Speciale

Fotaq Andrea e Dritan Muka: Ikonografi skënderbegiane - Portretet origjinale të Heroit Kombëtar

Nisur nga ideja madhore e Prof. Kristo Frashërit që Skënderbeu “nuk është thjesht udhëheqës i luftës çlirimtare... por është nismëtar i shtetit kombëtar, strateg, burrë shteti, faktor ndërkombëtar, ligjvënës, administrator, njeri”1, kohët e fundit përherë e më shumë po flitet për një degë të veçantë të shkencave albanologjike...

Ilia S. Karanxha: Marin Beçikemi dhe inkuzicioni

Të flasësh për Marin Beçikemin nuk mjafton ta shikosh thjesht si një nga humanistët e kohës që ja dedikoj jetën autorëve të antikitetit. Ai ishte njëkohësisht poet, orator, historianin, profesor në universitetin më të shquar të Europës e mbi të gjitha një aktivist me penë e armë në dorë për të luftuar kundër robërisë otomane...

Namani & Sallahu: Mërgata dhe roli i saj në zhvillimin e arsimit dhe kulturës shqiptare gjatë viteve 1970-2000

Në fillim të viteve të 70-ta, të shekullit XX, për shkak të kushteve të vështira ekonomike e sociale, filloj shkuarja e shqiptarëve nga Ish Jugosllavia, për punë të përkohshme në shtetet e ndryshme të perëndimit.Shkuarja e kësaj vale të emigracionit shqiptar, krijoj kontakte dhe bashkëpunim me emigracionin e...

Ilia Karanxha: Binomi Portret - Biografi në Shek. XV-XVI

Mbetet një fakti i mirënjohur që ikonografia kastriotiane lindi dhe u zhvillua në ambientin e kulturës rilindase të humanizmit italian e atij evropian. Kështu çdo studim në lidhje me fillimet e zhvillimin e kësaj ikonografie nuk mund të veçohet e të realizohet jashtë këtij ambienti. Në këto kushte del nevoja të hidhet...

Izet Duraku: Dëshmorët e Luftës së Lumës

Ndonëse ekziston një listë e dëshmorëve të kësaj lufte, madje një pjesë e tyre janë shpallur si të tillë, lista e plotë e tyre ende nuk është hartuar. Nuk është hartuar gjithashtu as lista rrëqethëse e humbjeve njerëzore shkaktuar nga masakrat e ushtrisë serbe më 1913, për të...

Ilia Karanxha: Fillimet e Historiografisë Kastriotiane

Vepra "Përmbledhje e jetës dhe fitoreve të Gjergj Skënderbeut…" ka qënë dhe vazhdon të mbetet një vepër shumë e rallë që për shekuj me radhë ka qenë jashtë vëmendjes të bibliografëve dhe studiuesve të shumtë që janë marrë me historiografinë apo bibliografinë kastriotiane. Një ksombël i vetëm i kësaj vepre rruhet sot në...

Klajd Kapinova: Jeruzalemi në qendër të jetës kombëtare dhe shpirtërore të popullit hebre

Jeruzalemi, ka qëndruar në qendër të jetës kombëtare dhe shpirtërore të popullit hebre që kur mbreti David e bëri atë kryeqytet të mbretërisë së tij në 1003 pes. Qyteti mbeti kryeqyteti i dinastisë Davidike për 400 vjet, derisa mbretëria u pushtua nga Babilonasit...

Lutfi Alia: Arbërit nga Piqerasi, themeluesit e Villa Badessa

Pas vdekjes të Gjergj Kastrioti Skenderbeu dhe pasi ranë Kruja (15 qershor 1478) dhe Shkodra (4 janar 1479) dy bastionet e fundit të rezis-tencës heroike të popullit tonë kundër hordhive barbare osmane, ambasa-dori i Venedikut Tommaso Malpiero dhe Sulltan Mehmeti II - Fatihu, më 5 korrik 1479 firmosën aktin e pushtimit...

Blerim Latifi: Mrekullia e Besës Shqiptare

Historia e marrëdhënieve midis shqiptarëve dhe hebrenjëve është e gjatë. Zanafilla e saj shtrihet thellë në histori. Gjurmët e para të saj i gjejmë në kohën e sundimit romak. Roma, sikurse dihet, kishte krijuar një perandori e cila shtrihej në tri kontinente, Europë, Azi dhe Afrikë. Brenda kësaj perandorie...

Qazim Namani: Kontributi i Shqiptarëve për Shpëtimin e Hebrenjëve gjatë Luftës së Dytë Botërore

Pas pushtimit të Jugosllavisë nga Gjermanët në Luftën e Dytë Botërore shumë hebrenj nga viset veriore u shpërngulën në viset e Maqedonisë, Kosovës dhe të Dalmacisë që ishin në kontroll të Italianëve. Bazuar në regjistrimin e popullatës mes dy luftërave e gjerë në vitin 1941 në Kosovë jetonin 92 familje të hebrenjve...

