Shazim Mehmeti: Rrëfime nga Anëtejana (II)

SHAZIM MEHMETI

RRËFIME NGA ANËTEJANA

MËKATE LULORE

RRENË E VËRTETË BIOGRAFIKE, NË VARGJE PROZAIKE...

Më parë se dritën,

më parë se fytyrën e nënës,

më parë se erëgjirin e saj,

erën e fosforit njoha!

Vetëm Zoti

dhe gratë e zamanit

mund ta kuptojnë

pse e them këtë!

Kush s’beson le të besojë!

Kush beson le të besojë më tej!

Qysh katër vjeçar

vdisja pas shkrepsash kokëfosfore.

Shtëpinë rrëmoja duke kërkuar sosh.

Fëmijë po,

por zjarr i tëri isha.

Gjashtë vjeç

dogja shtëpinë e tim ati.

Për pak nuk e dogja

edhe katundin.

Nevriku im at

që s’e duronte jetën pa kulm mbi kokë,

mërgoi larg

nën strehën e jetës prej hamalli.

(Kuptohet, pas fitimesh

për një kulm mbi kokë.)

Që isha qindpërqind mëngjërosh

askush s’e dinte.

Më parë se ime ëmë

këtë e zbuloi

bluarësja mekanike e kallëzve n’oborr,

që m’i rrënoi, m’i gjakosi

pesë gishtat ëndërrorë

të të majtës dorë.

S’kish gjë që ma prishte

këtë poetikë fëmijërore.

As shpullat,

as thuprat e nxehta

të mësueses Mesale ndjesëpastë

s’ma mësuan dot shkrimin me të djathtën.

Gjashtë vjeç shkova n’shkollë.

Në saje të kësaj hunde fosforake

gjashtë vjeç e njoha shijen e dashurisë.

(te Lejlaja e vogël që kuqej,

dhe që edhe ajo mëngjeroshe ishte!)

Ishte

po ajo shije fosfori

po ajo dridhje flake n’erë.

Dymbëdhjetë vjeç

u marrosa fare

pas këmbëve të mësueses së kimisë.

(Ndjesë pastë edhe ajo, e kuptoi,

e më dha një shuplakë fytyrës.

Më mbylli në bodrum të shkollës

e ma thithi gjuhën në atë terr magjepsës,

deri në pikë gjaku.

Ndjesë pastë, ndjesë pastë ajo!)

Dymbëdhjetë vjeç,

hipa dhe u rrëzova

nga rrethoja e stadiumit në Gocë Tivar.

Dorën e djathtë theva,

e me të majtën shpëtimtare,

vizatova si në ëndërr,

Flamur me Shqiponjë

(ëndrrën e ndaluar ëndërroj

sot e kësaj dite!)

Sa shumë lopë kam kullotur atë vit,

sa dajak kam ngrënë, magjupësh,

as vet s’e di.

Trembëdhjetë vjeç,

me Balon tim laranin

e ruanim bostanin n’arë.

Mbillnim shumë shalqinj asokohe.

(sheqerkat i provonim

vetëm bajram më bajram!)

Tek tuk ndonjë vjershë lexoja.

Tek tuk, qiellit laraman,

sodisja ndonjë yllkë.

Mbaj mend,

një natë,

sapo u teleis hëna mbi mal,

vajzën trembëdhjetë vjeçe të fqiut dashurova.

Për besë, as vet s’e di si u bë,

e e plagosa në fundbark.

E, qava pafund,

e lot derdha.

Ajo qante, e qeshej njëkohësisht!

(Më parë se në shpirtin e djalit,

në shpirtin e vajzës futet zjarri.

Këtë proverb,

Fule kurvari e thoshte hapur gjithandej!)

Në vitin shtatëdhjetë e ca, në Prishtinë,

u njoha me mik Jakupin nga Rugova,

dhe me lirinë e dozuar u njoha, natyrisht.

Aty këtu lexoja

nga ndonjë varg të Azem Shkrelit, ndjesëpastë-

malësor i hënëzuar edhe ai.

(Na e sugjëronte Profesor Burgu,

Sefedin Fetiu, alias.

Ndjesëpastë

edhe Ai, i përhënur që i përhënur qe!)

Tek tuk qosheve

dëgjoja ndonjë fjalë fshehtas për Demaçin.

Por, me ato xhame të thella syzash që mbante,

u njoha largas

në parkun e madh mbi Prishtinë.

Herët mëngjesesh,

herët për shëtitje Ai dilte.

E jetonte burgun edhe në liri.

Herët mëngjesesh dilnim edhe ne,

Heroin e Zemrës largas adhuronim.

Në vreshtat mbi Tauk Bahçe,

një nate të çiltër

me shumë yje

e me hënën mbi Gërmi,

rastisi puna ta pëqafoj Zelanë.

Gjithë kohën frikën e gjakut kisha,

e gjak nuk rrodhi.

E më talli e më tha Zelaja:

Shihe, shihe budallanë!

Isha i ri, i padalë.

Ku dija unë se përgjkja ish mitike,

e ndodhte veç një herë në jetë të Çupës.

(asokohe, kirurgjia vaginale qenkësh

në vetë virgjërinë e saj!)

Sevdaja qe ajo që më dogji për pak ujë.

Por, hakun ia mora pesëmbëdhjetë vjet më pas.

Mbi kalanë e Shkupit, në pikë dite,

e çova te burimi, e ujë s’i dhashë,

e me motrën e saj më të re fjeta në sy drite

e në sy të saj.

Në vitin tetëdhjetë,

e dashurova Dea-n e Lashtë t’Atdheut,

kur për s’pari hodha hapin në Shqipërinë Hermetike.

Aty njoha edhe sytë dashamirës

të spiunëve të buzëqeshur.

(Në Prishtinë spiunët tjetër buzëqeshje kishin!)

