Ndue Ukaj: Poezi nga libri ''Ujëvarat e metaforave''

Ndue Ukaj

 

 

KUJTIM I MERMERTË

 

Vjen dita jote poezi e mbytur nga pika e zezë në horizont,

I mermertë shtrihet kujtimi për kohën e Komedisë Hyjnore,

Prapa hapave të molisur nëpër barrikada të panumërta

Rri hije shpirti im i etur për mijëra të fshehta

E shembur koha e pasioneve lakuriqe që fluturon si korb

Endet tamam si ylber mbi kokat tona të topitura nga betonet e gjithfarshme

Të përgjumur dehemi në universin e mendimeve shpërthyese

Ka me ardhur prapë dita jote poez

Rri e qetë në hijen e magjisë

Dhe mos e zhvesh imunitetin e trashëguar nga Zoti.

Zeus s’ka mbi tokë, fli e qetë dhe përkunde kohën e hallakatur

Njeriun e përhumbur nëpër reklama çoroditëse

Dhe epokën e dokrrave, e zhurmës së gjithfarshme

S’ka vend për art, sa trishtueshëm, s’ka kohë për poezi

Digjen merimanga digjen fjalë e zemra bashkë

Në horizontin e pritjes prehet një metaforë në fyt,

I është zënë fryma, qan pa iu kuptuar dhembja,

E ledhatoj e në buzët e kallura të saj qetësohem

Kalendari im po tretet

Nga djersët verore që të djegin ballin,

Më duhet ta puth vargun e etshëm,

Sot nuk këndohet shpirti im,

Në vend të këngëve dëgjojmë zhurmë çmendurake

Rropatje kotas për të prodhuar hamendësimet e panumërta:

Herdo kurdo çdo gjë zë vendin e vet

E natyrisht, edhe poezia do jetë në fatin e saj të lumë

 

 

UDHËTIM I VARGUT

 

Sot do marr rrugën e gjatë, që fund as fillim s’ka,

Më tha vargu sapo përqafova diellin pranveror

Ndërkaq Expresso ime ishte ftohur nga shikimi i thartë

Qielli s’mund të mblidhet në shuplakë,

Me grushta të mbushur plot pasione

Ngase fitorja është ndjenjë e budallenjve

Dhe është një mister që ndërkaq nuk hesht

Ndjenjat e lidhura lak i shpartallon poezia

Vargu ec, ec edhe nëpër gjak

Stuhive përmbysëse

Varreve djegëse

Vargu im peng jete

Zhytet në pellgun e harrimit

E mbyt trishtimin

 

 

PËRLESHJE

 

Nganjëherë i kafshoj dhëmbët furishëm

Më mbetet gjuha në dhëmbë nganjëherë,

Me gjilpërë më duhet ta qep atë,

Engjëllushka ime, jo pse dua, nganjëherë

Çuditem edhe me veten si i kafshoj ëndrrat.

Hahem me to deri në përgjakje

I kafshoj dhe përleshem me realitetin,

Nëpër net me ëndrra vjeshtore

Dhe pranvera me buzëqeshje dashurore

Hamendja për fitore mbyt trishtimin

I kafshoj ditët, edhe netët i kafshoj,

Të zeza si futa, netët e paperënduara,

Përgjakem krejt nganjëherë,

Me dhëmbët e mi të rëndë, të rëndë,

Sa shkëmbinjtë e Bjeshkëve të Nemuna,

Nganjëherë botën e zë gjumi n’mes të ditës,

Dhe aty përulet miti i fuqisë së qëndresës

Trulloset bota krejt e humbur përkundet,

Harron përuljen e gjurit bota nganjëherë

Bie në gjumë nëpër ninulla ledhatuese

Papritur tretet nga thartira që të qet zorrët

Tëhuajësohet mendja dhe humb imazhin në pasqyrë

Pema e Jetës zë rrugën në mëngjesin me vesë diellore

E unë, nganjëherë i vetmuar përleshem me botën

Dhe përhumbem në lakuriqësinë e poezisë

 

 

KOHA SHUMËNGJYRËSHE

 

Me kërkue është art si me puthë diellin,

Me lundrue nëpër natën e braktisur, oh

Nga hëna bythprapë e ngjyrat e errëta

O natë e vetmuar me sy gjysmëqorre,

O kohë shumëngjyrëshe e trashur n’vete,

Lak e bërë mbi kokën time vallëzon

Kryelartë i shndrisin sytë e Ciklopit i ka

E sheh si i lëvizin këmbët e shpejta...

