Qazim Shehu: Krimi - si kulturë e pandëshkueshmërisë

FYTYRË E KRIMIT SI KULTURË E PANDËSHKUESHMËRISË

NGA QAZIM SHEHU

Edhe pse Shqipëria është një vend që po aspiron përditë e më shumë Bashkimin Europian, edhe pse pas shifrave të fryra të arritjeve ekonomike apo të lirisë së lëvizjes, po t `u heqësh perden gjërave dhe të zbresësh në realitetin konkret, pa maskë, jashtë çdo paragjykimi, do vemë re se krimi bën kërdinë, i shfaqur në forma dhe lloje të pabesueshme të realizimit të tij.Është një luftë e heshtur e tij me rezultate të pritshme në mënyrë të tmerrshme, përderisa 1221 familje mbeten të ngujuara,   3800 të tjera të fshehura nga hasmëria.Edhe pse këto shifra kanë relativitetin e tyre, sërish ato mbeten të fiksuara me rëndesën e peshës së tyre jo vetëm sasiore, por më së shumti të efektit që shkaktojnë në një shoqëri ose pjesë më e madhe e saj që nuk e ndjen veten të qetë, pikërish prej kësaj katrahure sociale dhe me elemente të dhimbshëm gërryes.

Gjin Marku, kryetar i Komitetit Mbarëkombëtar për Pajtimin e Gjaqeve, thotë se nga periudha e janarit 2013 e deri tani, është bërë ekspedita e misionarëve të pajtimit anë e kënd Shqipërisë, ekspeditë që ka pasë për qëllim jo vetëm evidentimin e fakteve dhe studimin e tyre, por edhe grumbullimin e shifrave pa qëllime propagandistike, por thjesht ndërgjegjësimi dhe sensibilizimi. Në të vërtetë a ka forcë shoqëria jonë të ndihet e fuqishme dhe e zonja për të vënë në fre krimin?A mundet dhe a duhet larguar në mënyrë të fuqishme një mungesë e vëmendjes ndaj ayre ngjarjeve të cilat çdo ditë po dalin nëpër ekranet televizive si guida që na ftojnë të vizitojmë ferrin e një tmerri provokues?Kjo forcë ekziston në vetvete tek çdo shoqëri sado e pamundur dhe në kushte të pavolitshme qoftë ajo, ekziston si e tillë, por ajo duhet organizuar dhe duhet vënë në qendër të vëmendjes pikërisht që krimi të luftohet çdo minutë, të zbulohen rrënjët e tij, të pritet koka e kulçedrës së krimit ende pa dalë ajo.Shifrat më tutje flasin për një bilanc të trishtueshëm dhe mbytës:Deri tani, nënkupto nga janari, prej nga fillon edhe aksioni i misionarëve-janë vrarë 78 veta, 65 burra e 15 gra.18 prej këtyre vrasjeve janë kryer brenda famijes.

Dihen shkaqet që çojnë në këtë krim brenda familjes dhe nuk është nevoja të përsëritet e të mbahet si refren asnjë shkak-por të pësojë një tronditje të tillë familja shqiptare-sipas studiuesve dhe atyre që merren me grafikët e krimit nëpër vite-kjo nuk është parë kurrë. Kemi të bjmë më një fenomen voluptiv të krimit, me një krizë të besimit brenda familjes, kur gruaja kërkon të marrë një pavarësi të personalitetit të saj, të cilën ia jep vetiu zhvillimi social dhe përparimi në kohë, -nga  ana tjetër në të kundërt të kësaj tendence pozitive, -njerëzore kemi të bëjmë me një mendësi mesjetare më keq se kaq, që e konsideron gruan skllave, pronë të vetën, duke tentuar bindjen e verbër të saj, ndaj një egoje maskiliste të pështirë, e cila harron se gruaja ashtu si burri, është e barabartë në nocionin njeri, në mos, gruaja  më shumë është e prirur drejt zhvillimit, punës dhe së resë.Kjo është arsyeja kryesore, prej së cilës shkëndijon një konflikt, zgjidhja e të cilit nuk i ndjek rrugët e arsyeshme drejt përfundimeve paqësore, përkundrazi përfundon në vrasje nga më makabret, dëshmi e brutalitetit dhe e dhunës ekstreme, çfarë flet për burracakërinë e burrave të demoduar.

Komiteti i Pajtimit Marëkombëtar me kryetar Gjin Marku, në një konferencë për shtyp sqaruan, dhe iu qasën edhe problemeve të tjera të krimit, vrasjeve për motive të dobta, për motive pronësie apo xhelozie, duke sjellë në skakierën e problemeve të kohës një apelim apo thirrje për ndërgjegjësimin e shqoqërisë, shtetit, krijimin e një fryme të përgjithshme ose një lufte të pandalshme me motive të forta për parandalimin ose minimizimin e krimit.E rëndësishme është vënia e gjithë problemit brenda një kuadri ligjor të përcaktuar, por shpeshherëmjaft ligje ose nisma ligjore kanë rezultuar se nuk e kanë ndaluar krimin, as nuk kanë dhënë rezultate, të paktën në minimizimin e tij.Kjo e ka sjellë një huti në luftën kundër tij, ose një pamjaftueshmëri  që nuk arrin ku duhet në sendërtimin e një kredoje të fortë morale për të kapur cakun e vërtetë se krimi mund të minimizohet ose të zhduket.Komiteti propozon se do ishte mirë që çdo vrasje, përveç atyre në vetëmbrojtje ekstreme-të ndëshkohej me burgim të përjetshëm dhe nëse nuk realizohet kjo, të paktën me 30 vite burg.

