UJKESHA NUK E DO BURR?
K?LYSHIN ME ZGJEBE
Ujk Mal Çuka e kishte v?shtir? t? zbres nga majat me lisa kok? m? kok? q? preknin qiellin me dor?, n? Katund. Shkaku: I kishte t? gjitha sh?rbimet aristokrate. Nuk kishte nevoj? as p?r grua, as p?r kontinier? b?rlloku, as p?r pula t? cofura, as p?r q?ngja asht e l?kur? e as p?r k?lysh? me zgjebe q? “luftojn?” p?r Liri. Edhe pse, nj? K?lyshi me zgjebe matan? gardhit n? Katund, her? pas here ia d?gjonte t? lehurat pas shpine. Nuk prish pun?, thoshte Ujk Mal Çuka: Edhe atij “trimi” n? Katund ia kam hedhur nj? asht qengji ta l?pi n? L?m?. Tekefundit, historikisht dihet se kush kan? qen? ujq?rit, nuk kan? qen? k?lysh? me zgjebe me nj? asht n? goj?.
Ujk Mal Çuka, v?rtet? ?sht? ujk, po e ka nj? burr?ri t? trash?guar nga t? par?t brez pas brezi: nuk t? han? pas shpine, nuk shpif dhe nuk leh n? Iriq. E dini tashti ku ?sht? dallimi n? mes t? Ujk Mal Çuk?s dhe K?lyshit me zgjebe?! Jo, nuk e dini. Shkaku: ?sht? K?lysh me zgjebe. Fatkeq?si e madhe komb?tare: K?lyshi me zgjebe ka lehur gjith? jet?n n? Iriq. Edhe m? keq: I ka m?suar “v?llez?rit” e tij se, vet?m me lehje pas shpine arrihet deri te Liria, kontinir?t e b?rllokut.
Ujk Mal Çuka nuk di p?r lehje pas shpine, nuk di p?r nd?rsimin e “v?llez?rve”, edhe at?: vet?m p?r nj? asht shp?rblim. Besom?ni, nuk ia ka inat? K?lyshit me zgjebe. Edhe lakmi. E ka at? pun? fakiri dhe nuk ka tjet?r zanat. Zoti ia ka nda lehjen pas shpine. Mençuri do t? ishte, ky K?lysh me zgjebe t? kishte gjetur nj? grua, ndonj? streh? t? ngroht? p?r Dim?r. Po, ku mund t? gjej? ky k?lysh me zgjebe strofull, p?rveçse t’i ngrej byth?t n? hava n? kontinier?t e b?rllokut.
E lihte sa mundej ky K?lysh me zgjebe n? Katund se, Ujk Mal Çuka ia hante nat?n rrunzat n? vath? te Ara e Beshirit. E turreshte pas shpine plot pordh? e piskam? me t? katra, shpifte çka t’i teket n? kok? atij “asgani” me zgjebe. K?lyshi me zgjebe me bishtin nd?r k?mb?, her? pas here dilte edhe te porta n? rrug?, po kurr? nuk e merrte guximin t? dal? edhe n? male. Shkaku: I shp?tonte n? brek?.
E v?rtetet?: Ujk Mal Çuka i hante rrunzat kur ia prisnin rrug?n te Lugu i Ymerit, i dilnin vullnetare para syve dhe e provokonin q? t? bienin si d?shmore. E din? k?t? pun? t? gjith? banor?t e Pyllit. Edhe ndonj? qengj “me nj? zile n? qaf? var?”, kur ia turbullonte ujin te Lumi i Zajazit.. Vet?mse ja, nuk e hante K?lyshin me zgjebe. Ku ta di un? pse?! Ndoshta, pse kishte frik? mos i mbes n?p?r dh?mb?, apo…
E K?lyshi me zgjebe si k?lysh katundi, plasi edhe sot e k?saj dite q? ta haj Ujk Mal Çuka. E trim?ronte veten n? Katund. Dit?n dilte edhe te Mulliri i Arapit. Goj?n plot akuza e shpifje, i lihte pas shpine Ujk Mal Çuk?s. Ia priste rrug?n nga pusia te burimi. E akuzonte ditenat? me thashetheme te Ujkesha. E çka nuk b?nte K?lyshi me zgjebe, q? Ujk Mal Çuk?n ta nxjerr? si fajtor te dajallar?t e tij n? katundin, Ferrkrroc?. P?rs?ri, Ujk Mal Çuka kur e shikonte kaq t? mjer? e t? pafuqi, e shkundte vet?m kok?n dhe vazhdonte rrug?n p?r n? Baba Tomor..
