Kulturë
Cikël poetik nga Pjetër Zefi
E shtune, 10.12.2011, 02:58 PM
Pjetër Zefi, ka lindur me 5 dhjetor 1953 ne fshatin Beltoje afer Shkodres. Arsimin fillor dhe tetevjeçar e kreu me rezultate te shkelqyera ne vendlindje.
Lufta e eger e klasave zbatuar me besnikeri nga sistemi i diktatures komuniste i mohoi endrrat dhe deshirat per te vazhduar studimet. Pas perpjekjeve te mundimshme arriti qe ne vitin 1978 te perfundoje shkollen e mesme pa shkeputje nga puna.
Qysh ne bankat e shkolles fillore dhe asaj 8 vjeçare nisi te shkruaje poezi dhe skica letrare.
Me kalimin e viteve nisi te botoje ne gazeten lokale "Jeta e Re" por nuk mundi te vijonte me tej sepse u kercenua nga organet e partise ne pushtet per idete e shprehura.
Por pavaresisht kesaj , ai nuk e ka nderprere krijimtarine e tij dhe pas shume vitesh ka perzgjedhur disa poezi dhe ka dale me vellimin "Katér stinét brenda meje"
Jeton prej 16 vitesh ne Revello , provinca Cuneo, Itali.
NËNA IME
Në ëndërr m'u shfaq kjo nëna ime
Dorën m'a zgjati mbi flokët e rralluar.
Gjashtë vite pa e parë fytyrën time
Kaq shumë dhe mua më kishte munguar.
Më vështronte sikur më përpinte me sy
E shkrihej në lotë e djegur prej mallit.
Unë si fëmijë i bindur ulur aty
Dhe kundroja Nënën time që i fliste djalit.
“Kam kaq kohë o bir që zërin s’ta dëgjoj
Më dukesh në fytyrë edhe pak i hequr.
Duket se vetëm një natë për mua kaloi
Tash jam me ty mallin duke tretur.”
“Ke plot të drejtë o e shtrejta Nënëloke
-I thashë me zërin që më dridhej si thupër-
Kohën s’e vëmë re sa shpejt fluturoka,
Më le me dy nipa,sot janë katër të bukur ”.
Por erdhi momenti dhe ëndrra u shua
Dhe Nënëloken time më nuk e pashë.
Trishtimi më kapi,kaq shpejt u largua:
“O sa mirë që u takuam “ me vete thashë !
KËNGA IME
E këndoj një këngë
herë hërë prej mërzisë
larg në megrim.
E këndoj pa zë
heret kur lind dita
në kulmin e punës
apo vonë në kthim.
E ndjej shungullimën
si dridhen tingujt
e shkrihen notat
në gjoks brenda meje.
Trokasin orët
Një pas një ditët
me këngën time
gjejnë rrugën e jetës.
E këndoj një këngë
prej shtegëtimit të gjatë,
në stacione heshtje
stepem po nuk ndalem,
se më buçet kënga
si një radio zgjimi.
IMAZHI I VENDLINDJES
Vendlindja jeton me imazhin e plotë,
Kur jeta me hodhi larg në mërgim.
Vërtitem si zogu shtegtar nëpër botë,
Kur do vijë dita tek ti të gjej kthim.
Biri për nënën ka mall kur është larg,
Dëshirat dhe ëndrrat shtohen më shumë.
Kujtimet e largëta vijnë e lidhen varg
Copëza të vendlindjes më shfaqen në gjumë.
Hapat ikur larg, nëpër botë tretur
I brejtur në shpirt e ndjej mungesën.
Me zemër prej mallit sot jam i etur
Jam si Ago Ymeri që mbajti besën.
Fëshfërijnë gjethet në pyjet e lashta
Në gjokse malesh burojnë të ëmblat kroje.
Nga fushat e thekura vlon ethshëm vapa
Nata zbret e heshtur me drita xixëllonje.
Nën dritën e henës nisin përfytyrohen
Lëgjendat e lashta me eposin e kreshnikëve.
