Editorial » Zejneli

Xhelal Zejneli: Shqiptarët dhe politika

Pluralizmi në hapësirat shqiptare filloi në vitin 1991. Që atëherë e deri më sot, hapësirat shqiptare ndodhen në fazën e tranzicionit. Tranzicioni në Kosovë filloi pas çlirimit të saj nga pushtuesit serbë. Shtetet e konsoliduara si Sllovenia dhe Kroacia, ka kohë që kanë dalë nga tranzicioni. Ato janë bërë edhe pjesë të...

Xhelal Zejneli: Oportunizmi i intelektualëve dhe politika

Shpesh pyesin: Ku janë intelektualët? Pse heshtin ata? Ka raste kur thonë: Intelektualët nuk përfillen sa duhet prej partive politike. Ka raste kur thonë se partitë politike nuk i përfillin intelektualët e mirëfilltë, për arsye se strukturat udhëheqëse të partive drejtohen prej njerëzve me aftësi...

Xhelal Zejneli: Qiriri që nuk shuhet - Naim Frashëri

Vëllezërit Frashëri, në fund të shekullit XIX, me veprën e tyre i dhanë frymëzim e forcë lëvizjes së Rilindjes Kombëtare. Ndihmesat e tyre qenë të larmishme nga njëra-tjetra: Abdyl Frashëri (1839-1892) ishte politikan, Naim Frashëri – poet, ndërsa Sami Frashëri (1850-1904) qe ideolog dhe dijetar. Që të tre vëllezërit e fshatit

Xhelal Zejneli: Kosova dhe qëndrimi nebuloz i BE-së

Dialogu midis Kosovës dhe Serbisë në Bruksel është duke u shndërruar në bisedime apo në negociata ndërmjet dy palëve.Qëndrimi i qendrave politike ndërkombëtare të vendosjes – Brukselit dhe Uashingtonit lidhur me zhvillimin e dialogut midis Prishtinës dhe Beogradit, është në kundërshti dhe në kolizion...

Xhelal Zejneli: Shqiptarët - një gjuhë, një histori, një komb

Kohët e fundit në hapësirën shqiptare në Ballkan paraqiten do ide, sipas të cilave shqiptarët nuk qenkëshin një komb por dy a më shumë sish. Fatmirësisht, numri i atyre që thonë se ndërmjet shqiptarëve të Shqipërisë dhe shqiptarëve jashtë saj, ka dallime të caktuara, është tejet i vogël dhe numërohet në gishta...

Xhelal Zejneli: Surrealizmi

Surrealizmi (fr, surréalisme – mbirealizëm; mbirealitet) është lëvizje letrare dhe artistike që u paraqit në Francë pas Luftës së Parë Botërore. Termin e vuri në përdorim në vitin 1918 poeti francez Gijom Apoliner (Guillaume Apollinaire). Surrealizmi e vazhdon dadaizmin dhe frymën rebeluese të tij, revoltën kundër traditë...

Xhelal Zejneli: Klasicizmi

Klasicizmi është drejtim letrar që erdhi në shprehje në mënyrë më të plotë në letërsinë franceze në shekullin XVII. Fjala vjen nga latinishtja classicus. Në gjuhë të caktuara përdoret edhe në trajtat klasika, klasik. Në shekullin XVI termin e ripërtëriu francezi T. Sebije. Ky në veprën e tij “Mbi artin poetik”...

Xhelal Zejneli: Simbolizmi

Nocioni simbolizëm ka domethënie të shumëfishtë – filozofik, linguistik, artistik, letrar. Si shkollë dhe si drejtim letrar, simbolizmi paraqitet duke filluar nga viti 1880, ndonëse tendencat simboliste shfaqen që në romantizëm, madje edhe më herët. Si në teori, ashtu edhe në praktikë, simbolizmi paraqet kryesisht negacion të...

Xhelal Zejneli: Realizmi magjik

Realizmi magjik është drejtim letrar artistik në të cilin elementet e fantastikes ndërthuren me realitetin, duke u identifikuar në këtë mënyrë me të dhe duke krijuar një tërësi të harmonishme të bazuar në raportin objektiv. Është stil i trillimeve dhe i zhanrit letrar që pasqyron një skenë...

Xhelal Zejneli: Jean-Baptiste Poquelin - Molière

Zhan-Batist Pokëlen (Jean-Baptiste Poquelin, Paris, 15 janar 1622 – Paris, 17 shkurt 1673) është komediograf francez, aktor dhe drejtues teatri. Është një nga komediografët më të mëdhenj të Francës dhe të letërsisë botërore. Shkroi komedi, farsa, tragjikomedi dhe komedi-balet. I takon epikës së klasicizmit...

