Speciale

Sabile Basha: Josif Bageri dhe karakteri kombëtar i gazetës “Shqypeja e Shqypenis” 87

Njëra ndër gazetat me shkrime më demokratike të kohës së Rilindjes sonë Kombëtare padyshim se ishte gazeta “Shqypeja e Shqypenisë”, e cila ishte botuar në Sofje të Bullgarisë. Gazeta në fjalë kishte filluar të botohej që nga 18 maji i vitit 1909 e deri më 2 prill 1911. Fillimisht kishte filluar të botohej në...

Ilmi Veliu: Milo dhe Nano thonë se nëna e Kastriotit ishte serbe!

I përshëndes ata që pranojnë se nëna e Kastriotit ishte shqiptare po edhe dy ,,shkencëtarët,, e famshëm; grekun Paskal Milo dhe serbin Mustafa Nano. Olsi Jazexhi e anëshkaluam sepse ai te kisha serbe ne Kosovë ishte fotografuar duke përshëndetur me tre gishta, ashtu si pershendesin serbet...

Mid’hat Frashëri: Vlora më 1912 dhe 1920

Vlorë, një emër paskëtaj i lidhur me historinë e Shqipërisë; me lidhje të zgjidhshme.Dy data 1912 dhe 1920, dy ngjarje, dy flakë. E dyta plotësoi të parën, e mbaroi, e forcoi, i dha shkëlqim, e bëri të vërtetë, reale, e shpëtoi prej mjegullës dhe dyshimit. E para i hapi udhë të dytës, po e dyta i dha trup..

Fotaq Andrea: 19 vjet më parë, shuarja e një Njeriu të lartë fisnik, Jusuf Vrionit

Është e vështirë të shkruash për mbresa dhe vite të shkuara, mbërthyer në kuadrin e tyre të caktuar historik, politik e shoqëror, ku përfshihet një pjesë e mirë e jetës sonë, sidomos vitet më të ethshme të rinisë profesionale. Është e vështirë, sepse, ndonëse nga një pikëpamje ato mund të cilësohen...

Sinan Gashi: Shtegtimi një dorëshkrimi

Njëqind vjet iu desh rrugëtimit të dorëshkrimit të romanit "Pengu i kaçakëve" të shkrimtarit tonë Gjerasim Qiriazi, për të komunikuar me lexuesin e kombit të vet. Madje - madje për këtë vepër as që dinte kush deri në ditët e vona, por përmendeshin të dhënat e tjera për aktivitetin e rrallë të tërë familjes Qiriazi...

Xhemaledin Salihu: Ndryshimet administrative territoriale në Republikën Popullore të Serbisë, 1834-1954

Ka nevoja imperative gjeografike dhe ekonomike. Kjo ishte e qartë: lugina e Moravës dhe Vardarit janë një tërësi gjeografike, në to patjetër duhet të ndërtohet një shtet. Në këte duhet kërkuar edhe at synimin, i cili është zhvilluar në Serbinë e Moravës, që ajo të shtrihet dhe të zgjërohet kah Jugu, në Luginën e Vardarit...

Fotaq Andrea: Hasan Prishtina - Një Shqipëri, pa shqiptarët e Kosovës do të ishte një trup pa shpirt

I ndodhur në Romë në vitet 1919-1920, Hasan Prishtina, para se të vihej në krye të dërgatës së Komitetit "Mbrojtja Kombëtare e Kosovës" në Konferencën e Paqes në Paris, i dërgon në Lozanë të Zvicrës, patriotit Sotir Kolea dy telegrame në gjuhën frënge që i japim të përkthyera për herë të parë për publikun e gjerë...

Fotaq Andrea: Fillesë e një korrespondence të gjatë e të rregullt me Moikomin

I dashur Moikom,Sigurisht që ma ke dërguar me shumë dashuri librin tënd me vizatime "Metaforat memece",duke më nderuar ndër të parët miq e shokë, sapo e botove më 2014.Libri më la mbresa të thella dhe më kujtohet shumë mirë se si më nxiti atë vit që ta thelloja edhe unë teknikën time të vizatimit me...

Sinan Gashi: Tre arkitektë gjenialë shqiptarë të përmasave botërore

Edhe në lëmin e arkitekturës, krijuesit shqiptarë kanë dëshmuar, me veprat e tyre nëpër botë, se janë personalitete gjeniale, duke mbetur veprat e tyre shëmbëllesë e jashtëzakonshme e aftësisë krijuese si dhe e vlerave estetike tejkohore.Ndër të tillët do radhitur Arkitekt Sinanin...

Avzi Mustafa: Morali i një kohe te “Gjarpri i shtëpisë

Francis Becon-i, në studimet tij, ka thënë se “ka libra që duhet të shijohen, disa të gëlltiten pa përtypur dhe një pakicë që duhet të përtypen e të treten”. Kjo do të thotë sedisa libra janë për t’u lexuar pjesë-pjesë, disa janë për kuriozitet dhe një pakicë duhen të lexohen tërësisht dhe me kujdes e vëmendje . Një roman...