Në një dhomë të vogël të Hotel Tiranës,

fshehtas syshë,

fshehtas dritës,

përgjaka miken time (...) nga Gjakova.

(Me gjasë, konjak skenderbeg

kishim pirë mbi masën!)

S’ta bëj hallall, më tha,

Ma ke përgjakur dehjen!

(Natyrisht, ky qe vargu që më bëri

gjithë jetën ta dua prozën në poezi.

Ky qe vargu që më bëri të besoj

në të ardhmen poetike t’asaj dhe timen.)

Në vitet tetëdhjetë e ca,

si inxhinier i diplomuar e bëja vozitësin.

(më duket, do ju rrëfej

një mesele dhembjeje për këtë.)

Asokohe shteti njerkë ç’nuk bënte me ne!

Na detyronte ta harrojmë dashurinë

për Atdheun e Munguar!

Më shumë se ç’duhej

na bënte të vuajmë për bukën e gojës.

Për bukën e gojës

na bënte të flejmë nën qiell të hapur,

banaqeve të Lubjanës, si pazarxhinj nomadë.

Kam sharë shumë në gazeta e libra.

Aq shumë kam sharë nga tetëdhjetë e nënta e këtej.

(Ishte kohë kur s’ishte rrezik të shitesh patriot,

kombëtar, e ku ta di çka...)

Ndjenjash u sëmura më nëntëdhjetë e nëntën,

kur i dëbuan nga shtëpitë

vëllezërit tanë n’Kosovë.

Po këtë vit e ripashë Lizën e kujtesës,

që me anglishten e saj perfekte,

në Qafë Morinë i deklaronte CNN-it:

Në Kosovë populli im vritet, dëbohet,

nga gjaksori shteti serb!

Nuk di si shpëtova të sëmurem nervash,

duke parë Ekzodin e Gjakut tim Përrallor,

por që vdiqa frymueshëm,

këtë topi nuk e luan.

Që në këtë çast ju rrëfej nga Tejana,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që rivdes e ribëhem përditë sipër ndjenjash,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që erën e fosforit

sot e kësaj dite e kam në hundë,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që ndeza dhe fika një zjarr,

atje diku te Këmba e Atdheut,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që ndeza e fika një zjarr në zemrën e Atdheut

dhe në zemrën time,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që më pëlqen akoma

të vetëndizem bukurisht,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që më pëlqen ta mbaj të gjallë

fëmijën brenda meje,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që më vdiset

duke jetuar fëmijërisht,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që më jetohet

duke vdekur mrekullisht,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që jam mik i vjetër i fosforit

dhe do mbetem përjetësisht,

edhe këtë topi nuk e luan.

Që jam i vdekur gjallërisht,

që jam i gjallë vdekurisht,

edhe këtë topi nuk e luan.

Oh!

Gjithë çka mund të luajë topi në këtë çast,

është vetëm ky varg:

Nuk jam prozaik sa mund t’ju dukem!!!...

QE DHOMË E VOGËL, E NGUSHTË...

Qe dhomë e vogël, e ngushtë

dhe nuk të mendoja

për të virgjër.

Me një deriçkë

gjithashtu të ngushtë.

Mbrëmja mezi hynte

përmes saj.

Dritarja sipër,

edhe ajo e vockël ishte,

por një copë flladi e sillte

për të dy.

Krevati shtriqej

si një i sëmurë

reumash.

Ti u ngrite në çast

dhe e zbërtheve këmishën.

Dy gjinjtë e bardhë

sikur t’kënduan me një zë.

Isha i virgjër, i përhumbur.

Rrija shtrirë dhe të shikoja.

Tek ti shihja shpresën e përvojës.

Tek vetja shihja

turpërimin e mundshëm.

Barku yt i bardhë

përbetimisht

i mbahej vertikales.

Nën bark

zokthi yt i zi i strukur,

seç mërmëriste diç, pa zë.

Mbaja sytë picërr

mbi barkbardhë e mbi zokthzi,

dhe kisha frikë dështimin.

Për herë të parë

e kisha,

po se po.

Ashtu si të binin

pantallonat përtokë,

ashtu si të përzbuloheshin

këmbët e drejta,

ashtu përkrenohej virgjëria ime.

Terri vërtet e mbushte dhomën,

po sytë e tu i pashë kur xixëlluan.

S’e harroj atë buzëqeshje

që të vizatohej si me ujë

mbi buzët.

Kjo qe, kaq qe,

dhe ti bëre hapin e parë.

Ngrite çarshafët e bardhë

dhe i vure mbi krevat.

Ti ishe shumë e gjallë dhe e pandalshme.

E kërrusur, teksa rregulloje

çarshafët mbi krevat,

zokthi yt i zi të doli nga mbrapa.

Ky qe çasti i bukur

i kontrastit bardhezi.

Ky qe çasti

i përkrenimit tim njomak.

Oh,

ti u tregove e zgjuar.

Ti i more trupat tanë

dhe i mbështolle nën çarshafë.

Gjithë çka shpëtuam

atë natë-

i shpëtove ti dhe nata.

Në jetën time të varfër

kjo qe nata e parë që bëra

gjumë trëndafilash.

Kur dola nga ëndrrat në mëngjes

drita ishte ndryshe.

Ti flije e qetë, e qetë.

Gjumi të qëndisej qepallësh.

Mbi çarshafin e bardhë,

një njollë e kuqe e tharë

prehej qetësisht.

Ishte gjak,

dhe veten pyeta:

I kujt është ky gjak?

Imi apo i saj?!!!...

AJO ËSHTË VETËTIMË

Ajo është vetëtimë.

Oh, unë e di,

ajo e kërkon me çdo kusht!

Ajo është vërtet e re

dhe vërtet e kërkon me çdo kusht.

Unë rri,

ajo më fryn në vesh.