Dorian Koçi: Shtegtimi i Bajronit në mendimin intelektual shqiptar

Fundi i shekullit të XVIII do të përmbante një ngjarje të madhe në aspektin kulturor, për afrimet midis Perëndimit dhe Lindjes. Ekspedita e Egjiptit, e ndërmarrë nga gjenerali i ri ambicioz Napoelon Bonaparti më 1798, përveç ekspansionit ushtarako-ekonomik, do të zgjonte dhe interesimin e madh për Lindjen dhe kulturat e saj...

Saimir Lolja: Ligji grek nuk ka lidhje me arvanitët vendas myslimanë

Pjesa jugore e Shqipërisë së Poshtme thërritet nga shqiptarët me emrin Çamëri. Për të ndeshet edhe emërtesa perandorake romake Epir-us e shekujve I - IV e.s. e marrun prej shprehjes gjeografike në Shqip “Tokat E Pirit” duke i ngjitur prapashtesën perandorake romake perëndimore -us. Rrënojat E Pirit, qytetit arban shumë të ...

Fazli Maloku: Jehona e krismës së armëve të Rexhep Malës dhe Nuhi Berishës ishte jehona e lirisë

Viti 1983, është i njohur tashmë për arrestime i shumë grupeve ilegale të cilat vepronin anëekënd trojeve shqiptare të pushtuara nga Jugosllavia, me fjalë tjera, ishte viti më i tmerrshëm për shqiptarët nga represaljet e dhunimet masovike, sidomos ndaj studentëve e të rinjve shqiptarë. Pushteti pushtues...

Lutfi Alia: Poeti arbëror Mikel Marullo Tarkaniota

Paolo Xhiovio (Giovio – Jovius), Ipeshkëv katolik, historian, mjek, biograf dhe muzeologu i famshëm italian, në veprën e botuar në vitin 1546: “Lëvdata për njerëzit e shquar, me portretet e vërteta … Elogia veris clarorum virorum imaginibus apposita. Quae in musaeo ioviano Comi spectantur. Addita in calce operis Adriani Pont...

Qazim Namani: Masakrat në fshatin Prapashticë sipas burimeve historike dhe rrëfimeve nga familjarët e mi

Prapashtica gjashtë herë, e djegur brenda shekullit XX, me mbi 1000 banorë të vrarë, dhe të masakruar nga forcat ushtarake serbe.Perandoria Osmane, në vitin 1839, me reformat e tanzimatit, e bëri identifikimin e popullit me religjionin. Pas ndarjes së popullatës në milete, ishin planifikuar projekte ,për asimilimin e popullit shqiptar...

Qazim Namani: Kisha në Boletin është katolike shqiptare

Ndarja zyrtare midis të krishterëve të lindjes, e të perëndimit, ndodhi në vitin 1054, për arsye të rivalitetit kulturor dhe gjeopolitik, midis anës lindore të perandorisë romake, (Bizantit), dhe Evropës Perëndimore që fliste latinisht, (Romës).Deri në vitin 1582, të gjitha festat e krishtera...

Fatbardha Demi: Dy shekuj gjenocid mbi shqiptarët

Më 24 maj 1999 nisi sulmi ajëror , i Organizmit më të fuqishëm ushtarak botëror, NATO (Organisation du traité de l'Atlantique Nord-OTAN), mbi forcat dhe objektet ushtarake serbo-malazeze. Që të vihej në lëvizje një organizëm i tillë ndërkombëtar i 28 shteteve europiane, në rradhët e cilëve...

Fazli Maloku: UDB-ja jugosllave në nxitjen e vëllavrasjes tek shqiptarët në trojet e tyre

Ditë e shtunë e vjeshtës së vitit 1955. Në mëngjesin e hershëm të kësaj dite me riga shiu e sqotë, dy krisma pushkësh tronditën jo vetëm familjen time, por edhe gjithë lagjën e më larg. Nëna ime bërtiti me sa zë që kishte: "Kuku, e vranë Mehmetin"! Isha vetëm shtatë vjeç. Nëna para unë prapa saj vrapuam në...

Fatbardha Demi: Mrekullia e mbijetesës së një kombi

Duke filluar nga shekulli i XVIII-të, u bënë studimet e para mbi origjinën e shqipëtaro-arbërve dhe të gjuhës së tyre nga etërit arbëresh të Italisë. Ata e lidhnin këtë popullsi me fiset e miteve të Luftës së Trojës dhe perëndive të Olimpit. Në shekullin e XX, Petro Zheji (Shqipja dhe Sanskritishtja) e zgjeroi fushën e shkencave që...

Andy Apolloni: Kryengritja e Karatoprakut të Myzeqesë e vitit 1840

Myzeqeja mbeti vazhdimisht gjatë tërë historisë vendi i kryengritjeve, luftrave të mëdha dhe betejave legjendare.Ndaj kësaj treve u sulën me tërbim të gjithë okupatorët e huaj romak, grek, sërb, bullgar, francez, turq e tjerë, me ushtritë e tyre nga më grabitqare, për ti rrëmbyer popullit...