Speciale

Lutfi Alia: Pasardhësit e Vrana Kontit në Itali

Dinastia e Kastriotëve ka dhënë kontribute të shquara jo vetëm në historinë e Shqipërisë, por dhe të Italisë e më gjërë në vendet e tjera europiane. Në Itali, pasardhësit e dinastisë Kastrioti, janë me prejardhje nga dy degë, e para nga pjestarët e familjes të Gjergj Kastriotit me Andronika Ariantiti Komnena...

Pajazit Hajzeri: Monumentet dhe vlerat trashëguese në Mitrovicë dhe rrethinë

Pozita gjeografike e Kosovës në përgjithësi dhe e Mitrovicës në veçanti, ishte udhëkryq i ndikimeve helene, romake, orientale e europiane, e bëri të mundur që këtu të gërshetohen një varg kulturash të popujve e të traditave të ndryshme, me traditën kulturore ekzistuese vendase dhe asaj të ardhur...

Pajazit Hajzeri: Historiku i mbrojtjes institucionale të monumenteve

Termi monument, në kuptimin bashkëkohor, emërton, krahas realiteteve të tjera, edhe veprat arkitekturore apo ndërtimore me vlera të dyfishta historiko-kulturore, të cilat si të tilla mbrohen me ligj. Koncepti monument, me përmbajtjen e mësipërme kuptimore, është krahasimisht i ri në jetën kulturore të Kosovës...

Lutfi Alia: Vizita e Gjergj Kastriotit Skenderbeu në Itali, dhjetor 1466 - janar 1467

Trashëgimia historike gjashtë shekullore e jetës dhe e veprës legjendare të Gjergj Kastriotit Skenderbeut, Princi i Matit, Zoti i Dibrës dhe i Krujës, nga viti 1444 Dominus Albaniae – Zoti i Albanisë dhe krye-komandant i ushtrisë shqiptare, strategu ushtarak dhe diplomati i shquar, ka arrijt në ditët tona me tërë...

Avzi Mustafa: Pandemia dhe kriza arsimore në Maqedoninë e Veriut

Arsimi dhe edukimi për çdo komb në botë është një ndër faktorët kryesor të mbijetesës së tij. Më ardhjen e pluralizmit ,edhe në vendin tonë edhe ne iu gëzuam mundësisë se do të bëjmë transformime të thella demokratike edhe në sistemin arsimor. Por, kjo nuk ndodhi, ashtu siç ne synonim dhe dëshironim...

Qazim Namani: Lotë dhe kujtime te varri i babës

Një shqiptar i lindur në fillim të shekullit XX, tërë jetën kishte punuar murator guri. Me punën që bënte kishte pasur shumë dëshirë, që ti shkollojë fëmijët e tij. Vet kur kishte qenë fëmijë, nuk kishte pasur shkolla për fëmijë shqiptarë.Fqinjët që i kishte pasur shqiptar, ishin serbizuar dhe me ta nuk...

Qazim Namani: Si u asimiluan ortodokset shqiptar në dekadat e fundit të shekullit XIX

Gjyshi im i lindur në vitin 1909-2004, në Prapashticë, komuna e Prishtinës, kishte në kujtesën e tij shumë rrëfim interesante, për të kaluarën e popullit tone.Unë sot po e shkruaj një rrëfim, që ai e kishte dëgjuar në odën e tij në mes të dy luftërave botërore. Këtë rrëfim ai e kishte dëgjuar në atë...

Lutfi Alia: Leonardo De Martino, Rilindasi i harruar

Aktiviteti i urdhёrit françeskan nё trojet tona, vazhdoi tё intensifikohet nё shekullin XIX. Krahas misionit apostolik, françeskanёt kontribuan nё rizgjimin e ndjenjave kombёtare, nё hapjen e shkollave shqipe dhe pёr funksionimin e tyre hartuan tekste mёsimore, fjalorë italisht – shqip...

Fazli Maloku: Ejup Tahiri - Kadri Mani na njohu me Flamurin Kombëtar

Thuhet se "rasti është mbret i botës", kështu më ndodhi edhe mua. Duke bërë gjimnastikën e mëngjesit, takoi një fqinjin tim, z. Ejup Tahiri, ish punëtor i arsimit dhe tani në pension. Duke më rrëfyer për vuajtjet e tija dhe të brezit...

Pajazit Hajzeri: Gjendja agrare në Arbëri sipas burimeve bizantine

Punimi “Gjendja agrare në Arbëri sipas burimeve bizantine" është një temë e cila sjell ndër vete disa probleme të përgjithshme si të ekonomisë, shoqërisë, pronës etj, në trevat Iliro – Arbërore.Të dimë për gjendjen ekonomike në Arbëri gjatë mesjetës, duhet t'i referohemi kryesisht burimeve bizantine dhe tek autorët bizantinë...