Muji dhe zanat diku atje takohen
Dhe forcë merrr atdheu nga qumështi i gjinjve.
Në kalanë e Rozafës me mijëra vjet pikon
Qumshti i një nëne tretur me një besë.
Atdheu mes dallgësh ngrihet e jeton
Nën dritën e lirisë jep guxim dhe qëndresë.
PËR TY SHKODËR
Më dogji malli për ty moj Shkodër
Kur ndodhem larg më tretesh në sy.
Dashuria ime ndalet mbi atë kodër
Të hidhem ndër krahë kur ndodhem aty.
Po nis e më tregon Rozafa e lashtë
Në bedenat e saj gjëmoi historia.
Shekujt para meje u mblodhën bashkë
Dhe nisin rrëfimin ku zu rrënjë lavdia.
Liqeni freskon me ujë e i jep shije
Qyteti në pasqyrë zgjohet çdo mëngjes.
Si një zonjë e madhe sa i paska hije
Edhe kur ka halle nis e buzëqesh.
Sa paskam dëshirë Pjacën ta përshkoj
E të marr drejtimin kah Dugajtë e Reja .
Gjithë njerëzit më janë të njohur e dua t’i takoj
Prej vitesh vetëm në imagjinatën time i gjeja.
Sa herë vi tek ti moj Shkodërlocja ime
Më pret me bujari siç ke zemren e bardhë.
Çdo rrugë e lagje më zgjon sa kujtime
Hapi krahët i lumtur tek ti jam duke ardhë.
VJESHTA E VENDLINDJES SIME
Pikon vesa e mëngjesit në një tis agimi
Zogjtë fluturojnë pa adresë në kupolën e qiellit.
Gjallërohet mëngjesi në këto orë zgjimi
Natyra zgjohet dhe i falet plot gaz diellit.
Retë e përhime qëndrojnë varur horizontit
Malet përkarshi kanë vënë kësulen e bardhë.
Gurgullon uji i Drinit prej rrugëtimit të qëmotit
Dita nis e vrullshme me këmbë të mbarë.
Paska marrë me vehte gjithë ngjyrat e kohës
Dhe para syve na shfaqet me krejt bukurinë...
T’i kisha mbledhur gjithë stolitë e botës
Me bukur se kjo vjeshtë s’do kishte hijeshinë.
E përjetoj me ëndje këtë ditë vjeshtore
Këtë stinë të munguar e rigjej sërish.
Më shfaqet si retrospektivë e ditëve rinore
Me rrëmbeu nostalgjia nën një forcë magjish.
M’u kënaq shpirti tek kundroj peizazhin
Sa bukur vendit tim ia qëndisi vjeshta.
I lehtësuar prej mallit shkarkova gjithë bagazhin
E kujtimeve të vendlindjes që lënë gjurmë te jeta.
MALLI PËR VËNDLINDJEN
Nëpër ara të gjata me bar e lule shumë
Më vlon dëshira të shkel me këmbët e mia.
Nën hijen e plepave të shtrihem të fle gjumë
Prej freskisë së flladit të më tretet mërzia .
Oh sikur ta gjeja vehten atje ku ma kërkon shpirti
Të zgjohem i lumtur me kujtimet e rinisë.
Me këngë gjelash të më zgjojë agimi
Cicërimat e zogjve në pentagrame simfonishë.
Në oborr ku çelin me ngut lule trëndafili
Më kapi malli njëherë të ulem t’u marr erë.
Aromës së tyre ua paskam harruar shijen
Në vend të nektarit larg paskam marrë vrerë.
Dëshira më jep udhë në muajin e gushtit
Vendlindja më pret me sofrën e shtruar.
Kur rrushi piqet e vlon ëmbël prej mushtit,
Atje do të jem me frutet e tokës në duar.
Paskam nevojë njëherë të përshëndetem me ju
Prej vitesh kjo kohë na ndau për së gjalli.
Larg në mërgim ke mall dhe për gur e dru,
Boshllekut në zemër pres t’i ndizet zjarri.