Dhe qesh

e ik.

Dhe sërish vjen

dhe sërish qesh

e sërish ik.

Nuk di ç’bëj,

nuk di në qesh,

a nuk qesh,

me zjarrin e saj rinor.

Ajo nuk heziton të digjet.

Ajo i shkon prapa

ëndërrimit përrallor.

Bëhem sikur s’kuptoj.

Jam artist për të bërë sikur s’kuptoj,

po arti im nuk ha dot bukë

në ëndjen e saj.

Fryma e saj

më xigilon në vesh.

Muskulimi i epshit

formësohet e del,

jashta vollumit heshtjesor.

Por, shikimit të saj prushak

s’i shpëton dot

ky rebelim epshor.

Oh, ajo është vetëtimë!

Ajo ka gishtërinj

të hollë, të hollë!

Me ata gishtërinj të hollë

ajo luan si me erën

me flokun e saj të zi.

Mbi fytyrën time.

Mbi hundën time.

Mbi sytë e mi.

Sytë e saj janë ullinj të pjekur.

Qafa e saj është e hollë.

Më parë se të buzëqeshë

ajo syrin shkel.

E di, e di,

ajo është vetëtimë!

Balli i saj i lartë

akoma e ka vulën e diellit të paparë.

Kërcimet e saj

janë kërcime ketri.

Këmba i lodron.

Trupi i saj këputet.

Mishi i saj

është i bardhë, i bardhë.

Floknajën e saj të derdhur,

e lakmon mëngjesi kaçurrel.

Ecja e saj është fluturim i ajërt.

Ndjenja e saj

është flakërim në erë.

E ndjej, e ndjej!

Por unë...

Por unë...,

do hezitoj dhe pak.

JEMI SI RETË E QIELLIT MBI ZEZONË!...

Kjo botë është e vogël,

e vogël!…

Më e vogël

se topi i fëmijërisë sime

që s'e kisha

dhe e ëndërroja dikur.

Ne, gjithë jetën do mbetemi

nga pak fëmijë.

Kjo na bën me fat.

Kjo na shpëton

nga gremçat e jetës.

Dhe nga vetvetja,

natyrisht.

Jetën tonë e ujisin dhe e rinojnë

ujërat e fshehta brenda nesh.

Ne vetëm ato ujëra i pijmë me ëndje.

Janë si ujëra burimesh të paprovuara,

të largëta,

mitike…

Uji i përditshmërisë,

sado i ëmbël qoftë,

nuk na bën ta ndjejmë.

Besomë, besomë!

Jemi njerëzisht të zinj të bardhë,

njerëzisht të butë të egër …

Jemi si retë e bardha

të qiellit mbi zezonë!...

PËRNGIRË LULET MËKATESH LULORE!...

Përngirë janë lulet

mëkatesh lulore!...

Netë terrake

mbi shndritje xixëllonjash

pezullojnë!

S’ka ekzistencë

gazmore

pa një fund vdeksor!

S’ka flutur njomake

pa një diell përcëllues

mbi kokë!

Na djeg

na djeg përherë

kush na dritëson!

ISHTE KOHË GJINKALLASH...

Ishte kohë gjinkallash,

Hëna epshohej mbi natën e zezë!

Ajo më pyeste:

ç’të pëlqen në mua?

Asgjë, i thosha

vetëm më pëlqen të të pëlqej!

Ishte kohë gjinkallash...

Hëna përlotej mbi natën e zezë!

Ne bënim ritin trupor të përjetësimit.

Ajo s’harronte të më pyeste:

ç’të pëlqen në mua?

Asgjë, i thosha,

vetëm më pëlqen të të pëlqej!

Ishte kohë gjinkallash...

Hëna përjargej mbi natën e zezë!

Unë bëja përgjakjen jetike

në trupin e saj.

Ajo prapë se prapë më pyeste:

ç’të pëlqen në mua?

Oh,

shfryja frymën time,

me të bardhin gji, në gojë.

Mezi arrija t’i thosha:

...asgjë...,

vetëm... më... pëlqen...

të... të... pëlqej!...

Femër shpirtgjinkallë qëlloi!

Nuk dija si t’i përgjigjem!

Isha i ri!

Isha pa mend,

dhe nuk dija t’i thosha

se ka

shumëçka mishngrënëse,

shumëçka mitike

në dashuritë pa fund!!!

DASHURO DHE VDIS!

Mbaj mend,

Vdis ose këndo!,

thosh Jimenezi.

Nga Tejana

sapo rikthyer,

jam!

Sapo riardhur

thith e frymoj

ajrin ngjyrëgjeth

të Jetës Thelb!

Një dhuratë e ajërt

më vjen ajrisht!

Diçka si këngë!

Diçka si vaj!

Diçka si Nuri yt!

E marr!

Si vdekjen

e sapo provuar

e shpalos!

Dhe falënderimin për ty

e them në vete:

Oh shpirt,

je thelb në thelb!

Thelb në thelb të jetës je,

je jeta Thelb!

Unë jam veç hija e ribërë

e jetës!

Dhe fluska e shpërbërë

e dhembjes jam!

Veç sa e provova vdekjen

në dorën e zgjatur

të jetës Thelbthelb!

Si jetën Thelbthelb

të adhuroj!

Të pres si vdekjen

që nuk harron të rikthehet!

S’kam si mos të dua!

S’kam si të mos vdes

njëherë edhe për ty!

Më pëlqen të vdes për ty!

Më pëlqen të vdes në ty!

Më pëlqen

të më gjejë rivdekja

duke rrëmuar si rob

brenda ujëmishit tënd!

Ti mish i ujtë i bardhë i ajërt

s’harron të më kujtosh:

Jimanezi thosh

Vdis ose këndo!

Nuk qenkësh këndez

Nuk qenkësh këndez ai Jimenez!

