Speciale

Lutfi Alia: 25 nëntor 1912, Elbasani ka pranue Indipendencën e Shqypniës dhe çlirimin nga pushtimi shumëshekullor ottoman

Kryengritja mbarëshqiptare e vitit 1912 për t’u çliruar nga zgjedha shumë shekullore e Perandorisë Osmane dhe për bashkimin në shtetin Shqiptar të vilajeteve të Kosovës, të Shkodrës, të Manstirit dhe të Janinës, u kurorzuan me vendimin e Kuvendit Kombëtar në Vlorë me shpalljen e pavarësisë së Shqipërise...

Saimir Lolja: Dhimotiki e sjellur nga era apo Shqip nga rrënjët?

Më 20 Tetor 1827, në jug të Gadishullit Dorik (sot, Peleponezi), ndodhi beteja detare në gjiun e qytetit Navarino (Pyllas, ndërsa sot, Pylos). Në atë betejë, flotat e bashkuara britanike, ruse dhe franceze shkatërruan flotat e bashkuara egjyptiane (në fakt, arvanite muslimane të Ibrahim Pashës, djalit të...

Avzi Mustafa: Quo vadis gjuha ime e bekuar shqipe?

Gjuha shqipe është pasuria më e vyer që na e kanë lënë në trashëgim me shekuj e brez pas brezi të parët tonë. Ata, edhe në periudhat me të errëta, kur nuk kishim alfabet e institucione shkollore, u munduan dhe e ruajtën atë si gjënë më të shenjtë, sepse ajo na identifikonte si komb. Ajo, gjatë historisë, luajti rolin...

Sinan Gashi: Kur dhe si nisi Pajtimi i Gjaqeve

Profesor Anton Çetta (3 janar 1920 – 2 nëntor 1995) ishte një personalitet me merita të mëdha intelektuale e njerëzore. Ai kishte dëshmuar gjatë gjithë jetës një butësi njerëzore komunikative, një pozitivitet në çdo rast e mes, por edhe përkushtimi i tij profesional kishte lënë gjurmë të përhershme te brezat...

Halim Purellku: Struktura kombëtare e popullsisë së Rekës së Epërme

Reka e Epërme shtrihet përsëgjati rrjedhës së sipërme të lumit Radika. Ajo kap hapësirën gjeografike ndërmjet shpateve më jugore të malit Sharr-qafëmalit Vllajnicë-mali Bistra-zonës Reka e Poshtme dhe maleve Kërçin e Korab. Ndër shekuj, numri i vendbanimeve në këtë zonë oscilon (lëviz), varësisht nga...

Dom Anton Kodrari: Tridhjetë vjet nga Mesha e Parë në Shkodër!

Tash dy mijë e kosur vjet, tue përjashtue pushtimin otoman, pa u dridhë qerpiku as’ifije, secili njeri me arsye të shëndoshtë mundet me pohue se periudha mâ e errët e kombit shqiptar kje instalimi i regjimit totalitar komunist.Qeverisja Enveriane ishte nji diktaturë e endun simbas kategorive...

Qazim Namani: Shtëpia që e sfidojë inteligjencën në Prishtinë

Ka vite që kjo shtëpi e vjetër, e cila ndodhet në qendër të Prishtinës, është rrethuar me skele, kinse qenka një objekt banimi, që paska vlera monumentale e historike!Kjo shtëpi çdo ditë është në sy të qytetarëve, institucioneve akademike dhe institucioneve qendrore shtetërore. Pranë kësaj shtëpie kalojnë...

Jahja Drançolli: Më 16 tetor 1448 është zhvilluar Beteja e Kosovës

Derisa, për Betejën e Kosovës të vitit 1389, historiografia e sotme ende nuk ka mundur ta dallojë Kosovën historike nga Kosova e mitizuar, në anë tjetër Beteja e Kosovës së vitit 1448 sipas burimeve historike të kohës konsiderohet për njërën ndër betejat më të njohura të ndodhura në Europën Mesjetare...

Lutfi Alia: Kontributi i mjekeve shqiptare në Itali në luftën kundër pandemisë

Urgjenca sanitare e krijuar nga pandemia e Covid-19, e ka ndryshuar në mënyrë radikale jetën e qytetare në Itali, por në veçanti modifikoi shërbimin shëndetësor, i cili u riorganizua dhe u fuqizua per t’i bërë ballë vëllimit të madh të punës dhe problemtikës mjekësore që krioji ky virus. Në këto dhjetë muaj...

Gëzim Llojdia: Komploti kundër Teme Sejkos

Nënoficeri Stefan Miho, pas dy librave me kujtime, tash eshte ndare nga jeta, ai më kishte treguar se ka shumë për të sjellë për kohën kur ka njohur mjaftë prej figurave të larta të shtetit të kohës.Atje në Pashaliman,dukej sikur bota rrotullohej rreth tij.Kadareja shkruajti edhe një roman ku një pjesë e ngjareve...