E DUA PRANVERËN
E dua pranverën kur vjen nëpër fusha
E bari rritet e gjelbëron krejt vendin.
Cicërojnë zogjtë mbi pemë e gëmusha
Natyra shpërthen kudo e ngjall atje shendin.
Drandofillja e kuqe në kulm të hijeshisë
Çel gonxhet e ndezura sa hap syrin dielli.
I fton të dashuruarit me afshin e rinisë,
Lind ndjenja të pastra si kaltërsi qielli.
Nga maja e Veles vërshojnë të parat rreze
E Drini plak përcjell shtratit gurgullimën.
Rrëshqet fushave freskia e mëngjeseve
Nën vesën margaritar toka ndjen ngazëllimin.
E dua pranverën me gjithë ngjyrat e saj
Me lulet si dikur do të thurja një kurorë.
Si fëmijë do të rendja pas xixellonjave në maj.
Kënaqësinë e atëhershme ta ndjeja veç një orë.
GJURMËT E KTHIMIT
Gjurmët e kthimit një mbi një i shpejtoj
Kur mora udhën mbas shtegëtimeve të gjata.
Nuk e di a eci apo me shpirt vrapoj,
Diku rend mes fushave dhe maleve të larta.
Ju luta diellit të më shkurtojë pak rrugën
I thashë dhe hënës të më bëjë dritë natën.
I çova fjalë vendit të më bëjë gati bukën
I uritur prej mallit përqafime më shfaqen.
Sa kam dëshirë të prek unë tokën time
Prej vitesh koha ma shkëmbeu me një tjetër.
Do të kthehesha si zog i lodhur në shtegëtime
Dhe të prehem në strehën time të vjeter.
Kjo shtëpi e braktisur e fortë qëndron prej mallit.
Këta njerëz që fytyrën ua paskam harruar
Në shkëmbim të mungesës dashuri më falin,
Më kthejnë në origjinën time të bekuar.
BASHKËFSHATARËT E MI
Në vëndindjen tim atje në fshat,
Bashkëfshatarët e mi e marrin punën shtruar.
Mëngjeseve i pinë kafetë qetë - qetë,
Shtrojnë muhabetet e kohës në tavolinë,
Politikën e ditës ngacmojnë me nge,
Me një dopio raki i shuajnë hallet.
Pastaj në arë i gjen duke punuar.
Zhegut flenë tërësisht gjumë,
Të dielave shkojnë rregullisht në kishë.
Ulen në bankën e rezervuar
Ritualin e zakonshëm e përsërisin me besnikëri.
Një tringëllimë zileje presin nga dreka
Prej bijve në mërgim,
Magji buzëqeshjes u buron zemra,
Jetojnë mes realitetit dhe shpresës,
Ditët i shtyjnë me lajmin e mirë.
….E unë një nga një i përshëndes nga larg.
Murit të kapitalizmit i shtoj çdo ditë
Një tullë me djersën time
Nga mëngjesi deri në darkë.
TË KËRKOJ….
Të kërkoj e dashur çdo çast për ty mendoj
Në ëndrra më shfaqesh e gjumin ma trazon,
Zgjohem me dëshirën a thua do të takoj
Zemrën ma ndez prush në ekstazë po me çon.
Kam harruar tingullin zërit tënd të ëmbël
Puthjet e tua të nxehta në buzë m’u thane,
Afshi i dashurisë tënde më ngrohte në zemër
Gjithë çka përjetova tek ti , ikën e më lanë.
Vërtitem me imazhin tënd që më ndjek pas,
Në cepin e një rruge në harkun e një dite.
M’u mpak dhe zëri dhe s’kam forcë të thërras,
Sapo të të shoh mbaj zemren mos të më ikë.
Ndoshta kjo s’do të mund të ndodhë kurrë
T’i vëmë dashurisë tonë një kapak floriri,
Ndoshta buzët e tua kanë marrë tjetër vulë
Ndërsa unë rri e digjem për ty si një qiri.
