Bedri Tahiri: Shpirtplagom?

Shpirtplagom?

Tregim

Nga Bedri TAHIRI

Terreni i let?rsis? ?sht? nj? tok? tek g?lojn? gjarp?rinjt?...T? vrasin shok?t, se u b?n hije. Dhe kur nuk u b?n hije do t? thot? s? nuk je i zoti p?r let?rsi...

(Mitrush Kuteli)

Liridona ?sht? maturante shembullore e Gjimnazit. Ajo, si gjith? moshataret e veta, ?nd?rron ardhm?rin?. Mir?po, bota e saj emocionale ?sht? specifike. E ndrojtur, fjal?pak?t, e t?rhequr. N? fytyr?n e saj t? zbeht? mungon buz?qeshja rinore. Frika ndaj territ dhe ngjyr?s s? kuqe  veçon duksh?m karakterin e saj. Dy elemente q? nd?rlidhen intimisht me  historin? e f?mij?ris? s? saj, q? veç ajo i  d?shifron. Kur e rikujton at? dit? makabre, e kjo ngjet shpesh, i rr?qethet gjith? trupi e i ngjethen misht?. Mornica ngacmuese ia p?rshkojn? shtatin e hajth?m e djers? t? akullta i shkojn?  çurg? faqeve t? m?dhizura, sa her? mendjeshkreta i vete atje ku nuk duhet, n? at? t? shkuar t? kobshme...

As sot, pas kat?rmb?dhjet? vjet?sh, nuk e ka t? qart? se si kishte arritur t? mbijetonte. Po si ta di e gjora vash?z, ore lum v?llai, kur pati ngelur pa ndjenja midis rrot?ve t? traktorit. Çdo gj? i vjen si e mjegulluar, si n? nj? ?nd?rr t? trisht?. Deri n? or?n e lig?, kur i ndaluan cerber?t e eg?rsuar dhe zun? t? zhg?rryheshin si djajt? syp?rdal?, i kujtoheshin t? gjitha, fije p?r pe.

Kishte koh? q? luft?tar?t e liris?, zbritur nga Kresht?bardha, nga Majdani, nga Kod?rflamuri, nga Maja e Zez?, p?rmes udh?rr?fyesve besnik?,  p?rpiqeshin t? hapnin shtigje p?r evakuimin e popullat?s se paan? drejt qytez?s s? tyre. Gjakatar?t, pas humbjeve q? kishin p?suar, ishin p?rforcuar dhe synonin hakmarrje. Kapja e majave t? qaf?maleve dhe mbyllja e t? gjitha drumeve, shtonin vazhdimisht rrezikshm?rin? dhe pasigurin?. Po jetohej e po frymohej n? nj? rreth vicioz, p?rplot ankth sfilit?s. Kukuvajkat sorollateshin gjithandej si nj? ogur ndjellakeq. Ofensivat e soldatesk?s shfrenuese serbe s’kishin t? ndalur. Shqipet e liris? çanin mes p?r mes qiellit t? p?rflakur si n? beteja dragonjsh. Shpirtnxir?t karpatian?, po plasnin nga inati dhe t? xhindosur planifikonin mynxyr? shfaros?se.

-Nj? shteg ?sht? hapur drejt qytetit!- sok?lliu si kambanare nj? lajm shpres?dh?n?s. Dhe, sakaq, turma e grumbulluar nga kahmos, zu t? v?rtitej andej, ngadal? e p?rtuesh?m. Vargoji i pafund me traktor?, qerre kuajsh e kultivator? zevzek?,  gjarp?ronte lugin?s s? vdekjes. Nga vdekja iknin, drejt vdekjes shkonin! Pleq, plaka, burra, gra, djem, vajza, f?mij?. Kudo, p?rgjat? rrjedh?s s? lumthit te Studim?s, zymt?si mbyt?se. Dielli e h?na nuk po dukeshin gj?kundi. As yj?t lozonjar? nuk xix?llonin, e kishin humbur shk?lqimin. Fshiheshin pas reve barse q? t? mos i shihte askush. Mbase, ishte e kund?rta. Vet? nuk donin t? shihnin se ç’po ngjiste posht? n? tok?. M? mir? t’i mbyllnin sy e vesh para asaj zallamahie çmendurake q? s’ishte par? e as d?gjuar, qysh kur ishte ngjizur kjo bot? noprane.