Xhelal Zejneli: Marrëveshja e Zyrës Ovale

Marrëveshja ekonomike ndërmjet Kosovës dhe Serbisë e nënshkruar në Zyrën Ovale të Shtëpisë së Bardhë në Uashington, në pranë të presidentit të ShBA-së Donald Tramp u interpretua në mënyra të ndryshme.Pushtetarët dhe qeveritarët, kryesisht e arsyetuan, ndërkaq partitë politike opozitare të Kosovës...

Xhelal Zejneli: Tragjedia e gjeniut - Dostojevski

Fjodor Mihajlloviç Dostojevski ka qenë i ngarkuar nga sëmurja e epilepsisë. Supozohet se nga kjo sëmurje kanë vuajtur Herkuli, Ajaksi, Empedokle, Marku i Sirakusit, Sokrati, Jul Cezari, Livie Druz, Shën Gjoni, Makbethi, Karli i Madh, Petrarka, Dante Aligieri, Rishelie, Kromveli, Pjetri i Madh, Napoleoni...

Xhelal Zejneli: Nuk është shkollë, shkolla...

- në të cilën nxënësit humbin orë për shkak të mosardhjes në shkollë, të mësuesit, të arsimtarit apo të profesorit;– në të cilën zëvendësohen orët dhe bashkohen dy klasa;– në të cilën nuk e përsërit vitin asnjë nxënës, edhe pse në gjysmëvjetor, një numër i caktuar i tyre kanë nga katër deri në 11 nota të dobëta...

Xhelal Zejneli: Fyodor Dostoevsky

Fjodor Mihajlloviç Dostojevski (Fedor Mihaljlovič Dostoevskij, Moskë, 1821 – Shën-Peterburg, 1881) është romancier dhe novelist rus, një ndër më të mëdhenjtë e historisë së letërsisë botërore. I çmuar lart në Perëndim. Një prej paraardhësve të parë të Dostojevskit nga ana e babait është ...

Xhelal Zejneli: Johann Wolfgang von Goethe

Johan Volfgang fon Gëte (Jonann Wolfgang von Goethe, Frankfurt-mbi-Majn, Perandoria e Shenjtë Romake, 28.08.1749 – Vaimar, Konfederata Gjermane, 22.03.1832) është poet, romancier, dramaturg, administrues, dijetar, gjeolog, botanist, politikan dhe filozof gjerman. Ishte bir i një babai të arsimuar. Nëna...

Xhelal Zejneli: Elena Gjika - Personalitet i ndritur i periudhës së Rilindjes Kombëtare

Dora d’Istria (1828-1888), pseudonim i Elena Gjikës, ka qenë një figurë e rëndësishme e kulturës shqiptare dhe evropiane të mesit të shekullit XIX. Është publicistë, feministë, etnologe dhe shkrimtare rumune me prejardhje shqiptare. Lindi në Bukuresht më 22 janar 1828 në familjen...

Xhelal Zejneli: Konvulsionet nacionaliste të Serbisë

Pseudoshkenca serbe – Për ta justifikuar hegjemonizmin, ekspansionizmin dhe ideologjinë kolonialiste serbe, qysh në fillim të shekullit XX u vu në veprim shkenca serbe. U vunë në veprim sidomos qarqet akademike dhe ato universitare. Filluan me mitin mesjetar – betejën e Kosovës (1389), pikërisht për dy arsye...

Xhelal Zejneli: Shqipja dhe shqiptarët në studimet e studiuesve të huaj

Historia dhe gjuha e shqiptarëve, një terra incognita për Evropën shkencore të periudhës së Rilindjes evropiane, u bë relativisht vonë objekt i një interesimi të gjallë dhe hetimi shkencor, për arsye se Shqipëria ende nuk ishte një shtet i pavarur ose autonom, e rrjedhimisht, historia dhe kultura e saj u pa vetëm në kuadrin e një ...

Xhelal Zejneli: Eqrem Çabej

Eqrem Çabej (Gjirokastër, 1908 – Romë, 1980) është një ndër përfaqësuesit më të shquar të gjuhësisë së re shqiptare. Lindi në Gjirokastër, më 7 gusht 1908, ndërsa vdiq në Romë, më 13 gusht 1980. Në Romë kishte vajtur për t’u mjekuar nga një sëmundje e rëndë. Në periudhën kur jetoi Çabej, populli shqiptar ...

Xhelal Zejneli: Dramë elizabetane

Drama elizabetane u paraqit në Angli në periudhën e sundimit të Elizabetës I (1558-1603). Zhvillimi i kësaj drame që nga paraqitja e komedisë së parë të renesancës, rreth vitit 1550, e deri në shuarjen e saj në luftën civile të vitit 1642, paraqet një tërësi. Megjithëkëtë, në të mund të dallohen etapa të caktuara...