Enver Memishaj: Qarkorja e Ahmet Zogut në Kongresin e Lushnjës

Këtë vit populli shqiptar kujton dhe feston 100 vjetorin e Luftës heroike të Vlorës, 5 qershor – 3 shtator 1920. Për këtë luftë ka një mirëkuptim të plotë midis historianëve dhe studjuesve se ajo luftë vulosi me gjakun e mbi 200 dëshmorëve vendimet e Kingresit të Lushnjës, rishpalli Pavarësinë Kombëtare ...

Lutfi Alia: Kongresi i parë Gjuhësuer Shqiptar i vitit 1895 në Koriliano

Nga më i vjetri shkrim shqip i vitit 1167, i zbuluar nga historiani Nicolae Jorga në doreshkrimet e Bibliotekës ”Laurentiana” në Firence (Ashburnham 1167 Laurentiana) (Hasan Aliaj “Rrenjet” Nr. 17. 2019) dhe deri në Kongresin e Manastirit 1908, patriotët shqiptar kanë bërë përpiekie titanike për të ruajtur...

Jahja Drançolli: Si u “Shpikë” koncepti "Metohija” për të zëvendësuar Rrafshin e Dukagjinit?!

Kriza Lindore e shoqëruar me një sërë ndryshime politike, të cilat kishin sjellur në jetë përveç tjerash edhe shtete moderne të Ballkanit, si, Greqia, Bullgaria, Serbia e ndonjë tjetër, shtete këto të cilat aspironin edhe territore të reja. Ndërkaq, territoret e Shqipërisë Etnike, të cilat gjatë kësaj kohe kishin mbetur...

Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!

Ky shkrim merr shkas nga disa mesazhe përgëzimi që morëm pas botimit që i bëmë para disa ditësh tek forumet “Fjala e lirë” dhe “Zemra shqiptare” të poezisë sonë “Vrasje e dëlirësisë foshnjore”, duke rikujtuar karantinën shqiptare të vitit të zi ’97 në këto ditë të pazakonta ngujimi botëror si pasojë ...

Fatbardha Demi: Dy fjalë që ndryshuan historinë e botës (II)

Në të gjitha studimet që kanë lidhje me toponimet gjeografike apo emërtimet e njerëzve të lashtësisë dhe atyre në mite, ajo që vihet re është se, shfrytëzohet metoda historike ose gjuhësore apo gërshetimi i të dyjave shkencave (historiko-gjuhësore). Mirëpo, shumë fjalë dhe emërtime morrën...

Sinan Gashi: Kosova e Hamit Kokalarit

Janë disa autorë dhe vepra që mbesin, pa fajin e tyre, të skajuara, shpesh edhe deri në harresë asgjësuese, e që, në të vërtetët, ato kanë në vete përherë aktualitet si vlerë shkencore a letrare por dhe si dëshmi e një kohe. Madje disa gjëra që janë thënë dhe gjetur njëherë, askurrë më nuk aktualizohen...

Fotaq Andrea: Vrasje e dëlirësisë foshnjore

Mars ’97, karantina e vitit të zi kur shkreheshin armët 24 orë rresht dhe u tremben edhe vetë engjëjt mbrojtës të Shqipërisë. Lehtë-lehtë e mori, lehtë-lehtë e pështolli në krahët e vetPuhizë e dashurisë. E mori, e zu ta përkundë, ta ninullojë, me këngëz plot ëmbëlsi...

Fotaq Andrea: ''Faleminderit miq shqiptarë''

Është ky titulli i një punimi vizatimor, realizuar këto ditë nga artisti i shquar italian Fabio Vettore, të cilin ai e konkretizoi me shumë dashuri e mirënjohje në përgjigje të vatjes së mjekëve shqiptarë në Itali (mars 2020) për të luftuar pandeminë në rajonet veriore të Italisë më të prekura nga kovid19....

Marjan Sebaj-Sopi: Masakra e Mejës – Rrugë e Kalvarit

Çmimi i lirisë gjithmonë është tejet i lartë, sepse liria fitohet me shumë flijime, dhurime, vetëmohime, deri te dhënia e jetës dhe asgjësimi i vetvetes me një qëllim të veçantë: që të tjerët të jenë mirë dhe të lirë, që ta shijojnë ...

Fotaq Andrea: Njeriu Faik me përkushtim Shqipërinë moderne

“Albania dhe Vjena” është një libër me plot të papritura, ku shfaqen mjaft episode e personazhe historikë, por sidomos puna dhe lufta këmbëngulëse e Konicës për të kapërcyer pengesat e vështirësitë, madje edhe vetë kufizimet e « censurat » që synonin ta formatonin « Albania-n » brenda një kuadri të ngushtë gjuhësor e historiko-kulturor. Konica...