Një këndez këndon:

Dashuro dhe vdis!

JETA ËSHTË E BUKUR!?...

Jeta është e bukur!

Jeta është e bukur

Yjet s’kapen dot

në rrethin e marrjemsyshë!

Ajo s’kishte emër,

as kishte mbiemër!

Ajo s’kishte shtat,

as kishte fytyrë!

Ajo ishte mjegull

në lumturinë e përkryer qiellore!

Se si më qe shkruar ta bëja yll,

me dobësinë prej burri,

me shëmtinë time mashkullore!

Kishte diçka eterike,

shumëçka mitike,

në gjuhën e saj!

E dashurova

me mirëmëngjesin e parë!

Gabova, gabova!

S’i dua yjet, tha,

yjet vdesin, fiken,

yjet marrin msyshë,

këndez!

Të njoh më pak se shiun!

Jeta është e bukur,

jeta është e bukur!

Ajo ma kujton.

Ajo ma kujton

edhe mëngjesin kaçurrel

edhe tejnatën e ëndërrimit!

Ajo ma kujton mirëmëngjesin,

këndezin,

në ditëdimrin e mërdhirë!

Ajo ma kujton atdheun e munguar!

Ajo ma kujton

atdheun e copëtuar copë-copë!

Ajo ma kujton

atdheun që s’më do!

Ajo ma kujton vjeshtën,

ajo ma kujton vjeshtën!

Ajo ma kujton gjethftoin që pikon

matanë xhamit të dritares, n’oborr!

Do ta varros,

do ta varros:

në lulekujtesën time

në varrlumturinë e saj!

SHKUPJERUSALEM, NGA VDEKJA NË VDEKJE...

Metaforë e bukës,

jeta jonë!

Isha inxhinier.

Shofer, punoja.

Kthehesha nga Greqia.

Autostrada me fushat përreth,

dhunoheshin pafund,

nga egërsia e atij dimri hidhërak.

Era bënte kërdinë mbi shpirtin e borës,

e radioja e mplakur,

seç bënte një të qarë,

me zërin e Kris Rea-s.

Unë nuk di anglisht

(s’ka kush nuk e di

se jam analfabet nga gjuhët),

por zemra më thoshte,

se ajo këngë, bënte,

vajin atëror për çupkën Zhozefinë.

(këtë, se si ma pohoi, pikërisht sot,

një njeri i shtrenjtë për mua.)

Rruga Selanik-Shkup

është e gjërë, e gjërë.

Edhe fushat përreth saj

janë të gjëra pafundsisht.

Sipas së gjithash,

Zoti do ketë qenë në disponim të mirë

kur e ke jaratisur këtë vend.

(E dua këtë vend!

Dhe kam frikë se, edhe shumë gjak,

derdhur,

do duhet,

për këtë vend!)

Nata afronte.

Dielli mërdhezak,

se ku ishte fshehur

prapa dhembjes diku,

dhe Shkupi m’u shfaq para syshë,

i bardhë dhe gri.

I bardhë dhe gri Shkupi!

Si Jerusalemi

në mendimet e mia,

si student.

Është një fat që i bën të ngjashëm

këto dy qytete!

Një fat i zi!

Shpirti im bardhëgri

ma thoshte këtë!

Dhe liria e munguar!

Dhe padrejtësimi!

Dhe burgu i Idrizovës

që më binte në krah të majtë

të rrugës!

Dita vetëvarrosej në barkun e muzgut.

Mjegulla shtatderdhej mbi rrugë.

Sytë e mi të lodhur

një hije atje panë.

Një hije njeriu në mjegull.

Një udhëtar.

Jep e merr, ndalova.

Dera e djathtë e kabinës u hap.

Brenda u fut ai njeri.

Foli shqip.

Mirëmbrëma, tha!

Nga vjen, i thashë.

Nga vdekja!, m’u përgjigj!

Nga vdekja?!...

Nga vdekja!..., pohoi, mezi!

Nuk e pyeta më tej.

Më mjaftoi sapokalimi nga Idrizova,

që ta kuptoj se ishte një i burgosur,

i mplakur,

i sapolëshuar

në liri.

Bashkabashkë, e rinonim lodhjen për rruge.

Bashkabashkë heshtnim.

Radioja kishte pushuar.

Nuk qante më, Kris Rea.

Kokën ktheja, herë pas here nga ai.

Se si doja ta shihja atë fytyrë,

të rrudhur e të nxirë,

nga vdekjejeta.

Ai, i kërrusur nga lodhja, mezi mbahej.

Mbante kokën e thinjur mes pëllëmbësh,

si një topth bore të hirosur, të ftohtë.

Shikimi përdhe i binte.

Kishte diçka prej ëndrre,

kishte diçka prej palestinezi tek ai,

ndaj, e pyeta shkurt:

përse e vuajte këtë dënim?

Dhe shkurt më tha,

shumë shkurt: për politikë!...

Dhe shkurt e pyeta,

sërish, si budalla:

Ku do shkosh, tani, njeri?

Tha shkurt, po aq:

te kasollë e zemrës sime!...

E kuptova në çast,

se s’kishte mbetur gjë prej tij.

Veç ëndrra.

Futeshim brishtësisht në pusinë e natës,

e mbërritëm në Bit Pazar të Shkupit.

Dhe zbritëm nga kabina, të dy:

Unë për t’i çlodhur gjunjtë,

ai për të shkuar në vdekje!

Shkupjerusalem!

Nga vdekja në vdekje, Zot!!!

VJERSHË E PAKRYER PËR SYRIN E PORTOKALLTË NË QIELLIN E KALTËR...

Në qiellin e kaltër

një sy i portokalltë...!

Veç sy

ai Sy!...

Sa përtejjeta i largët

pezullon

në katërkëndshin fatprerë

të qiellit grimcak.

