Albina Idrizi: Lamtumira e Ali Kurbetit

LAMTUMIRA E ALI KURBETIT

Nga Albina Idrizi

Taksia u ndal mu në në dalë të fshatit, pranë një shtëpie të bardhë dykatëshe, e cila të linte përshtypjen sikur s’ishte zgjuar ende në agun e freskët të atij mëngjezi që po zbardhëllonte. Në të vërtetë brenda asaj shtëpie kishte njerëz që ishin zgjuar që me natë. Dita që po vinte i priste me shumë punë që duheshin bërë gati.

Një kakarisje gjeli u dëgjua mu në çastin kur Ali Kurbeti zbriti nga vetura, thuajse vetëm ai dinte për ardhjen e tij dhe kështu po i uronte mirëseardhjen. Çudi,çdo gjë duket si më parë, mendoi ai duke shikuar shtëpinë nga jashtë pa ditur se brenda saj po ziente një tollovi që s’u gjasonte aspak ditëve të tjera. Të gjithë që ishin zgjuar punonin me vrull duke shikuar çastet që iknin një nga një mu si qerret e dasmorëve të cilët radhiten njëri pas tjetrit për t’i lëshuar radhën qerres ku do të hipte nusja, atij çasti të madh. Hoqi vështrimin nga shtëpia dhe me të shpejtë pagoi drejtuesin e taksisë i cili po priste pa fjalë.Vetëm pasi ktheu veturën dhe bëri të nisej tha:

-         Tani lamtumirë dhe me fat dasma e bijës.

         -    Faleminderit. Gëzofshi edhe ju! I gjegji nga pas Ali Kurbeti. Pastaj me

hapa të ngadalshëm u nis kah shtëpia duke shtrënguar me duart e lodhura dy çanta të mëdha të mbushura me rrobet e tij, me dhurata e gjëra të tjera që kishte sjellë nga Gjermania. Askush s’po e priste. Të gjithë e dinin se do të vinte të nesërmen. Po ai nuk kishte mundur të duronte edhe një ditë. Kishte njëzet e pesë vjet që Ali Kurbeti punonte në dhe të huaj. Larg të dashurve, larg vatrës ku u rrit, larg aromës së bukës së misrit që aq mirë e gatuante nëna plakë. Kur ishte martuar nuk kishte qëndruar më shumë se një javë me të shoqen. Ishte nisur duke pasur në mendje lotët e gruas dhe shikimin plot mall e dhembje të nënës plakë që kishun mbetur të vetme si kërcure në shtëpinë përdhese, me bindjen se do të punonte vetëm një vit a dy sa për të ndërtuar dosido një shtëpi të re e të mbeteshein gjallë.Por ç’ndodhi pastaj? Jo një vit a dy po rrum njëzet e pesë vjet çoi Ali Kurbeti në dhe të huaj.Nuk e quanin kot fshatarët Ali Kurbeti. Tani kishte bërë shtëpi të bukur dhe kishte fituar mjaft, por gjysmën e zemrës Ali Kurbetit i dukej se e kishte të kalbur nga lotët, malli e dhembja për njerëzit dhe vendlindjen, ndërsa trupin të dërmuar e të lodhur nga puna e rëndë.Kur e shikoje në fytyrë të dukej se kishte vite dyfish më tepër se në të vërtetë. Pastaj flokët krejt thinja, duart e enjtura e tërë kallo që vazhdimisht i dridheshin sa të vinte ta qash atë njeri me gjysmë jete. Kështu i kishin lindur dy fëmijë. Kur ishte lindur Gëzimja, e shoqja i kishte dhënë sihariqin në letër. Vetë kishte mundur të vinte dy javë pas lindjes së saj. Ndërsa për lindjen e Sokolit për fat kishte qëlluar në shtëpi, por edhe atëherë pas dy ditësh i ishte dashur të shkonte ende pa e njohur mirë fytyrën e të birit. Dhe kështu ishin rritur fëmijët, duke e pasur pranë të jatin nga disa ditë e lar me muaj të tërë e vite. Kjo ishte jeta e copëtuar e Ali Kurbetit. Në fshat e nderonin. Përkundër vuejtjeve Ali Kurbeti ishte njeri i dashur dhe bujar.