DUKE TE PRITUR TY
Dashuria jote
buron nga shpirti i pastër,
derdhet në honet e mirësisë
dhe shuan etjen
buzëve të thekura që në pritje u mekën
duke pritur çastin magjik.
Kjo ditë u përjetua me vibracione zemre
si troku i kuajve që vijnë e ikin,
zhduken papritur e treten në horizont.
Duke të pritur ty
minutat u zgjatën,u matën me jetën.
Një flakë shprese u ndez,
një dritë e madhe që ndriçonte qiejt.
Kur ti erdhe
unë të vështroja me kureshtje,
pastaj formulova një kërkesë të thjeshte:
“Të lutem në sy më shiko,
ta gjejmë rrugën në galaktikën e dashurisë
dhe botën tonë ta vendosim
atje ku qiejt kanë hapësira pafund
me diellin e buzëqeshjes në qendër".
SHIU VEROR
Degët e pemëve u përkundën lehtë
Ja behu era e jugut mbi gjethet vale-valë.
Në qiellin e ngrysur u mblodhën retë
Filluan të parat pikla në tokën e tharë.
Dy zogj të trembur kërkojnë diku strehimin
Të strukur cicërojnë nën degët e një plepi.
Në rrëmujë e sipër kanë humbur orientimin
Kurora e tij stërmadhe një vënd ua gjeti.
Nga dritarja e shtëpisë rrija dhe vështroja
Dy zogjtë të ngjitur aty gushë më gushë.
Cicërimat e lumtura më bënë të mendoja
Rininë tonë të hershme kur punonim në fushë.
Një shi i rrëmbyeshëm vere na kish befasuar
Dhe nisëm ikjen teksa punonim në arë.
Strehimin e gjetëm nën një shelg degëlëshuar
Aty guxova dhe të rrëmbeva puthjen e parë.
Nga magjia e puthjes u shfaq dhe ylberi
Vellon me shtatë ngjyra harkoi mbi ne,
Nga kupë e qiellit na vështronte dielli
Ne të harruar nën shelgun atje.
DASHURI DHE SHPRESË
Ëndrat fluturojnë me krahë dëshirash
Drejt teje kanë marrë një hov të ri.
Koha vrapon me shpejtësi vetëtimash
Lajmëron se dashuria nuk njeh largësi.
Jam i tretur në pafundësinë e shpirtit
Kam hapur një portë në botën tënde.
Jetoj me shpresë nën dritën e guximit
Tek ti po përcjell këto rrahje zemre.
Ndodhem para teje nën dritaren e pritjes
M’i hap kanatat të gëzoj dritën e lumturisë.
Një rreze shprese një shenjë e pikënisjes
Ta përflak qiellin me afshin e dashurisë.
Ma ngrohe shpirtin hov m’i dhe jetës
Më lidhe me litarë ndjenjash të pafund.
Ëndrrat gjallërojnë me farën e shpresës
Të vetmet emocione që nuk gjinden askund.
DO TA GJEJ
Më çove diku afër burimit
Pastaj s’ më dhe të pi ujë.
Ma grise kartën e besimit
Më le në heshtje të vuaj.
Ma hape dritaren e zemrës
Me shpresën të lidhemi bashkë.
Trokita në portën e mirësjelljes
Prita si fukara aty jashtë.
Më çove drejt qiellit të lumturisë
Më dhe krahë të fluturoja.
U katapultova në gropën e vetmisë
Me të drejtën veç të ëndërroja.
Do t’a gjej një ditë rrugën e burimit
E do të shuaj etjen në buzët e tua.
Do të marr prej teje kartën e besimit
Nënshkruar me fjalën magjike : TË DUA.
TRËNDAFILI I ÇELUR
Trëndafili çel me gonxhe e plot hire
Njerëzia aty pranë kundrojnë bukurinë.
Aroma e këndshme të josh në delire
Kush shijen ja ndjen provon lumturinë.
Lulja e freskët e mëngjezit të sapozgjuar
U çel papritur me diellin rrezeartë .