Seç ka diçka të thellë

seç ka diçka prej dhembjeje

në atë sy!

E njoh dhembjen e portokalles

dashnor i ngjyrave jam,

pinjoll i dhembjes!

Dita e atij syri

është natë e qelibartë

e mendimit.

Nata e atij syri

Është pendëlulemuzikë.

M ë pëlqen ai lloj rrezatimi mëngjesor.

Më pëlqen shija e portokalles.

Më pëlqen shija e mendimit.

E dua atë Sy Mitik!

E dua atë...!

E dua...!

E... !

DIELL

Digjem

Jam veç një

e digjem

Oh, kokriza rëre jeni

të vegjël

në ranishtën e pafund

të dëshpërimit tuaj errëtak

E miliarda jeni

e zotër jeni një për një

e rrumbullak përulem para jush

Herët për të ikur

vonë për t’u kthyer

nuk ha

nuk pi

nuk pushoj

nuk flej

nuk bëj dashuri

askund

me askend

asnjëherë

Herët për t’u kthyer

vonë për të ikur

s’digjeni as kur digjeni

e hani e pini

e pushoni

e flini

e dashuri bëni

sa herë t’u kujtohet

ku t’u kujtohet

me kend t’u kujtohet

E rrumbullak jam

e rrumbullak përulem para jush

jam robi juaj

e nuk rroj dot

pa terrin tuaj

MËNGJES

Një zhapin çel sytë

te shteg i ëndrrës.

Nata lë shpirtin

në prehër t’agut.

Çarshafët e vesës

heq çasti i dritës.

Kofshët e fushës

shplohen gjithë epsh.

Ky plep qesh me veten

te pasqyrë e qiellit,

e një shëllungë mendimesh

era ia merr.

Këndon e s’ndalet

gërmaz i lumit.

Dy kolibra të përqafuar

braktisin një shelg.

Gjakun e dritës

e përthith qershia.

Një mollë shtrydh gjinjtë

në sytë e mi.

MESDITË

Një plak punon kopshtin-

moshën e vet djersit

mbi kurrizin

e luleve.

Me reumë eshtrash

lan enët plakë e tij-

e drekën gatuan,

për birin e zemrës.

Djersin

e epshin shfryn,

biri i zemrës

mbi gjinjtë e loçkës.

Në kopsht absurdi,

ndalur mbi degë bliri,

një zog lazdran

ditën përqesh!

NATA

Lëviz një milingonë

e mallëngjyeshëm këndon

këngën e grurit.

Piktura e lumturimit

i dështon një bretkoce.

Një gjarpër i hollë

betejën humb

me një iriq rrumbullak.

I këndon ninullën

një bulkth i ri

një ulkonje plakë.

Një lejlek qafëgjatë

folenë e bijve të zemrës

humb.

Mbi degën e blirit,

një hut i zi

lëshon një glasë të bardhë.

Një vashë ëndërrake,

matet ta heq qafe

virgjërinë e hënës.

Përgjaket

një yllth

në gojën e qiellit.

Një flutur e bukur

krahët e vegjël djeg

në zjarrthin e cigares sime.

KUJTOMË, KUJTOMË!...

Në syrin tënd

ka pikur vjeshta.

Oh,

ti je puhizë

dhe fllad

dhe aromë mendimi.

Ti ma përmend

Mollën e Ndaluar

e unë fjalë nuk kam.

Ti ma ndalon

Mollën e Ndaluar

e unë

veç një thes i zbrazur jam.

Në syrin tënd,

vjeshta,

ma kujton gruan

që loton

për pak dimër nostalgjie.

Ti nuk je veç lule

si gjithë të tjerat,

që kërkojnë

përkujdesje

e përkujdesje

pafund.

saktësisht e di

se rutina është

armiku i madh

i dashurisë.

saktësisht e di

se dashuria ka kuptim

veç kur ndjehesh i zënë

si zogu brenda saj.

Ti e di se

vetmia është atdheu

i iluzionit dashuror!

Oh, i verbër jam

dhe e di

se kjo lloj verbërie

është palcë e dashurisë!

I dashuroj ëndrrat!

Kush nuk i dashuron ëndrrat

në parajsë nuk shkon!

Të gjithë ne vijmë,

të gjithë ne vijmë,

nga një aksident mjaltor!

Të gjithë ne jetojmë

duke i ngjyer gishtat

në mjaltin dashuror!

Kujtomë, kujtomë!

Kujtomë veç si burrë!

Kend nuk e kujtojnë

s’ka jetuar kurrë!...

KËNGË PËR HESHTJEN HESHTJE

Një fllad i hollë i hollë

ma përprek fytyrën

në këtë natë të qetë.

Edhe heshtja paska bukurinë e vet.

Memecët rrofshin e Zot na ruaj,

e vetmi vetmie paçim

e paçim heshtje.

E heshtjen dëgjoma,

o Heshtje, Heshtje,

e këtë këngë dëgjoje me shumë zë.

E qeshu e qesh,

e qeshu e qesh,

se në këtë jetë të rrejshme

jeton veç kush qesh.

Pak duhet menduar,

pak duhet menduar.

Duhet guxar shumë

për të jetuar pak.

Si vijnë ikin sekondat,

e ikin, e ikin,

e nuk kthehen kurrë.

Për të mësuar veç diç

për shpirtin e një sekonde,

duhet jetuar një jetë plotë.

Lepuj jemi,

lepuj jemi,

e zemër s’kemi ta shohim jetën në sy.

Timonier i zemrës është dashuria,

e keqas vret,

e keqas vret.

Si helmi i gjarpërit

që kafshon për vdekje,

qenka helmi i gruas

që ke dashuribraktisur një herë.

Veç përplotësi

e veç e përkohshme është dashuria.

Eh ç’na e hap rrugën për në boshësi!

Oh Heshtje, Heshtje!

