Gëzim Llojdia: G. Ratkoceri - 100 vjet pavarësi

GANI RATKOCERI - MËSUES I POPULLIT PROMOVOI NË VLORË:  ''100 VJET PAVARËSI KOMBËTARE'' - KUSHTUAR FIGURAVE HISTORIKE TE KOSOVES

NGA GËZIM LLOJDIA

Gani Demiri Ratkoceri: ”Mësues i Popullit”, studiues promovoi në qytetin e Vlorës librin: 100 vjet pavarësi’, kushtuar figurave historike të Kosovës,  që luftuan për shpalljen e pavarësisë kombëtare.

Studiuesi,  Msc G.Llojdia tha: Libri: ” 100 vjet pavarësi” me autor Gani Demiri Ratkoceri, ” Mësues i Popullit”, lindur ne Lipjane te  Kosovës, kjo veprimtari  ne Gjimnazin Perla, është prologu i festimeve për përvjetorin e madh. Shume ngjarje te cilat sollën ditën e madhe te shqiptareve mundohet te sjelli ne librin e tij autori i cili ua kushton atdhetareve te te gjitha kohërave qe dhanë jetën për liri dhe pavarësi mbarëkombëtare. Pavarësia ka qene leitmoviti kryesor  i brezave te tere te cilët  shpresonin të mos kishte humbur shqiptarizimi pas,  shuarjes se cdo kryengritje kundër osmaneve .Asnjë popull në histori nuk i është ngjitur kalvarit të përuljeve lëndore, politike e morale sa raca shqiptare. Në qoftë se duhet të çuditemi  për ndonjë gjë kjo është se ekziston gjithnjë në Shqipëri një ndenje edhe pse e zbehtë dhe shpërndamë që priret kah pohimit, kah rilindja e kombit ka shkruar një gazetar i huaj tek gazeta Flamuri qe botohej ne Rome. Ka një shqyrtim të hollësishëm të rrjedhojave mbi të cilat  ka ecur  historia jonë. Sa herë përhapeshin fuqimisht e kryengritjet aq herë nxirrej në pah rreziku i pavarësisë dhe lirisë. Kjo quhej atmosferë e vitit 12, kur Ismail Qemali nga deti,  me shokë nga toka u mblodhën në Vlorë duke sjellë shpresën dhe premtimin se ‘Shqipëria nuk kishte mbaruar”.Në 1912 ndriçimi shqiptar solli shpresën shqiptare duke i thënë botës se ka një komb me histori, gjuhë dhe vullnet.