Gjithë natën kruspull rrinte e menduar
Kujt do t’ja falte dashurinë e pare!?
Kujt do t’ja falte dashurinë hyjnore
Kush t’i dhuronte të ëmblat ledhatime .
Me bukurine e saj prej kopshteve përrallore
Petalet ndezur flakë për një puthje intime.
Por një dorë mizore e këputi në mes
Në vënd të mirësjelljes u shfaq mizoria,
Petalet u shkëputën e ranë në shesh
Na u vyshk lulja i humbi bukuria.
Dora e egër që s’pati mëshirë
Me gjëmba u shpua nga trupi i saj,
Tirania e shpirtit t’a kuptojë më mirë
Se bukuria e lindur s’mbart me vehte faj.
SHFRENIM
Dritat e mesnatës
zhyten në pellgun e territ,
Muzika e nxehtë
josh njerëzit në defrim,
Në kulmin e haresë
edhe hëna
do të zbriste
për pak argëtim.
(Ditën e nesërme t’ja falim dreqit !)
SHTERPËSIA
Shterpësi që fshihesh nën jastekë të rafinuar,
Fetusin e gënjeshtrës e mban gjallë me zor.
Në mendjet e njerëzve si krijesë e klonuar,
Mashtrimin si armë marramendëse përdor.
Nëpër një terren djerrë ku zë vënd politika
Kur s’ka çfar të pjellë prej barku tharë mot ,
Me sherre e shantazhe liderëve u lind dhe u ngryset dita
Populli në përvujtësi me makinacione u ngop .
Shterpësi idesh që marrin udhën dëshpëruese,
E mpihen nën efektet e alkoolit e drogës.
Kur vizioni i së ardhmes s’ ka pamje premtuese,
Kërkon nëpër mjegull, humb rrugëve të trullosjes .
Kësaj kohe shterpë që nuk pjell as vetvehten,
Me pilula fuqidhënëse i serviret mbijetesa.
Në skuta të errëta mbyll mbrenda të vërtetën,
Zgjohet e fle gjumë me gënjeshtrat e veta .
TROKITJE
Në portën e zemrës tënde një ditë trokita,
Ndihmë kërkoja se të kisha mik.
Ngarkuar emocionesh pas dere të prita,
Ndërsa ti më survejoje pas syrit magjik.
U lodha duke pritur, ti portën nuk e hape
E zemrën e ndrydhe e bëre porsi gur.
Dyshova se trokita gabim asaj nate,
Meqë porta s’u hap siç hapej dikur.
U ktheva përsëri tek ti me mendimin,
Të kërkoja falje nëse gabova diku.
Por ti aq shpejt kishe vënë lajmërimin,
"Mos me kerkoni se nuk jam kétu"
IKJE
Gjendem shpesh
në të njëjtin udhëkryq,
dhe pse rretherrotull jam përpjekur
të marr udhë të re.
Pasiguria e kohës
dhe mundimi i së kaluarës,
si shpata e Demokleut
qëndrojnë mbi mua.
Kërkoj një ikje
në ekzotikën e shpirtit,
në plazhe vetmie
ku s’më sheh askush.
Prej andrrallave të ditës
kërkoj shpëtimin,
Dritaren e ëndrrave
e mbaj hapur gjithmonë,
dëgjoj trokitje zemre
kur më zgjojnë shpresën.
Në portën e dashurisë,
pres e pres,
të më shfaqet ndokush.
RRUGA E POEZISË
Jam futur si një këmbësor në rrugën e poezisë
Takoj poetë që rendin me makinat libra.
Më pushton nganjëherë ndjenja e zilisë
Një makine si kjo shpresoj t’i vijë dita.
Poetët investojnë shumë vite për poezinë
Me vargun e tyre ndërtojnë pallate letrare.
Kurse unë thjesht me dy dhoma një kuzhinë
Kërkoj të bëj pjesë në këtë lagje të madhe.
Poetet kanë shpirtin e gjërë të madh sa deti,
Gjejnë shprehi me vargjet e tyre si pulëbardha.