Zhurmon heshtja përreth meje

më keq se rrëmuja brenda meje!

Nuk qenka e mundur ta mbash gjallë,

macen në thes të mbyllur,

as dashninë për plakun

në zemër të hyrisë.

Shpirti pa trup mbetet fukara,

endet e endet

e vetëvarroset n’endje!

Dashuria e ka shijen

e qershive të parajsës.

Keq vret dashuria,

keq vret si liria.

Soditja dhe meditimi

janë gjendje mrekullimi,

e jeta është aleja që na shpie në vdekje.

Heshtjen dëgjoma,

dëgjoma heshtjen, Heshtje,

e këtë këngë dëgjoje

me shumë zë...

NATA PËRTYP ESHTRA ËNDRRASH…

Nata përtyp eshtra ëndrrash.

Hëna përtyp gjinjtë e saj.

Ç’të bëj me trupin tim?

Barrë e rrëndë ky trup.

Duart më mpaken.

Dritëzbehta kreh flokët e mureve.

Trupi i një shprese

bën gjumin e humbur.

Këmbët më lëmashken,

nën shikimin e çartur të poçit në tavan.

Me trupin tim ç’të bëj?

Trupi yt bën gjakimin e rradhës.

Digjen sytë e mi

mbi shputat tua lëmake.

Një palë vëthë heshtojnë, heshtimin e zi.

Mbi tavolinën e vjetër,

nën melodinë e heshtjes,

qilimi han faqen e dhembjes.

Ç’të bëj me trupin tim?

Barrë e rëndë ky trup.

Jashtë, përtej muresh diku,

një krah shpendi fytyrën e shiut përgjak.

Nata përtyp eshtra ëndrrash.

Hëna përtyp gjinjtë e saj.

Një yll bie e fiket mbi barkun tënd.

NATË POLICORE ISHTE...

Në faqen lindore

të stadiumit në Prishtinë,

muri ishte i lartë

i lartë i lartë.

Natë policore ishte,

e mbi kokat tona

hëna rrumbullake qeshej pa zë.

Këmbët e mia, dridheshin,

nën rëndesën e masës

së trupave tanë lodrues.

Me dy trupat

lumturisht rëndonim

vetëm mbi dy këmbë.

Oh,

gjuha ime, shëtitej mrekullisht,

mbi shijen ëmbëlore

të dhëmbëve të tu prej ëndrre.

Fryma jote shpeshtohej,

fryma ime zihej

prej gjuhës sate kërkimtare.

E di, e di,

ti ishe trupmbushur

deri në limitet

e elegancës së përkryer rinore.

Gjinjve të tu qumësht,

s’u rezistonin dot jelekët,

as kopsat e bardha

të këmishës sate të zezë.

Supet e tua të drejta,

bënin gjeometrinë

e horizontales natake.

Djerrsinte

qafa jote

si fundbarku yt i ndezur.

Shpina jote

dehej e gërvishtej

deri në përgjakje.

Muri i stadiumit

thithte gjak gjaku

në shpinën tënde të bardhë.

Këmbët e tua lazdrake,

mbi krahët e mi,

krenarisht lodronin

në detin e natës prishtinase.

Shkrihej,

tretej mishi im,

në mishin tënd avullor.

Mbathjet tona,

të rëna në harresë,

shijonin pluhur guri.

Një qenush i vogël

me këmbët e mia lëpihej

e kruhej për muri.

Eh,

ku mendonim ne

për natë policore,

për hënë e për këlysh-

njësh ishim me murin

asht e shpirt e mish.

MIKLONA, ZOT!

(Bekim Fehmiut)

Me pik pik pik...,

njëra pas tjetrës,

sekondat ikin për në pakthim.

E kullon drita

plagën e saj të bardhë

mbi rrashtën e diellit të zi.

Një kentaur lazdran,

udhëton hipur

mbi një njeri.

Me zërin e trumcakut

të sapovetëvrarë,

këndon e qan ky bli.

Në zemër Orfeu,

një ëndërr pik

gjakun e saj gri!

Miklona, Zot!

KËRMIJ T’ISHIM, ZEMËR!...

Mëngjesi është avullor.

Ah, sa do desha

të të dashuroj kërmillçe!

Jetojmë nën një qiell,

por më,

nuk më përndez zjarri

si në zjarrparajsë.

Lodhja rri ulur këmbëkryq.

Me cigaren mes gishtash

tym duhani thith,

tym plakjeje lëshoj përhunde.

I shikoj këta dy kërmij

mbi kullosën e lagësht,

si dashurohen gjuhë më gjuhë,

pa lodhje,

pa plakje,

duke jetuar

secili nën strehë të vetë,

secili në shtëpi të vetë.

Mëngjesi është avullor.

Kërmillçe dashuria s’plaket.

Jargësh e lexoj atë.

Ah, sa do desha

të të dashuroj kërmillçe!

Kërmij t’ishim, zemër!

Kërmij, kërmij!...

BOSH

Ëndrra që ëndërrova mbrëmë

nuk më pëlqeu

Fytyra që më shikonte nga prapapasqyra

teksa laja dhëmbët sytë

nuk më pëlqeu

Kafeja që piva në mëngjes

ballë për ballë me fatin

nuk më pëlqeu

Nga mëngjesi që hëngra

asnjë kafshatë buke

asnjë gllënjkë qumshti

nuk më pëlqeu

Shikimi i preferuar i bjondes së re

në shitoren e gazetave

nuk më pëlqeu

Asnjë rresht

prej gazetës që lexova

nuk më pëlqeu

Shëtitja që bëra fushave

mbi biçikletën e vjetër

nuk më pëlqeu

Gjelbërimi i fushës

as e kaltërta e qiellit

nuk më pëlqeu

Asnjë cicërimë zogu

asnjë përshëndetje kalimtari

nuk më pëlqeu

Nuk më pëlqen

asnjë varg

asnjë fjalë

Nuk më pëlqen

as ajri që frymoj

në këtë çast

Përse s’më pëlqen

asgjë prej gjëje

nuk e di

Di vetëm këtë gjë:

çast për çast jam boshi!!!

