E premte, 29.03.2024, 06:33 AM (GMT)

Speciale » Karanxha

Ilia S. Karanxha: Arti rilindas në Romë, Papati dhe Skënderbeu

Në kontekstin e ngjarjeve të kohës  një aspekt mjaft i veçanë është  pozicionimi i Skënderbeut edhe si mbrojtës i fesë kristiane e në mënyrë të veçantë asaj katolike ku tek papët e Romës shikonte aleatët e tij më natyralë. Ndërsa papati nga ana e vet, aq të interesuar për luftën e përgjithshme kundra ekspansionit turk, tek Skënderbeu...

Ilia Karanxha: Gentile Bellini dhe Skënderbeu ynë

Qëllimi i këtij jetëshkrimi të shkurtër e të pjesshëm për veprimtarinë artistike të  Gentile Belinit është të nxjerë  në pah disa krijime të këtij artisti të madh  qysh në fazat e parë të veprimtarisë së tij,  si piktor portretesh,  kryesisht  deri aty nga vitit 1468.  Ky fakt do ndihmojë sadopak të njihemi...

Ilia S. Karanxha: Marin Beçikemi dhe inkuzicioni

Të flasësh për Marin Beçikemin nuk mjafton ta shikosh  thjesht si një nga  humanistët e kohës  që ja  dedikoj jetën  autorëve të antikitetit. Ai ishte njëkohësisht  poet, orator, historianin, profesor në  universitetin  më të shquar të Europës  e mbi të gjitha  një  aktivist  me penë e  armë  në dorë për të luftuar kundër robërisë otomane...

Ilia Karanxha: Binomi Portret - Biografi në Shek. XV-XVI

Mbetet një fakti i mirënjohur  që ikonografia kastriotiane lindi dhe u zhvillua në ambientin e kulturës rilindase të humanizmit italian e atij evropian. Kështu çdo studim në lidhje me fillimet e zhvillimin e kësaj ikonografie nuk mund të veçohet e të realizohet jashtë këtij ambienti. Në këto kushte del nevoja të hidhet...

Ilia Karanxha: Fillimet e Historiografisë Kastriotiane

Vepra "Përmbledhje e jetës dhe fitoreve të Gjergj Skënderbeut…" ka qënë dhe vazhdon të mbetet një vepër shumë e rallë që për shekuj me radhë ka qenë jashtë vëmendjes të bibliografëve dhe studiuesve të shumtë që janë marrë me historiografinë apo bibliografinë kastriotiane. Një ksombël i vetëm i kësaj vepre rruhet sot në...

Ilia Karanxha: Poezi në gjuhën arbërore për Skënderbeun në Padova

Në veprat    Icones diversorum...(Portrete të ndryshme) 1591 apo  Vitae et icones sultanorum...(Jetët dhe portrete e sulltanësh..) (1596)   të  Jean Jacques Boissard ne kemi mundësi të njihemi me disa personalitete të shquara të cilët në një mënyrë ose në një  tjetër kishin pasur të bënin me Skënderbeun...

Ilia Karanxha: Francesco Sansovino dhe Engjëllorët

Gjatë qeverimit të  mbreterisë shqiptare intelektualë të shquar të kohës ngritën në shtypin bashkëkohor problemet  më  shqetsuese  që karakterizonin   shoqërinë shqiptare.  Çështja shtrohej në se vendit tonë i duhej  një  shtet e një shoqëri orientale apo oksidentale?   Kishin kaluar vetëm pak vjet që Shqipëria...

Ilia Karanxha: Pikënisje në historiografinë kastriotiane

Bartolomeo Facio (ose Fazio) ka qënë një humanist i shquar italian i cili jetoi në gjysmën e parë të shekullit të XV. Ai lindi në La Spezia (Liguria) aty nga fillimi i vitit 1400 në një familje të rangut të lartë social ku i jati i tij Paolino mbulonte në atë qytet detyrën e sekretarit të komunës. Aty nga viti 1447...

Ilia S. Karanxha: Kodi manuscrit i ndriçuar

Si fillime të historiografisë moderne shqiptare deri më sot konsideronim veprat De Obsidione Scodrensi (1504) e “Historia de Vita et gestis Scanderbegi Epirotarum princips” (1522) të cilat së bashku kanë përfaqësuar monumentet e para të kulturës e identitetit ...

Ilia Karanxha: Herkuli dhe Nikolla Leonik Tomeo

Mes veprave të artit që  gjendeshin  në koleksionin e Tomeos  në regjistrimin që bëri   Marcantonio Michieli më 1537  ishte shënuar edhe një  objekt arkeologjik me fjalët: “Pllaka me stuko në basoreliev prej një  këmbe, që...

Ilia Karanxha: Shtrembërimi i historiografisë shqiptare

Zanafillat për shkrimin e historisë të Skënderbeut nga ana e Marin Beçikemit janë shumë të hershme e mund t'i konsiderojmë fill pas botimit të Rrethimit të Shkodrës.  Aty rreth vitit 1506  miku i tij i  ngushtë  në Brescia,   Giovanni Britanico...

Karanxha: Skënderbeu autentik dhe modeli i Romës

Një nga argumetat më të debatuara në shkencën albanollogjike ka qënë i lidhur me autenticitetin e portretit të Skënderbeut. Pranimi apo mos pranimi i vërtetësisë  qëndronte tek fakti se piknisja e inkonografisë ...

Ilia S. Karanxha: Gjenocidi serb i treguar nga serbët

Të flasësh sot për Leon Trockin shumë shqiptarve  do t'u ngjalleshe  një farë nervozizmi. Kush cilësohej trockist duhej t'i linte lamturën kësaj bote mbas ai simbolizonte kundërshtarin dhe disidentin e parë ndërkombëtar kundra ideve ...

Ilia S. Karanxha: Enigmat shekullore

Vepra më e njohur dhe më e nderuar në gjithë botën shqiptare mbetet edhe sot e kësaj dite  pas gati pesë shekujsh një rebus enigmash të ndërthurura  me art nga autori i saj Marin Beçikemi. Kur doli për herë të parë vepra ...

Ilia Karanxha: Albanologjia në bibliotekat e Firences

Se çfarë përfaqëson Firencia për kulturën dhe artin italian në veçanti dhe  atë evropian në përgjithësi  është  sot një fakt i mirënjohur në mbarë botën e civilizuar. Provë e gjallë në këtë drejtim  nuk janë vetëm bibliotekat ...

Ilia Karanxha: Nikolla Leonik Tomeu e humanistët anglezë

Një kapitull më vehte përbëjnë raportet e Toemos me rrethin e humanistëve anglezë që erdhën të studionin në Itali e në mënyrë të veçantë në Padova. Ishin të shumtë studentët me të cilët ai pati raporte të vërteta miqësore të një respekti reciprok por mbi të gjitha të një mirëkuptimi ideollogjik të cilat nuk u ndërprenë as pas largimit të tyre në Angli ...




Gallery

Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx
Kozeta Zylo: Manhattani ndizet flakë për Çamërinë Martire nga Rrënjët Shqiptare dhe Diaspora