Baki Ymeri: Shpirti shqiptar në zemër të Transilvanisë

Përshëndetje nga ana e redaksisë së revistës Shqiptari

Shpirti shqiptar në zemër të Transilvanisë

Nuk kam parë askund në botë njerëz aq të shoqërueshëm, aq të mirë, aq të vyeshëm, ndaj publikisht mund të them se jam dashuruar në Shqipërinë e cila brenda pesë vitesh do t’ia kalojë edhe Bregut të Fildishtë. Shqipëria m’u duk si një Parajsë e vërtetë. (Mihaela Albu)

Nga Baki Ymeri

Me një bukuri prej Parajse, pothuajse e ardhur nga një tjetër botë, Transilvania të josh që në shikim të parë. Pikësëpari të josh bota magjike e bukurisë fenomenale të femrës rumune që shëmbëllen me bukurinë e vashave tona të mbrujtura me një çiltri dhe fizionomi formash perfekte ku mund t’i gjesh detrat, malet, lumenjtë, fushat dhe shpirtin e shenjtë të zanave të Dardanisë së lashtë që përkufizohej me Dakinë antike të periudhës paraosmane, parasllave dhe paralatine. Femra rumune dhe femra shqiptare përbëjnë një brishtësi të gërshetuar me përkufizimet e një trungu të përbashkët që e mban mbi supe peshën e historisë me shpresën permanente të një ardhmërie të shkëlqyer. Nuk është vetëm një hapsirë gjeografike Rumania ime dhe Dardania e zemrës sate, por është zëri i gjakut dhe një periudhë e jetës sonë që e përjetojmë edhe në do vende tjera, por pa e haruar vendlindjen dhe të shkuarën tonë, ngase po qe se e harojomë identitetin tonë, do ta ndjenim veten si një pemë që i ka humbur rrënjët.

Shqiptarët nuk kanë kurrfarë shansash për afirmim kombëtar e ndërkombëtar po qe se nuk i nderojnë vlerat, heronjtë dhe martirët. Para se të bësh fjalë për heronjtë që e fisnikëruan historinë tonë, rumunëve duhet t’ua thuash atë që e kanë thënë titanët e kjësaj bote para 100 vitesh, se me ta nuk jemi fis por vëllezër të një gjaku, se fjalët më të vjetra dhe më të bukura të tyre kanë bashkëpërkime identike edhe në gjuhën shqipe, se Rumania për shqiptarët është Atdheu i Poezisë, se Bukureshti është qendra botërore e frymëzimit, dhe se Rumania është vendi i bukurosheve më të bukura në botë. Të themi se ne e thamë këtë në Devë, ndoshta mund të tingëllojë si vetëlavdërim, por Diploma e Shkëlqesisë dhe fotografitë e justifikojnë faktin se Deva e Transilvanisë e afirmoi këto ditë (15 qershor), Shqipërinë dhe totalitetin e vlerave të saj me Kosovën dhe trojet e tjera shqiptare që meritojnë të njihen në këtë vatër të motshme të rilindësve tanë. Dikujt mund t’i duket qesharak mendimi ynë bukurinë e femrës rumune që mund të konkurojë në përmasa interplanetare, ndërsa neve na duket qesharak veprimi i disa diplomatëve dhe politikanëve tanë që e tradhëtojnë moralin familjar duke e zëvendësuar politikën dhe diplomacinë me kurvëri.

Për t’u ndërlidhur me temën, pas manifestimit për të cilin do themi ca fjalë në vazhdim, patëm fatin të vizitojmë Kështjellën mesjetare të Devës, një vend atraktiv turistik dhe historik që daton nga viti 1269. Duke arritur me telekabinë në majë të kështjellës, ke fatin të admirosh panoramën e Devës me Bibliotekën qëndrore ku u mbajt një manifestim i denjë kushtuar Shqipërisë, lansimit të revistës „Carmina Balcanica” dhe vëllimit „Metaforat e dritës” të poetit Ioan N. Rosca, si dhe përurimit të librave të Editurës Eikon të drejtuar nga Valentin Ajderu me origjinë nga Basarabia. Autor i fotografive të këtij manifestimi është Constantin Grecu, shefi i Klubit Letrar ,,Victor Isaac" në Hunedoara, ndërsa moderatore e solemnitetit kushtuar Shqipërisë është zonja Muguras Maria Petrescu, përkthyese dhe kryeredaktore e revistës „Provincia Corvin” e cila ka hapur shtyllat, edhe për afirmimin e vlerave shqiptare.