DILEMË

Dielli i përflakur i korrikut,

xhelozinë e dritës

përfrymon.

Një anije ka shtrirë

krahët e bardhë t’shendit,

mbi syprinën e artë

të detit Jonak.

Një krah i shkëputur ere,

djalërisht përqafohet,

me degët gjelbrake

të një portokalleje,

përtej shikimit tim.

Në prehër t’epshit tim,

si prej nëne lindur,

trupi yt i kafedisur

djerrsën e plazhit

përthith.

Ca kokriza rëre

bëjnë gjumin e pasditës,

mbi barkun tënd shpuzë.

Kërthiza jote thellake,

shpirtin e shpirtit

loton

në sytë e mi.

Mbi gjinjtë e tu të bardhë,

lodron

një bubrrec i zi.

Ta vras

a të mos e vras?...

PËRMBYS, MBI RËRËN E ZHURITUR NË PLAZHIN PA FUND...

Lakuriq si ndjenja,
lodron,
mbi rërën e zhuritur
në plazhin pa fund.

Mbi tepen e vogël
të kokës mollake,
i mrekullohen sytë ditës.

Trupi hollak,
figurën e dalldisjes
i bën,
në krahët e dritës.

Mbi supet,
floknaja e erës
i përgjërohet.

Gjinjtë e rrezitur ngjyrëgruri,
në sytë e mi t’përhënur
i shpërthejnë.

Krahët shtrirë,
shikimin përqiell-
si shpend lazdran
u jepet ëndrrave.

Një rreze diellore,
dhëmbët e artë then,
te dhëmb i saj i bardhë.

Dy kanarina
shpirtin e këngës lënë,
te gojë e saj.

Përndizen
dy buzë
për dy buzë.

Dy grushte
shtrydhin epshshëm
rërën e nxehtë të plazhit...

TI SHEH TEK UNË KAFSHIMIN...

Ti sheh tek unë kafshimin,

perëndimin e ditës,

perëndimin e ndjenjës

dhe misterin e muzgut.

Ti sheh tek unë bishën-

luanin e tërbuar

ujkun e uritur.

Mbase më sheh

edhe si djallin me shumë brirë,

por mua,

për ty më dhemb gjithçka,

për ty më dhemb gjithkund.

Për ty më dhemb,

edhe ajri që përthith

në këtë mëngjes të shndritshëm,

të freskët

si trupi yt dritë.

Oj, ti nuk e di,

ti nuk e di,

se bisha që sheh tek unë

është e plagosur,

dhe gjë prej gjëje

s’mund të kafshojë.

Krejt ç’mund të kafshojë

kjo bishë e lënduar,

janë qershitë e lëngshme

në buzët e tua gjakgjak.

JAM BISHË E PANGISHME...

Ma zbukuron mëngjesin

me mirëmëngjes-in e largët,

me mirëmëngjes-in e ngrohtë,

por mua nuk më mjafton!

Dhe buzëqeshjen ma dërgon

mbi krahët e bardhë,

mbi krahët e brishtë të mëngjesit,

por mua nuk më mjafton!

Trupi yt i ajërt

bëhet tretje e lëngësht

në hapësinë e kaltërt të dashurisë,

por mua nuk më mjafton!

E ndjej përndezjen,

e ndjej flakërimin

e kurmit tënd përdritës,

por mua nuk më mjafton!

Jam bishë e pangishme,

jam bishë dashurore,

dhe të dua të tërën:

trupekrahëezemëreshpirteflokesy!!!!!!

PSHERRËTIMËN E DITËS LEXOJ!

Psherrëtimën e ditës lexoj!
Dita lexon psherrëtimën time!
Zemra s'kujtohet të më shkruajë,
së paku, një germë –

një buzëqeshje!

Zot, o Zot!
I dashurojmë marrëzisht,
i dashurojmë me zjarr
gratë që s'na dashurojnë!
Na dashurojnë marrëzisht,
na dashurojnë me zjarr
gratë që s'i dashurojmë!

Çudi jete

kjo jeta jonë!

BALADË PËR NJË PESHK...

Deti,

ka hedhur në breg,

trupshpirtin e një peshku,

të lënduar për vdekje!

I rënduar keq në frymëmarrje,

ky peshk që vdes,

nuk mendon për vdekjen!

heq shpirt,

dhe i ëndërron,

sytë e një sirene,

që i ka parë veç n'ëndërr!

CILA HALLKË JE TI?...

Po s’frymova dehshëm sot

Po s’bëra gjë sot

Po s’mora a po s’dërgova

Një mesazh miqësie

A një mesazh dashurie sot

Po s’lëmova një kokë

Të qeshur fëmije sot

Po s’shkrova një varg sot

Një fjalë a një shkronjë të vetme

Ty do të të mbaj hidhërim

O ditë!

Sepse ti je

Vetëm njëra nga ditët e mia

Që ikin varg e fiken

Dhe dielli që vë buzën në qeshje

Si një lazdran

Është i kuq e i madh.

Sepse ti je

Vetëm njëra nga ditët e mia

Që ikin varg e fiken

Dhe fresku është i hollë

I ajërt

Dhe i largët.

Sepse ti je

Vetëm një ditë nga ditët e mia

Që ikin varg e fiken

Dhe deti është i qetë

I errët

Dhe i frikshëm.

Sepse ti je

Vetëm një ditë nga ditët e mia

Që ikin varg e fiken

Dhe ky mi i frikës

Që kam në bark

Po m’i han zorrët.

O ditë!