Parahartimi i një ligji kërkon një konsulencë të fortë, dhe Komiteti I Pajtimit e zotëron një eksperiencë të domosdoshme dhe të duhur për të sjellë në këtë lëmë përvojën e vet.Ndryshe si ka mundësi që edhe pse miratohen ligje që nuk e kanë të paktë forcën goditëse, krimi të rrisë intesitetin e vet të shfaqjes, ndërsa duhet të ndodhë e kundërta?Kjo është e pafalshme ose këtu duhet parë se kemi të bëjmë me çalimin e diçkaje që krijon një hendikap i cili duhet hequr.

Në këtë sferë thirret në ndihmë përvoja dhe eksperienca e këtyre misionarëve të pajtimit, të cilët, ç`është e vërteta arrijnë të punojnë mirë në terren jo thjeshtë si vëzhgues dhe evidentues të problemeve, por edhe si parandalues të krimit duke krijuar ura të pajtimit nëpërmjet ndërhyrjes tek njerëz të caktuar, për të bërë të mundur hartimin e strategjive të arsyeshme sesi mund të parandalohet krimi, vrasja, sesi mund të shkohet nga mëria në drejtim të paqtimit njerëzor.Puna e tyre po krijon një vlerë të re, një reagim intensiv në luftën e përhershme kundër krimit, duke demontuar atë pikozë vrastare dhe të pabazë se gjasme krimi është rrjedhojë injë mendësie patriarkale, ose i mendësive të tjera që vijnë dhe qendërzohen në krahina apo zona të caktuara të Shqipërisë.

Realitti ka sugjeruar se krimi nuk ka njohur një krahinë të caktuar, as ka lidhje me ndonjë koncept patriarkal, as me ato emërtesat e emrave të vjetra që u referohet gjakmarrjeve apo kodifikimeve kanunore, përkundrazi ai shfaqet në shoqërinë e sotme shqiptare, e ashtuquajtur si moderne, jashtë çdo përcaktimi të vjetër.Këtu, patjetër kemi të bëjmë me një hipokrizi dhe mentalitet të gabuar, ose paaftësi tonën për të sugjeruar pozicione më realiste në identifikimin e problemeve të sakta dhe hartimin e taktikave më realiste.

Komiteti vë re se në këtë tranzicion të stërzgjatur, jo vetëm kemi të bëjmë me hutinë dhe nulimin e vlerave të së kaluarës, por vetë politika e ka sunduar shoqërinë ose më mirë e ka injektuar konceptin e saj, me një frymë të çorientimit absurd kur vjen puna për të kuptuar rëndësinë e ligjit dhe shenjtërimin e tij si vlerë e domosdoshme që siguron një shoqëri më paqësore dhe i orienton forcat dhe energjitë pozitive të saj drejt harmonizimit dhe potencialeve njerëzore, larg çdo droje dhe pasigurie që sjell vetiu atmosfera çorientuese që mbjell vrasjadhe krimi.Në një shoqëri ku mungon kultura e pandëshkueshmërisë ndaj atyre njerëzve që pretendojnë se e drejtojnë këtë vend vetëm me fallsitetin e propagandës, një shoqëri  ku kjo kulturë dhe vjedhja kthehet në arketipin e zotësisë dhe të mburrjes, domosdo do mbjellë në sferat dhe rrafshet më të ulta të saj pikërisht një trimërim më të madh të së keqes, një trimërim, rezultatet e pritshme të të cilit nuk janë aspak pozitive.

Komiteti i Pajtimit mbarëkombëtar, me kryetar Gjin Markun, i cili në 4 shtator do thërrasë kongresin e katër të misionarëve të pajtimit, është i ndërgjegjshëm se lufta kundër krimit që synon një shoqëri të pastabilizuar për të livadhisur vetë në parcetat e terrinta, nuk është një luftë sezonale, as një luftë që kryhet për llogari të një propaganda mediatike, përkundrazi, kjo luftë kryhet me një vullnet më të mirë, më të hekurt për të çimentuar bazat e një shoqëre të ardhshme, e cila ngrihet mbi shtyllat e sigurta të disa vlerave, ku liria e lirive është liria për të jetuar, prej nga burojnë gjithë liritë e tjera, e domosdo, kryetemën e kësaj që ta siguron zoti së pari, duhet ta sigurojë së dyti shteti e më gjërë :gjithë shoqëria, prej së cilës buron ëndrra për sendërtimin e një shteti të fortë prestigjoz, pa komplekse, e të cilit edhe i kërkohet llogari duke e përkrahur realisht dhe seriozisht atë, me dëshirën dhe vullnetin e lirë të secilit, në mënyrë që hapat e hedhura drejt  një shoqërie të arsyeshme të jenë të sigurta….