Gjat? koh? priti Ujk Mal Çuka, q? ky K?lysh me zgjebe me nj? asht n? goj?, t? pushoj? s? lehuri nj? dit? pas shpine. E njihte moti sojin e k?tij k?lyshi me zgjebe, q? dikur kur kishte zbritur n? Katund te Mulliri i Arapit t’i tregoj haramit kufinjt e Atdheut: Arat e Babait, Zabelet e Babait, Livadhet e Babait. Edhe at?her?, i kishte lehur tin?z pas shpine, por kur e kishte kthyer prapa kok?n, e kishte par? se ?sht? k?lysh me zgjebe, ende p?rjaget ferrave dhe iu dhimb, pasi e shikoi eg?r me sy vazhdoi rrug?n. Tha: Ndoshta nj? dit? edhe ky i mjer? do t? pushoj? t? lehi pas meje si k?lysh me zgjebe. E fali fodullin byth?grisur n? Katund.
P?rçudi, ky K?lysh me zgjebe edhe sot vazhdon t? leh pas Ujk Malit. E din? t? gjith? se ky K?lysh me zgjebe, kurr? nuk u rrit? nj? dit? n? qen. Gjith? jet?n mbeti K?lysh me zgjebe. P?rm?keq, edhe i leh tin?z pas shpine Ujk Mal Çuk?s. E sulmon me shpifje fisin e Ujk Mal Çuk?s: St?rgjyshin, Gjyshin, Babain, V?llain, Ujkesh?n, ujq?rit e vegj?l… P?rm?tep?r, merret edhe me dukjen e Ujk Mal Çuk?s, e jo me veprimtarin? e tij artistike: çfar? k?sule mban? n? kok?, mjekr?n e tij, miket e tija q? pushojn? gjat? ver?s n? Bregliqen. E harron se ky fis malesh, brez pas brezi kan? qen? ujq?r e jo k?lysh? me zgjebe.
Edhe, p?r çdo “betej? t? p?rgjakshme” q? b?nte me Ujk Mal Çuk?n, t? nes?rmen k?rkonte q? t’i tregojn? Pashterkuqes. E di Ajo: t? gjitha betejat e p?rgjakshme i kam b?r? p?r moralin e saj t? fshehur n?n ferexhe dhe t? drejtat komb?tare t? shqiptar?ve. Shkaku: kurr?n e kurr?s nuk do t’i shkeli ato pasuri t? tundshme n?p?r fush? shkau. Edhe Rebel Rrapi q? e ka nxjerr shpat?n nga brezi n? Bit - Pazar. E pret n?n hije me dy shtamba ver? n? pusi.
Pashterkuqen, un? e solla nga malet me koçi, e jo Rebel Rrapi. Edhe kam qit? pushk? n? Katund, kur zbriti Nusja n? L?m?. Tjet?r ?sht? ajo se, Nat?n e Madhe kur hyra dh?nd?r dhe ia hoqa duvakun m? doli kurv?. Fajin p?r k?t? e ka Rebel Rrapi n?n hije. Mjekroshi, q? Nuses sime me pashterk? t? kuqe i kishte v?n? pusi me shtambaver? n?n Rrap. Dhe, t? nes?rmen pasi e kishte provuar vet? si ver?n e kuqe n? shtrat, ma dha mua patriotit me dy kobure n? brez, tha: merre ti se ?sht? kurv?! Patriotit i ka hije kurva, e jo mua Rebel Rrapit me dy shtamba ver? n?n hije. Edhe, merreni me mend, m? tha rebeli: ia pafsh hajrin! Dhasht? Zoti ta mbush L?m?n plot? me kopila! Edhe ata, t’i dalin zot si ti Atdheut. Luft? t? b?jn? p?r Liri.
