Speciale » Alia

Lutfi Alia: Papa Klementi XI (Gjon Françesk Albani)

Më 8 dhjetor 1700, nё krye tё Selisё sё Shenjtё u zgjodh Papa Klementi XI (Giovanni Francesco Albani). I ati, Karl Albani (1623 – 1684), ishte pasardhёs i familjes sё vjetёr fisnike e Mikel Laçit, kapidanit tё Kurbinit, i cili kishte shёrbyer nё radhёt ushtrisё tё Gjergj Kastriotit...

Lutfi Alia: Legjenda e të Bukurës të Liqenit të Valit

Në fshatin tim të lindjes Vali, tregohet një legjendë e ardhur nga lashtësitë pagane, një legjendë me ngjashmëri impresionante, ose më saktë, një variant i miteve të Artemisa - Diana – Zana-Thana dhe i amazonave, nimfave, orëve dhe shtojzovalleve. Këtë legjendë, në vitin 1968 e ka transkriptuar mësuesi i apasionuar Abdulla Keta...

Lutfi Alia: Meditime rreth kujtimeve të Prof. Dr. Albert Sotirit

Kur miku im Prof. Dr. Albert Sotiri më propozoi të shkruaj parathënien për librin e tij “Një jetë për themelimin dhe zhvillimin e bronkologjisë në Shqipëri”, jo vetëm u ndjeva i nderuar për ftesën, por dhe u preokupova, sepse ishte një përgjegjësi e madhe për t’u shprehur në atë lartësi, që kërkon...

Lutfi Alia: Nderim dhe respekte për kolegët mjekë që humbën jetën nga Covid-19

Urgjenca sanitare e krijuar nga pandemia e Covid-19 në vitet 2020 – 2021, e ndryshoi jetën tonë të përditëshme dhe shërbimin shëndetësor, i cili u riorganizua dhe u fuqizua, për t’i bërë ballë vëllimit të madh të punës dhe problemtikës mjekësore, që krioji ky virus i egër dhe tinzar. Gjatë kësaj pandemie...

Lutfi Alia: Arratisja e Kazanovës nga burgu i Plumbit

Don Zhuani joshës i femrave dhe Kazanova i joshur nga femrat, janë të dy figuramitike të shndërruar në legjenda. Si thekson Franko Kuomo në veprën “Elogio del libertino”, dhe pse janë dy sedutorëtprootipë, duhet t’i njohim dallimet mes tyre, për të shmang keqinterpretimet.Kazanova i joshur, nuk është Don Zhuan...

Lutfi Alia: Dante Alighieri në botën shqiptare

Dante Alighieri, poeti, prozatori, teoricieni i letërsisë, mendimtari politik dhe babai i gjuhës italiane, u lind në Firence në maj të vitit 1265 në një familje fisnikeme gjendje ekonomike modestedhevdiq në Ravenna më 14 shtator 1321. Në 700 vjetorin e vdekjes të madhit dhe të paharruarit Dante, në veçanti në Itali...

Lutfi Alia: Në përvjetorët e Shën Nënë Terezës shqiptare

26 gushti i 2021 u përkujtua 111 vjetori i lindjes të Nënë Terezës shqiptare.Mё 26 shtator 1928, Gonxhja nisi udhёtimin e misionares dhe nga kjo ditё vazhdoi pelegrine tёrё jetёn.Mё 24 maj 1931, mori pёrkushtimin e përkohshëm të murgeshёs dhe mё 24 maj 1937, pёrkushtimin e pёrhershёm tё murgeshёs.Më 15 gusht 1948...

Lutfi Alia: Letrat e Papa Kalisti III, dërguar Gjergj Kastriotit Skënderbeu në vitin 1457

Në shekujt XIV – XV Albania përjetonte qytetërimin perëndimor në tërë rrafshet e zhvillimeve politike, ekonomike dhe shoqërore; respironte kulturë europiane, ishte pjesë integrale e Europës. Aleks Buda vërente: “Gjatë mesjetës, Albania ishte e zhvilluar në nivele me vendet më të përparuara të Europës...

Lutfi Alia: Pasardhësit e Vrana Kontit në Itali

Dinastia e Kastriotëve ka dhënë kontribute të shquara jo vetëm në historinë e Shqipërisë, por dhe të Italisë e më gjërë në vendet e tjera europiane. Në Itali, pasardhësit e dinastisë Kastrioti, janë me prejardhje nga dy degë, e para nga pjestarët e familjes të Gjergj Kastriotit me Andronika Ariantiti Komnena...

Lutfi Alia: Vizita e Gjergj Kastriotit Skenderbeu në Itali, dhjetor 1466 - janar 1467

Trashëgimia historike gjashtë shekullore e jetës dhe e veprës legjendare të Gjergj Kastriotit Skenderbeut, Princi i Matit, Zoti i Dibrës dhe i Krujës, nga viti 1444 Dominus Albaniae – Zoti i Albanisë dhe krye-komandant i ushtrisë shqiptare, strategu ushtarak dhe diplomati i shquar, ka arrijt në ditët tona me tërë...

