Vërtetësi

Agron Tufa: Dy kalorës të vrerosur për “erzin” e vrasëses Diana Çuli

Pas mbrojtjes së hapur të Beti Njumës (ndonëse krejt të paefektshme), që i bëri vrasëses së poetëve, nuk munguan në shtyp dhe siluetat pak më të vonuara të hidalgove të shtypit në mbrojtjen dhimbsurake të Çulit. Ka pasur publikisht mbrojtës të personave që kanë bashkëpunuar me sistemin me justifikimin banal...

Kastriot Dervishi: Hajriu

Hajriu i vitlindjes 1918 kishte qenë 23 vjet bashkëpunëtor i Sigurimit në vitet 1949-1972. E kish nisur aktivitetin pas kryengritjes së Zhapokikës në Tepelenë. Ishte shpërblyer gjithsej me 200 kg misër dhe 2400 lekë.Në vitin 1972, partia e ekspozoi në popull aktivitetin e tij si...

Kastriot Dervishi: "Do rrëzonin me forcë pushtetin popullor"

Petrina Alarupi (djathtas) ishte vetëm 17 vjeç kur u arrestua më 16.5.1947 si "pjesëtare e një grupi të fshehtë që do përmbyste me forcë pushtetin popullor". ajo u dënua në një proces me tre vajza të tjera: Kaliro Simoni (23 vjeç), Marika Dhima (19 vjeç), Merita Sokoli (23 vjeç)...

Kastriot Dervishi: “Ja vdekje-ja liri”

Luan Burimi vuajti 22 vjet, 2 muaj, 4 ditë burgim të pandërprerë në vitet 1968-1991. Midis të tjerash në hetuesinë kur u ridënua për pjesëmarrje në revoltën e Spaçit të vitit 1973 deklaronte: “Sulë Manokut (kryetarit të Degës Zbatim Vendime Penale - shënim) i kam thënë (se) po na trajtoni si kafshët, po na...

Kastriot Dervishi: Beso Gega dhe “dita e parë e lirisë”

Kur Gjirokastra “u çlirua” më 18.9.1944 gjëja që parë që kërkuan komunistët të bënin ishte arrestimi i kryetarit të bashkisë, farmacistit Beso Gega, të cilin e gjetën në banesë. Pas disa ditësh mësuan se i kërkuari ndodhej në shtëpinë e Mehmet Dervishit. Atë natë, më 23.9.1944, Beso Gega u...

Kastriot Dervishi: Dallimi midis vuajtjes në burg dhe në kamp pune të detyruar

Një vendim gjykate i vitit 1960, dënon një të pandehur për tradhti ndaj atdheut (tentativë arratisjeje), e detyron të paguaj shpenzimet gjyqësore dhe avokatin e caktuar kryesisht. Bie në sy ndarja qysh në vendim e mënyrës së vuajtjes së dënimit, 10 vjet në burg (izolim) dhe 10 vjet në...

Kastriot Dervishi: Kleriku

Atë Pjetër Mëshkalla (1901-1988) në një foto thuajse të panjohur. Atij iu privua liria në vitet 1946-1960 dhe 1967-1977. Herën e dytë u dënua për një letër që i dërgoi më 5.4.1967 kryeministrit Mehmet Shehu si protestë për mbylljen e institucioneve fetare. Në letër midis të tjerash shkruante...

“Spiun i Sigurimit”, Rakipllari fiton gjyqin me Frrok Çupin

Gazetari Robert Rakipllari fiton gjyqin për shpifje me botuesin Frrok Çupi. Ky i fundit e kishte paditur Rakipllarin pas deklaratave të tij në emisionin “Open”, por Gjykata e ka shpallur të pafajshëm për akuzën e ngritur.Më 15 qershor 2021, në Gjykatën e Tiranës u depozitua ankimi i Çupit i cili kërkoi ndjekjen penale dhe deklarimin...

Kastriot Dervishi: Internimi i Musine Kokalarit

Para lirimit të saj nga burgu, për Musine Kokalarin u mor vendimi i internimit. Ajo ishte arrestuar më 23.1.1946 si pjesëtare e grupimit opozitar Koalicionit Demokratik dhe u dënua me 20 vjet heqje lirie. Ishte parashikuar që ajo do lirohej më 6.9.1961, kur në fakt u lirua më 8.10.1961 nga Punëtoria Qendrore e Artizanatit në Tiranë...

Kastriot Dervishi: U vranë në kufi më 23 gusht 1990, populli reagoi

Si pasojë, u vranë:-Petrit Bashkim Ajdini nga Korça, 26 vjeç-Artur Xhevahir Kërcelli nga Korça, 25 vjeç-Niko Stefan Joti nga Erseka, 24 vjeç-Safet Irfan Rrapo nga Erseka, 31 vjeç...