Fatbardha Demi: Gjuha Shqipe - dëshmi e së vërtetës historike

Ky frymëzim historik i albanologes Francesa Hardi dhe amerikanes Rose W.Lane u bë shkas i një «kuvëndi » të pazakontë deri më sot në shkencën e Lashtësisë, ku u përballën legjendat popullore të malësorëve shqipetarë të Thethit, me botimet e studiuesve botërorë, mbi popujt e parë të Gadishullit dhe origjinën arbërore...

Lutfi Alia: Poezia e fundit

Marsi i ketij viti hyri i tronditur nga pandemia e Covid-19. Ditët e nisnin shtegëtimin të ndrojtura dhe të trembura, me ndriçimin jetësor, që qëndronte pezull mbi Sienën pothuaj të boshatisur. Lockdown-i e mbylli jetën nëpër shtepia, e paralizoi gjallerinë e zakonëshme dhe zhurmëmadhe të qytetit. Më 4 mars shkolla...

Fotaq Andrea: Këta shqiptarë me vlerë proverbiale...

Në vazhdë të rubrikës “Gjurmime shqiptare”, e shohim me vend t’i paraqesim sot lexuesit një historian ushtarak francez, gjeneral i Ushtrisë së Madhe napoleoniane, Baronin Fréderic-François Guillaume de Vaudoncourt (1772-1845), i syrgjynosur politik fillimisht (proskrit) dhe i dënuar me vdekje në mungesë gjatë ...

Kastriot Bimo: Lufta e Vlorës rrodhi prej Kongresit të Lushnjës

Në një periudhë aspak të qetë kombëtare, përvjetrorët vijnë befas dhe veç përkujtimit historik të tyre që kërkojnë me plot të drejtë, mbajnë në dorë si një lajmëtar i stërlodhur mesjetar mesazhin, që herë lavdiplotë e herë tërë trishtim e lënë në dorë të gjeneratës së kohës, për ti treguar se sa ajo e ka parë historinë si nxjerrëse mësimesh...

Vildan Sharra: Lufta për Vlorën

3 Shtator 1920, populli shqiptar perjetoi nje nga ngjarjet me te shenuara ne historine e tij , clirimin e Vlores nga pushtuesit italiane. Lufta per Vloren, ishte nje fitore e madhe ushtarake kunder nje nga shtetet me te fuqishme te kohes. Ne te njejten kohe kishte vlera te medha morale, politike dhe ideollogjike ne...

Nikë Gashaj: Pozita e shqiptarëve në Jugosllavinë e vjetër

Pozita e shqiptarëve në Jugosllavinë e vjetër është njëra prej periudhave më të rënda në historinë e shqiptarëve. Më 1918 u bë themelimi i Mbretërisë së Serbëve, Kroatëve e Sllovenëve. Ky shtet ka qenë unitarist, i mbështetur në marrëdhënie borgjeze-feudale dhe i rregulluar në parimet e monarkisë e të etatizmit centralist...

Aleksandar Matkovski: Beteja e Katllanovës

I trimëruar nga sukseset e veta, Dervish Cara planifikonte të pushtojë Velesin, e pastaj edhe Manastirin që ishte seli e vilajetit të Rumelisë, e prandaj kishte shumë ushtri. Mirëpo, kryengritësit nuk e kaluan asnjëherë grykën e Katllanovës. Nuk janë të sakta të dhënat e disa autorëve se kinse kryengritësit e kanë pushtuar Velesin e Prilepin...

Fotaq Andrea: Shqipëria, vend i denjë për të qenë shtet perëndimor

Francezi Jacques Bourcart (1891- 1965), gjeograf, udhëpërshkrues e oqeanograf, autor i rreth 400 punimeve shkencore, Anëtar i Akademisë së Shkencave dhe Oficeri i Legjionit të Nderit, është i njohur për lexuesin e veprës sonë antologjike “Pena të arta franceze për shqiptarët”. Ka qenë gjatë Luftës së parë botërore...

Fotaq Andrea: Fjala e plotë e ImZot Luigj Bumçit në Konferencën e Paqes në Paris

Konferenca e Paqes në Paris në mbarim të Luftës së parë botërore, organizuar nga shtetet fituese të saj (janar 1919 - qershor 1920), shënon një ngjarje tejet të rëndësishme në historinë e popullit shqiptar, që vulosi përfundimisht, pas një mbijetese historike të paepur, fatet e tij brenda kufijëve...

Vildan Sharra: Në kërkim të Trojës Dardane

Per me shume se 2500 vjet eshte shkruar dhe folur rreth historise se Trojes Dardane. Fjale pas fjale, rrjesht pas rrjeshti ka udhetuar me shpejtesine e kohes, thurur and shnderuar , e ndryshme nga nje autor prej tjetrit, ka arritur perpara njerezimit me permasa perrallore, madheshtore dhe krejtesisht hyjnore. Me te...