Fotaq Andrea e Dritan Muka: Ikonografi skënderbegiane - Portretet origjinale të Heroit Kombëtar

Nisur nga ideja madhore e Prof. Kristo Frashërit që Skënderbeu “nuk është thjesht udhëheqës i luftës çlirimtare... por është nismëtar i shtetit kombëtar, strateg, burrë shteti, faktor ndërkombëtar, ligjvënës, administrator, njeri”1, kohët e fundit përherë e më shumë po flitet për një degë të veçantë të shkencave albanologjike...

Ilia S. Karanxha: Marin Beçikemi dhe inkuzicioni

Të flasësh për Marin Beçikemin nuk mjafton ta shikosh thjesht si një nga humanistët e kohës që ja dedikoj jetën autorëve të antikitetit. Ai ishte njëkohësisht poet, orator, historianin, profesor në universitetin më të shquar të Europës e mbi të gjitha një aktivist me penë e armë në dorë për të luftuar kundër robërisë otomane...

Namani & Sallahu: Mërgata dhe roli i saj në zhvillimin e arsimit dhe kulturës shqiptare gjatë viteve 1970-2000

Në fillim të viteve të 70-ta, të shekullit XX, për shkak të kushteve të vështira ekonomike e sociale, filloj shkuarja e shqiptarëve nga Ish Jugosllavia, për punë të përkohshme në shtetet e ndryshme të perëndimit.Shkuarja e kësaj vale të emigracionit shqiptar, krijoj kontakte dhe bashkëpunim me emigracionin e...

Ilia Karanxha: Binomi Portret - Biografi në Shek. XV-XVI

Mbetet një fakti i mirënjohur që ikonografia kastriotiane lindi dhe u zhvillua në ambientin e kulturës rilindase të humanizmit italian e atij evropian. Kështu çdo studim në lidhje me fillimet e zhvillimin e kësaj ikonografie nuk mund të veçohet e të realizohet jashtë këtij ambienti. Në këto kushte del nevoja të hidhet...

Izet Duraku: Dëshmorët e Luftës së Lumës

Ndonëse ekziston një listë e dëshmorëve të kësaj lufte, madje një pjesë e tyre janë shpallur si të tillë, lista e plotë e tyre ende nuk është hartuar. Nuk është hartuar gjithashtu as lista rrëqethëse e humbjeve njerëzore shkaktuar nga masakrat e ushtrisë serbe më 1913, për të...

Ilia Karanxha: Fillimet e Historiografisë Kastriotiane

Vepra "Përmbledhje e jetës dhe fitoreve të Gjergj Skënderbeut…" ka qënë dhe vazhdon të mbetet një vepër shumë e rallë që për shekuj me radhë ka qenë jashtë vëmendjes të bibliografëve dhe studiuesve të shumtë që janë marrë me historiografinë apo bibliografinë kastriotiane. Një ksombël i vetëm i kësaj vepre rruhet sot në...

Klajd Kapinova: Jeruzalemi në qendër të jetës kombëtare dhe shpirtërore të popullit hebre

Jeruzalemi, ka qëndruar në qendër të jetës kombëtare dhe shpirtërore të popullit hebre që kur mbreti David e bëri atë kryeqytet të mbretërisë së tij në 1003 pes. Qyteti mbeti kryeqyteti i dinastisë Davidike për 400 vjet, derisa mbretëria u pushtua nga Babilonasit...

Lutfi Alia: Arbërit nga Piqerasi, themeluesit e Villa Badessa

Pas vdekjes të Gjergj Kastrioti Skenderbeu dhe pasi ranë Kruja (15 qershor 1478) dhe Shkodra (4 janar 1479) dy bastionet e fundit të rezis-tencës heroike të popullit tonë kundër hordhive barbare osmane, ambasa-dori i Venedikut Tommaso Malpiero dhe Sulltan Mehmeti II - Fatihu, më 5 korrik 1479 firmosën aktin e pushtimit...

Blerim Latifi: Mrekullia e Besës Shqiptare

Historia e marrëdhënieve midis shqiptarëve dhe hebrenjëve është e gjatë. Zanafilla e saj shtrihet thellë në histori. Gjurmët e para të saj i gjejmë në kohën e sundimit romak. Roma, sikurse dihet, kishte krijuar një perandori e cila shtrihej në tri kontinente, Europë, Azi dhe Afrikë. Brenda kësaj perandorie...

Qazim Namani: Kontributi i Shqiptarëve për Shpëtimin e Hebrenjëve gjatë Luftës së Dytë Botërore

Pas pushtimit të Jugosllavisë nga Gjermanët në Luftën e Dytë Botërore shumë hebrenj nga viset veriore u shpërngulën në viset e Maqedonisë, Kosovës dhe të Dalmacisë që ishin në kontroll të Italianëve. Bazuar në regjistrimin e popullatës mes dy luftërave e gjerë në vitin 1941 në Kosovë jetonin 92 familje të hebrenjve...