Është i gjatë

E i zorrshëm

Zinxhiri i ditëve

Që na lidh e na shtrëngon!

Dhe ti je

Njëra hallkë

Në atë zinxhir!

Çasti i kësaj drite të gjelbërt

Vetëtin, o ditë,

E zemra ime t’pyet:

Cila hallkë?

Cila hallkë je ti?!...

ÇAST LUMTURIE

Natë është,

e veç dritë,

veç bardhësi,

veç lëmueshti,

e veç lëngështi,

ky çast!

Oh, shpirt!

Kështu siç je duke qeshur,

mbaje gojën hapur!

Që gjuha ime

të ëmbëlojë

me afsh

mbi dhëmbin tënd!

DHEMBJA E ËMBËL E GËZIMIT ËSHTË DASHURIA...

Dhembja e ëmbël e gëzimit

është dashuria

dhe miklimi - shtrat i ndjenjës.

Je Yll mëngjesi

e Diell më quan.

Oh,

ti nuk e di,

se gjithnjë më ka pëlqyer

ta vjedh bukurinë.

Ti nuk e di

se më bën ta kafshoj lehtas

gishtin tim të pafajshëm.

S'e kam të vështirë,

s'e kam të vështirë,

të ta kuptoj heshtjen.

Prej dorës sate

kafenë do ta pija

me shumë helm.

Me ëndje do vdisja,

me kokën mbështetur

në prehërin tënd njomak!

TË GJITHA PLANETET KANË NGA NJË ZEMËR

Të gjitha planetet

kanë nga një zemër

dhe nga një zjarr në zemër.

Të gjitha gratë e botës

janë të dashurueshme,

pavarësisht rrudhave të moshës,

pavarësisht lëmueshtisë rinore,

pavarësisht bukurisë,

(sytë e mi të trishtuar,

grua të shëmtuar

akoma nuk kanë parë)

Pavarësisht virtyteve, veseve..,

në zemrën e çdo gruaje,

një lumë i kulluar buron.

Pingul mbi kokë

më rri

veç ky diell,

dhe në zemër

veç një platetkë kam...

... me sy limoni...

TRUPIN MA PRANGOS ARSYEJA, PO SHPIRTI MA DO FLUTURIMIN ME TY!...

Trupin ma prangos arsyeja,

po shpirti ma do fluturimin

me ty!

Oh, Diell,

oh, Jetë!

Nuk e kam

dhe aq të lehtë

ta dua veten,

duke të dashur ty

dhe dashurinë!

Merre afshin tim!

Trup e shpirt

e sy e zemër

merrmi ti!

Por, oh,

dhe pa m’i marrë,

m’ikën

e erdhën vet tek ti!

Kurrë më,

nuk do mund të jenë të miat,

ky gjoks

e këto gjymtyrë!

Ti i frymove,

ti jetë u dhe!

Nga ky cast e tutje,

asnjëherë,

asgjë,

nuk do jetë sic duket!

Tashmë

nga vetja ime

asgjë

nuk më përket mua!

Veç mendoj kotas

se janë të miat gjymtyrët!

Jam i pabarabartë

në ëndërrimin me ty!

Ti je,

zjarri im i madh,

dhe era, dhe shpirti je!

PESË

(harem)

Katër

molla të kuqe

dhe një ftua i verdhë,

në pjatën e hënës.

Mollat flakërojnë,

ftoi shkrehet.

MONOLOGU I DJALLIT?...

Jam farë
për fare.

Mund të ec përkulur,
nëse duhet
edhe mbi duar.

Jeta më ka bërë,
për një thërmi zjarri,
t'ia kaloj atit tim,
t'i afrohem hijes sate
t'i marr erë.

Në shtrat mund të të futem
kur të kem dëshirë,
nëse duhet
edhe përmes birës së miut.

Jam djalli vet
fara e mërdhirë e zotit.

MONOLOGU I VEÇNJERIUT, ZJARRNJERIUT

Vetëm unë e reja!

Pa miq! Pa miq!

Para resë, mendimi im.

Prapa resë, mendimi im.

Me renë, mendimi im.

Para mendimit tim, reja.

Prapa mendimit tim, reja.

Në mendimin tim, reja.

Bashkë, e bashkë, e s’jemi një:

Reja lë pas shi,

mendimi im, hi!

Oh, vërrinjeri!

Jeta pa miq, natë pa yje është!

Nata pa yje, është ruzull pa qiell!

Ruzulli pa qiell është vdekjejetë,

vdekjenatë,

vdekjeditë e vdekjedritë!

Vdekjedita e vdekjedrita janë portat

prej nga hyhet në kotësi!

Kotësia ta kujton

mungesën e këngës,

mungesën e këndezit, dritëmëngjesit!

Dritëmëngjesi po vonoi

po s’agoi,

ti je i vdekur, i vdekur!...

Ngutu, ngutu, ngutu,

veçnjeri, zjarrnjeri!

Ngutu ta njohësh

vdekjen tënde, hirin tënd,

në do të mbetesh i gjallë dhe ca!

VJESHTË...

Avullimi i kopshtit

dhe koloriti i zbehtë i luleve

më deprimojnë!

Eh,

ky qiell i mbarsur

i fillimvjeshtës,

Gjak Pëllumbeshe

kullon!

Shigjetat

e shikimit tim të zymtë

e përbirojnë!

Zot,

e shoh përgjakjen

në gjoksin e qiellit

e nuk kam pirë!

Nuk pi

i dehur jam!

Më mungon

Mungesa!

Vetja

më tmerron

e veten pyes:

pse isha?

pse jam?

pse duhet të jem?!...

I dehur jam

e më mungon

Dehja!

Me shi mendimesh

lagur jam

e s’më ndihmon as dehja

të dehem misheshpirt!

Zemra Shqiptare

Shazim Mehmeti: Rrëfime nga Anëtejana (II)