Akil s’është por fluturon si në beteja antike

Herë në Amerikë, e zë trishtimin në ëndërr,

Herë në Europë, e kap ankthi në shtrat,

Herë në Azi, e zë makthi në rrugë,

Herë zgjohet me kujtimet për kalin,

Bën dashuri në barkun e kobshëm

Dhe i ngatërrohen rrugët para këmbëve

Koha e pangjyrë, e paemër e pakënduar

E pashkruar, me muzikë të harlisur vallëzon

E çmendur përdridhet si vajzë në take t’larta

Cunam që s’i duron metaforat as ironitë

Me struktura të deformuara deri në përjashtim,

Endet me shikimin e tretur në asfaltet moderne

Dhe s’gjen pandehëm krahasimi nga modernistët

As nga progresistët e posmodernistet

Nga injorantët e regjur me fjalorë demagogjish

Që kurrë s’ e kuptojnë artin e heshtjes

Për të mbytur zhurmën dhe gumëzhimën e frikshme.

Koha ime e përveçme në globin e ngulfatur

E paemër, e pagëzuar natën e braktisur me muzikë të harlisur

Me hije korbash e sorra të çartura

Si ngjan kurrsesii kohës së Virgjilit,

Me heronj të çmendur e luftëra absurde.

Madje s’i përngjan as kohës së Krishtit e Judës tradhtar,

Koha ime kurrsesi s’është koha e lumit të Heraklitit.

Më duhet të kthehem nëpër të, dy herë ta nuhas,

Dhe të ec nëpër kujtesën e trashur nga merimanga

E krimba që bluajnë pamëshirshëm.

I inatosur më duhet të mos pajtohem me Heraklitin,

Dy herë më duhet të lahem në të njëjtën kohë:

Në të njëjtin ujë një herë me zjarr përvëlues

Pastaj me artin e heshtjes dhe ujin e uratës.

Mes meje e kohës fluturon zogu pranveror

Me pupla të mërdhita e sythin e trembur,

E trazon pikëllimin e vizatuar në majën e Kështjellës së mendimeve

Kohën e grabitur nga leckamanë me lëkurëgjarpri,

Dardania ime e Shenjtë e goditur nga antikoha.

Dhe miti i harresës që çelë si lule çdo mëngjes

 

 

SFIDË

 

Lufto po të mundësh me jetën

Fyta-fytash po të mundësh

Aty ku vrasin legjendat e shekujve grabitës

Po të mundësh lufto me kohët

E braktisur nëpër lumenj të përgjakur

Po të mundësh sfidoje vdekjen

Mbetesh legjendë historike

Fanatizmin nëpër shekuj

Po të mundësh lufto me antikrishtin

Rikryqëzoje në kryq

Po të mundësh bën gjithçka

Gjithçka bën po të mundësh

Gjitha lulet mbjelli në një saksi

Pa aromë do të mbeten

Po të mundësh bëj gjithçka,

Djallin bëje engjëll

Dhe vallëzo me budallenj

Trishtim

 

 

PËRPJEKJA

 

Asnjëherë s’kam besuar se pas kohës së myktë

Humb kujtimi dhe imagjinata përmbyset

E në kokë të njeriut çelin krimbat

Bashkë me gjarpërinjtë thatanikë

 

Djajtë engjëjt

Hanë pinë

Kuvendojnë e mashtrojnë

Kafkën time e nuhasin

Me epshin e dreqitnjeri

 

Ëndërr e paparë

Gjak kullojnë lulet

Kafshohen ëndrrat

Hatashëm kafshohen

Përleshën leshrat e kalbura

Dhe aroma e tyre na deh

 

Pantallonat që s’mund t’i mbajnë koqet

Shiten në tregjet tona mëkatare

Nuk është panair idesh

 

Dhe maskat e skenës së mashtrimeve

Krismat si zjarret me tym të zi

Zoti im, tamam si këpurdha pas shiu

Dhe, ku është arti... klith?

Kori i ideve

 

 

HAPAT E VEGJËL

 

E masë kohën me shikimin prej zogu

Atë ditë kur dielli rrëshqiste drejt perëndimit

Një korb parakaloi para syve tanë

E tokës iu zu fryma nga inati

Si s’u bë që ta kthej diellin

Aty ku puthi shikimin tonë përsëpari

Dhe rrugën deri në Kodër ta kaloja me pupla

 

Atë ditë kur shikimi im u tret

Toka dridhej nga të ftohtit

Dielli u dha si femër mëkatare pas Bjeshkëve të Nemuna

Hapi i vogël për ta ndalë ishte pa përmbajtje

Shikimi im u mbyt krejt...

 

 

HIJA E KORBAVE

 

Në ishullin e pritjes vetmia e thartë

Dhe struktura e deformuar e seksit

Në lumin e kohës ecte zvarrë

Nuk e njoha Homerin as verbimin e tij

Me hapa të Akilit masë kohën që vjen

Dhe kilometrat deri matanë Itakës

Sythi yt kaltrosh përhumbet në lakuriqësinë

E natës së zezë ku tëhuajsohet mendja

Akti i çoroditur i shpirtit hije

Në të çarën e seksit tënd rrjedhin pikat

E dushit të ftohtë në ishullin e vetmisë

Drama e pashkruar në teatrin e gërmadhave

Dhe puthja e akullt që dogji sythin e përlotur

Një korb pa shikimin tim prej të dashuruar

Ditën me mendime të hallakatura

 

Dhe miti reflektoi fragmentin

E artit të shkruar nën hije korbash

Sytë nuk janë dritare prej motesh

As dyer të largimit nga trishtimi.

