Speciale » Mustafa

Avzi Mustafa: Quo vadis gjuha ime e bekuar shqipe?

Gjuha shqipe është pasuria më e vyer që na e kanë lënë në trashëgim me shekuj e brez pas brezi të parët tonë. Ata, edhe në periudhat me të errëta, kur nuk kishim alfabet e institucione shkollore, u munduan dhe e ruajtën atë si gjënë më të shenjtë, sepse ajo na identifikonte si komb. Ajo, gjatë historisë, luajti rolin...

Avzi Mustafa: Morali i një kohe te “Gjarpri i shtëpisë

Francis Becon-i, në studimet tij, ka thënë se “ka libra që duhet të shijohen, disa të gëlltiten pa përtypur dhe një pakicë që duhet të përtypen e të treten”. Kjo do të thotë sedisa libra janë për t’u lexuar pjesë-pjesë, disa janë për kuriozitet dhe një pakicë duhen të lexohen tërësisht dhe me kujdes e vëmendje . Një roman...

Avzi Mustafa: Me gjak u ndërtua, me djersë duhet mbrojtur

Lufta për gjuhën dhe shkollën shqipe, që populli ynë e ka zhvilluar me shekuj, përfaqëson faqet më të ndritura, por edhe më të përgjakura, të historisë sonë kombëtare. Rilindësit, duke kuptuar kompleksivitetin e momenteve historike për ta ruajtur qenien e identitetit kombëtar, dhanë kushtrimin se...

Avzi Mustafa: Grigor Përliçevi - Shkrimtari që i këndoi fatit të shqiptarëve të Rekës së Epërme

Grigor Përliçevi, ndonëse konsiderohet si “baba i poezisë maqedonase”, veprat i ka shkruar e botuar në greqisht. Për këtë arsye grekët e konsiderojnë poet të tyre, si “Homerin e kohëve të reja”, bullgarët si themelues të letërsisë së rilindjes kombëtare bullgare, vllahët thonë se ai është me origjinë vllahe...

Avzi Mustafa: Remzi Nesimi - Për gjuhën shqipe

Literaturës gjuhësore shqiptare i shtohet edhe libri “PËR GJUHËN SHQIPE” i profesorit të profesorëve të gjuhës shqipe, profesor Remzi Nesimi. Ky libër studimor del në dritë kur ai nuk është më në mesin tonë.Para se të them diçka mbi veprën e Profesorit...

Avzi Mustafa: Vajtimi me pagesë te shqiptarët e Rekës së Epërme

Në zakonet që kanë të bëjnë me vdekjen dhe përcjelljen e të vdekurit ekzistojnë shumë rite, që janë pagane ose parapagane. Një ndër zakonet shumë të vjetra është edhe kur një i vdekur vajtohet me një lloj të kënduari të përvajshëm.Vajtimi ka qenë i pranishëm edhe në popuj të ndryshëm...

Avzi Mustafa: Përpjekjet e shqiptarëve në Maqedoni për arsim kombëtar, shek. XIX - XX

Perandoria Osmane me reformat e Tanzimatit kishte deklaruar se të gjitha kombësive do t’u lejohet lirisht të ushtronin gjuhët e tyre në institucionet arsimore dhe fetare me përjashtim të shqiptarëve. Banorët e truallit shqiptar thirreshin turq, arnautë, kaurrë, latinë; por kurrë me emrin e tyre të vërtetë. Këtu gjithsesi duhet të ...

Avzi Mustafa: 110 vjetori nga Klubi dhe Abeceja Shqype e Kumanovës

Pas viteve 50 të shekullit 19, Bulgaria fillon një aktivit të gjerë të jetës shkollore në trevat Lindore sidomos kur Egzarhia bullgare doli hapëtash në skenë, kundër grekërve dhe serbëve. Meqenëse situata me shkollat greke dhe serbe nuk ishte e mirë, por edhe ato shkolla shpirtërore apo kishtare greke apo serbe...

Avzi Mustafa: Rreth mbiemrit dhe vdekjes së Josif Bagerit

Perandoria Osmane me reformat e Tanzimatit kishte deklaruar se të gjithë kombësive do tu lejohet lirisht të ushtronin gjuhët e tyre në institucionet arsimore dhe fetare me përjashtim të shqiptarëve. Banorët e truallit shqiptar thirreshin turq, arnaut, kaurr, latin, por kurrë me emrin e tyre të vërtetë. Këtu gjithsesi duhet të shtohet se ...

Avzi Mustafa: Gjergj Pekmezi - figurë poliedrike

Gjergj Pekmezi (1872-1938) është një figurë shumëdimensionale me shumë tipare që e dallonin atë si një ndër intelektualët që karakterizohet me ndenja të theksuara kombëtare si dhe me nivelin e lartë shkencor, kulturor e në përgjithësi enciklopedik për të zgjidhë...

Avzi Mustafa: Prifti Todori mbajti gjallë gjuhën shqipe

Reka e Epërme si një krahinë autentike shqiptare gjatë historisë ka pasur shumë vuajtje si ato fizike ashtu edhe psikologjike. Por populli i kësaj ane asnjë herë nuk u gjunjëzua, përkundrazi ato vuajtje i jepnin fuqinë që...

Avzi Mustafa: Arif Neziri, armik i përbetuar i shqiptarëve

Siç dihet, Perandoria Osmane zhvillonte një politikë asimiluese e shkombëtarizuese, sidomos ndaj popullit shqiptar, duke mbrojtur parimin fetar mbi atë kombëtar, kështu që kombin shqiptar nuk e njihte. Prandaj...

Avzi Mustafa: Poezia e karrierës sime

Kam zgjedhur sot ta mbaj ligjëratën e fundit në karrierën time aktive si profesor në universitet dhe kam dashur që në këtë ditë ta them, si të thuash, fjalën e time të fundit, që mund të merret edhe si porosia ime e fundit për ju që jeni këtu.Unë nuk e pandeh veten si ndonjë profet, që sot do ju thotë diçka që...

Avzi Mustafa: 150 vjetori i vdekjes së Gjergj Qiriazit

Në historinë tonë kombëtare kemi plot e përplot shembuj të sakrificës familjare për të mirën e popullit e atdheut tonë. Një ndër këto familje gjithsesi është edhe familja e Qiriazëve. Kontributi i kësaj familje në emancipimin...

Avzi Mustafa: Platforma pedagogjike e shkollës shqipe

Lidhja Shqiptare e Prizrenit erdhi si rezultat i përpjekjeve ideologjike dhe kulturore të viteve ‘60-‘70 të shekullit XIX. Përpjekjet e para të rilindësve tanë për organizimin e një lëvizje të gjerë kulturore në plan të parë ishin synime të karakterit politik të shqiptarëve të vendit...

Avzi Mustafa: Noli dhe shqiptarët e Ukrainës

Noli një intelekt i çuditshëm që lë gjurmë të pashlyeshme në historinë dhe kulturën tonë. Më duket se ai ngel një ndër njerëzit që meriton të nderohet si njeri i tokës dhe i hyjnisë. Kjo fytyrë markante me tërë qenien e vet veproi...

Avzi Mustafa: Ndre Mjeda - themelues i shkollave të para në gjuhën shqipe

Periudha që nga fillimi i shekullit XX e deri në kushtetutën e vitit 1908 në historinë arsimit kombëtar mund të quhet lëvizje për arsim dhe kulturë kombëtare. Pas shumë përpjekjeve, më në fund Sulltanati u detyrua të bëjë disa lëshime. Kështu u lejua liria e besimit fetar për të gjithë...