Shqipëria është një një vend i bekuar nga Zoti

Në kuadrin e fotodokumentimit është prezent afishi me emrin e ambasadorit të Shqipërisë në Bukuresht, Zoti Sami Shiba. Në pamundësi të vijë si pasojë e obligimeve ndaj ambasadës, Shqipërinë e shqiptarëve të Rumanisë në këtë manifestim e prezantoi autori i këtij shkrimi, duke ua bërë të njohur të pranishmëve vlerat e shqiptarizmit, revistat „Shqiptari” dhe „Kosova”, afrinë e gjuhës shqipe me gjuhën rumune, vargje në gjuhën shqipe të disa autorëve rumunë prezent në manifestim. Zonja Mugurash Maria Petresku e lexoi letrën përshëndetëse të ambasadorit shqiptar, ndërsa drejtori i Bibliotekës „Ovid Desnusianu”, Zoti Ioan Sebastian Bara e lexoi mesazhin e tij në adresë të Shqipërisë, kurse pas përfundimit të manifestimit, në emër të tij dhe në emër të Kryetarit të Këshillit të Rrethit të Hunedoarës, Profesor Mircea Molot, shpërndau Diploma të Shkëlqesisë në adresë të ambasadorit të Shqipërisë, në adresë të kryeredaktorit të revistës Shqiptari, në adresë të poetëve Mihaela Albu, Dan Anghelescu, Ioan N. Rosca, Eugen Evu, si dhe në adresë të drejtorit të Editurës Eikon, Valentin Ajderu.

Me këtë rast, në këtë kontekst admirimi dhe afirmimi, po japim mendimet e dy profesorëve universitarë. Dr. Dan Anghelescu: „Shqipëria është një atdhe ëndrrash, një vend i bekuar nga Zoti. Para se të vi në zemër të Transilvanisë, pata nderin të vizitoj Vlorën së bashku me Zonjën Mihaela Albu, dhe zemra na u bë mal kur pamë se Shqipëria nuk ishte vendi më i varfër në Europë, siç flitej deri dje, por një vend rrugësh moderne, malesh të larta, njerëzish bujarë të mikpritjes, përzemërsisë dhe dashamirësisë që i karakterizon që nga krijimi i botës.” Prof. dr. Mihaela Albu: „Nuk kam parë askund në botë njerëz aq të shoqërueshëm, aq të mirë, aq të vyeshëm, ndaj publikisht mund të ju them se jam dashuruar në Shqipërinë e cila brenda pesë vitesh do t’ia kalojë edhe Bregut të Fildishtë. Shqipëria m’u duk si një Parajsë e vërtetë.”

Për evenimentin në fjalë, në kuadrin artikullit „Fuçia e barotit të Ballkanit duhet dauzamortizuar me libra”, gazeta „Hunedoreanul” thekson se në Devë dje ishte Dita e Shqipërisë, se Ballkani është një botë befasishë të mbrujtura me tradita dhe tendenca nga më të afërta me esencën e spiritualitetit human, se Shqipëria është një hapsirë gjeografike ku thellësia e ndjeshmërisë ka lindur nga një dhembje realiste dhe ëndërrimtare në të njëjtën përmasë, se revista „Carmina Balcanica” propozon të prezantojë në një koleksion tekstesh të gjalla, interferencat kulturore të popujve të Ballkanit dhe kontributin kulturor të tyre në pasurimin e trashëgimisë së përgjithshme të Europës, se lansimi i numrit të saj dedikuar Shqipërisë u mbajt në prezencë të disa personaliteteve të shquara lokale, se edhepse nuk mundi të marrë pjesë në këtë manifestim, Shkëlqesia e Tij, Sami Shiba, ambasadori i Shqipërisë në Rumani, transmetoi një mesazh përshëndetës duke dëshmuar vlerësimin për këtë numër të revistës dedikuar pothuajse ekskluzivisht atdheut të cilin e përfaqëson në Bukuresht.

