Editorial » Zejneli

Xhelal Zejneli: William Shakespeare

Uilljëm Shekspiri (William Shakespeare, Stratford-upon-Avon, është pagëzuar më 26.3.1564 – Stratford-upon-Avon, 23.3.1616) është dramaturg dhe poet anglez, aktor teatri dhe regjisor. Përgjithësisht konsiderohet si më i madhi shkrimtar anglez dhe si më famshmi dhe më i shfaquri dramaturg botëror...

Xhelal Zejneli: Dramë elizabetane

Drama elizabetane u paraqit në Angli në periudhën e sundimit të Elizabetës I (1558-1603). Zhvillimi i kësaj drame që nga paraqitja e komedisë së parë të renesancës, rreth vitit 1550, e deri në shuarjen e saj në luftën civile të vitit 1642, paraqet një tërësi. Megjithëkëtë, në të mund të dallohen etapa të caktuara...

Xhelal Zejneli: ''Naçertanija'' e Garashaninit - Kjo murtajë e zezë e Ballkanit

Në vitet ’40 të shekullit XIX, ose më saktë pas vitit 1842, udhëheqësit serbë filluan t’i shqyrtojnë planet e zgjerimit të Serbisë. Ministri i Punëve të Brendshme i Serbisë - Ilia Garashanin (1812-1874)figurë kryesore e regjimit konstitucional, u bë strumbullar i pikëpamjeve të zgjerimit të Serbisë...

Xhelal Zejneli: Francesco Petrarca

Françesko Petrarka (Francesco Petrarca, Arezzo, 20 korrik 1304 – Arquà /Padovë, 18 korrik 1374) është humanist dhe historian italian. Shpesh e kanë quajtur “Baba të humanizmit”. Është i pari që e zhvilloi konceptin e “Periudhës së errët”. Lindi në Areco në jug të Italisë. Ishte bir i noterit të oborrit...

Xhelal Zejneli: Ernest Koliqi

Prozatori më i madh dhe më fuqishëm i periudhës së pavarësisë, Ernest Koliqi (1903-1975) lindi në Shkodër më 20 maj 1903. Është bir i Shan Koliqit dhe i Age Cuk Simonit. Mësimet e para Koliqi i mori në Kolegjin Severian të Jezuitëve. Në vitin 1918 i ati e dërgoi për shkollim në kolegjin jezuit “Cesare...

Xhelal Zejneli: Riorganizimi dhe ripozicionimi i faktorit politik shqiptar në Maqedoni

Në një shtet dyetnik siç është Maqedonia, bashkësia etnike e caktuar pozitën e vet synon ta mbrojë në dy mënyra:- duke realizuar liri dhe të drejta të caktuara qytetare; ose- duke realizuar të drejtat kombëtare.Për liri dhe për të drejta qytetare pretendon pakica etnike apo minoriteti. Ndërkaq, një bashkësi etnike që paraqet forcë ...

Xhelal Zejneli: Shqiptarët dhe subversioni sllav

Zyra e Prokurorit të specializuar të Kosovës me seli në Hagë, më 24 prill 2020, u paraqiti Dhomave të specializuara të Kosovës një aktakuzë me 10 pika për t’u shqyrtuar nga Gjykata Speciale. Për krime kundër njerëzimit dhe krime lufte akuzohen Hashim Thaçi, Kadri Veseli dhe të tjerë. Njoftimi u bë publik vetëm...

Xhelal Zejneli: Shkrimtarët dhe terrori i kuq

Periudha e pas Luftës së Dytë Botërore për shkrimtarët dhe intelektualët shqiptarë qe bërë një apokalips. Veçanërisht vuajtën shkrimtarët e shkollës katolike shkodrane. Krerët komunistë fortesën katolike e quajtën çerdhe të reaksionit. Diktatorët paralajmëruan se udhëheqësit kishtarë, “para gjyqit...

Xhelal Zejneli: Charles Baudelaire

Sharl Bodëleri (Charles Pierre Baudelaire, 1821-1867) është poet, përkthyes, eseist dhe kritik letrar francez. Është një nga poetët më të mirë francez të shekullit XIX. Me veprën e vet ndikoi në zhvillimin e simbolizmit në poezi. Konsiderohet themelues i modernizmit. Është i pari poet i lirikës moderne...

Xhelal Zejneli: Gjuhët indoevropiane

Gjuhët indoevropiane janë grup gjuhësh të cilat për nga krijimi i tyre janë të afërta. Ky grup i gjuhëve përbën familje gjuhësore të veçantë. Që nga lashtësia fliten ose janë folur në një brez të gjerë, prej skajit perëndimor të Evropës deri në cepin lindor të Indisë dhe deri në Turkestanin kinez, në zemër...