Për fat të mirë kjo ndjesi dhe mua më gjeti,
Të thurja vargje si zogjtë në kaltërsi me flatra.
Aty, në mes jush po vi edhe unë
Që rrugën e bukur të poezisë ndjek në vite.
Në tapetin e saj plot ngjyra dua të lë gjurmë,
S’do të lodhesha kurrë së kërkuari shtigje.
BIE BORË
Reja u lëmua në trajtën e një çarçafi gri
Nisën të zbresin poshtë ca fluturza prej bore.
Natyra memece në pritje të një eventi të ri
Toka vishet me të bardhë në rrugë e oborre.
Dal të sodis këtë natyrë të ashpër dimërore
Më rrëmbeu papritur kjo bardhësi e kohës.
S’i fshihkam dot duart prej trilleve fëmijnore
Mbi flokë bardhësi e borës mbulon gjumët e moshës.
Dola përjashtë se askush s’mund të më ndalë
Ta ndjej borën kur më përkëdhel ashtu në faqe,
Teksa kërcet poshtë këmbëve e ngjishet palë- palë
Shtigjeve të pashkelura të eksploroj botën në paqe.
Dua të shkel në këtë qilim të bardhë dimëror
Nëse më kërkoni kam lënë ca gjurmë mbrapa,
Përshtatem kaq mirë në peisazhin qetësor
S’më pëlqejnë rrëmujat kur të vijë vapa.
NËNAVE SHQIPTARE
Nënat shqiptare të urta dhe stoike
Gjenialiteti i tyre ka rrënjë të thella.
Ata që dhimbjes i dhanë një trajtë epike
Me qëndresën e tyre u kthyen në legjenda.
Të pa pëkulura në kohë e situata të vështira
Kur kombit i silleshin përqark re të zeza.
Prej shpirtit i nxorën vlerat më të mira
E u ngritën në bashkëvujtësi si nënë Tereza.
Nënat shqiptare të atdheut - medalje nderi ,
Të përvuajtura,të dhëmbshura deri në meritë.
Të serta, të përkushtuara deri në altar të nderit,
Në rrugën e tyre dashuria u bëhet dritë.
Nënat shqiptare që dhanë gjakun e jetës
Me qumështin e gjirit kanë ushqyer brezat.
I përcollën bijtë në shtigjet e betejës
Me shpirtin e tyre lanë gjurmë tek zemrat .
PESHKATARËT DHE SIRENA E DETIT
Peshkatarët të lodhur prej natës së gjatë,
Në agun e mëngjesit shpejtun rrjetat t’i ngrenë.
U shtangën kur mblodhën gjahun e asaj natë ,
Në sipërfaqe të ujit u shfaq një sirenë.
I mrekulloi bukuria e saj e mahnitshme,
Njëri tjetrin vështruan kush ta gëzojë i pari,
Kujt t’i bie shorti për këtë dhuratë perëndie,
Që deti me bujarinë e vet këtë ditë ua fali.
Në horizontin e pafund plot rreze lëshoi dielli,
Sirena ndriste gjithçka me bukurinë e saj .
Zemrat e peshkatarëve si prush ua ndezi
Kujt i ndihmonte fati me të jetën ta ndajë !?
“Mos u gëzoni kot o peshkatar’ të mirë
-U foli me zë të mekur sirena hyjnore-
Nuk dua t’ua vras të zjarrtën dëshirë
Se s’mund të jem pjesë e jetës tokësore.
Vërtetë ngjaj e bukur me bishtin si peshk,
Por nuk jam e atillë që të kapem me rrjeta.
Në gjirin e detit më pagëzuan mbretëreshë,
Atje për mua rrjedh kaq e lumtur jeta “ .
Erdhi pastaj dallgë e fortë, e lartë sa mali,
U zhduk sirenë e bukur,e u treti nga sytë.
Peshkatarët të heshtur, seç i mbërtheu malli,
Vallë a mund ta takonin magjinë ndonjë ditë !?