Vërtetësi

Agron Tufa: Dy kalorës të vrerosur për “erzin” e vrasëses Diana Çuli

Pas mbrojtjes së hapur të Beti Njumës (ndonëse krejt të paefektshme), që i bëri vrasëses së poetëve, nuk munguan në shtyp dhe siluetat pak më të vonuara të hidalgove të shtypit në mbrojtjen dhimbsurake të Çulit. Ka pasur publikisht mbrojtës të personave që kanë bashkëpunuar me sistemin me justifikimin banal...

Kastriot Dervishi: Letra ironike e të internuarit

Pesë vjet më parë publikova një letër ironike të një të internuari në Tepelenë drejtuar EH, e cila zemëroi një zë shpërfillës ndaj vuajtjeve të të internuarve, i cili e shprehu në atë kohë edhe publikisht. I internuari nuk ankohej, por “lavdëronte” kushtet “e mira” të kampit, se nuk i mungonte asgjë atje, se me ushqim...

Kastriot Dervishi: Kur Uran Kostreci shpallej në kërkim

Kështu shpallej në kërkim Uran Kostreci, teksa për herë të dytë u largua nga internimi (një fshat i Peqinit) më 4.2.1986 në drejtim Shijakut e të Durrësit. Dy ditë më pas shkon në Tiranë. Fjeti rrugëve. Kthehet prapë në Durrës. Pa u vënë re nga askush, niset me tren në drejtim të Vlorës, me synim që pas takimit me disa miq të arratisej jashtë vendit...

Kastriot Dervishi: Barbara dhe hetues Odhiseja

Barbara Wladislaw Gluc, shtetase polake, u martua me Vasillaq Orgockën dhe në vitin 1956 erdhi në Shqipëri. Me profesion laborante punoi në fabrikën e birrës së qytetit. Në vitet 1962-1966 ishte në përpunim nga Sigurimi i Shtetit, por vetëm në vitin 1968, cilësohej drejtimi ndaj si “agjente e mundshme e zbulimit polak”...

Kastriot Dervishi: “Bacë Enveri jep urdhër”: “T'i çohet gjyqit”

Zyhdi Avdi Shahini, i vitlindjes 1930, nga Novosela e Strugës, pat ardhur në vitin 1943 në Tiranë te daja i vet. Duke qenë me shtetësi jugosllavi, kërkoi riatdhesimin duke bërë dy letra. Në vitin 1958 e internuan në Tërbuf. Letrës së parë ku ankohej për trajtimin që i bëhej këtu nuk i kthyen përgjigje. Shpresoi se “bacë Enveri”...

Kastriot Dervishi: Portreti i një vuajtjeje të gjatë

Kjo është fotografia e fundit e jetës e z. Kujtim Refat Pelaj (1924-2009) nga Vlora, i cili u dënua 4 herë dhe vuajti 31 vjet e 3 muaj heqje lirie. Një portret që i ka të skalitura të gjithaHyri në burg në moshën 21 vjeçare dhe doli prej andej kur ishte 64 vjeç. Vdiq në azilin e pleqve në Fier...

Kastriot Dervishi: "Të dëbohen kosovarët"

Dëbimi nga një vend është një masë e skajshme me shije tepër të hidhur. Përveç keqtrajtimit me burg, internim e poshtërim që iu bë shqiptarëve që erdhën nga Jugosllavia e kërkuan strehim politik në Shqipëri, u përdor edhe dëbimi. Kjo sjellje e pabesë e regjimit antikombëtar të E. Hoxhës...

Kastriot Dervishi: "Peshoj 49 kilogramë"

Sulejman Sulejmani, shqiptar nga Kosova, ardhur në Shqipëri në vitin 1957 sepse “nuk pëlqente politikën shoviniste e antimarkiste të grupit të Titos”, ishte vendosur në Seman, atje ku patia degdiste me neveri e pa respekt shqiptarët e Kosovës. Në prill 1961, shkruante ndër të tjera Kryeministrisë mbi hallin e tij...

Kastriot Dervishi: Udhëtimi i Ismail Qemal Vlorës nga Stambolli në Vlorë dhe disa çështje të mëvetësisë

-2 nëntor 1912, niset nga hotel "Pera" në Stamboll nëpërmjet Detit të Zi dhe mbërrin në Kostancë të Rumanisë.-5 nëntor 1912, në Bukuresht.-10 nëntor 1912 në Vjenë.-12 nëntor 1912 në Budapest.-19 nëntor 1912 në Triste, prej nga niset me anije...

Kastriot Dervishi: “Nuk ishte konsumuar gota e parë”

Shaqir Dushku nga Ferizaj, banues në Tiranë e më pas i internuar në Kotë të Vlorës, u dënua dy herë për arsye politike nga regjimi komunist, duke vuajtur gati 14 vjet heqje lirie. Herën e parë, në vitin 1962, gjykata arsyetonte se fjalët kundër udhëheqjes i kishte thënë pa e konsumuar tërësisht gotën e parë të rakisë ose birrës...