O Zot, luget?rit me hanxhare n? dor?, porsi shushunjat, zun? t? thithnin etsh?m gjakun e pafaj?sis?. Ata, si hijenat tin?zare, u fut?n midis tyre p?r t? b?r? hatan?. Vrisnin e ke nuk vrisnin! Mjaftonte q? ishin shqiptar?. Asgj? m? shum?. Nj? patologji e hershme e sojit t? vet, trash?guar, q? nga koha kur n? kope hordhish, u zvarrit?n nga p?rtej Tuna. Eg?rsisht e pam?shirsh?m shfrenin gjith? dufin satanik mbi secilin q? ia ngulnin syrin. Ama, pa dallim fare: t? s?mur?, t? gjymt?, t? verb?r, t? paralizuar, t? moshuar, çiliminj?. Dhe, o tok? hapu, xhelat?t sadist? gajaseshin me çirrje histerike para viktimave t? sakatosura...

T? gjitha k?to çmenduri t? primitivizmit paramesjetar i kishte p?rjetuar edhe Liridona e padjall?zuar. Engj?llesha e vog?l, sa e pati baban? gjall?, mbahej disi, duke u futur e t?ra n?n sqetullat e tij mbrojt?se. Ngroht?sia q? ia afronte ai trup i b?sh?m, ia largonte gjith? frik?n e makthin ngulfat?s.

-Mos i shiko bija ime, ata nuk i ngucin f?mij?t,- mundohej ta qet?sonte e t’i jepte kurajo vog?lushes, edhe pse ajo po i shihte me syt? e saj skenat tmerruese...

-Jo, babi, jo, nuk kam frik?!-, gjegjej ajo, duke u strukur thell? e m? thell? n? gjoksin e tij, e zemra sa s’po i dilte nga krah?rori...Burri, n? t? m?ngj?r t? rrug?s, q? para sysh ia masakruan t? gjith? an?tar?t e familjes (tremb?dhjet? veta) kishte arritur t? zvarritej edhe treqind hapa p?rtej ferrit çmend?s, pa gjysm?n e gjymtyr?ve...Ashtu kishte ngjar? dikur moti me Gjergj Elez Alin? dhe para pes? shekujsh, kur trimi drenicas, Milosh Kopiliqi, pas e la pa shpirt sulltanin pushtues, me kok?n n?n sqetull, kishte ecur larg e larg, deri af?r vendlindjes s? tij...

-Pam, pam, pam- u d?gjuan nga af?r tri krisma t? mbytura revolveri. Edhe nj? krrokam? korbi u d?gjua mnersh?m n? kodr?n p?rball?. Traktori i tyre u p?rplas n? qerren q? u printe, t?rhiqur nga doria asht e l?kur?, t? cilin  po e “ngiste” njeriu i pashpirt. Ore, keni par? ju, njeriu i vdekur, ulur k?mb?kryq n? karroc?, me frenjt? n? preh?r, drejtonte kalin n? kolon?n, q? gjasonte n? trupin e gjarp?rit t? k?putur n? shtat?dhjet? e shtat? vende. Vajzush?s iu err?suan syt? e l?byrur nga x?ci verbues. I ati e shtr?ngoi edhe m? fort, duke e ofruar pran? vetes. Hija e zez? u doli para dhe ua zgurdulloi syt? n?n mask?n fut?. Automatiku i tij volli zjarr mnersh?m mbi baban? e saj. Kapaku i kok?s i fluturoi n? aj?r. Trut? e bardha, p?rzier me vrushkuj t? mpiksur gjaku, u derdh?n t? troshitura gjithandej n? rimorkio. Plumbat vrastar? kosit?n edhe t? tjer?t q? ishin aty.