Kush është autori i librit Gani Demiri Ratkoceri.? Referuesi Luan Memisha do ti përgjigjej kësaj pyetje? Gani Demri Ratkoceri është një emër i njohur  dhe i respektuar në qarqet tona intelektuale sidomos ato në historinë e letërsisë. Ai është i shquar jo vetëm për cilësitë njerëzore por veçanërisht për kontributin,  që ka dhënë duke shkruar e botuar mjaft libra seriozë rreth figurave të shquara historike të kombit shqiptar në të gjitha kohërat ku nuk mungojnë gjithë veprimtarit e tyre  si luftëra të mëdha e të pandërprera dhe në diplomaci,  në veprat  e këtij autori nuk mungojnë faktet si kusht kryesor  i historisë. Gani Ratkoceri ishte  21 vjeç punonte  si mësues ne Kosove kur u shpërngul duke  kaluar kufijtë për tu larguar pushtuesit serb. Me 15 tetor te vitit 1951,  Gani Ratkoceri kalon kufirin. Fillon pune si mësues ne fshatrat e Beratit dhe. Ne vitin 1953,  i del e drejta e studimit gjuhe-letërsi ne Elbasan. Debati që është bërë me  Aleks Buda në një leksion  ku A.Buda thotë se kryengritja e vitit 1912 dështoi për shkak se Hasan Prishtina nuk e vijoi me tej aktivitetin e tij patriotik. Ganiu i shpjegoi  profesor Budës dhe nuk është e vërtete se Hasan Prishtina reshti aktivitetin e tij patriotik.”. Buda e dinte mire se ajo qe tha per Hasan Prishtinen nuk ishte e vërtetë,  por kështu e donte puna,  pasi sipas një udhëzimi zyrtar nuk duheshin ngritur figura te shquara qe kishin luftuar për Shqipërinë etnike. Pas këtij debati,  Gani Ratkocerit i drejtohet me një letër me pese pika kryeministrit Mehmet Shehu. Nder me kryesoret ishin:  Shkollimi i te rinjve kosovare qe mbaheshin ne kampe dhe vlerësimi i figurave patriotike te Kosovës. Priti përgjigje nga kryeministri. Qe lenë qe te zhvillohej një takim me kreun e ministrisë se Arsimit,  Manush Myftiu. Gani Ratkoceri krahas punës si mësues ne Tirane,  caktohet qe te shkoje ne vendet ku ishin strehuar emigrantet kosovare dhe te regjistronte te vazhdonin shkollën, regjistro 150 vetë ne shkolla te mesme dhe universitete. Ne gazetën “Zëri i Rinise”,  viti 1962,  ai  shkruan arsyet se perse Hasan Prishtina ishte një atdhetar i shquar i ceshtjes shqiptare. Ne vitin 1972,   nis rigjallërimi i marrëdhënieve shqiptaro-jugosllave,   regjistrohet rikthimi i persekutimit kosovareve mes tyre edhe Ganiut. Kërkoi transferimin vullnetar ne Mirdite . Survejimi vazhdonte dhe me 10 shkurt 1978 arrestohet nga me motivacionin “irredentist”). I sekuestrojnë  dorëshkrimet. Ne to nuk kishte gjë tjetër  studime për figura te njohura te Kosovës,  si Hasan Prishtina dhe Idriz Seferi. Një viti ne hetuesi,  Ganiu denohet me  9 vite burgim ne burgun e Ballshit dhe Spacit. Me 12 maj te vitit 1983,  me tepër se për nga letrat dhe kërkesat e shumta për pafajësi,  lirohet sepse  kishin ndryshuar situata Mehmet Shehu kishte vrare veten Kadri Hazbiu  ishte pushkatuar. Nga viti 1990 ka shkruar gjashte libra. Personalitete si Hasan Prishtina,  Idriz Seferi,  Dede Gjon Luli,  Isa Boletini

Prof. Dr,  mjeshtër i madh Bardhosh Gace  solli  kumtesën: ” Pavarësia ne botimin  fundit të  t autorit Gani  Demiri  Ratkoceri .Gace tha se ai ka një jetë, që punon për çështjen kombëtare duke botuar e nxjerr në çdo kohë,  botime serioze me hulumtime duke shqyrtuar këto figura të shquara të kombit tonë. Libra të këtij niveli janë një model për historinë, botime të cilat u janë shmangur  ndikimit politik të kohëve. Dr. Prof B. Gace tha se në këtë 100 vjetor kanë filluar të vijnë ndër botime historike për figurat e ndritura të pavarësisë kombëtare si librat për Aqif Pashë Elbasanin,  Dom Nikoll Kacorii,  Jani Minga, Vehbi Dibrën.

Publicisti i mirënjohur dhe gazetari i TVSH,  Agron Bala tha se përurimi i këtij libri në gjimnazin e këtij qyteti është një ndër vlerësimet për “Mësuesin e Popullit” Gani Ratkoceri.

Liljana Gjika trajtoje problemet historike ne librin: 100 vjet pavarësi. Publicistja Laureta Petoshati foli për ceshtjen shqiptare në rrjedhën historike të viteve deri në pavarësi dhe përpjekjet e patriotëve shqiptarë për shpalljen e saj. Redaktorja e librit Violeta Allmuca tha se” ky libër do të promovohet së shpejti në Kosovë, kryesisht në Decanë, atmosfera e këtij promovimi që u nis nga qyteti i Flamurit.