Xhelal Zejneli: Franz Kafka

Franc Kafka (Franz Kafka) lindi në 3 korrik 1883 në Pragë, në monarkinë austro-hungareze të atëhershme. Vjen nga një familje çifute e klasës së mesme. Babanë e tij, Herman Kafkën (Hermann Kafka, 1852-1931) biografi amerikan i Kafkës, profesori i gjermanishtes dhe i letërsisë krahasuese...

Xhelal Zejneli: Giovanni Boccaccio - Dekameroni

Gjovani Bokaço (Giovanni Boccaccio, 1313-1375) - shkrimtar italian, një nga më të rëndësishmit e humanizmit. Supozohet se lindur në Çertaldo (Certaldo), si fëmijë jashtëmartesor i tregtarit fiorentin Bokaçina di Kelina. Bokaçio thoshte se ka lindur në Paris. Kur në vitin 1348 u paraqit murtaja e zezë...

Xhelal Zejneli: Gabriel Garcia Marquez

Gabriel Garsia Markezi (Gabriel José de la Concordia Garcia Márquez, 6.3.1927 – 17.4.2014) është shkrimtar kolumbian. Njihet me nofkën Gabo. Ishte më i madhi i njëmbëdhjetë fëmijëve të prindërve të tij. Kishte vëllezër dhe motra. Babai i tij kishte edhe fëmijë jashtëmartesorë. Para se t’u jepej...

Xhelal Zejneli: Anton Pashku - Romani psikologjik

Anton Pashku (1937-1995) është shkrimtar që nuk synon masat e gjera të publikut, por lexuesin e shkolluar që pëlqen shkrimet hermetike dhe imtësitë e analizës së karakterit në romanet psikologjike. Shtypja e egër politike mbi brezin e parë të prozatorëve në fund të viteve ’50, e bëri të tërhiqet nga shtrati kryesor...

Xhelal Zejneli: Interesi meskin dhe idealizmi kombëtar

Shumë krijues bashkëkohorë kanë shkruar për historinë shqiptare të dhimbshme dhe të përsëritur. Kanë shpalosur mungesën e substancës së formuar të qenies. Në këtë kuadër, në vizionin e tyre, as e ardhmja nuk është shpresëdhënëse.Ky vizion i tyre tingëllon aktual edhe sot, në sistemin pluralist të...

Xhelal Zejneli: Federico Garcia Lorca - Poet i vuajtjes dhe i pasionit njerëzor

Federiko Garsia Lorka (1898-1936) është poet dhe dramaturg spanjoll. Lindi në Fuentevaqueros të Granadës. Ishte bir i një pronari tokash nga Andaluzia. Në moshën 20-vjeçare vajti në Madrid për të ndjekur studimet për drejtësi dhe letërsi. Ishte shok i ngushtë me kompozitorin andaluziuan Manuel...

Xhelal Zejneli: Njeriu që i lëvizi kufijtë e që parajsën e mendonte si bibliotekë

Jorge Luis Borges (Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo, Buenos-Aires, 24 gusht 1899 – Gjenevë, 14 qershor 1986) është shkrimtar argjentinas, një nga autorët më të pavarur të letërsisë botërore bashkëkohore. Proza e tij ndikoi dukshëm në letërsinë botërore të gjysmës së dytë të shekullit XX...

Xhelal Zejneli: Ernest Hemingway - Plaku dhe deti

Ernest Heminguei (Ernest Hemingway, 1899-1961) është shkrimtar amerikan. Lindi në Ouk Park (Oak Park) më 21 korrik 1899. Fëmijërinë e kaloi në vendlindje. Babai i tij quhej Klerenc (Clarence), ndërsa e ëma Grejs Hol (Grace Hall). Ishte i dyti prej gjashtë fëmijëve të prindërve të tij...

Xhelal Zejneli: Albert Camus - ''Murtaja''

Tri veprat e veta: romanin “I huaji” (L’Étranger, 1942), dramën “Kaligula” (Caligula, 1944) dhe esenë “Miti i Sizifit” (Le Mythe de Sisyph, 1942) Alber Kamy i sistemoi në ciklin e absurdit. Për këtë arsye e konsideronin si një nga përfaqësuesit e letërsisë ekzistencialiste me të cilën ndërlidhet tema e absurdit të jetës dhe të ...

Xhelal Zejneli: Dante Alighieri - Komedia Hyjnore

Në kohën kur jetoi Danteja, Italia kishte hyrë në rrugën e zhvillimit të marrëdhënieve kapitaliste. Ajo u bë nyjë tregtare e rëndësishme midis Evropës Perëndimore dhe vendeve të Lindjes. Zhvillimi i industrisë çoi në formimin e qyteteve-republika, të cilat në Italinë e Veriut u bënë qendra politike dhe ekonomike të rëndësishme...