Shtati njom?zak i vajz?s flak?roi si e mbuluar me prush. Ajo, si e mpir?, vet?vetimthi rr?shqiti ngadal? e pahetuesh?m n?n batanij?n e t? gjakosur dhe u pup?zua n?n traktor, midis rrot?ve t? m?dha. Instiktivisht u p?rpoq t? zvog?lohej edhe m? q?  t’i bisht?ronte mortjes shtrig?, e cila po ia l?monte flok?t e bardha me dor?n e zez?. Majat e çizmeve t? katilit po e gicnin n?p?r trup tek sek?lldisej rreth e rrotull kasaphan?s. Ajo as frym? nuk guxonte t? merrte sa duhej. Drith?rimat i ndalte me shtr?ngim dh?mb?sh e duar?sh. Nofullat i qen? kyçur si dar?t e ndryshkur. Z?ri i humbi fare. Edhe lot?t i kishin shteruar. Gjuh?n e barbar?ve nuk e kuptonte dot, por n? vesh?t e saj dep?rtonin dhunsh?m, krisma, britma, rrap?llima, çirrje, sharje, vaje, ofshamje, g?rrhama nga fyta t? prer?.

Sakaq, mbi kok?n e saj zu t? pikonte c?rcall?. Vall?,  po lotonte qielli at? nat? t? gjat? shekull, t? 2 majit 1999?! Jo, ore burr?, jo, nuk kishte rend shiu. At?her?, pse vazhdimisht pikonte mbi kok?n e vajz?s?! Ca pika t? m?dha e t? r?nda plumb. Flok?t i qen? b?r? kallkan. Edhe faqet iu kishin lagur e po i digjeshin flak?. I preku ngadal? me gisht?rinjt? e duar?ve. Ua, ishte l?ng i trash?, ku i pllakosen duart. Terri i zi burg nuk lejonte t? dallonte asgj?. I afroj tek hunda dhe u mori er?. Kud?rmonte r?nd?. I afroi edhe te goja dhe i l?piu me maj?n e gjuh?s s? mpir?. I erdhi adh?t, me shije gjaku. O Per?ndi, ishin currilat e gjakut t? trupit t? babait!,- u kujtua. Aman, aman. Edhe i pashpirt, nuk po e shk?puste dot lidhjen me t? bij?n e dashur. Ai lart e kjo posht?. Nj? lidhje e thell? shpirt?rore. Nj? lidhje gjaku. Nj? vazhdim?si jetike. Sa nuk luajti mendsh! I erdhi t? b?rtiste n? kup? t? qiellit, me sa z? q? kishte. Ah, korba, nuk i kishte ngelur asgj? n? trup. As takat, as lot, as z?! Qe  mekur, sa nuk e dinte, ishte e gjall? apo e vdekur! Tamam nj? bukuri q? vret migjeniane. E  ngelur mumie e shushatur, nuk dallohej  n? at? sk?terr? danteske. P?rndryshe, djajt? vazhdonin golgot?n me marr?zit? e tyre, dhe, po ta hetonin, kurr?sesi nuk do ta kursenin...

Edhe komandanti liridash?s, q? t? nes?rmen me t? g?dhir?, bashk? me ushtar?t e tij, e kishte gjetur vajz?n n? at? gjendje, as t? gjall?, as t? vdekur, hezitonte ta p?rkujtonte at? holakaust marramend?s. Ajo ploj? shashtis?se, me 116 t? martirizuar, nuk duhej harruar kurr?. Sidomos, do t? ngel? p?r jet? t? jet?ve n? kujtes?, vajza e lebetitur dhe e pagoj?, e cila kishte mbijetuar n?n currilat e gjakut t? babait t? vet t? ekzekutuar nga katilat serb?!

Ç’?sht? e v?rteta, n? fillim, as ai, as luft?tar?t e tjer?, nuk u kishin besuar syve t? tyre. Jo, jo! E pabesueshme edhe duhej t? ishte ndodhi. Nj? grusht f?mij?, fund e krye lar? n? gjak dhe pa asnj? plag? n? shtat! Ama, e t?ra dhe e b?ra e lar? n? gjak, saq? as syt? nuk i dalloheshin. Q? nga koka deri tek k?mb?t kuq, kuq dhe vet?m kuq. Kjo ?sht? arsyeja q? vajza e urrente ngjyr?n m? t? preferuar t? bot?s fem?rore, t? kuqen.

Sado q? Liridon? Guri jet?n e ka p?rpara, bota e saj shpirt?rore- psikologjike, ka nj? shpirtplagom? t? pash?rueshme mu n? gjirm? t? zemr?s...