Mësuesi Caush Sinani, shkolla: ”Ali Asllani u ndalë gjatë në trajtimit historik të figurave të librit. Ne këtë jubile te ndritur 100-vjetorit te shtetit te pavarur shqiptar,  midis te shumtave botime me te njëjtën tematike:  atdhetaria shqiptare e traditës,  ne duart e lexuesve te shumte shqiptare,  kudo ku janë,  vjen dhe ky libër kuq e zi. Marrëdhëniet e autorit me ngjarjet dhe personalitetet historike janë te atilla qe te bëjnë te mendosh se ke te besh me tepër me lidhje se pari shpirtërore e,  mandej,  me korrelacionin profesional subjekt-objekt i shkrimeve. Një autor qe na parashtron një punim publicistik,  zanafilla e te cilit qenka 50 vjet me pare. Pena nuk është ngjyer ne ujë trëndafili,  por ne lumenjtë e gjakut e ne detin e heroizmit te bijve te Shqipërisë,  te cilët, ne altarin e atdheut vunë jetën dhe gjithçka te virtytshme,  me qëllimin e larte,  me misionin fisnik:  te behet Shqipëria!Vigane te mendimit e te veprimit atdhetar,  burra trima,  por edhe te mençur,  luftëtarë te vijës se pare, por edhe stratege popullore,  bij te thjeshte te popullit tone,  por edhe diplomat te ndritur qe dijne me zgjuarsi te pikasin grackat e diplomacisë thinjake te Evropës apo dhelpëritë anadollake te ardhura nga pushtuesit ose nga shovinistet fqinj. Këta janë personazhet historike te publicistikes se Gani Demirit. Lexuesit ideal e atij real i fluturon zemra,  sot e gjithherë,  teksa lexon për Heroin tone kombëtar Gjergj Kastrioti-Skënderbeun,  atlet i krishterimit,  qe 24 luftëra beri 24 vdekje theu. Edhe fëmija e adoleshenti ne bangat e shkollës,  edhe bujku e blegtori,  edhe historian ne studion e vet,  edhe diplomati shqiptar ne sallonet mondane,  edhe te kamurit me djersen e ndershme,  edhe skamnori qe i qajnë vocerraket për kafshatën e mjerimit i ndizet gjaku prej krenarie kur merr vesh se,  krah për krah plakut te bardhe te Vlorës e te gjithë shqiptarisë,  sup me sup me Ismail Qemalin,  hero i popullit shqiptar,  një tjetër hero,  Isa Boletini,  ne Londër i përgjigjet Eduard Grejit me gojën plot,  me zemrën zjarr e me syrin pishe:  "Qe besa,  as ne Londër JO!" Nuk çarmatoset shqiptari/ As nga serbi e malazezi/As nga turku e italiani, /As ne Londër nga inglezi! Po Hasan Prishtina? "Ne kjoft se qeveria nuk ndërron politike administrimi ne Shqyni, ne qofte se shqyptaret nuk i gezojne te drejtat e tyne politike NE SHQYPNI,  asht për t u vu re qe kane me shperthye nji varg ndodhinash te pergjakshme e te idhta! Bajme be e japim besen e burrave se kemi me ba cfaredo flije ne kjofte nevoja,  kemi me i ba kurban me duert tona robet e femijet tane!" Cfare burrërie e cfare sakrifice sublime! Perse? Vetëm për Shqipërinë!

Për dheun e te pareve,  qe fëmijëve  ua linin aq sa na e lanë te paret,  me pak as nje pëllëmbe!

Po kolosi Bajram Curri? "More fëmijë,  mos flisni keq! / Me ka lidh nana nji here ne djep/Sot u bana 70 vjet/ Nuk rrfka lidh as krajl,  as mbret! Po Luigj Gurakuqi? Mendjendricuari e zemerflakti,  i pakorruptuari e i pakorruptueshmi, ministër fanoist i Financave,  drita shkollore e Shqipërisë se paku qe nga 1909-a,  ky dishepull i De Rades,  ky Gurakuq i cili i falej diellit "qe lind nga perëndon",  sikundër Naimi!

