Asllan Dibrani: Ligjëratë e shkrimtarit të madh shqiptar me famë botërore Ismail Kadare në Shtutgard

Ligjëratë e shkrimtarit të madh shqiptar me famë botërore  Ismail Kadare në Shtutgard të Gjermanisë

 

Nga Asllan Dibrani

 

Vjeshta po ofrohet ,pushimet  verore mbaruan . Shqiptarët  u kthyen në vendet  ku tani  edhe jetojnë në vendet  e Evropës,një atmosferë e njëjtë ishte edhe për shqiptarët e  Gjermanisë, ku  këto ditë pikërisht  me 13 shtator filloj mësimi ,puna dhe gjallëria. Këtë atmosferë po thuajse e patën edhe qytetaret shqiptarë të Shtutgardit ,një qytet  i bukur  me një pamje piktoreske  i shtrirë në fushëgropë,  me një sipërfaqe të rrafshet  ,e rrethuar  me vargmalet  e bukura .Këtë atmosferë sikur e bëri ma të veçantë edhe ardhja  e shkrimtarit të madh Ismail Kadare me datën 18. 09.2010 në Shtutgard i ftuar nga Asociacioni Shqiptar për Kulturë dhe Integrim dhe disa shoqata shqiptare në Baden  Würtenberg të Gjermanisë. Ismail Kadare shkrimtar  që kaloj edhe kufijtë e Shqipërisë  ,pa mëdyshje është një shkrimtar  që  u përkthye në mbi 50 gjuhë botërore, ku mund të theksohet  se janë  gjuhët e popujve të mëdhenj  që veprimtarinë e tij e futën në thesarin  e gjuhëve të veta,siç  janë gjuhët ,

Shkrimtari i madh Ismail Kadare në ligjëratën e Shtutgardit

gjermane ,angleze,franceze ,italiane ruse,turke  etj .  Me thyerjen e kornizës  nacionale në fushën e letërsisë zoti Ismail Kadare  kaloj në figurën e shkrimtarit me dimensione të rralla botërore.  Ne populli shqiptar duhet të jemi shumë krenar , që një njeri  dhe një gjeni e rangut te këtillë ,që  lindi dhe doli nga djepi  i kombit shqiptar. Prandaj edhe shqiptarët e Shtutgardit  kësaj here  e ndien veten të privilegjuar  që  u takuan me gjeniun e letrave shqipe,që  e panë me sy , dhe e dëgjuan me veshët  e vet një ligjëratë  mbrëmje  kushtuar veprimtarisë letrare dhe artit e të shkruarit  në gjuhën shqipe. Për ta nderuar zotin Kadare erdhën shqiptarë nga te gjitha rajonet e Gjermanisë,Austrisë dhe nga Zvicra ,të shoqëruar  edhe nga studiues  dhe artdashës gjermanë ,  që në këtë mbrëmje pati dhe komunikim në gjuhën shqipe nga ana e tyre. Nder  të veçantë,  këtij takimi i bënë edhe  ambasadori  i Shqipërisë  zoti Valter Ibrahimi ,ambasadori i Kosovë zoti Vilson Mirdita ,të ngarkuarit   në konsultën e Kosovë  zoti Faket Kajtazi ushtrues konsullar dhe zëvendës Ymer LLadrovci. Pas një diskutimi  të zotit Vilson Mirditës që  e përshëndeti  shkrimtarin, ku ndër të tjera dha një rezyme për veprimtarinë e  Kadaresë duke i përshëndetur dhe të pranishmit. në emrin  e të dy shteteve  aktuale të Shqipërisë dhe të Kosovës. Pas zotit Mirdita pati edhe disa të tjerë që patën fjalën diskutuese ma tepër në shenjë respekti dhe përshëndetje që nga te dy palët,gjermane dhe shqiptare. Ne këtë takim letrar ishin prezent dhe  dy televizionet  e Shqipërisë dhe Kosovës qe përcollën me interes ecurinë e kësaj ore letrare . Që në fillim   të kësaj ore letrare u shfaq një  pengesë  dhe zbehje e ligjëratës se  zotit Kadare ,me që salla ishte e vogël , ku në mungesën e vendit u kthyen edhe një numër i konsiderueshëm  i artdashësve  që kishin shpreh vullnetin  për të marrë pjesë në këtë takim   madhështor  dhe me vlerë. Në shenjë sugjerimi  u kritikuan edhe organizatorët, që për hera tjera të jenë ma të organizuar,  gjë qe këtë gjeni të kombit tonë  ta nderojmë  dhe ta ngrehim në vendin  e vet të merituar  edhe ma tutje , duke e përkrahur dhe publikuar edhe pran të huajve edhe ma tepër, sepse e meriton, ngase letërsia shqiptare  përmes Kadaresë mund ta transformoj prestigjin e vet  drejt një modernizimi të letërsisë shqiptare duke u ngjitur në gjirin e gjuhëve  evropiane të zhvilluara.

