhe ide,

E vërteta qëndron lakuriq,dridhet,

Por asnjë bashkëkohës nuk e sheh.

Kohë të vështira,

Re të dëndura enden hapësirës,

Dhe me rropamë përmbytin vreshtat,

Rrëzojnë kokërrzat e qelibarta

Dhe mushtin që qëndron nën fletë.

Bota dridhet nën pëllëmbët e blerta që gjetheve,

Prej dhimbjes dhe padrejtësitë e etheve...

 

Ti hesht,poet!

Krishtërimi do ti thyej ligjet e tij të vendosura.

Në rrugën e fundit nuk do të ti kryqëzojë duart,

Mjafton koha  kur dekadat dhe diktatorët,

Të kryqëzuan mendimet dhe fluturimet.

Dora e poetit është një sqep,

Që çukit vezën e artë të agimeve,

Për t’u sjellë në jetë brezave,

Lindjen e cicërimeve...

 

Ti i shtrirë në shtratin e përjetësisë,

Unë shtrirë në shilarsen e poemave të tua,

Koha dorë e butë nëne,më përkund.

Flladi ardhur nga furra e mendimit shekullor,

Situr nëpër erashkën e talentit tënd

Më përkëdhel në fytyrë e flokë,

Dhimbja e paska peshën e saj me okë...

 

Shilarsja jote

Një djep,

Që nga lashtësia mërr dhe jep,

Dashurinë thurur nga një lis,pishë apo plep...

 

Vargu dhe harkimi i shilarses ka gojë,

Ai mund të bjerë dhe çojë

Karvanin e këngëve deri në Trojë...

 

Të shikoja,

Gjithmonë i buzëqeshur,

Rrobaqepës, që gjithë jetën

Botës i ke veshur

Kostumin e artit,të prerë e qepur me shije,

Koshere me balada trimërie...

 

Një fustanellë me “Vallen Gorare”

Në sofrën e madhe të Skëndërbeut,

Që tundet nga heroizmat dalë prej dheut.

Me tupin e Gjergj Elez Alisë,

Kthyer me shtatë plagë në një lis,

Në degën e madhe, atje te maja,

Hedh valle dhe kërcen Sefë kosharja...

Ti,koleksionisti i Karl Gegës,Babjenit,

Që shpon një Semering,

Dhe pse një sy e ke pa jetë,

Brënda qiellit të vështrimit të tij,

Zogjtë dhe endërrat marrin retë,

Firmat e poemave vrasin një helmetë,

Kur kërcellin e brishtë të barit e vendosin në fletë...

 

Ti,

Që mërr Drinin,Shkumbinin dhe Valbonën,

Në vargje u kthen valët dhe jehonën...

I lëshon në katarakte flokëlëshuar,

Që e ardhmja me krehrat duar,

Nuse e veshur dhe duke nusuruar,

I bën prikë për ditët që priten të vinë,

Me krisma pushkësh që lindin fëminë...

I pagëzon me emrin e Eneas së lashtë,

Atje ku historia dhe gjuha bashkë,

Ngrejnë për botën kalatë e themelit,

Nga vjen kultura,ngjyrat dhe boja,

Për firmën dhe legjendën që krijojë Troja.

Omeri nuk ishte qorr,

Por vëllavrasja dhe pabesitë,

E bënë të shkruante tragjeditë,

Në fund,kur lexojë vargjet, i mbetën në fyt,

Dhe përjetësisht ju qorruan sytë...

Që nga ajo kohë,

Kurrë nuk pushojë uragani i pabesisë,

Që piu qumësht në të tradhëtisë sisë,

Dhe duke shtuar etjen,dhunoi tokën e Ilirisë.

 

Ti i shtrirë në shtrat

Në dhomën e vogël,

Dritaret sy mbyllura

Nuk duan të lënë të dali lajmi hidhërimit,

Eshtë e rëndë, e dhimbshme e vërteta e flijimit.

Por, a mund të qëndrojë një koshere e mbyllur?

Bletët e tua poetike gumëzhijnë,

Ato kërkojnë fluturime me flatra,

Në kërkim të polenit, udhëtimeve të gjata...

Dritaret kërcasin eshtrat,

Heshtjen e dhimbjen e vrasin,

Shpirti që endet nëpër dhomë,

Kërkon Jeruzalemin me jehonë...

 

Nuk mjaftojnë vizitorët

Që hyjnë dhe dalin në këmbë.

Koha ha dhimbjen e saj me dhëmbë,

Bluan vetveten,

E gjatë rruga deri në hënë...

 

***

Më the,poet,që do më prisje!

Vreshtat e tua do të vadisje,

Dhe do mbillje fidanë të tjerë.

Koha, brezat dhe unë,

Kanë nevojë për verë...