BOX

Në vazhdim, po e japim në gjuhën rumune fjalën përshëndetëse të ambasadorit shqiptar, si dhe konsideratat e drejtorit të Bibliotekës së Devës, kushtuar këtij manifestimi që do të mbetet i paharruar në memorjen e publikut që e nderoi Shqipërinë në zemër të Transilvanisë.

Albania are leg?turi foarte bune ?i rela?ii istorice cu România

Sami Shiba (Ambasador al Republicii Albania la Bucuresti)

Stimate Dl. Profesor Mircea Molot, Pre?edinte al Consiliului Jude?ean, Stimate Dl. Sebastian Bara, Director al Bibbliotecii Jude?ene, Stimati conduc?tori ai revistei Carmina Balcanica, Stima?i domni ?i doamne, prieteni ai Albaniei!

În primul rând a? dori s? v? mul?umesc din inim? pentru invita?ia D-voastr?. Chiar daca am tinut foarte mult sa particip la acest eveniment important cultural, ca sa fim impreuna, din cauza unori angajamente neprevazute nu pot onora invitatia D-voastra. Am gasit de cuvinta sa ma adresez D-voastra si participantiilor in acest eveniment si sa va salut si felicit prin aceasta scrisoare. Vreau sa impartasesc niste ganduri, prin intermediul acestei scrisori, referitor la acest eveniment cultural important organizat? in scopul lansarii num?rului revistei Carmina Balcanica consacrat? patrimoniului cultural al ??rilor balcanice si in speta despre Albania, tara pe care eu o reprezint.

A? vrea s?-i mul?umesc doamnei redactor-?ef, Mihaela Albu ?i D-lui director al revistei Dan Anghelescu, precum ?i întregii echip? ?i colaboratorilor ce au lucrat pentru realizarea num?rului dedicat Albaniei. Pe aceast? cale îmi exprim recuno?tiin?a pentru eforturile ?i contribu?ia depusa de echipa in realizarea revistei pentru a face cunoscute valorile culturale, spirituale, artistice ?i toate resursele pe care le ofer? Albania ?i poporul albanez. Pentru mine ca reprezentant al Albaniei în România, aceast? activitate culturala poart? o importan?? deosebit? fiind o contribu?ie real? în afirmarea culturii albaneze in România ?i mai larg. Orice cultur? a unei ??ri particip? la îmbog??irea patrimoniului cultural european. Asemenea activit??i, pe care le consider foarte importante, sus?in p?rerea c? orice comunicare cultural? este cea mai bun? cale pentru a sparge barierele politice, care deseori, au indus ostilitati între insi?i popoarele balcanice. A? dori s? subliniez activit??ile organizate de reprezentan?ii culturilor balcanice, incluziv ?i cei din cel mai nou stat, Kosova, prin care sunt promovate culturile ?i limbile respective, indiferent de obstacolele politice, care, din nefericire, înc? mai exist?. A? vrea s-mi exprim recunostiin?a pentru scriitorii români care au adus în limba român? nu numai literatura provenit? din Albania, dar ?i cea din Kosova.

Stimat? asistent?! Precum sti?i, Albania este o ?ar? mic?, cu o popula?ie t?nâr?. De la o ?ar?, poate cea mai izolat? acum 20 de ani, ast?zi este membr? NATO ?i angajat? într-un proces intensiv de integrare european?. Albanezii au beneficiat de anul trecut liberalizarea vizelor, c?l?torind ca cet??eni europeni în spatiul Schengen. Ast?zi Albania este o ?ar? modern? european?, cu institu?ii democrtatice ?i stat de drept. Albania ofer? ast?zi un climat prielnic pentru afaceri, investitorii str?ini ?i pentru turi?ti. Institu?ii interna?iomnale ?i reviste de prestigiu au men?ionat faptul c? economia albanez? este printre cele mai dinamice în Europa, subliniind cresterea economica de 4,9% în timp de criz? globala. Este evident c? Albania î?i consolideaz? economia de pia??; mentine stabilitatea macroeconomic? ?i continua s? mentin? trendul pozitiv al cre?terii economice. Achizitiile publice se fac 100% prin IT. Centrul National de Înregistrare a activita?ilor de afaceri si Registrul Electronic de Comer? func?ionaz? în a?a fel încât înregistrarea unei afaceri s? nu dureze mai mult de 30 de minute.