Lutfi Alia: Leonardo De Martino, Rilindasi i harruar

Aktiviteti i urdhёrit françeskan nё trojet tona, vazhdoi tё intensifikohet nё shekullin XIX. Krahas misionit apostolik, françeskanёt kontribuan nё rizgjimin e ndjenjave kombёtare, nё hapjen e shkollave shqipe dhe pёr funksionimin e tyre hartuan tekste mёsimore, fjalorë italisht – shqip...

Lutfi Alia: Arbërit nga Piqerasi, themeluesit e Villa Badessa

Pas vdekjes të Gjergj Kastrioti Skenderbeu dhe pasi ranë Kruja (15 qershor 1478) dhe Shkodra (4 janar 1479) dy bastionet e fundit të rezis-tencës heroike të popullit tonë kundër hordhive barbare osmane, ambasa-dori i Venedikut Tommaso Malpiero dhe Sulltan Mehmeti II - Fatihu, më 5 korrik 1479 firmosën aktin e pushtimit...

Lutfi Alia: Poeti arbëror Mikel Marullo Tarkaniota

Paolo Xhiovio (Giovio – Jovius), Ipeshkëv katolik, historian, mjek, biograf dhe muzeologu i famshëm italian, në veprën e botuar në vitin 1546: “Lëvdata për njerëzit e shquar, me portretet e vërteta … Elogia veris clarorum virorum imaginibus apposita. Quae in musaeo ioviano Comi spectantur. Addita in calce operis Adriani Pont...

Lutfi Alia: Dy flamujt e shqiptarëve

Siena është një qytet i vogël në Toskana të Italisë, një qytet me zanafillë në agimet etruske, me histori shumë shekullore, qytet i shquar për vlerat kulturore, artistike, arsimore, muzikore, etnografike dhe me jetë sociale dhe intelektuale tepër aktive. Ne Sienen e vogël janë dy universitete dhe akademia e muzikës...

Lutfi Alia: 25 nëntor 1912, Elbasani ka pranue Indipendencën e Shqypniës dhe çlirimin nga pushtimi shumëshekullor ottoman

Kryengritja mbarëshqiptare e vitit 1912 për t’u çliruar nga zgjedha shumë shekullore e Perandorisë Osmane dhe për bashkimin në shtetin Shqiptar të vilajeteve të Kosovës, të Shkodrës, të Manstirit dhe të Janinës, u kurorzuan me vendimin e Kuvendit Kombëtar në Vlorë me shpalljen e pavarësisë së Shqipërise...

Lutfi Alia: Kontributi i mjekeve shqiptare në Itali në luftën kundër pandemisë

Urgjenca sanitare e krijuar nga pandemia e Covid-19, e ka ndryshuar në mënyrë radikale jetën e qytetare në Itali, por në veçanti modifikoi shërbimin shëndetësor, i cili u riorganizua dhe u fuqizua per t’i bërë ballë vëllimit të madh të punës dhe problemtikës mjekësore që krioji ky virus. Në këto dhjetë muaj...

Lutfi Alia: Poezia e fundit

Marsi i ketij viti hyri i tronditur nga pandemia e Covid-19. Ditët e nisnin shtegëtimin të ndrojtura dhe të trembura, me ndriçimin jetësor, që qëndronte pezull mbi Sienën pothuaj të boshatisur. Lockdown-i e mbylli jetën nëpër shtepia, e paralizoi gjallerinë e zakonëshme dhe zhurmëmadhe të qytetit. Më 4 mars shkolla...

Lutfi Alia: Perikopea e Ungjillit të Shën Matteos shkruar në Gjuhën Shqipe, Shek. XIII – XIV

Shkrimet më të herëshme në gjuhën shqipe nuk i përkasin krijimtarisë letrare, por perkthimeve të Ungjillit të perdorura nga priftërinjtë në shërbimet litugjike. Shkrimet e para janë realizuar nga klerikët, me alfabetin latin në trojet veriore, ku ushtronin aktivitet kishat katolike dhe me alfabetin grek në jug të trojeve arbërore...

Lutfi Alia: Kodikët e Shek. XV me emblemat dhe portretin e Gjergj Kastriotit

Trashëgimia historike mbi gjashtë shekullore e jetës dhe e veprës legjendare të Gjergj Kastriotit Skender-beut, Zotit të Albanisë, strategut ushtarak dhe diplomatittë shquar, ka arrijt nëditët tona me tërë kompleksin e aktiviteteve dhe ndodhive, që gjithnjë e më shumë e pasurojnë figurënlegjendare të kryetrimit tonë...

Lutfi Alia: Nikolò Leonik Tomeo, Erasmiani i Italisë (II)

Në analizën e raporteve të bashkëpunimit ndërmjet Tomeo dhe Erasmo i Roterdamit, studiuesi Luka D’Ascia thekson, se pak është bërë për të verifikuar rolin e erasmizmit të Tomeo, ose më saktë për të evidencuar konvergjencat dhe divergjencat rreth temave konkrete të kulturës fetare ndërmjet këtyre dy...