 

Sigrid Godbillon nga Pfulingeni një njohëse e gjuhës shqipe dhe një aktiviste e cila dha kontribute të mëdha për ndërkombëtarizimin e çështjes se Kosovës deri ne shpalljen e pavarësisë, pamje e saj duke e përgëzuar veprimtarinë e Ismail Kadarenë.

Pastaj  filloj ligjërata e zotit Ismail Kadare i cili ishte i përqendruar që  ligjërata të mbetet në kornizat e  një ligjërate mbi veprat e veta dhe letërsinë shqiptare  ,por me kalimin e kohës u inkuadruan edhe  publiku  me pyetjet e veta nga kureshtja, që te mësojnë sa ma shumë nga Kadareja për krijimtarinë e tij ,për veprat e tij,të shkruara edhe në kohën e sistemit monist në Shqipëri,  por edhe nga emigrimi në Francë.

 

Nga emocionet evidente të shqiptarëve  të Kosovës  për ta parë  popullin shqiptar të bashkuar , pati edhe pyetje  me karakter politik  në të cilën ligjërata e Kadaresë morri dimensione  të  një debati   politik,  nga e cila edhe pa dashje, epilogu  u shkallëzua  në fusha  të ndryshme diskutuese.   Zoti Kadare me një kulturë ,maturi,përmbajtje edhe një qytetërim u përgjigj, edhe në ato pyetje që shpeshherë ishin jashtë  asaj se për çka ishte  karakteri i takimit. Zotit  Kadare në këtë orë letrare  ju shtruan pyetje të llojeve të ndryshme  për sistemin e ish komunizmit në Shqipëri ,për figura të ndryshme  si për Enver Hoxhën,Adem Demaçin ,Ibrahim Rugoven , Ramiz Alin ,progresin e  gjuhës  dhe letërsisë shqiptare pas rrënimit te sistemit monist dhe pas  çlirimit të Kosovës nga okupatori serb pjesërisht, bashkimin e dy shteteve në një  shtet të vetëm në Shqipërinë natyrore, pastaj pati pyetje për tendencat e ndarjes se shqipes në dy dialekte,  toskërishten dhe gegërishten ,  pozicioni i  gjuhës dhe letërsisë  shqipe ne rangun e gjuhëve botërore  etj .

 

Zoti Kadare u  përgjigj në të gjitha pyetjet  ku vlen të përmendet pozicionin politik ne rrafshin kombëtar  e  quan të favorshëm për kohën, dhe thekson se politika shqiptare  aktuale  është e shëndetshme,  qe po ecën drejt një aspirate tonën te bashkimit në një komb, në një Shqipëri ,ose për momentin  e parasheh edhe qëndrimin e  dy shteteve në Ballkan,deri në një kohë te përshtatshme, por optimizmin e shpreh se një gjë  e tille është e pa shmangshme që në një të ardhme  të jemi të bashkuar ku  e gjykoj disa here barbarizmin  shtazarak të Serbisë ndaj shqiptarëve të Kosovës gjatë  luftë së fundit. Mesazhi dhe  qëllimi i tij përfundimtar për kombin  shqiptar, është që ta ndiej  veten si partner  te barabartë drejt një  integrimi ne gjirin e shteteve të familjes  Evropiane perëndimore e të tjera . Ma tutje Ismail Kadare për  gjuhën shqipe theksoj  së duhet ë jetë një gjuhë e njësuar   dhe e zhvilluar  pa ndarje, pa prerje, pa cungime  të pretenduesve të njëanshëm që për interesa personale apo te caktuara mundohen ta prishin atë që rilindësit tanë e ndërtuan me sakrificë .dhe në fund  i shtruam  një pyetje.

 

Pamje e publikut artdashës në një sallë

Zoti Kadare sa   janë te mirëseardhura takimet të tilla në mërgatën shqiptare   dhe sa  do të jenë pozitive  në sensibilizimin e vetëdijes së  qytetarëve shqiptarë që jetojnë dhe punojnë këtu në gjermani apo gjetiu në shtetet perëndimore?

 

Pa  dyshim se takimet e tilla e përforcon qytetarin shqiptar të diasporës në integritetin e gjithëmbarshme  në kulturën tonë, por edhe ne kulturën e popujve ku jetojnë shqiptarët,mandej zoti Kadare  thekson se po ta njohësh kulturën tënde din ta transmetosh, atë qe e ke edhe tek  qytetari i atij vendi,ku jeton e cila ndihmon shumë, me një fjalë  tubimet e tilla janë të mira.

 

Kaloje një mbrëmje e orës letrare shumë  mbresë lërese tek  shumë intelektual dhe pjesëmarrës. Nga ligjërata  e të madhit, dhe shumë të shtrenjtit Ismail Kadare  njeriu përfiton  përshtypjen se  është një figurë  aq madhështore që i dha letërsisë shqiptare  një maksimum voluminoz të veprave të veta , duke u frymëzuar dhe paraqitur  nga një  fushëveprim  të një  sistemi komunist , i cili në rrethanat  e atilla doli me vepra dhe romane që kanë lëne gjurme dhe  janë një pasuri  edhe për letërsinë botërore.