Për vlerë,për mëngjese – ylbere në eterë...

Koha dhe kombi ka nevojë për lisa,

Për krahë të fortë dhe fletë,

Shqiponjat nuk i ngrejnë foletë në driza,

Por lart,atje ku përshëndeten me retë.

 

Është e besushme,unë e dija,

Kur fillon dhe vjen stuhia,

Zogjtë mblidhen nën pemë të trembur,

Ndërsa vdekja duke u endur,

Pret degë dhe të brishtat fletë,

Pa pyetur për lulëzimin aromë-çapa-lehtë.

Unë e dija se, ikja jote do ishte e rrallë,

Pa pyetur për vitet dhe për radhë.

Kosa e korrtarit vdekje në livadh,

Ka dhe dhimbjen e diktatorit të madh...

Kur retë shtrydhin urrejtjen mbi male,

Lumenjtë fryhen me ujë dhe tubullohen,

Nuk kanë kohë që të mendohen,

Marrin dhe përmbytin me dhimbje ara,

Dhe prodhimet e mbjella dhe të mbara...

Ti kësaj kose nuk ju trmbe,i qëndrove përpara.

Por nuk kishte si të ndodhte ndryshe,

Dëshira për fluturim një dallëndyshe,

E bën të kërkojë me sytë përpjetë,

Të preki me sqep dhe me krahë retë.

Për ty që këndove me zërin e brishtë të Trishtit,

Erdhi dhe të mori vetë ringjallja e Krishtit...

 

Për të marrë poetin lart te retë,

Zbriti në artin e tij vetë,

Bashkë me dritën e agimit,

Në datën e ringjalljes së Krishtërimit...

Dhe mori me vete këtë vit,

Shënjtorin poet për rit...

 

Lumi i rrëmbyer i jetës

Do rrjedhi në mote e brigje,

Nëpër lugina e nëpër shtigje,

Me oshëtimë,shkumë dhe jehonë,

Do dirizhojë për jetë kohën tonë,

Që Ju, poet,me frymëzim dhe penë,

Në pemën e përjetësisë ia ngritët folenë.

Çdo vit në përvjetorin Pashkë,

Me Krishtin tim,tonin,të dy bashkë,

Do plugoni e dizifektoni në botën e egër pabesitë,

Dhe do mbillni artin e bukur të dashurisë,poezitë!

 

Dhe brezat në vite duke pritur,

Ndjenjën e mirësisë duke vaditur,

Do presin ardhjen tuaj me fytyrën lart.

Atje ku koha mbi supet e saj mbart

Vlerat e të shkruarit në hejbetë e kohës,

Dhe mes dimrave,erës ngricës dhe llohës,

I çon drejt pavdekësisë...

Atje ku poeti, si Rozafa la një sisë,

Që buzët e lexuesve që shkojnë e vinë,

Këngën dhe historinë të pinë...

 

Po unë,poet,çfar të mbjell për Ty?

Një pemë të vogël miqësie,që të dy

E mbollëm bashkë nëpër këto vite,

E ujita me dhimbjen e kësaj dite.

Që nga mbjellja e një vreshti, fruti,

Nga rritja dhe deri te Buti,

Te vera e ëmbël e gradës së lartë,

Që Buti im mbushur me art,

Mban të mbyllur shijen dhe vlerën,

Dhe tani,po ja hap rrubinetin dhe derën...

 

Aroma dhe arti i ngjizur,

Mes miqësisë-urë të pa zgjidhur,

Bashkimi i esencave me vetëdije,

Për një të rrallë dhe të bukur shije,

Lë të rrjedhë nëpër porta miqësie...

 

“Koha e dehur nga liritë”,

Lë të dhunojë botën si hordhitë,

Por do jetë e humbur pa dashuritë,

Dhe pa lulëzimin që dhuron kopshti me poezitë...

 

Udhë të mbarë,mik!

Babai dhe perandori i më të madhit çiflik,

Që në shekuj si e vjetra verë

Rritet në gradë,cilësi dhe vlerë.

Dhe kënga juaj në të Kombit sy,

Do mbetet një burim mes gjethesh,pa dry,

Pemët do direzhojnë me degë e me fletë,

Zogjtë me cicërima lart nga retë,

Me buzët e sqepat ngjyer me verë e vargje,

Do këndojnë nëpër çati e nëpër pragje,

Cicërimën e rrallë gatuar në tënden magje...

 

Me valvitjen dhe lahurinë e një reje

Që atdheu e bie sot drejt teje,

Që pikat rubinë të tëndes poezisë,

Mbi pëllëmbë gjethet shekullore të njerëzisë,

Të bëjnë vaditjen e frut-dashuri-miqësisë,

Atje,te Rozafa juaj,të ulen dhe të pinë sisë !