Dhe, e dini pun?n e qen?ve dhe k?lysh?ve me zgjebe?! Jo, nuk e dini. Pyetm?ni mua, Ujk Mal Çuk?n: Un? kam qen? n? jet? edhe bari delesh. Qen?ve nuk duhet t’u ikish kur t? nd?rsehen pas shpine. Edhe m? keq: k?lysh?ve t? t?rbuar me nj? asht n? goj?. Ndaluni! Dhe, vet?m i shikoni drejt? n? sy. Papritmas, do t? pushojn? t? lehin, nd?rsehen si kafsh? t? buta, bishtin nga frika do ta fusin nd?r k?mb?. E them k?t? se: I kam kullotur dhent? me vite te P?rroni i Than?s. Edhe i kam mjel? me kusi n?n hijen e Dardhave Gorrice t? Xha Derall?s.
Ujk Mal Çuka si ujk, patjet?r nj? dit? duhet t? zbresi nga malet e Çelvjollc?s n? Katund. Edhe at?: vet?m e vet?m me nj? q?llim, q? t? shihet sy m? sy me K?lyshin me zgjebe. Nuk ?sht? larg ajo dit?. Gjeli, sot heret ka hipur n? gardh dhe e thirr? agimin. Dita vjen, v?llez?r! Dita.
Tekefundit, edhe, k?t? nuk e dini? Jo,?? Patjet?r, duhet t’ua rr?fej edhe fyndin e k?tij rr?fimi fantastiko-shkencor. Rr?nj?t, q? i ka te p?rrallat e gjyshes sime plak? kur na i rr?fente net?ve t? gjata t? Dmrit. Qoft?largu, kur pasmesnate na trokiste te porta, e ajo p?rpiqeshte me p?rralla t? na v? n? gjum?. E p?rkundte djepin me shqiponj?n dykrenare mbi kok?. Edhe ndonj? ninul? trim?rie na k?ndonte n? Katund. Trokitjet e Qoft?largut, t? mos i d?gjojm? ne hutaç?t te porta. Nes?r, heret n? m?ngjes t’i hipim kalit me shal?. Lapsin ta nxjerrim nga brezi.
E, çka u b? me K?lyshin me zgjebe, do t? m? pyesni ju lexuesit n? k?t? rr?fim?! T? lehurat e tij plot jarg? pas shpine me bishtin nd?r k?mb?. “Trim?rit?” e tia k?lyshçe p?r Liri, q? u ?sht? ngjitur si rriq?r p?r herdhesh heronj?ve komb?tar me shkrime patetike. Merreni me mend, personalitetve tona komb?tare, q? n? koh?n e komunizmit m? s? tep?rmi i ka spiunuar te “v?llez?rit” dhe u ka lehur tin?z pas shpine. E sot, plot tym e zjarr i p?rkujton me himne teknefese patetike: Sk?nderbeun, Bajram Currin, Is? Boletinin, Kalosh Zajazin, Sulltan? Qaf?n, Adem Jasharin…?!
Asgj? m? shum? se vajtime patetike. Ende vazhdon t? leh i p?rjagur me bishtin nd?r k?mb? pas Ujk Mal Çuk?s, n? Katund. Q?, e ka amanet nga t? par?t nj? dit? t? zbresi n? Katund, vizitoj K?lyshin me zgjebe te Mulliri i Arapit, t’ia mbyll? goj?n. Port?n krah m? krah t’ia hap? Liris?. Vet?m, e di nj? gj?: K?lyshi me zgjebe nj? dit? me diell posa ta shoh Ujk Malin n? sy, ?sht? aq trim i madh, sa q? aty p?r aty do t’i shp?toj? n? brek?, n? mes t? L?m?s.
K?lyshin me zgjebe mund ta b?j çkado t? doj? ai, vet?m nuk mund ta b?j poet dhe t’ia gjej nj? grua. E them k?t? se: Vite me radh? ia kam hapur t? gjitha dyert, u p?rpoqa ta b?j shkrimtar. Edhe t’ia gjej? nj? grua. E kot?.
E, ku di ky K?lysh me zgjebe çka ?sht? gruaja?! P?rm?tep?r, Ujkesha ajo Muz? mali. Ose Liria, q? e ka lidhur K?lyshin me zgjebe nat? e dit? n? zingjir? te Mulliri i Arapit. E para: Ujkesha nuk ?sht? p?r k?lysh me zgjebe. E dyta: Buça e Katundit me pashterk? t? kuqe do qen Sharri. Dhe, e treta: K?lyshi me zgjebe, nuk ?sht? i aft? p?r grua asgane me dy shtamba ver?…