Doresc s? men?ionez, de asemenea, c? poten?ialul turistic al zonelor de litoral ?i de munte este foarte mare. În 2010 am avut cel mai mare flux de turi?ti ajungând în jur de 3.5 milioane. În acela?i timp, ghidul turistic cel mai citit în lume “Lonely Planet” a plasat Albania în topul celor 10 destina?ii turistice cele mai c?utate în 2011. În afar? de pozi?ia sa geografic?, clima ?i frumuse?iile naturii, Albania, martori acestei frumuseti sunteti si D-voastra cei care ati vizitat Albania recent, se remarc? printr-o bogat? mo?tenire istoric? ?i cultural?. Se afl? în jur de 2000 de monumente de cultur? care pot fi vizitate de c?tre turi?ti, mai ales cele dou? ora?e antice, Berat ?i Gjirokastra aflate sub protectia UNESCO. Parcul arheologic din Butrinti este foarte cunoscut, aflat si el dub protec?ia UNESCO. Alte ora?e precum Durres, Shkodra, Tirana, Kruja, Korcea, Elbasan si Vlora, sunt alte destina?ii culturale ?i istorice.

Drept urmare a pozi?iilor sale constructiv ?i de moderator, Albania si a c??tigat un nou statut în regiunea noastr?, jucând un rol important în men?inerea securit??ii, p?cii ?i prosperit??ii în Balcan, zona Mediterenean? ?i Europa. Ea este hot?rât? sa sporeasc? acest rol ?i contribu?ie pemtru garantarea stabilit??ii politice ?i economice în regiune. Ea este angajat? s? consolideze rela?iile de bun? vecin?tate ?i de coolaborare economic? cu toate ??rile vecine. Ea nu a încetat s? promoveze integrarea regionala prin crearea infrastructurii comune regionale, prin eliminarea tuturor barierelor frontaliere, care au asigurat circularea liber? a persoanelor, m?rfurilor ?i capitalului, ca singura modalitate pentru asigurarea stabilit?tii, securit??ii ?i prosperit??ii.

Albanezii care tr?iesc în afara greni?elor albaneze sunt sf?tui?i s? fie avoca?ii p?cii ?i stabilit??ii în t?rile unde tr?iesc. Constat?m c? o nou? realitate s-a produs în Balcanii de Vest, dup? ob?inerea independen?ei Kosovo. Acest eveniment a produs, în ultimi trei ani, pace, stabilitate ?i securitate în regiune. Kosova este în drumul de a c??tiga locul pe care îl merit? în uniunea ??rilor libere. Republica Kosova este cunoscut? déjà de c?tre 76 de state ?i altele se a?teapt? s-o recunoasc?. Albania sprijin? recunoa?terea continu? a ei, pentru c? este convins? c? orice nou? recunoa?tere aduce o contribu?ie pentru regiunea noastr?. Albania sprijina includerea Kosovei in toate initiativele regionale si nu numai.

G?sesc prin aceasta cale s? subliniez c? rela?iile între Albania ?i România sunt foarte bune. Leg?turile istorice ?i de prietenie au ajutat, desigur, la men?inerea rela?iilor multidimensionale de ast?zi. Mai mult decât atât, multe personalit??i române?ti cu care m-am întâlnit mi-au confirmat c? Româna va ajuta pentru integrarea în UE al tuturor ??rilor din Balcanii de Vest, eviden?ând Albania ca o ?ar? cu care are leg?turi foarte bune ?i rela?ii istorice. În contextul acestor rela?ii, dialogul politic este foarte bun, acest dialog a culminat cu vizita la Tirana a pre?edintelui României Traian B?sescu, anul trecut. Aceast? vizit?, împreun? cu vizita Vicepremierului ?i Ministrului de Externe al Albaniei, D-lui Edmond Haxhinasto, care se a?teapt?, vor deschide noi perspective pentru institu?ionalizarea colabor?rii celor dou? ??ri pe toate planurile.

Între ??rile noastre s-au semnat toate documentele care reglementez? colaborarea bilaterala, incluzând ?i Tratatul de Prietenie. În acest sens, un rol important joac? comunitatea albanez? din România, care este déjà un punte de leg?tur? între ??rile noastre. Albania este interesat? de extinderea acestor rela?ii, mai ales, pe plan economic, dar ?i al contactelor institu?ionale, între structurile comerciale, între camerele de Comer?, forurile de bussines, agjen?iilor de turism etc. V? mul?umesc!