Kastriot Dervishi: Sako Murat Protoduari

Sako Murat Protoduari (1910-1982) me "uniformën" e të burgosurit. U arrestua më 15.3.1977 dhe vdiq gjatë vuajtjes së dënimit në Repartin nr.309 Ballsh, duke u varrosur në Panahor. Vdiq në moshën 72 vjeçare...

Kastriot Dervishi: Disa pseudonime të komunistëve gjatë luftës

Çdo komunist ka pasur pseudonim partie. Jo vetëm për vitet e ilegalitetit të partisë, por edhe në kohën kur kishin pushtetin, ata përdornin pseudonime. Punonjësit e Arkivit të PPSH-së i mblodhën pseudonimet e kohës së luftës dhe i përfshinë në një tekst të brendshëm. Binte në sy fakti i...

Kastriot Dervishi: Mark Gjergj Shllaku

Një foto e panjohur më parë e Mark Shllakut (1917-1949), drejtues i një organizate që veproi në aspektin ndërgjegjësues agjitativ, kryesisht nëpërmjet trakteve, kundër regjimit komunist. U arrestua më 9.8.1948, dënua me vdekje dhe u ekzekutua në shkodër më 30.10.1949...

Kastriot Dervishi: U vra duke luftuar kundër tyre komunistëve

Hysen Llulla (1926-1951), anëtar i organizatës antikomuniste Bashkimi Kombëtar, personi që hodhi dinamitin në legatën sovjetike në Tiranë më 19.2.1951. Pasi organizata u zbulua rastësisht në fund të shkurtit 1951, Hyseni nuk ra në dorë të njerëzve të regjimit...

Kastriot Dervishi: “Mkati”, një pseudonim i goditur

Ishte tërhequr bashkëpunëtor i Sigurimit më 25.3.1949. Pseudonimi që iu vu do i shkonte asaj që do bënte. Më 16.7.1960 ishte ngritur në kategorinë e agjentit dhe më 10.5.1971 shërbente si rezident. Për një kohë të gjatë shërbeu si punonjës policie në vitet 1954-1966. Nga të dhënat e tij, në vitin ...

Kastriot Dervishi: Dy Mark Gjomarkajt që sigurimi i bashkonte për imazh

Në vitin 1959, shoku Hasan, në emër të shokëve të Zbulimit Politik, çeli dosjen e kërkim ndaj Dom Mark Gjomarkaj, “meqë merret me veprimtari armiqësore kundër vendit tonë, duke punuar me të arratisurit, duke qenë në shërbim të amerikanëve e Vatikanit dhe mundet edhe të jugosllavëve”. Në fakt Gjomarkaj ishte...

Kastriot Dervishi: Liceu italian, Shyqyri Ishmi dhe rrëmbimi i Ikbal Selman Kukaleshit

Më 23.9.1942 zdrukthëtari Shyqyri Xhemal Ishmi (22 vjeç), tipografi Shim Kolli (20 vjeç) dhe një tjetër tentuan të djegin liceun italian në Tiranë, një ndërtesë e përkohshme me dërrasa. Kishin lyer bangat me benzinë, por nuk arritën t’i vinin zjarrin. Në çastin kur do vepronin, Ishmi qëlloi...

Kastriot Dervishi: “Jam 60 vjeç dhe peshoj 40 kg”

Fati i shqiptarëve të Kosovës në Shqipërinë internacionaliste të Enver Hoxhës tregon më së mirë karakterin antikombëtar të regjimit të tij. 60 vjeçari Teki Istogu ishte degdisur për të banuar në Çermë. Megjithëse moshën e kish mbushur, nuk e nxirrnin në pension. Punonte kanaleve për të siguruar me...

Kastriot Dervishi: "Me qindra kosovarë i keni degraduar"

"Neve si kosovarë jemi të akuzuar nga ana juaj qysh nga fillimi se gjoja kemi kontribuar dhe më vonë ne që kontribuojmë në ndihmën e armikut tonë shekullor, kurse faktet e deritanishme tregojnë të kundërtën, se vetë ju jeni ata të cilët e keni ndihmuar pa ndërprerje sllavizmin për...

Kastriot Dervishi: Piknik në Korçë

Përpara se të vinte “liria” e 29 nëntorit 1944, populli ynë, i cili ende nuk kish njohur triskat e tollonat e socializmës, të cilat do ta mbanin në një ditë estetike të lavdërueshme, e kalonte kohën e lirë në mënyrën më të keqe në pikniqe tipike borgjeze. Në foto të indentifikuar...