Isa Boletini:  Une s'kam ardhur ne Londer për Mitrovicen time,  por kam ardhur për te gjitha tokat shqiptare,  qe te bashkohen ne njeshtet!

Konsulli rus mos me ardhe ne Mitrovice.Te lihem i armatosur me shoke!."Qeveria e tradhtoi qysh ne piken e pare'-thotë libri. Konsulli rus erdhi ne Mitrovice. Populli qe lidhur me bese se nuk do linin te hapej konsullta e ruse ne Mitrovice dhe filloi luftën. Konsullit rus i dhanë ....(fq.63.)Nga triumfet shqiptare,  shtet shoviniste fqinje e ndiejnë veten te elektrizuara negativisht.(fq.)Shqipërinë e kemi clime vete,  m e gjakun e popullit tone; Evropa nuk na ka gliriue... Ruajtja e kufijve dhe e tokave shqiptare na përket neve e askujt tjeter! Fuqia ushtarake e pushtuesve turq ne Kacanik:  92 taborre,  90 topa,  21 mitraloz,  11 skuadra kaloresie,  40.000 trupa.nga kryengritësit ishin 6000 vete! Ali Asllani do te këndonte pak vite me vone Andej ishte miza e lisit/ këtej mbledhur lulja e fisit!Burra e gra luftëtar,  si Veriu dhe Jugu,  /"Mos ta lëshojmë na pa dek" . Po Idriz Seferi,  heroi e strategu i Grykes se Kacanikut? Ajo gryke ku binte kali rrf not ne gjak? Ky burrë Kosove e bir shqiptarie qe nuk pranoi f i shkonte mysafir krailët te mbretërisë serbo-kroato-sllovene,  I tha "Jo!" fteses se mbretit,  sepse e qunte shtypes te shqiptareve!  Pa mendojeni pak:  I tha Jo ftesës se mbretit! Ky Idriz Sefer qe  edhe bashkëshorten e pati luftëtare te orëve te para,  një bashkëluftëtare e denje për një trim te madh si ishte vete! Ky Idriz Sefer,  ky kreshnik i maleve tona nuk u përkul kurrë,  kurre!E fundmja psherëtime e kësaj zemre u dha jo se po ndahej nga jeta,  por sepse " Nuk paska ma te vështirë për burrin,  sesa me dek ne shtrat,  kur        atdheun,  për te cilin ke luftue gjithe' jeten tande,  e len ne mes te errësirës"!

Duke lexuar artikuj e gjate përshkrues apo studimor,  njeriut te kultivuar i  shpallet e dukshme dhe e pashlyeshme vetëdija se koha kishte nevoje për titanë dhe lindi titanë!

Titanë nga atdhedashuria,  titanë nga mendimi e veprimi,  titanë nga koherenca e veprimtarisë se tyre dhe e sakrificave madhore!Merita e menjëhershme dhe e gjithë pranuar për këtë libër - libër fryt i je pene atdhedashëse dhe erudite përsa i përket temave qe shtjellon e figurave qe portretizon - do kërkuar e gjendet pikërisht ne njëjtësinë e tematikes,  ne larmin e motiveve,  ne sintaksën e bukur shqipe,  ne fjalën e thjeshte me tepër se gazetareske,  ne shumësinë e ngjarjeve te pasqyruara edhe sipas këngës sonë popullore,  ne titujt e shumte ku janë botuar për se pari dhe shtrirjen kohore e hapësinore,  ne idealet kombëtare,  qe kultivon dhe ne ndërgjegjen trimërove,  qe vetiu njeriu fiton duke e lexuar,  ne gjedhen (modelin) heroik,  qe lartëson dhe qe ne asnjë kohe nuk vjetërsohet. Gani Demiri,  me këtë botim kuq e zi nderon intelektualin dhe atdhetarin shqiptar qe ne jubileun e lavdishëm u thotë brezave te sotëm se ka disa te vërteta te përjetshme:

Ta duam e te punojmë për mëmëdheun,  secili ne vendin e vet,  me fuqitë e veta mendore e fizike, por edhe ekonomike. Përpara se te haje mire e te vishet mire,  fëmija i shqiptarit duhet te jete i lire! I lire si komb,  i lire si shoqëri. Kush punon për atdheun,  nuk ka nevoje te marre hua lavdinë stërgjyshore!Gani Demiri me një stil te thjesht,  pa lajle e lule stilistike ngre probleme aktuale te cilat janë sot e gjithë ditën shqetësim  i popullit shqiptar,  i kombit shqiptar. Ja aktualiteti i ideve te heronjve te Pavarësisë shqiptare,  ravijëzuar nga-dhe nëpërmjet artikujve te librit "100 vjet PAVARESI..." Hasan Prishtina-

Unë për veten time,  tue e dijtun se na jemi të gjithë te bute e ketij atdheut,  me nji gjuhe te perbashket, nuk jam as toske,  as gege,  por vetëm shqiptar! (shqipja letrare apo standarde,  fq. 27)

Përfaqësues i Jugut dhe i Elbasanit ne Konferencën e Paqes ne Paris(UNITETI KOBETAR),  Fq.42. Luani i maleve dha kontribut për çeljen e Normales ne Elbasan,  la pushkën mori penën,  linte penën,  i kthehej luftës me arme ne dore. Asnjë deputet,  asnjë pasanik i madh ne katër vilajetet nuk ka kontribuar materialisht si Hasan Prishtina për zhvillimin e kulturës dhe te arsimit. Vendosen abc-ne latine,  hapen mësonjëtore,  dërguan djem ne shkollën normale,  futen kudo një shpirt thjesht shqiptar. (shembull për t'u ndjekur) fq.45-51.

Një yllësi heronjsh e trimash te pavdire,  kundër nihilisteve e skeptikeve dhe atdhemohonjesve e kozmopoliteve qe  i bien daulleve te gjera se ne nuk paskemi histori e as heronj. Këtë ide kryesore do te nxirrte ne fund te orës se mësimit një mësues me nxënësit e klasës,  pot a shihte librin me syrin e analizës etike,  didaktike e etj. etj. Si një shqipe dykrenore,  Smail Beu dhe Isa Begi për  ne Vlore,  si te gjithë atdhetaret e mëdhenj janë e mbetet dy trupa e një shpirt:  fytyra e tyre burrërore atdhetare e pavdekshme,  lëshojnë drite nga palët e flamurit te Gjergj Kastrioti-Skënderbeut,  flamuri i pavdekur i shqiptareve .Ky libër nuk është i përsosur dhe s'e kemi këtë pretendim ndaj tij. Por idetë qe perçon,  temat qe trajton,  figurat qe skalit e nderon,  fryma atdhetare-ideali kombëtar qe te mëkon te bëjnë ta lexosh,  te detyrojnë ta konsiderosh,  te nxitin ta respektosh punën dhe përpjekjet e autorit,  i cili,  pavarësisht nga konteksti historik kur i ka shkruar apo përpunuar artikujt,  s’resht se ndjeri pulsin e historisë se kombit tone dhe vjen sot,  ne këtë mjedis te hijshëm arsimor e me fytyre patriotike, vjen ne Vlorën e Heroit te Popullit Ismail Qemali e na jep kënaqësi intelektuale e atdhetare me ato qe paska shkruar pa pra për gjysme shekulli.

Autori Gani Ratkoceri që ka luftuar një jetë të tërë për çështjen kombëtare u tha të pranishmeve se çështja kombëtare është në plan të parë, kudo që të shkoni kudo të trokisni mos harroni.