Un moment spiritual de str?lucire cultural? ?i diplomatic?

Ioan Sebastian Bara

Stima?i invita?i, onorat? asisten??, domni?oarelor, doamnelor ?i domnilor! Suntem ast?zi, aici, martorii ?i f?uritorii unui moment spiritual de excep?ie, de mare înc?rc?tur? cultural? ?i diplomatic?: lansarea ultimului num?r al revistei Carmina Balcanica, revist? de spiritualitate ?i cultur? sud-est european?, un num?r dedicat preponderent culturii albaneze. Salut?m cu deosebit? bucurie pe cei care, cu d?ruire ?i entuziasm, fac posibil? apari?ia unei reviste de o atât de înalt? ?inut?: doamna redactor-?ef Mihaela Albu, domnul director Dan Anghelescu ?i, nu în ultimul rând, pe poetul Eugen Evu, director fondator al revistei Provincia Corvina. Spunem, de asemenea, bun venit la Deva poetului, publicistului, traduc?torului ?i omului de cultur? Baki Ymeri, strâns legat de spiritualitatea româneasc? ?i îi salut?m pe distin?ii scriitori Vali Ajder ?i Ioan N. Ro?ca, poetul care î?i va lansa volumul bilingv englez-român, Amfora de lumin?.

Apari?ia unei reviste cu un asemenea profil era o necesitate, dac? ?inem seam? de istoria ?i de specificul acestui col? de Europ?. Aceast? zon?, relativ restrâns? ca arie geografic?, este un veritabil creuzet de cultur?, un mozaic spiritual în care au interferat religii, culturi, limbi, filozofii de via??. A?a cum remarc? marele savant român Virgil Papacostea, „în unele regiuni, ca de pild? în Albania ?i în Macedonia, se întâlnesc, unele lâng? altele, sate slave, grece?ti, aromâne, albaneze ?i turce?ti”, fapt ce dovede?te strânsa întrep?trundere de culturi ?i civiliza?ii în arealul balcanic. Dar, în acela?i timp, ?tim bine c? de-a lungul istoriei, în aceast? zon? au mocnit ?i s-au declan?at conflicte nu de pu?ine ori dramatice, c? despre Balcani se vorbe?te ca despre „butoiul de pulbere al Europei”. Este timpul, în acest secol XXI care va trebui s? fie secolul cooper?rii, ca armele s? tac? ?i muzele s? fie cele care, în sfâr?it, s? înceap? s?-?i fac? auzit tot mai puternic glasul. Un glas al poeziei, al prozei, al muzicii, al artelor plastice, al mo?tenirii folclorice. Revista Carmina Balcanica se dore?te a fi o tribun? care s? aduc? la lumin? mo?tenirea spiritual? ?i întreaga str?lucire a ceea ce a fost odinioar? Bizan?ul, o oglind? care s? reflecte toate fa?etele unei multiculturalit??i care d? farmec ?i unicitate acestui spa?iu.

Faptul c? printre colaboratorii importan?i ai revistei se num?r? intelectuali de marc? din ??rile balcanice, inclusiv din România, reprezint? o garan?ie a calit??ii ?i a ?inutei intelectuale de excep?ie a acestei publica?ii. Din fiecare num?r, vom avea prilejul s? cunoa?tem mai bine cultura unei ??ri balcanice, a?a cum num?rul acesta ne apropie de spiritualitatea albanez?, de c?r?ile marelui scriitor Ismail Kadare, de contribu?ia minorit??ii albaneze din România la dezvoltarea spiritual? a ??rii noastre. La rândul nostru, vom fi ?i noi cunoscu?i de c?tre vecinii no?tri ?i vom descoperi c? avem multe în comun iar ceea ce ne une?te prevaleaz? fa?? de ceea ce ne desparte.

Biblioteca Jude?ean? „Ovid Densusianu” Hunedoara-Deva este deosebit de onorat? s? aib? pe rafturile ei, în folosul cititorilor dornici de informa?ie, aceast? revist? atât de important? în peisajul publicistic din România. Felicit?m realizatorii ei, mul?umim Funda?iei România de Mâine pentru efortul pe care îl face pentru promovarea spiritualit??ii române?ti în conexiune cu spiritualitatea balcanic?. V? mul?umesc!