Kastriot Dervishi: 1989/Letra anonime

Populli ynë heroik gjithnjë i ka pasur qejf letrat anonime. Kënaqej teksa nxinte jetën e tjetrit, por sidomos kur nuk vinte emër. Lumturia në fshehtësi ishte e madhe. Një letër e shkruar më 25.12.1989 i drejtohej Komitetin Qendror të PPSH-së të ishte vigjilent e të merrte masa. Rasti u verifikua nga organet e pushtetit...

Kastriot Dervishi: Kur fliste populli para "drejtësisë"

Gjyqet popullore që zhvilloheshin në kinema, menca, mjedise të hapura, etj, kishin karakter masiv, në proces merrte pjesë edhe populli. Juridikja, ideologjikja dhe popullorja, përziheshin me njëra-tjetrën. Në kujtimet e Bedri Blloshmit, për nisjen e gjyqit ndaj poetëve, më...

Kastriot Dervishi: 29 korrik 1913, dita e formimit të shtetit shqiptar

Në tetor 1912 nisi lufta e parë ballkanike, prej së cilës pothuaj i gjithë territori europian i Perandorisë Osmane u pushtuar nga ushtritë ballkanike, serbe, bullgare, greke, malazeze. Territori shqiptar u pushtua gati i gjithë, përjashto trekëndëshin Vlorë-Berat-Kavajë. Për këtë arsye...

Kastriot Dervishi: Faleminderit SHBA

“Në datën 28 korrik mund t'i dorëzoni ministrit të Jashtëm të Shqipërisë (Pandeli Evangjeli-shënim) një njoftim me shkrim për njohjen de jure të Shqipërisë nga Shtetet e Bashkuara. Kur të njoftoni njohjen, mund të deklaroni se Qeveria e Shteteve të Bashkuara ka patur parasysh faktin që...

Kastriot Dervishi: Një fletë nga ditari i Vilson Blloshmit

45 vjet më parë, diktatura komuniste, një zinxhir kriminal parti-sigurim-hetuesi, në të cilin gërshetoheshin lufta e klasave, zilia, smira, ligësia, poshtërsia, përfundoi vrasjen e poetëve Vilson Blloshmi dhe Genc Leka. Eshtrat e tyre u gjetën pas vite kërkimi nga Bedri Blloshmi...

Kastriot Dervishi: Vilson Blloshmi dhe Genc Leka

Sot, ora 19.00, në kuadër të javës përkujtimore të 45-vjetorit të ekzekutimit të poetëve Vilson Blloshmi dhe Genc Leka, Instituti për Studimin e Krimeve dhe Pasojave të Komunizmit, çel një ekspozitë fotografike. Në të do ekspozohen foto nga jeta e dy poetëve, faksimile dokumentesh dhe plumbi i gjetur gjatë procesit të...

Kastriot Dervishi: Musineja dhe reparti i Rrëshenit

Për të kuptuar më mirë idiotësitë e dosjeve formulare (agjenturiale-operative) të Sigurimit, në të cilat hidheshin të dhëna për objektet, si dhe hartoheshin planet e përpunimit të tyre, mjafton të lexohet kjo faqe. Dy bashkëpunëtorë, “Piktori” dhe “Lisi”, në vitin 1975 informonin Musine Kokalari...

Kastriot Dervishi: 'E dogji kosovari'

Një fat të keq pati edhe i riu Shuaip Isa Hoxha (Hoxhiq), nga një fshat afër Tivarit, i cili u burgos në moshën 24 vjeçare në vitin 1954 dhe u lirua në vitin 1991 kur ishte 61 vjeç. Pasi doli në vitin 1973 nga burgimi i parë, e dërguan për të punuar në fermën e Tepelenës. Këtu nuk ndenji më shumë se dy vjet sepse e arrestuan duke e...

Kastriot Dervishi: Nga Torontoja e Kanadasë në Kuç të Vlorës dhe në burg

Mustafa Maliq Bylyshaj, i vitlindjes 1910, nga Nivica e Tepelenës u arratis nga Shqipëria në Greqi në vitin 1952. Dy vjet më vonë, me ndihmën e një bashkëfshatari u vendos në Toronto të Kanadasë. Punonte në një restorant atje. I yshtur nga propaganda e kohës, se gjoja Shqipëria kish ndryshuar dhe malli ...

Kastriot Dervishi: Njeriu i mirë Tomor Aliko

Këto ditë u nda nga jeta një nga qëndresëtarët tipikë ndaj diktaturës komuniste, Tomor Aliko (1925-2022), i cili vuajti rreth 17 vjet heqje lirie. Në gjithë këto vite të demokracisë, Tomori nuk reshti së punuari për të dokumentuar krimet komuniste, duke koleksionuar foto e shkruar histori...