Sot ishte kthyer përgjithmonë. I kishte dhënë lamtumirën e fundit atij dheu që e kishte rjepur aq vite. Shkas që ishte kthyer pikërisht atë ditë ishte edhe ajo se këtë javë po e martonte të bijën.Sa shpejt kishin kaluar vitet. Sa shpejt qe rritur Gëzimja e tij. Ndoshta i dukej shpejt duke pasur në mend çastet e kaluara bashkë. E ato vërtetë ishin të të pakta. Aq të shkurtëra. Ky mendim e bëri të mbështetet pa fuqi në portën e hekurt të oborrit Ali Kurbetin. Ai s’kishte si ta kujtonte të bijën. Tani që ajo qe rritur e pjekur për derë të huaj e kuptoi sa shumë i mungonin çastet me të për të cilat aq shumë kishte pasur nevojë.Një ofkëllimë plot vaj të shkëputur nga thellësia e zemrës lëshoi Ali Kurbeti. Oh, Ximja ime. Bija ime e dashur. Të rriti malli për babin tënd bijë. Të poqi dhembja për dashuri prindi që kurrë s’munda të ta jap, shpirtka ime e vogël.Ohhh...,qau një copë herë ashtu mbështetur në portë pa e pa parë kush. Një zë i njohur, por me një vaj të thekshëm e bëri të ndalet në çast nga ai përgjërim.Fshiu lotët teposhtë faqeve me duart e enjtura që i dridheshin dhe vuri veshin të dëgjonte. U dridh kur njohu zërin e së bijës. Ishte e premte dhe në atë ditë ishte zakon që vajzat të cilat martoheshin zgjoheshin me të gdhirë mëngjezi, vishnin rrobet e nusërisë, hidhnin një shami në kokë duke mbuluar me të fytyrën dhe dilnin të shoqëruara nga një shoqe e zgjedhur për të vizituar me radhë shtëpitë e familjarëve të afërt duke qarë me zë e duke i vajtuar që nga babai e nëna, nga më i madhi te më i vogli e deri te shoqet me radhë. Kjo e qarë ishte e zakonshme e në një mënyrë bëhej nga të gjitha vashat që martoheshin,por megjithatë të rënqethej trupi kur e dëgjoje dhe s’kishe si ti përmbaje lotët. E si të mos qaje kur ato vasha numëronin aq bukur episodet më të mira të jetës e aq mallëngjyeshëm radhitnin fjalët. Nuk mbahej në mend qëkur zhvillohej tradita e këtij arti aq të vjetër që në të vërtetë ishte një lamtumirë e tërë atyre viteve të ëmbla fëmijërore, ëndërrave, lojërave e bredhjeve të pa brenga. Lamtumirë e një jete që kurrë s’do të kthehej. Një jete të dashur, të paharruar.

Deshi të hynte edhe Ali Kurbeti ta mirrte të bijën në krahëror si çdoherë kur kthehej nga kurbeti, të bëhej pjesë e atij vaji, pjesë e atyre kujtimeve. Por sa bëri të hapë portën, u ndal.Çdo t’i thoshte e bija vallë?! Ç’kujtime me babain e saj kishte për të qarë?! Sa herë kishin biseduar bashkë?! Saherë kishin shetitur bashkë?! Sa herë..... ?! Sa herë...?! Sa shumë pyetje. Sa pak përgjigje. Ai madje as nuk po e njihte sa duhej të bijën. Psherëtiu me dhembje duke mbajtur krahërorin me duar si të donte të ndalte të rrahurat e fuqishme të zemrës.Vonë. Shumë vonë po kthehem, mendoi dhe prapë i rrëshqitën lotët fytyrës së rudhur.

                                       *      *      *       *        *

Ishin kryer të gjitha punët. Edhe paja ishte paluar me kujdes në arkën e madhe në mënyrë që nesër kur të vinin dasmorët të mos hutoheshin. Të gjithë po bëheshin gati të flinin përveç Ali Kurbetit. Pa mundur të duronte u ngjit edhe njëherë në dhomën e së bijës. Gëzimen e gjeti ulur në skaj të shtratit me fytyrën mes duarve. Iu duk se ajo e kishte pritur. Se edhe ajo kishte dashur ta shihte para se të binte. Me të hyrë i ati Gëzimja u ngrit në këmbë.

               -Urdhëro baba? Foli duke e ditur se nuk kishte nevojë për pyetje. Nuk kishte nevojë as për përgjigje por megjithatë Ali Kurbeti u përgjigj.

               -Asgjë,asgjë bijë. Vetëm desha të sigurohem në janë të gjitha në rregull.

             E dinte Gëzimja se i ati ishte ngjitur lart vetëm për ta parë ate. Të përshëndetej me te qoftë edhe me një shikim të përmallshëm të cilin Ali Kurbeti e kishte aq të fuqishëm sa po të mundej me të do mbushte gjithë zbraztësitë e fëminisë së vajzës.Kishin mbetur të ngurosur në këmbë duke gëlltitur lotët të mos u shpëtonin. Papritur Gëzimja iu hodh në përqafim duke shpërthyer në një vaj të papërmajtur.

             -Babi im, oh, babi im!

             -Bija ime e dashur! E mirkëza ime! Çupa ime e ëmbël!

 Një kohë të gjatë qëndruan ashtu në përqafim të ngrohtë plot fjalë, urime, dëshira të pathëna. Për të kushedi të satën herë Ali Kurbeti mendoi: Vonë. Shumë vonë.

6 qershor 1987