 

 

PIKTURA E DASHURISË

 

Mona Liza qeshte

Për të flasin aq shumë sytë e saj qiellorë;

Të njomë, të përmallshëm e të butë

Të veçantë sa s’gjejnë krahasim,

Për të flasin flokët e shprishura,

Aty ku atdheu i pasioneve ndërron trajtat

Dhe përhumbet bota para shikimit prej loti,

Tkurret si perde e hapur në skenë teatrore

E vockël bota përballë me shikimin që djeg

Dhe tërheq si magnet në botën e mistereve

Nën tisin e nurit të saj prehet qetësisht bota

Dhe nën presionin e heshtjes,

Numëron frymëmarrjet me damarë të fryrë

E shtrënguar nga plogështit e kohës

Për të flet gjoksi i mbuluar me hije misteresh

Një kafshatë për vargun e etur

 

Dhe gjitha ngjyrat e vizatuara në ata sy

Për të mposhtur mbrapshtitë

E pra, Mona Liza tek qeshte pëlciste nga dashuria

 

 

GJYQI PËR VJERSHËN TIME

 

Kështjella e drejtësisë s’mund të përmbyset

Me një të fryrë nga zgafella e gojës

Edhe nëse Jozefi K. vdiq si qen rrugëve të Parisit a Pragës

Procesi s’u mbyll e ai mbetet prapë proces

Të premtet e mëdha s’kuptohen pa të dielën e madhe.

Ç’faj ka poezia që e sulmon

Imunitetin s’mund t’ia marrësh as kur lakuriqësohet

Mjekrën time të pakrehur ndonjëherë,

Të rritur zjarreve përcëlluese

Mbuluar me merimanga gërdie

Edhe po deshe s’mund ta puthësh kurrë

Kjo poezi vlon për dashuri

Po deshe vraje, në varr mund ta vësh

Strukturën e mendimeve s’mund t’ia prekësh

Poezia është e panjollë

Po deshe vraje

Do pjellë gjarpinj, që sytë të t’i helmojnë

Macet e çartura vrapojnë gjoksit trishtueshëm

Po deshe vraje

Edhe nga varri shpirtin e trazon.

 

 

ALFABETI IM

 

Shkronjat si gurë zbresin

Në alfabetin me figura të pakuptimta

Fragmenti i jetës sime kthen në udhëkryq

Sikur nëpër ëndrra të çmendura

E nuhat ikjen deri në skëterrë

Alfabeti im

E zgjat rritën prej poezisë

Duke i zgjeruar pasionet deri në qiell

Dhe zanoret e afshit që shpërthejnë

Mbi sytë e mi

Pezmi i shkronjave të gurta,

Prish gjumin e kufijve

Në universin e kohës pa poezi

Si leckaman metropoleve të botës

Kërkoj këshilla nga poetë

Të kuptoj fjalën prej guri

Si i trazon mendimet abstrakte

Unë jam hapi im dhe rruga deri tek atdheu i poezisë

Në rrugën që prehet pas çdo ecje

Nga injorantë që vallëzojnë me zhurmën

Maratona e poezisë nëpër shpirtra të dergjur

Shumëzon ujin tamam si Krisht

 

 

ILUZIONI I FJALËS

 

Horizonteve të papara shtrydh kujtimet

Deri në pikën e fundit

I lidhja fjalët për iluzione

Me ngriheshin gishtat si shkëmbinj

Me tingujt e lehtë të kitarës

Ndërtohet ngrehina

Dhe iluzionit të fjalës

I vjen erë harrimi

 

Nëpër horizonte të papara ndrydhen ndjenjat si në bronz

Në shtratin e çelur varrë

S’numërohen regjistrat e pafundme të dashurive

Vetëm fjalët lidhen për iluzione marrëzisht

 

 

PËRRALLA E MOÇME

 

Nga të vërtetat dalin rrenat si buburreca

Ndërsa këmbët tona nga turbulenca e mendimeve

Humbasin drejtpeshimin

Në kozmosin e fjalës e tundin pendimin

 

Një përrallë e moçme s’u tregua me shekuj

Pastaj për të njëjtën u bënë beteja të çmendura

Plot vite u rropat dora jonë prej hijesh,

Si flamur disfatash e arenë takimesh

 

Të gjejë gjurmët e t’vërtetës në ngrehinat prej lotësh

Trotuareve të akullta ku këmbët rrëshqisnin tmerrshëm

Ecën injorantët të vërsulur pas tempullit të marrinave

E mjerë ne për përrallën e moçme.

 

Poezi nga libri "UJËVARAT E METAFORAVE" (Tiranë, M&B, 2008)